Freyr - 01.03.2003, Qupperneq 18

21. Örn Bergsson. Ræðumaður
Qallaði um starf sitt í stjóm Lífeyr-
issjóðs bænda fyrir hönd Bænda-
samtakanna. Hann kvaðst ekki
hissa þó menn væm ónægðir með
ávöxtun sjóðsins undanfarið. Nú
em liðin sex ár síðan sjóðurinn
samdi við Qármálastofnanir um
ávöxtun ijármuna hans. Mjög vel
gekk fyrstu þijú árin, en síðan hef-
ur tekið að halla undan fæti. A síð-
asta ári var ávöxtunin neikvæð um
meira en 5%, en orsaka þess er
fyrst og fremst að leita til erlendra
fjárfestinga. Verðbréfafyrirtækin
vildu sífellt hækkaða heimild til
erlendra ijárfestinga, en stjórn
sjóðsins reyndi að standa á brems-
unni. Erlendar ijárfestingar rým-
uðu um 40% á sl. ári. Fjárfesting-
arfyrirtækin hafa þannig bmgðist
því trausti sem þeim var sýnt. Nú
er hins vegar svo komið að menn
telja að botninum sé náð í þessum
efni og að hlutabréfin eigi ekki eft-
ir að lækka meira. Orsakimar em
að sjálfsögðu hryðjuverkaárásin
11. september 2001, bókhalds-
svindl í stórfyrirtækjum í Banda-
ríkjunum og síðan Iraksmálið. Við
verðum að reyna að þreyja þorr-
ann. Stjóm sjóðsins hefur verið
óánægð með Kaupþing og hefur
því sagt upp samningi við hann og
samið þess í stað við Búnaðar-
bankann. Eins og málum er nú
háttað þá sér Islandsbanki um 50%
af ávöxtun sjóðsins og Landsbank-
inn og Búnaðarbankinn um 25%
hvor. Raunávöxtunin hjá Kaup-
þingi var mínus 7%, þrátt fyrir
bónusgreiðslur fyrirtækisins til
forstjóra síns. Það er mjög um-
hugsunarvert hvort skynsamlegt
sé að láta fjárfestingarfyrirtækin
annast ávöxtun lífeyrissjóðanna.
Sjóðsfélagalánin og skuldabréfa-
lánin hafa verið að gefa bestu
ávöxtunina þegar öllu er á botninn
hvolft. Það er stóralvarlegt mál ef
þetta verður til þess að skerða
þurfi réttindi sjóðsfélaganna.
22. Helgi Jóhannesson. Ræðu-
maður fjallaði um þær róttæku
breytingar sem gerðar voru í
starfsumhverfí garðyrkjubænda á
sl. vetri með afnámi tolla og upp-
töku beingreiðslna. Segja má að
með því hafí þeim verið kastað út
í djúpu laugina. Við sluppum fyrir
hom á sl. ári, en miklar ógnanir
em framundan. Staðan á smásölu-
markaði á Islandi er orðinn þann-
ig að þar em nánast eingöngu
tveir kaupendur. Þegar innflutn-
ingur er frjáls og tollalaus þá geta
þeir leikið þann leik að flytja inn
grænmeti og taka valdið af neyt-
endum með því að bjóða ekki upp
á innlendar vörur til þess að þrýs-
ta á um verðlækkun þeirra. Þann-
ig hafa þeir sannkallað hreðjatak á
framleiðendum. Ekki er hægt að
ætlast til þess að Lánasjóðurinn
bjargi mönnum út úr vandræðum
sínum og menn verða að ráða lán-
tökum sínum sjálfir. I gegnum tíð-
ina hafa komið upp tímabil of-
framleiðslu, bæði í grænmeti og
blómaframleiðslu. Gmndvallar-
spuming varðandi Lánasjóð land-
búnaðarins er hins vegar sú hvort
við eigum að viðhalda þessu kerfí
eða ekki. Það hefur verið fróðlegt
að heyra sjónarmið manna um fé-
lagskerfið. Margir segjast vera
búnir að fá sig fullsadda af henni.
Það verður hins vegar að ræða
þetta mál. Sjálfur kvaðst hann
teljast til þess hóps sem kallaðir
væm búgreinamenn, enda eðlilegt
að þær stjómuðu sínum málum
sjálfar, en Bændasamtökin væm
síðan vettvangur þeirra mála sem
sameiginleg væm öllum búgrein-
unum. Ef búgreinafélag er ekki
fært um að sinna málum sinnar
búgreinar þá er sú grein ekki á
vetur setjandi. Hann benti á að á
íslandi byggju einungis 280 þús-
und íbúar, en það samsvaraði einu
litlu úthverfi í stórborgum ná-
grannalandanna. Með minnkun
opinbers stuðnings við landbúnað,
og meira frelsi í viðskiptum með
landbúnaðarvömr milli landa, þá
væri spurningin fyrst og fremst sú
hvort hér verði yfirleitt stundaður
landbúnaður í framtíðinni, en ekki
hvort hann verði frekar stundaður
fyrir sunnan eða vestan.
23. Jóhannes Sveinbjörnsson.
Ræðumaður kvaðst vera sauðijár-
bóndi og því væm markaðsmál
kindakjötsins sér efst í huga. Inn-
anlandsmarkaðurinn er mikilvæg-
asti markaðurinn og að honum
verðum við að hlúa betur. Það er
ekki góð markaðssetning að bjóða
fólki að kaupa í sömu pakkning-
unni kjöt sem flokkast allt frá
drasli upp í dýrindis steikur. Ef
sauófjárræktin á að verða sá burð-
arás sem hún hefur verið í gegn-
um tíðina, verðum við að hafa
skýra stefnu í útflutningsmálum
kindakjötsins. Það gengur ekki að
5-6 fyrirtæki séu að keppa um
skástu markaðina og jafnvel að
bjóða niður hvert fyrir öðm. Af
hverju halda menn að nágranna-
þjóðimar hafi tekið þá ákvörðun
að sameinast um markaðssetningu
á erlendri gmndu? Málum er þar
stýrt í gegnum eina rás. Við verð-
um að skoða það að nýta okkur afl
fisksölufyrirtækjanna í þessum
efhum. Við verðum að sigta út
vænlega markaði og sinna þeim
vel. Þá íjallaði hann um endur-
skoðun á ráðgjafarþjónustu í land-
búnaði og lagði áherslu á að
nefndimar þyrfitu að skoða nokkur
mál sem lægju fyrir þinginu í
samhengi hvert við annað. Að síð-
ustu taldi hann ekki vænlegt að
nota Lánasjóðinn sem verkfæri til
þess að meta stefnuna í einstökum
greinum. Almennar lánastofnanir
meta hvert einstakt tilfelli fyrir
sig, þ.e. hvaða rekstrarforsendur
em fyrir hendi hverju sinni.
24. Rögnvaldur Olafsson. Ræðu-
maður kvaðst munu einbeita sér
118 - Freyr 2/2003