Freyr - 01.02.2003, Blaðsíða 6

Bandaríkin skilja ekki andúð landa
ESB á erfðabreyttum matvælum
örg lönd í ESB banna
enn innflutning á
erfðabreyttum afurð-
um þó að sambandið sjálft hafi
sett nýjar og strangari reglur
um innflutninginn. Bandaríkin
furða sig á þessari afstöðu Evr-
ópulandanna og líta á bannið
sem viðskiptahindrun. Kæra til
Alþjóða viðskiptastofnunarinn-
ar (WTO) liggur í loftinu.
Sjö lönd ESB hafa bannað allan
innflutning erfðabreyttra afurða
sl. íjögur ár. Þau eru Frakkland,
Danmörk, Belgía og Luxemburg.
Italía, Grikkland og Austurríki
hafa einnig bæst við i þennan hóp
þrátt fyrir þrýsting frá samband-
inu um að fella niður bannið.
Þetta gerist þrátt fyrir það að
þing ESB breytti innflutningsregl-
unum seint á siðasta ári sem m.a.
ijalla um að erfðabreyttar afurðir
skuli merktar sérstaklega í flutn-
ingi.
I raun er afar erfítt að breyta
stefnu landa ESB í þessu máli.
Andstöðuna er að fínna í þjóð-
þingum aðildarlandanna og í rík-
isstjómum þeirra, sem em bundn-
ar af áliti almennings, en meiri-
hluti fólks í þessum löndum er
andvígur erfðabreyttum hráefnum
í matvælum. Þar má nefna sem
dæmi að 70% Þjóðverja hafna
erfðabreyttum matvælum og 72%
hafna því að erfðabreytt hráefni sé
notað í dýrafóður. Jafn stór hluti
þjóðarinnar krefst þess að fá að
vita af því ef ræktun erfðabreyttra
matvæla verður hafín í grennd við
þá.
I Svíþjóð leggjast 75% bænda
gegn því að rækta erfðabreyttar
nytjajurtir.
Bandaríkjamenn skilja ekki
þessa afstöðu en þeir hafa 10 ára
reynslu af erfðabreyttum nytja-
jurtum sem em þolnar gegn jurta-
sjúkdómum og jurtavamarefnum.
Þar í landi hafa heldur ekki fund-
ist neinar sannanir fyrir því að
erfðabreytt matvæli valdi neyt-
endum skaða.
Samtök bænda og matvælaiðn-
aðarins í Bandaríkjunum hafa
krafíst þess að ríkisstjóm Bush
þrýsti á lönd ESB um að breyta
afstöðu sinni í þessum efnum, en
bandarískur matvælaiðnaður telur
sig verða fyrir 300 milljón dollara
tapi árlega vegna þessa banns
landa ESB.
Bandaríkjamönnum hugnast
heldur ekki nýjar reglur ESB um
merkingu erfðabreyttra afurða í
flutningi. Þeir telja að þær auki
vemlega flutningskostnaðinn. Þar
í landi em því vaxandi kröfur um
að málið verði kært fyrir Alþjóða
viðskiptastofnuninni. Aðal samn-
ingsmaður þeirra, Robert Zoelick,
er bjartsýnn fyrir þeirra hönd um
málalyktir þar. Hann telur einnig
að ESB eigi þátt í því að spilla
fyrir erfðabreyttum afurðum í öðr-
um heimshlutum. Þar má nefha að
Zarnbia hefur lagst gegn því að
þiggja matvælaaðstoð frá Banda-
ríkjunum af þessum sökum, að
ráði Evrópulanda, telja Banda-
rikjamenn.
Háttsettir embættismenn í
Bandaríkjunum telja að ekki beri
að þrýsta um of á Evrópu í þessu
máli. I þeim hópi er Ann Venem-
an, landbúnaðarráðherra. Það geti
haft neikvæð áhrif á önnur sam-
skipti við þessi lönd. Þá hefur
Franz Fischler, yfirmaður land-
búnaðarmála hjá ESB, beðið
Bandarikjamenn að gefa löndum í
ESB tíma til að vinna úr þeim fyr-
irmælum um erfðabreyttar afurðir
sem yfírstjóm sambandsins hefur
samþykkt. Embættismannaráð
ESB telur að neytendur og mat-
vælaiðnaðurinn í ESB eigi að taka
erfðatæknina í notkun. Ráðið
bendir á að það sé stefna sam-
bandsins að hagnýta erfðatækni
en núverandi hindranir skaði
framfarir i líftækniiðnaði innan
ESB. Ljóst er því að áfram mun
verða tekist á um þessi mál austan
hafs og vestan,
(Landsbygdens Folk nr. 6/2003)
Moli
Bóndinn er vinnusamur
Þýsku bændasamtökin DLG
hafa látið gera skoðanakönnun
um stöðu bóndans í þjóðfélag-
inu. Aðalniðurstaðan er sú að
bóndinn er iðinn og rækir vel
hefðir stéttarinnar.
Einungis fjórði hver svarenda
telur landbúnað nútímalegan at-
vinnuveg en þriðji hver að-
spurðra tejur að þýskir bændur
gæti landsins vel.
Rúmlega 20% telja þó að
bændur sinni ekki nægilega
umhverfismálum og 40% telja
að meðferð þeirra á skepnum
sé ekki nógu góð. Neytendur
telja að bóndinn sé vinnusam-
ur, iðinn og jarðbundinn. Það
var álit 70% aðspurðra. Aftur á
móti telur aðeins 41% að-
spurðra að menntun bænda sé
nógu góð.
(Landsbygdens Folk nr. 5/2003).
12 - Freyr 1/2003