Freyr - 01.07.2001, Qupperneq 20

Kornrækt á nýrri öld
Styrkjakerfi í kornrækt
erlendis
Efnahags- og framfarastofn-
un Evrópu, OECD, vinnur
árlega yfirlit um stuðning
við landbúnað í aðildar-
löndum sínum og þróun hans. Lagt
er mat stuðning við helstu búgreinar
(kom og búfjárafurðir). Stuðningur
við komrækt er lítið eitt yfir meðal-
tali á heildarstuðningi við landbúnað
í OECD löndunum.
Markmið með stuðningi við land-
búnað em margvísleg og aðferðimar
til þess að sama skapi íjölbreyttar.
Stærstur hluti stuðningsins í löndum
OECD er í gengum aðgerðir sem hafa
áhrif á verð til framleiðenda, s.s. lág-
marksverð til framleiðenda, útflutn-
ingsbætur og tolla. Er það arfur frá
þeim tíma þegar áhersla var á að auka
framleiðslu. Seinustu 10-20 árin hef-
ur „markaðsstuðningur“ verið á und-
anhaldi vegna mikils kostnaðar, auk
þess sem samið var um lækkun hans
í síðustu WTO samningalotu. I stað-
inn hafa ný markmið, s.s. byggða-
sjónarmið, umhverfísmarkmið
o.s.frv., komið til sögunnar og stuðn-
ingur á formi beinna greiðslna komið
að hluta til í stað markaðsstuðnings.
Stuðningur við kornrækt
í Noregi.
Stuðningur við kornrækt í Noregi
er tvíþættur. Annars vegar fá fram-
leiðendur greiðslur á flatareiningu.
Noregi er skipt upp í svæði og eru
þau sjö alls og er stuðningur á flat-
areiningu mismunandi eftir svæð-
um. Jafnframt skiptir heildarstærð
kornakra máli þannig að framleið-
endur með 40 ha af komökrum eða
minna fá meiri stuðning á hektara
en þeir sem eru með meira land í
ræktun. Stuðningur á hektara er frá
26-40 þús. kr. íslenskar.
Þá er árlega ákvarðað opinbert
lágmarksverð á korni til bænda.
Erna
Bjarnadóttir,
sviðsstjóri,
Bænda-
samtökum
íslands
Framleiðsluárið 2000-2001 er lág-
marksverðið 1,78 nkr/kg af byggi
en var árið áður 1,92 nkr/kg. Lækk-
unin nemur 7,3%
Stuðningur við kornrækt
í Danmörku/ESB.
Stuðningur við kornrækt í ESB er
hluti af sameiginlegri landbúnaðar-
stefnu ESB. í fyrsta lagi er um að
ræða stuðning í gegnum markaðs-
verð. Ákveðið er lágmarksverð á
korni. Á tímabilinu maí til
nóvember geta kornverksmiðjur
selt kom til ESB (interventionslag-
er). Kornið sem keypt er þarf að
uppfylla ákveðnar lágmarkskröfur
um gæði. Ekkert lágmarksverð er
hins vegar á korni sem uppfyllir
ekki þessar tilteknu kröfur. Lág-
marksverð á korni frá 1. júli 2001
er 8.860 kr/tn. (101,31 EUR/tn).
Þar sem kornverð innan ESB er
yfirleitt hærra en heimsmarkaðs-
verð geta kornsöluaðilar sótt um út-
flutningsbætur til að vera sam-
keppnisfærir á heimsmarkaði. Fjár-
hæð útflutningsbóta er því nokkuð
háð mismuni á heimsmarkaðsverði
og innra verði í ESB.
Frá 1993 hefur ESB einnig greitt
beinar greiðslur pr. hektara til kom-
bænda. Þær em útlistaðar í reglugerð
nr. 1251/1999. Haustið 2001 nema
þessar greiðslur 63 EUR/tn. Þetta er
umreiknað í greiðslur á hektaia með
stuðli fyrir ineðaluppskeru á hektaia
fyrir hvert land (heimilt er að skipta
hverju landi upp í minni svæði). 1
Danmörk er reiknað með 5,22 tn
uppskeru á hektara og því verður
greiðsla á ha. 328,86 EURO eða um
28.800 kr. íslenskar.
Skilyrði til að fá stuðning á hekt-
ara er að bóndinn taki úr ræktun
10% af ræktunarlandi fyrir kom,
olíufræ (t.d. repju) og próteinjurtir
(s.s. ertur). Framleiðendur sem
framleiða minna en 92 tonn af
korni, sem samsvarar 17,6 ha, eru
undanþegnir þessu skilyrði.
Einstök aðildarlönd ESB geta enn-
fremur ákveðið frekari reglur um
frágang lands sem tekið er úr ræktun.
Stuðningur við kornrækt
í Svíþjóð.
í Svíþjóð er meðaluppskera á hekt-
ara 4,02 tn. Stuðningur verður því að
meðaltali 253 Euro/ha en breyti-
leikinn er frá því að vera 328 Euro/ha
(5,2 tn/ha) niður í 170 Euro/ha (2,67
tn/ha) á 6 mismunandi svæðum, eða
sem nemur 14.800 - 28.700 kr/ha.
Norðan 62. breiddargráðu í Finn-
landi og Svíþjóð bætast við 19
Euro/tn í stuðning. Þessi stuðning-
ur reiknast á sömu meðaluppskeru
og notuð er í útreikningi á grunn-
stuðningi á viðkomandi svæði (ef
hann er breytilegur innan landsins).
Meðaluppskera á ha norðan 62.
breiddargráðu í Svíþjóð er 2,67
tn/ha. Stuðningur á ha verður því
219 Euro/ha eða um 19.200 kr.
í Norður- Sviþjóð kemur að auki
til stuðningur við harðbýl svæði,
LFA. Þessi stuðningur nemur 110
Euro/ha, eða um 9.600 kr., upp að
60 ha ræktun en 55 Euro/ha fyrir bú
með meira en 60 ha ræktun.
Skilyrði til að fá stuðninginn eru
sambærileg og í Danmörku, þ.e.
taka þarf 10% af grunnsvæði (basic
area) úr ræktun og uppfylla skilyrði
um „good farming practice“.
20 - FR€VR 9/2001