Freyr - 01.03.2003, Qupperneq 38

Hinsvegar er ýmislegt rusl svo
sem plastefni, sem á fjörum er að
finna, einkum komið af hafi og
því óeðlilegt að ætla bændum að
kosta slíka hreinsun. Þegar árlegri
hreinsun ljöru væri lokið, gerðu
fulltrúar sveitarstjóma og kostun-
araðila úttekt á umfangi úrgangs
áður en til greiðslu kæmi.
Samþykkt samhljóða
Verkefnið „Fegurri sveitir“
Búnaðarþing 2003 leggur til við
landbúnaðaráðherra að fylgt verði
eftir því góða starfi sem verkefnið
„Fegurri sveitir“ hefur unnið síð-
astliðin ár og verði það viðfangs-
efni vistað hjá umhverfisdeild
Landbúnaðarháskólans á Hvann-
eyri.
Þingið leggur áherslu á að út-
vegað verði nægilegt fé til að
hægt sé að losna við þann fortíð-
arvanda sem til staðar er í mörg-
um sveitum í formi brotajáms,
ónýtra girðinga og gamalla úr sér
genginna húsa og koma þannig til
móts við bændur og sveitarfélög
við að uppfýlla ákvæði 44. gr.
náttúruvemdarlaga nr. 44/1999.
Greinargerð:
I nóvember sl. lauk átaksverk-
efninu „Fegurri sveitir“ sem starf-
að hefur af miklum krafti síðast
liðin ár. En það hefur unnið með
bændum og ýmsum fleiri aðilum
sem láta sig umhverfismál varða.
A lokaráðstefnu verkefnisins kom
fram að enn bíði mörg verkefhi
sem nauðsyn væri að fýlgja eftir,
t.d. margar óafgreiddar beiðnir um
bæjarheimsóknir. En með þeim
hafa umráðamenn jarða fengið
ábendingar um hvemig umhverfi
þeirra kemur öðmm fýrir sjónir,
og ráðgjöf um hvemig best verði
staðið að úrbótum þar sem þess er
þörf. Auk þess hafa sveitarfélög
getað notað þær upplýsingar sem
þar hafa komið fram í greinargerð
sem skila átti umhverfisráðuneyt-
inu fyrir árslok 2002. Þær greina-
gerðir verða síðan notaðar til að
meta þörf á aðkomu ríkisins við að
fjarlægja brotajám, rífa gömul hús
og fl„ sem er of kostnaðarsamt til
að hægt sé að ætla einstaklingum
að standa að þeim aðgerðum. En i
náttúmvemdarlögum nr. 44/1999
er ákvæði um að eigendum jarða
sé skylt að halda þeim í sómasam-
legu ástandi, fjarlægja óþarfar
girðingar, brotajám, gömul hús
o.fl. Víða um sveitir er til mikill
fortíðarvandi í þessum efhum, sem
safnast hefur upp á löngum tíma.
Eitthvað af brotajámi mun vera til
á hveijum bæ og mörg ónýt hús
sem fjarlægja þarf em ýmist í eigu
þeirra sem ekki hafa fjárhagslegt
bolmagn til að fjarlægja þau eða
þá að þau em í eigu fólks sem ekki
býr á víðkomandi jörð og virðist
því nokkuð sama um ásýnd sveit-
anna. Nauðsynlegt er að ríkið
komi með myndarlegum hætti að
lausn þessa fortíðarvanda. Imynd
íslenskra sveita skiptir miklu máli,
meðal annars hefur hún áhríf á
viðhorf neytenda til þeirrar vöm
sem þar er ffamleidd, Því þurfa
íbúar sveitanna að geta haft áhrif á
umhverfi sitt. Sveitarstjómir þurfa
að geta beitt því valdi sem þeim er
fengið í 44. gr. Náttúruvemdar-
laga, en æskilegt er að til sé „utan-
aðkomandi aðili" sem hægt er að
leita til í því sambandi.
Samþykkt samhljóða
Fækkun vargfugla
Búnaðarþing 2003 skorar á um-
hverfisráðuneytið að leita leiða til
þess að hefja markvissa fækkun
máva.
Greinargerð:
Aukin ágengni máva langt inn í
land bendir til þess að mikil Qölg-
un hafi orðið á þessum fúglum
síðustu áratugi. Jafhvel tugi kíló-
metra ffá sjó em vissar tegundir
máva orðnar ríkjandi í fúglafán-
unni. Mávar éta mikið af eggjum
og ungum smærri fúgla, einnig
em þeir miklir skaðvaldar í lax-
og silungsseiðum. Staðfest hefúr
verið að mávar em smitberar
salmonellu og því ógn við holl-
ustu matvæla. Þá færist það í vöxt
að þeir gati rúllubagga og valdi
því bændum tjóni og aukinni
plastnotkun. Því er tímabært að
rýmka núverandi reglur um heim-
ildir til fækkunar máva.
Samþykkt samhljóða
Tjón af völdum álfta
A undanfömum ámm hefur
orðið sú breyting á íslensku lífríki
að álftir sækja í stórauknum mæli
í ræktunarlönd bænda.
Fyrir liggur að álftum er að stór-
fjölga og á ákveðnum svæðum er
ágangur þeirra í lönd bænda orðin
vemleg vandamál og ógnar t.d. af-
komu kombænda vegna þess hve
mjög hún spillir uppskem.
Þess em ótal dæmi að álftir stór-
skemmi tún, nýræktir, grænfóður
og komakra og einnig em þekkt
dæmi þess að álftir hafa valdið
vandræðum og jafnvel tjóni þar
sem lambfé er á beit strax eftir
sauðburð.
Því er ljóst að bændur verða fyr-
ir umtalsverðu fjárhagslegu tjóni af
völdum álfta án þess að við verði
ráðið og fer sá vandi vaxandi.
Búnaðarþing beinir þeim ein-
dregnu tilmælum til umhverfis-
ráðuneytisins að bmgðist verði
við þessum vanda m.a. með eftir-
farandi hætti.
a) Hafin verði athugun á því
hverjar séu ástæður þeirra aug-
ljósu breytinga sem em að
verða á vexti og viðgangi álfta-
stofnsins.
b) Að gerð verði úttekt á tjóni af
völdum álfta undanfarin ár.
c) Að bændum verði leiðbeint um
138 - Freyr 2/2003