Mjölnir - 15.02.1950, Qupperneq 1

MJÖLNIR kemur ekki ót í næstu viku
7. tölublað. Miðvikudagur 15. febr. 1950 13. árgangur.
Fellt að bæjar- og sveitaríélög hafi
íorkaupsrétt að nýju togurunum
Alþýðuflokkurinn og
framtíð hans
Hinn 3. þ.m. fór fram í neðri
deild Alþingis atkvæðagreiðsla
eftir aðra umræðu um Ikaup
þeirra 10 togara, sem verið er
að smíða í Bretlandi. Kom þá
til atkvæða tillaga Einars 01-
geirssonar um, að bæjar- og
sveitarfélög skyldu hafa for-
kaupsrétt að togurum og 85%
1 blaðinu „Siglfirðingi", sem
út Ikom 9. febr. s.l. er mikið
býsnast yfir því, að Mjölnir og
önnur blöð sósíalista skuli vera
andvig , ,Marshall-aðstoðinni“
og að þau skuli benda á afleið-
ingar hennar hjá þeim þjóðum,
sem „notið“ hafa hennar í hvað
rlílkustum mæli. Bent hefur
verið á atvinnuleysið, sem farið
hefur sívaxandi í þeim löndmn,
sem „Marshall-hjálpina" hafa
þegið, — bent hefur verið á það,
hvernig hið erlenda fjármagn
og innflutta vörumagn hefur
aukið öryggisleysið hjá vinnu-
stéttum þessara landa og um
leið grafið undan framtíðarör-
yggi þjóðanna. Þetta eru stað-
reyndir, sem í ljós eru komnar,
og þýðir ekkert fyrir hinn
pasturslitla ritstjóra íhalds-
Iblaðsins að berja höfð.i við sein-
inn og neita þessum staðreynd-
um.
Þá telur íihaldsritstjórinn, að
við sósíalistar séum að vinna
gegn hagsmunum lands okkar
og þjóðar, þegar við andmæl-
um þessum klækjaibrögðmn
Bandaríkjamanna, sem kölluð
eru Marshall-hjálp.
Hann telur, að við séum á móti
virkjun Sogsins, á móti því, að
nýir togarar verði keyptir og
s.frv. Segir hann, að slíkt sé í
samræmi við hinar óþjóðhollu
skoðanir okkár, við viljum
koma öllu í strand og hugsum
eingöngu um hagsmuni Rússa,
— þessvegna séum við á móti
„Marshall-hjálpinni".
FORSENDA VAMRÚAR-
INNAR
Og þannig er haldið áfram
satt og stöðugt að veikja trú
þjóðarinnar á sinn eigin mátt,
á möguleilka hennar til auk-
innar hagnýtingar auðlinda
landsins. Þáð á að berja því inn
í höfuð þjóðar, sem á síðustu
8—10 árxxm hefur búið við meiri
hagsæld en nokkur önnur þjóð,
að henni sé ómögulegt að lifa í
andvirðis þeirra, sem hluta af
láni því, sem ríkisstjórnin hefur
þegar telkið í Bretlandi vegna
togarakaupanna. Var tillagan
fel'ld með 12 atkv. gegn 7, og
voru 8 fjarverandi en 8 sátu
hjá, og er þetta talin ein ve
sældarlegasta atkvæðagreiðsla,
sem fram hefur farið á íslandi.
landi sínu og hagnýta gæði þess
nema með tilstyrk erlends her-
veldis.
Islenzka þjóðin, sem á styrj-
aldarárunum, þegar • flestar
aðrar þjóðir vox’u flakandi í sár-
um eftir óargadýr auðvaldsins,
nazismann, græddi milljónir á
milljónir ofan og hefur síðan
hagnýtt sér þennan gróða að
mestu til uppbyggingar at-
vinnulífi 'landsmanna, hún á
erfitt með að skilja hina tak-
marlkalausu vantrú, sem íhaldið
lýsir yfir á hana með slíku tali,
og þvlí, sem í Siglfirðing birtist
s.l. vilku. Og það er ekki nóg,
að lýst sé yfir vantrausti á ís-
lenzku þjóðinni, hpldur liíka á
íslandi.
Séu aðgerðir forráðamanna
íhaldsins, þeirra, sem mest hafa
komið nálægt stjórn landsins á
undanförnum árum, svo sem
Bjarni Benediktsson, skoðaðar
í ljósi þessarar vantrúar, þá er
elkki óeðlilegt þó sá grunur
vakni hjá heiðarlegu fólki, að
marlkaðsvandræði þau, og þar
af leiðandi gjaldeyrisskortur,
sem þjóðin á nú við að stríða,
séu að meira eða minna leyti
tilbúinn af þessum „vantrúar-
postulum" og ætli þeir með
þessum vandræðxxm að finna
forsendu vantrúar sinnar á
þjóðinni og sanna síðan, að
ógerlegt sé fyrir Islendinga að
lifa á Islandi nema fyrir banda-
riískt mútu- og gjafafé.
Hér áður fyrr þótti það neyð-
arúrræði, að taka lán erlendis,
og stóð þjóðin þá mörgum þrep
um neðar hvað tækni snerti, og
þá var hún láka mörgum sinn-
um fátækari að framleiðslutækj
um og verksmiðjum til að vinna
úr hráefnum. En nú eru tekin
dollaralán, tugir milljóna eftir
(FramhaJd á 4. síðu)
MINNINGARGRKIN
um Dýrleifu Einarsdóttur \
bíður næsta blaðs.
Þessi atkvæðagreiðsla var á
dagskrá neðri deildar í hálfan
mánuð áður en hún var fram-
kvæmd, en var alltaf tekin út
af dagskrá — vegna bæjar-
stjórnarlkosninganna.
Við atkvæðagreiðsluna sögðu
já ahir þingmenn sósíalista í
deildinni og einn íhaldsmaður.
Nei sögðu 6 framsóknarmenn
og 6 íha'ldsmenn. Hjá sátu 3
íhaldsmenn, 2 kratar og 3 fram
sólknarmenn, og fjarverandi
voru 3 kratar, 1 framsóknar-
maður og 4 íhaldsmexm.
Sérstaka athygli vakti hin
ikvígulega afstaða kratanna við
þessa atkvæðagreiðslu, þar sem
iþeim ýmist sátu hjá eða vonx
fjarverandi, en þeir hafa notað
nýju togarana mikið sem kosn-
ingalbeitu bæði fyrir alþingis-
kosningarnar í haust og bæjar-
stjórnarkosningarnar. „Nýsköp
unartogara inn á hvert heim-
ili“ kvað hafa verið kjörorð
Stefáns Jóhanns í Eyjafjarðar-
sýslu í haust, og Emil Jónsson
er talinn hafa ráðið skipshafnir
á þrjá af þessum togurum 1
Hafnarfirði fyrir bæjarstjórnar
kosningarnar, en alls munu
frambjóðendur afturhaldsflokk
anna þriggja hafa lofað bæjar-
félögum úti á landi yfir 70 tog-
urum samtals, fyrir aiþingis-
kosningamar 1 haust.
Samlkvæmt opinberum heim-
ildum seldu 46 íslenzkir togar-
ar fisk fyrir um það bil 4 millj.
sterlingspunda eða nærri 105
milljónir ísl. króna á árinu 1949,
á 428 söluferðum til Bretlands
og Þýzkalands.
Söluhæstur var Röðull, sem
seldi fyrir 136 þús. sterlings-
pund, í 12 ferðum, næst var
Akurey, seldi fyrir rúml. 131
þús. pund, í 13 ferðum, og þriðji
Alþýðuflolkksmenn gera mikið
að þvi ao jatna ser við sosnal-
d.emokrataiiokka nagrannaiand
anna. Kana þa bræöratloxka Al-
pyöutiokKsms, telja þeirra
sigra sma sigra og kappkosta
ynrieitt að telja töilki trú um,
að her Se um aö ræða hliðstæða
i(tokka, sem haíi sama hlut-
verki að gegna. Siðan draga
Alþýðuflokksmenn þá ályktun
af öllu saman, að iþar sem
sósáaldemókrataflokkar ná-
grannalandanna séu stórir og
áhriianílkir flolkkar, hljóti Al-
iþýðuf'lokkurinn að verða það
Mka. Ekki þarf langrar né ýtar-
legrar athugunar við til aö sjá
hve fljótfærnisleg sMk ályktun
er, og hve langt er frá því, að
Alþýðufloklkurinn geti jafnað
sér við sósíaldemólkrataflokka
nágrannalandanna. Að vásu
hafa sósáaldemókrataflokkar
nágrannalandanna komið i veg
fyrir einingu alþýðunnar og
hindrað að sósíalisminn kæm-
ist á, og i þessu starfi haft nána
samvinnu við atvinnurekendur
og auðmenn, en þó beitt sér
fyrir margvíslegum umbótum
alþýðunni til handa. Hinsvegar
hefur Alþýðuflokkurinn undan-
farin þrjú ár, einbeitt allri sinni
orku að þvi að berjast gegn um
bótum, en fyrir kjaraskerðing-
um alþýðunnar. Þá er þess og
að geta, að í nágrannalöndun-
um er verkalýðshreyfingin um
það bil hálfri öld eldri en verka-
lýðshr^yfingin á Islandi, í ná-
grannalöndunum á verkalýðs-
hreyfingin við að stráða erfða-
venjur og hjátrú, sem þyngir
allt hennar starf. Engu sláku er
til að dreifa á Islandi. Hin unga
verkalýðshreyfing á Islandi hef
ur stigið yfir mörg þrep i þró-
uninni og mun aldrei binda sér
þann fjötur um fót, sem verka-
i röðinni var Jón forseti, sem
fór 12 ferðir og seldi fyrir tæp
130 þús. sterlingspund.
10 togarar náðu 10 þús.
punda sölu í ferð, að meðaltali,
allt árið.
Árið 1948 voru togamir 49.
Fóm þeir alls 504 söluferðir og
seldu fyrir 4,8 milljónir sterl-
ingspunda eða 127 milljónir ísl.
króna. *
lýðshreyfing nágrannaland-
anna hefur gert.
Alþýðuflokkurinn var mjög
róttækur flokkur fyrsti árin, en
fljótlega fór að hallast á ógæfu-
hlið, um 1930 var svo komið, að
hinum framsýnustu og alvar-
legustu flokksmönnum ofbauð.
Fomsta floikksins var mest-
megnis skipuð þröngsýnum
afturhaldsseggjum, sem skoð-
uðu það sem sitt hlutverk að
halda aftur af verlkalýðnum og
sVeigja alla póliták flokksins til
samræmis við afturhaldið. Um
haustið 1930 stofnar svo rót-
tækasti hluti floklksins komm-
únistaflokkinn. Viðbrögð hinna
afturhaldssömu Allþýðuflolkks-
foringja voru næsta lærdóms-
rák, ráðstafanir þeirra, við því,
að hin pólitísku samtök alþýð-
unnar vom klofnuð, vom ekki
sáttaumleitanir, heldur nánara
samstarf við afturhaldið og of-
beldisráðstafanir gegn hinum
nýja flokki. 1 verkalýðsfélögun-
um, sem Alþýðuflolkksmenn
stjórnuðu, hófust ógromuklædd
ar ofsóknir gegn kommúnistum
og i Alþýðusambandinu var lög-
leitt, að enginn mætti sitja Al-
þýðusambandsþing, nema að
undirrita fyrst, að hann væri
Alþýðuflokksmaður. Næstu ár-
in unnu svo Alþýðuflokksmenn
að því að kljúfa þau verkalýðs-
félög, sem þeir yom í minni-
hluta i, er þar skemmst að
minnast, að bæði verkalýðsfé-
lögin á Siglufirði vom Mofin.
Til þessara fólskuverka naut
Allþýðuflokkurinn auðvitað
stuðnings atvinnurekenda. Var
það jafnan segin saga, að hve
fámenn sem klofningsfélögin
vom, viðurkenndu atvinnurek-
endur þau strax, sem samnings-
aðilja, enda vom klofningsfé-
lögin óspör á að lækka kaup. —
Saga Allþýðuflokksins árin 1930
til 1940, þegar margar vinnu-
deilur og verkföll voru háð og
floklkurinn skipulagði verkfalls-
ibrjótastarfsemi á öllum hin-
um stærri verkföllum, er saga
svikarans sem braut allar brýr
að baki sér til heiðarlegs láfs.
Árið 1938 er gerð tilraun til að
sameina kommúnistaflokkinn
og Alþýðuflokkinn, sú tilraun
endaði með því að Sósialista-
flolkkurinn var stofnaður, með
meðlimum kommúnistaflokks-
ins og þvá, sem til var af heiðar-
legum verkalýðssinnum í Ál-
þýðuflokknum. Sósialistaflokk-
urinn setti sér rýmri stefnu-
skrá en kommúnistafloklkurinn.
Var það gert með þeirri hugs-
fui, að bæði sósialdemókratar
og kommúnistar gætu verið i
flokknum og unnið saman. —
Engin efi er á þvi, að þetta var
mjög skynsamlegt, enda hefur
reynslan sannað, að samstarf
ihefur orðið ágætt í Sósáalista-
flokknum, milli kommúhista og
sósíaldemófcrata.
Allþýðuflokkurinn leggur
mikla áherzlu á, að breiða yfir
þá staðreynd, að Sósíalista-
(Framhald á 4. síðu).
Sósíalístafélag Sigluf jarðar
þakkar hér með öllum þeim mörgu, sem
unnu fyrir C-listann í bæjarstjórnarkosn-
ingunum, bæði fyrir kjördag og á kjördegi.
Þá þakkar félagið öllum þeim, sem létu
af hendi upphæðir í kosningasjóðinn.
Kosninganefndin
VAMRU JHALDSINS
á landinu og þjóðinni
Togararnir seldu fyrir 105 millj. kr. 1949.