Freyr - 01.03.1999, Síða 11

Merkilegur uppvakningur
Ríkharð Brynjólfsson vakti
áhugaverða umræðu með
greininni "Góð hey, hvað
sem það kostar?" í Bænda-
blaðinu 10. des. 1996. Greinin
hefur vakið andsvör og umræðu
þar sem m.a. kemur fram að
draugur ("Móri") hafi verið
vakinn upp. í umræðunni hafa
tekið þátt Þórarinn Lárusson
(Freyr, 1. tbl. 1998) og Þóroddur
Sveinsson (Bbl., 17. mars 1998),
og Ríkharð á ný (Bbl., 2. júní
1998). Fagleg umræða á prenti
um heyskap og áhrif hans á
hagkvæmni búskapar er svo
sjaldséð að ég tel rétt að halda
uppvakningnum á sveimi enn um
sinn.
Ríkharð hefur veitt því athygli
að framlegð á lítra mjólkur,
kr./kg, er að heita má óháð nythæð
kúa á kúabúum sem framleiða
jafnmikið, þó heldur lægri þar sem
nytin er hærri. Nokkur helstu
atriði þeirrar töflu, sem Ríkharð
vann úr niðurstöðum búreikninga
1996, eru í 1. töflu. Ríkharð valdi
úr þau kúabú, sem eru nálægt
meðalbúi samkvæmt greiðslu-
eftir
Hólmgeir
Björnsson
Rannsókna-
stofnun
landbún-
aðarins
marki, og flokkaði eftir nythæð
kúa. I 1. töflu er látið nægja að
sýna skiptingu búanna í tvo
flokka. Tekjur, aðrar en af sölu
mjólkur, eru heldur meiri í þeim
flokknum sem nythæðin er minni,
8,2% í stað 6,5%, og virðist það
skýringin á að framlegð, reiknuð á
kg mjólkur, skuli heldur meiri í
þeim flokki. í 2. töflu eru
1. tafla. Framlegð kúabúa með 501-600 ærgilda greiðslumark árið 1996. Unnið úr gögnum Hagþjónustu landbúnaðarins.
Nythæðarflokkur <3500 >3500
Fjöldi búa 25 28
Kýr 28 24
Hey, þús. F.E. 126 109
Tún, ha 42 38
Meðalnyt, kg 3219 4033
Breytilegur kostnaður, kr./kg:
Aðkeypt fóður 6,32 7,55
Aburður og sáðvara 5,65 5,08
Alls 26,58 24,79
Framlegð, kr./kg 41,39 39,81
2. tafla. Áhrif nythæðar á framlegð eftir mjólkurkú, öll kúabú (210) og blönduð bú
(49). Úr Niðurstöðum búreikninga 1996.
Nythæðarflokkar <2751 2751- 3000 3001- 3250 3251- 3500 3501- 3750 3751- 4000 >4000 Öll bú
Fjöldi búa 31 31 31 44 39 32 51 259
Mjólkurkýr 22 23 24 28 23 26 24 24
Tún, ha 34 39 37 47 41 41 41 40
Mjólk, % af búgreinatekjum 87 86 88 86 87 87 88 87
Greiðslumark: Ærgildi 401 443 465 609 664 608 648 548
Ærgildi/ha 11,8 11,4 12,6 13,0 13,8 14,8 15,8 13,7
Framlegð, kr./kg 36,6 38,7 37,5 39,3 38,0 40,7 38,3 38,6
FREYR 2/99 - 11