Mjölnir - 04.01.1950, Page 1

WÍirs
1. töIubJað.
Miðvikudagur 4. ja'núar 1950.
13. árgangur.
Stórhneyksli
stjórn S. R.
— nú selst á þúsundir það sem var fyrr
þrjátíu peninga virði
Listi Sósíalistaflokksins við bæjar
stjórnarkosninöarnar 29. jan. 1950
íhaldsmennirnir tveir í stjóm SK, og Erlendur Þorsteinsson,
samþykkja að jSR ,,láni“ Hæringi 75 þús. krónur. — Erlendur
hafði þó áður verið þessu andvígur, — en íhaldið kaus hami í
verksmiðjustjórnina 19. des. s. 1., og daginn eftir, þann 20. des.
greiddi Erlendur atkvæði í yerksmiðjustjóm með þessu „lámi“. —
Erlendur hélt bitlingnum, en sjómenn og útgerðarmenn fá að
greiða fyrir það 75 þús. krónur. — Málið vekur undrun og gremju.
1. Gunnar Jóhannsson
2. Þóroddur Guðmundsson
3. Kristmar Ólafsson
4. Óskar Garibaldason
5. Stefán Skaftason
6. Ásta Ölafsdóttir
7. Jón Jóhannsson
8. Hlöðver Sigurðsson
9. Helgi Vilhjálmsson
10. Jón Hj. Gunnlaugsson
11. Pétur Laxdal
12. Tómas Sigurðsson
13. Jón Gíslason
14. Kristín Jónsdóttir
15. Hallur Garibaldason
16. Kristinn Sigurðsson
17. Þórhallur Björnsson
18. Otto Jörgensen.
Var listinn einróma sam-
þykktur þannig á sameiginleg-
um fundi Æ.F.S. og Sósíalista-
félags Sigluf jarðar hinn 27. f.m.
Það þarf ekki að kynna fyrir
Siglfirðingum þá menn, sem
skipa lista Sósíalistaflokksins.
Þeir eru allir kunnir bæjarbú-
um, og í þeirra hópi er að finna
ötulustu og kunnustu forystu-
menn siglfirzkrar alþýðu.
Bænum riður nú meira en
nokkru sinni áður á sterkri og
samihentri stjóm. Sliík stjórn
verður vart mynduð án þáttöku
Sós'ialistaflokksins, sem er
stærsti o g öflugasti flokkur
ibæjarins og hefur nánust tengsl
við alþýðu bæjarins.
Eftir atkvæðatölum flokk-
anna í alþingiskosningunum í
haust hefði Sósíalistafloikkurinn
átt að fá fjóra bæjarfulltrúa,
og með tilliti til þeirrar reynslu
sem fengin er á stjórn hinna
flokkanna í bæjarmálumun
undanfarið kjört'ímabil, og með
tilliti til þeirrar reynslu, sem
fengin er af afskiptum sósíal-
ista af bæjarmálunum, er engin
f jarstæða að hugsa sér, að hann
geti náð hreinum meirihluta. —
Og það er mankið, sem stefna
ber að.
Eru líkur til þess, að þeir þriír
filokkar, sem undanfarið kjör-
tímabil stjórnuðu bænum með
Gunnari Vagnssyni sem fram-
kvæmdastjóra, geti myndað
samhentan, sterkan og dugandi
bæjarstjórnarmeirihluta að
kosningunum loknum. — Þeirri
spurningu verður hver kjósandi
að svara áður en hann gengur
að kjörborðinu 29. janúar, svo
framarlega, sem hann vill, að
bæjarfélaginu og bæjarbúum
vegni vel.
Líklega svara flestir þessari
spurningu neitandi. Þessir flokk
ar eni of sundurleitir og of
háðir vissum hagsmunahópum
og klíkum til þess að góð sam-
vinna geti tekizt með þeim. Ef
þeir reyndu að mynda sameigin-
legan meirihluta gegn Sósiíalista
flokknum, flokiki verkamann-
anna og annars alþýðufólks í
Siglufirði, mundi útkoman að
líikindum verða alveg eins og
hún var eftir samvinnu þeirra
siðastliðið kjörtomabil, fádæma
sleifarlag, ráðleysi og sukk, er
mundi leiða til þess að bærinn
yrði settur undir opinbert eftir-
lit eftir nokkra mánuði.
Eina leiðin til þess að skapa
hér öflugan, samhentan meiri-
hluta, sem bæði hefur vilja, getu
og þá samheldni, sem þarf til
þess að koma fjárhag bæjarins
á fastan grundvöll og efla at-
vinnuliíf bæjarins, en það hlýtur
að verðá meginviðfangsefni
bæjarstjórnarinnar næsta kjör-
tímabil, — er að efla Sósíalista-
flokkinn sem mest, lielzt gefa
honum meirihluta í bæjarstjóriii-
inni við kosningarnar 29. jan.
x listi Sósíalistaflokks-
ins 29. janúar.
Það eru þeir Sveinn Benedikts
son og Jóhann Hafsteen, vinnu-
kona Bjarna Benediktssonar, er
frá upphafi hafa verið aðal-
hetjurnar í æfintýrinu með ryð-
kláfinn Hæring. Það hafa aðal-
lega verið þeirra ráð, sem frá
upphafi hefur verið farið eftir.
Morgunblaðið sagðiMka eitt sinn
að Svemn Ben. „vissi allt um
síld.“ Ráða hjá sérfræðingum
var lítt leitað og hið gamla skip
var flutt inn í heimildarleysi,
þvert ofan í gildandi landslög.
íhaldið lét veita innflutnings-
leyfi, eftir að búið var að kaupa
skipið og flytja það til landsins.
Ihaldið tók ástfóstri við Hæring,
hann varð stolt þess og óska-
bam. Enda voru tveir háttsettir
flokksmenn aðalhetjumar frá
byrjun; bróðir Bjarna Ben., —
maðurinn, sem „veit allt um
með góðum lánakjörum, þó ekki
sé endanlega enn gengið frá
hvemig lánakjörin verða. Þing-
maður Siglfirðinga hefur flutt
frumvarp á Alþingi um, að bæj-
arfélögin sem togarana kaupa,
verði veitt til þess lán, sem nema
95% af verði skipanna. Verði
það frumvarp samiþykkt, em
það aðeins 5%, sem greiða þarf
út, eða um 200 þúsund krónur.
Til viðbótar kemur auðvitað
ýms byrjunarkostnaður, sem
reikna má að nemi a.m.k. öðm
eins. Þetta er óumdeilanlega
mikið fé fyrir illa stætt bæjar-
félag, en þegar um er að ræða
atvinnufyrirtæki, sem veitir 30
til 35 manns góða ársatvinnu,
er ekkert vafamál, að á því má
málið ekki stranda. Hvort einn
hinna nýju glæsilegu togara, er
nú er verið að byggja, kemur í
eigu Siglfirðinga eða ekki, velt-
ur mikið á, hve bæjarstjóm og
Siglfirðingar sjálfir fylgja því
máli vel eftir.
og Ásgeir Stefánsson nú neitað
að vera í kjöri fyrir flokkinn
við bæjarstjómarkosningarnar
í vetur. Er talið, að þetta muni
hafa þær afleiðingar, að Alþýðu
flokkurinn missi tvö sæti í bæj-
arstjórninni í vetur, annað til
ohaldsins, sem þá fær f jóra bæj-
arfulltrúa, en hitt til Sósáalista,
sem fá þá tvo fulltrúa kjöma.
síld“, — og Jóhann Hafsteen,
auðsveipasta vinnukona Bjama,
sem þar að auki er af ætt, sem
öll hefur meðfætt vit á sjávar-
útvegsmálum. — Þetta skyldi
verða fyrirtæiki, sem segði sex;
nú s'kyldu forustumenn íhalds-
ins sýna yf irburði sána yf ir bygg
ingamefndinni hans Áka. Svo
var þetta óskabam íhaldsins því
euniþá hjartfólgnara fyrir það,
að það var það fyrsta sem ís-
lendingar keyptu fyrir Mars-
hallfé, „sýnilegt tákn um vin-
áttu Bandarikjanna í garð Is-
lendingia."
Þegar skipið kom og meðan
verið var að útbúa það, ætlaði
allt um koll að keyra. Svo viss-
ar vom hinar tvær hetjur og
Shaldið um sigur sinn, að ástæðu
laust þótti að báða reynzlunnar.
Auglýsingastarfsemin var strax
sett í gang; hér var fyrirtæki
á ferðinni, sem sýndi bezt, hve
miklu varð áorkað með „hygg-
indum“ og „ráðdeild". Lætin
með Hæring og hinar tvær
snjöllu hetjur urðu hreint og
ibeint að pólitósku ölæði hjá íhald
inu. En það koma stundum
timburmenn á eftir ölæði. —
Kostnaðurinn við útbúnað óska-
bamsins varð nokkuð meiri en
gert var ráð fyrir í vámunni.
Þegar vinnsluvélar vom reynd-
ar komst ekkert í gegn um þær.
Þegar engar tekjur komu og
skipið lá aðgerðarlaust, reyndist
hið fjölmenna starfslið fyrir-
tækisins þungt á fóðrum.
Ýmsir útgerðarmenn, jafnvel
sauðtrygg-ir kjósendur íhaldsins
drógu ráðdeild hinna tveggja
hetja í efa, þegar skipið lá við
bryggju 1 Reykjavík aðgerðar-
laust, með um 100 þúsund kr.
kostnaði á mánuði. En sláikar
raddir vom þaggaðar niður,
enda auðvelt að benda á, að þær
stöfuðu af tilhneygingum til
kommúnisma.
En hetjumar tvær, maðurinn
sem „veit allt um síld,“ og hinn
með meðfædda vitið á sjávarút-
vegsmálum, em hættir að hæl-
ast um yfir afrekum sánum í
samíbandi við Hæring, og stolt
og óskabam íhaldsina er lítið
sýnt ókunnugum.
Fyrir jólin var óskabarnið svo
aðþrengt að engin lánastofnun
,vildi við það tala, en hetjumar
tvær þurftu nauðsynlega handa
því nokkra upphæð, svo eymd
þess yrði leynt fram yfir bæjar-
stjómarkosningamar. Þá var
það að þess var farið á leit, að
iSR „lánuðu“ Hæringi 75 þús.
XFramhald á 4, síðu)
Fær Siglufjörður einn
nýja togarann?
Bæjarstjórn Siglufjarðar hef-
ur sókt um að fá einn af þeim
10 togurum, sem verið er að
smlíða fyrir íslendinga í Eng-
landi. Ekkert er enn vitað um,
hverjir fá þessa togara eða
hvenær þeim verður úthlutað,
en margir munu umsækendur
vera orðnir um þá.
Það er Siglfirðingum mikið
hagsmunamál að fá einn þess-
ara togara. Að vásu er það allt
annað en öruggur beinn gróði,
að gera út togara, en það er
óbeini gróðinn, sem er eftir-
sóknarverður. Þó ekki verði
beinn gróði á útgerðinni, þá er
það ekkert smáræðis hagsmuna
mál fyrir bæjarfélag eins og
Siglufjörð að fá atvinnutæki
i bæinn, sem veitir um 30
mönnum fasta, góða ársatvinnu.
Auk hinna 30 manna skipshafn-
ar, er töluverð vinna 'í landi við
togara, afgreiðslu hans, neta-
hnýtingu o.fl.
Þá er þess og að gæta, að
þar sem bærinn rekur einn tog-
ara fyrir, er það töluvert hags-
munamál að fá annan togara,
þar sem rekstur tveggja skipa
er tiltölulega ódýrari en rekst-
ur eins skips, auk þess sem það
gerir útgerðina auðveldari á
ýmsan hátt. Það er mikið talað
um, hvernig byggja skuli upp
nýjan grundvöll fyrir atvinnu-
lifi hér á Siglufirði, ef sáldin
heldur áfram að bregðast. Engin
vafi er á þvá, að eins og nú
standa sakir, er ekkert til sem
heppilegra er, en aukin togara-
útgerð, að andanskildum hag-
kvæmum iðnaði. i
Allir vona, að sáldveiðarnar
eigi eftir að verða aftur blóm-
legur atvinnuvegur, en það er
gamalt máltæki, sem .segir, að
hyggilegra sé að búast við illu,
gott skaði ekki, og það er vissu-
lega hyggilegra að búa sig
undir hið verra. Vonandi standa
Siglfirðingar saman um það, að
fá hingað annan togara. Fáist
það fram, er það stónkostleg bót
á því ömurlega ástandi, sem
hér ríkir í atvinnumálunum.
Sjálfsagt verða margir til að
spyrja, hvemig fátækt og að-
þrengt bæjarfélag eins og Siglu-
fjörður eigi að fara að þvá nú
að kaupa skip sem kostar senni-
lega um 4 milljónir króna. Þvá
er til að svara, að almennt er
talið, að þessi skip verði seid
SlÐASTA VlGI KRATANNA AB FALLA
Þrír kunnir krataforingjar í Hafnarfirði neita að vera á lista
flokksins við bæjarstjómarkosningamar í vetur j
Alþýðuflokkurinn í Hafnar-
firði, eina bænum á landinu, þar
sem Alþýðuflokkurinn hefur
haft meirihluta í bæjarstjóm
s. 1. kjörtámabil, er nú að gliðna
sundur. Hafa þrár af kunnustu
forustumönnum floikksins og
þeir sem jnestar vinsældir og
■traust hafa haft meðal almenn-
ings í Hafnarfirði, þeir Björn
Jóhannsson^ Kjartan Ólafsson