Freyr - 01.03.2003, Blaðsíða 10

aðarins og vísaði í skýrslu sem
lögð hefði verið fyrir þingið þar
um. Hann taldi ekki að Lánasjóð-
urinn hefði ekki verið stór orsaka-
valdur að þeirri gríðarlegu aukn-
ingu sem orðið hafi í framleiðslu
hvíta kjötsins á undanfomum ár-
um, enda hefði framleiðsluaukn-
ingin verið margfalt meiri en hlut-
deild sjóðsins í lánveitingum til
fjárfestinga í svína- og alifiagla-
rækt. Mikill munur er hins vegar á
Qárfestingarkostnaði að baki
hverju einstöku kg eftir kjötteg-
undum. Stýriáhrif opinbers lána-
sjóðs eins og Lánasjóðs landbún-
aðarins em ekki eins mikil og gef-
ið hefur verið í skyn. Hann benti
síðan á nokkur dæmi sem upp
hefðu komið í gegnum tíðina um
tímabundna offramleiðslu í ýms-
um búgreinum, s.s. í kartöflurækt,
nautgripakjöts-, eggjaframleiðslu
o.fl. Heilbrigð samkeppni á
markaðnum felst í því að leyfa
honum að þróast þannig að sá sem
framleiðir fyrir lægsta verðið
standi uppi sem sigurvegari.
Raunin hefur hins vegar orðið sú
að sá sem lengst þolir undirverð
hefúr sigrað. Að lokum lýsti hann
sig reiðubúinn til þess að svara
öllum þeim spumingum sem full-
trúar kynnu að beina til hans um
Lánasjóð landbúnaðarins.
3. Jóhann Már Jóhunnsson.
Ræðumaður velti því fyrir sér í til-
efni af ummælum Þorsteins Krist-
jánssonar hvað væri offram-
leiðsla. Er það ekki offramleiðsla
þegar sauðfjárbændur þurfa að
flytja úr landi 25% af framleiðslu
sinni fyrir verð sem rétt nægir fyr-
ir breytilegum kostnaði? Ef svo
fer sem horfir þá mun innan
skamms þurfa að flytja úr landi
50% framleiðslunnar og það á
jafnvel ennþá lægra verði. Með
þessu er ég ekki að gagnrýna
hvemig staðið er að útflutningn-
um, ég tel að ekki hafí verið betur
að honum staðið í annan tíma.
Það er því einföldun að halda því
fram að öll vandræðin á kjötmark-
aðnum séu framleiðendum hvita
kjötsins að kenna. Landbúnaðar-
ráðherra verður tíðrætt um þau
miklu tækifæri sem felast í út-
flutningi lambakjöts, en hann
lækkaði hins vegar útflutnings-
hlutfallið á þeirri forsendu að
sauðijárbændur þyldu ekki meiri
útflutning af fjárhagsástæðum.
Það er eitthvað sem rímar ekki í
þessari vísu. I setningarræðu
sinni fjallaði fonnaður um leiðir
til lausnar á vandamálum kjöt-
markaðarins, en sú eina raunhæfa
er, að hans áliti, að aðlaga fram-
leiðsluna að innanlandsmarkaðn-
um ef halda á uppi tekjum í sauð-
fjárræktinni. Miðað við þessar yf-
irlýsingar er sá samningur sem
sauðfjárbændur búa við nú því í
raun „gjaldþrota“. Aðalfundur
Landssamtaka sauðfjárbænda
samþykkti sl. sumar að gerðar
skyldu breytingar á sauðfjársamn-
ingnum, en frumvarp þar að lút-
andi var hins vegar ekki lagt fyrir
Alþingi fyrr en i desember sl. Þar
var þessum hugmyndum hafnað
og virtist það koma mönnum
mjög í opna skjöldu. Það sem er
því að gerast nú í skjóli samnings-
ins er að framleiðslan er að auk-
ast, jafnvel þó að framleiðendun-
um fækki og ásettu fé fjölgar svo
þúsundum nemur. Því þarf þegar
að hefja vinnu við að fá samning-
inn tekinn upp frá grunni en sorg-
legt er að tækifærið til þess hafi
ekki enn verið notað. Eins og
staðan er í dag sést að núverandi
samningur mun ekki skila tilætl-
uðum árangri. Búnaðarþing verð-
ur að gefa sér tima í þessa um-
ræðu. Samkvæmt fúndargerðum
stjórnar Bændasamtakanna og
Landssamtaka sauðfjárbænda
virðast þær hafa skautað létt í
gegnum umræðuna um kjötmark-
aðinn og það eina sem stjóm
Bændasamtakanna lagði til að
yrði endurskoðað í samningnum
var afleggja 0,7 regluna, en hún er
þó eina regla samningsins sem er
framleiðsluhamlandi.
4. Haraldur Benediktsson.
Ræðumaður þakkaði góða ræðu
formanns við setningu þingsins og
lýsti ánægju sinni með erindi
Davíðs Gíslasonar frá Svaðastöð-
um, en búnaðarþingi er mikill
heiður af heimsókn hans. Hann
þakkaði stjóm Bændasamtakanna
fyrir starfíð í þjóðlendumálunum,
en þar er um að ræða stærsta mál
landeigenda og bænda til margra
ára. Það verður að koma í veg
fyrir að réttur landeigenda til að
nytja jarðir sínar sé takmarkaður.
Þessi barátta rímar líka við rétt-
indabaráttu Samtaka eigenda sjáv-
arrarða. Almenningur telur sig í
vaxandi mæli hafa ótakmarkaðn
rétt til þess að vaða yfir lönd
bænda og sveitarfélögin hafa jafn-
vel skipulagt gönguleiðir í gegn-
um lönd þeirra að þeim forspurð-
um. Hann fjallaði síðan um al-
þjóðamálin og kvaðst, ásamt Þór-
ólfí Sveinssyni, hafa lagt erindi
fyrir þingið um að Bændasamtök-
in leiddu saman alla þá aðila í ís-
lenskum landbúnaði sem þurfí til
að heyja hagsmunabaráttu fýrir
hann á alþjóðavettvangi. Hann
taldi íslenska bændur ekki mega
glata tækifærinu til að kynna sér
allar hliðar þessara mála því að
annars kynnu þeir að verða leidd-
ir áfram í þeim efnum, eins og
lömb til slátrunar, jafnvel strax að
loknum næstu kostningum. Þá
lýsti hann stuðningi við áherslur
stjórnar Bændasamtakanna um
faghópana, en furðaði sig á því að
nokkur búgreinasamtök hefðu enn
ekki tilnefnt fúlltrúa til þess að
starfa innan faghóps í jarðarækt.
Hagræðing og uppstokkun í ráð-
gjafarþjónustunni er í fullum
gangi víða um land, t.d. hafa Bún-
110 - Freyr 2/2003