Mjölnir - 08.03.1950, Blaðsíða 2

M JÖLNIIt
....samninganefndin, sem
ÁrsællSigurðsson var i...
Síðasti „Siglfirðingur" gerir að umtalsefni grein um markaðs-
málin, sem birtist hér í blaðinu s. 1. miðvikudag. Fullyrðir blaðið,
að itrekaðar tilraunir hafi verið gerðar hin síðari ár til að koma
íslenzkum afurðum á markað í Sovétríkjunum, en árangurslaust,
því Rússar vilji ekki skipta við okkur. Vitnar blaðið, máli' sínu til
sönnunar, í skýrslu samninganefndar, sem á sinni tíð var send til
Moskvu, og Ársæll Sigurðsson átti sæti í. En í þeirri skýrslu var
komizt að orði eitthvað á þá leið, að Rússar teldu verðið á afurðmn
okkar alltof hátt og vildu sem góðir verzlunarmenn helzt skipta
við þá, sem bezt byðu kjör.
Ekki skal dregið i efa, að hinir rússnesku samningamenn hafi
komizt að orði við íslenzku samninganefndina eins og þarna er frá
skýrt. En hver urðu málalokin?
1 júní 1947, eftir að Rússar höfðu lýst yfir því, sem að framan
greinir, var undirritaður af íslenzkum og rússneslaun aðiljum
stærsti sölusamningur, sem íslendingar hafa nohliru sinni gert við
nokkurt ríki, — samningur upp á nærri 15 milljónir dollara, eða
96^4 milljón íslenzkra króna.
Þau ummæli rússnesku samninganefndarmannanna, að verðið
á íslenzku afurðunum væri of hátt, voru sem sé ,bara venjuleg
ummæli kaupenda, sem er að reyna að ná sem hagstæðustum
k jörum!
Þess ummæli voru látin falla áður en stærsti viðskiptasamn-
ingur, sem Island hefur nokkru sinni gert, var gerður við Sovét-
ríkin, hafa undanfarið verið aðalröksemd Marshall-agentanna
fyrir því, að engin viðskipti geti tekizt milli Islands og Sovét-
rákjanna. Sjá allir, hversu mikils virði sú röksemd er.
Sannleikurinn er sá, að undanfarin ár hefur verið unnið að því
markvisst og skipulega að slíta viðskiptasamböndunum, sem náðust
við Sovétríkin á tímaJbili nýsköpunarstjórnarinnar. Ekki ein einasta
alvarleg tilraun héfur verið gerð til að komast að samningum við
þau. Sendiherra Islands í Sovétríkjummi hefur meira að segja
ekki komið þangað í tvö ár, og þar á ofan verið gerður jafnframt
að sendiherra á Franco-Spáni, sem vísvitandi móðgun við Sovét-
ríkin, þar eð áður hafði verið um það samið milli ríkjanna, að
sami maður yrði aldrei sendiherra Islands í iþessum tveimur
ríkjum samtímis. Verzlunarfulltrúar Sovétrdkjanna, sem komið
hafa hingað til lands, hafa verið heiðraðir með tignarheitum eins
og „afskipunarmenn,‘‘ „umboðslausir sikrifstofumenn,“ „pakkhús-
menn“ o. s. frv. Sjálfur utanríkisráðherra Islands hefúr lagt sig
alveg sérstaklega í líma, bæði í ræðu og riti, við að móðga og sví-
virða Sovétríkin og valdamenn þeirra. Jafnvel sendiráð Sovétríkj-
anna hefur ekki verið látið í friði, heldur verið gefið í skyn, að það
væri einskonar smyglarastöð.
Þannig hefur verið unnið af hálfu Bjarna Benediktssonar og
lagsbræðra hans að markaðsöflun í Sovétríkjunum. Enda er
árangurinn eftir því.
Valdhafarnir pissa í skó sinn
Þegar Bjarni Ben. var að gylla Marshall-samvinnuna svo-
nefndu fyrir íslendingum, sagði hann, að megintilgangurinn með
þátttöku Islands í 'henni væri sá, að tryggja íslendingum örugga
markaði fyrir fiskafurðirnar. Þetta leit vel út. Var það ekki eðli-
legt, að sú „samvinnu“-þjóðin, sem hafði bezta- aðstöðuna til að
framleiða fisk, aflaði hans handa hinum, sem verri aðstöðu höfðu
til slíkrar framleiðslu, en þær beindu kröftum sínum aftur að
öðrum verkefnum, sem þær hefðu betri aðstöðu til að vinna?
í pésa, sem ber titilinn „Iceland, country Study,“ og géfinn
var út af Marshall-stofnuninni á París í febrúar 5 fyrra, er kafii
um markaðsmál Islendinga. Þar segir m. a. á bls. 22—23:
að 1952—1953 kuirni offramleiðsla á fiski í Marshall-löndun-
um að vera orðin allt að 200 þús. tonn.
að ekki hafi verið fallizt á þau tilmæli Islendinga við önnur
þátttökuríki, aið þau dragi úr áætlunum sínum um aukningu
fiskveiðiflota síns,
að vonlaust sé fyrir Islendinga að ætla sér að koma fiski á
markað í Bandaríkjunum,
að Efnahagssamvinnustofnunin hafi ráðlagt íslendingum að
★ Skemmtifundur. — Æsku-
lýðsfylkingin heldur skemmti-
fund í Suðurgötu 10, fimmtu-
daginn 9. febr. kl. 9. e. h.
DAGSKRÁ:
1. Skiftivist. Hafið spil með
2. Erindi: (Þ. Guðm.)
3. Dans.
Fólagar, sækið vel og stund-
víslega og hafið með ykkur
gesti.
STJÓRNIN
★ Um hvað er talað? —Siíðustu
daga ihafa Ibæjarbúar rætt mikið
um ráðningu bæjarstjórans og
það samkomulag, sem 1 því sam
bandi var gert milli þriggja
flokkanna.
Þykir mönnum margir krat-
amir vera stúmir yfir þessum
úrslitum, þegar hinir tveir „á-
byrgu lýðræðisflokkar“ treystu
sér ekki til að kaupa samstarf
Aiþýðuflokksins svo dým verði
að ganga inn á bæjarstjóraefni
þeirra. Mun mörgum kratanum
þykja l'ítill árangurinn alf allri
tiibiðlan sumra foringja sinni til
hinna „lýðræðisflokkanna" um
ibandalag gegn „kommúnistum."
Og það er enginn smáræðis
hneysa í þeirra augum að „lýð-
ræðisfiokkarnir“ skyldu fremur
kjósa samstarf við „kommún-
ista“ er hina „lýðræðissinnuðu"
krata.
★ Gifta fylgi störfunum.----
Allir lieiðarlegir hugsandi menn
óska þess nú og vona, að þess-
um þrem flokkum, sem bundizt
htafa samkomulagi um stjórn
bæjarins iþetta kjörtímabil, og
bæjarstjóra þeirra, takist að
valda verkefni sínu, — takizt að
ráða fram úr vandamálunum á
þann veg, sem til mestra heilla
má verða bæjarfélaginu. Og
sömuleiðis vænta þeir, að full-
trúar Alþýðuflokksins sýni þann
þroska á starfi, að þeir reyni
ekki að leggja stein í götu góðra
mála þótt þau séu framborin af
andstæðingum þeirra.
★ Vatnsskortur. — Eins og
undanfarna vetur hefur vatns-
skortur verið talsverður í þeim
bæjarhverfum, sem hæst liggja.
Hefur það ráð verið tekið til að
bæta úr þessu að taka vatnið
af eyrinni s'iðari hluta dags og
yfir nóttina.
Þeir bæjarbúar, sem helzt
verða fjrrir iþessum vatnsskorti
brjóta mikið heilann um það,
hVað valdi þessu, hvort um
raunverulegan skort á vatni sé
að ræða í vatnsbólum vatnsveit-
unnar, eða hvort leki eða gallar
séu á leiðslunni. — Eg minnist
þess ekki að hafa séð skýringu
gefna á þessu opiniberlega, og
hreyfi þessu því nú í von um að
skýring birtist bráðlega frá við
komandi aðilum.
★ Enn nýjar verðhækkanir —
Um mánaðamótin síðustu urðu
allmiklar verðhækkanir á brauð
um ýmiskonar, bensáni og, olíum
ig kjöti og kartöflum. Kjötið og
endurskoða ákvörðun siína inn kaup á tíu nýju togurunum
í Bretlandi, og loks er svo viðleitni Islendinga til að aúka
fiskframleiðslu sína likt við „fjárliættuspil,“ þar sem þeir
hafi alls enga tryggingu fyrir því að geta selt framleiðslu-
aukninguna!
Þannig hljóðar sannleikurinn um „markaðsöryggið,“ sem
Bjarni Ben. og aðrir Marshail-dindlar þóttust vera að tryggja
Islendingum með „efnahagssamvinnuimi.“
Nú er svo komið, að Islendingar geta ekki selt fiskafurðir
sínar svo neinu nemi í Vestur-Evrópu. Vestur-Evrópu-löndin eru
að mestu leyti orðin sjálfum sér nóg á sviði fiskframleiðslu.
Hvað ætla valdhafarnir á Islandi að taka til ibragðs? Ætla
þeir ekki að leita fyrir sér um nýja markaði annars staðar?
Nei, það er alls ekki ætlunin. Ráð þeirra til að komast yfir
markaðsvandræðin er það, að pína niður lífskjör almennings á
Islandi í því skyni að lækka framleiðslukostnaðinn á útflutnings-
afurðunum, og undirbjóða síðan keppinautana á mörkuðunum í
Vestur-Evrópu. Gengislækkunarfyrirætlanir þeirra miða að því
marki.
Vera má, að hin fyriihugaða gengislækkun geri kleift að selja
eitthvað af fislkafiu'ðum í Vestur-Evrópu næstu mánuði og e.t.v.
allt þetta ár. En hún er ekki það ráð, sem ikemur að notum til
lengdar. Eða dettur valdhöfunum á Islandi virkilega í 'hug, að
t. d. Bretar og Þjóðverjar fari að leggja togurum sánum og. fiski-
bátum þó Isl. geti selt þeim fisk sinn á eitthvað lægra verði en
það kostar þá að afla hans sjálfir? Nei, það gera þeir vitanlega
ekki. Það mætti alveg eins láta sér detta í hug, að Islendingar
legðu sínum skipastól og færu að kaupa fisk til neyzlu innaniands
t. d. frá Bretlandi og Þýzkalandi ef þeir gætu fengið hann þaðan
við lægra verði en kostar að afla hans hér.
Vandamálið er sem sé ekki það, að verðið á íslenzka fiskinum
sé alltof hátt, heldur Iiitt, að þær þjóðir, sem ríldsstjórnin vill
endilega að kaupi fiskinn af okkur, fyrst og fremst Bretar og
Þjóðverjar, hafa hans sáralitla þörf lengur, þar sem þær eru
farnar að framleiða sjálfar nokkumveginn nóg fyrir sig af þessari
vörutegund. Það sem nú þarf að gera, er því fyrst og fremst það,
að afla nýrra markaða fyrir útflutningsafurðir okkar.
Það hefur löngum verið talinn skammgóður vermir að pissa
í skó sinn. Viðbrögð valdhafanna á Islandi við fisksölukreppunni
í Marshall-löndunum eru hliðstæð. Þeir áforma nú gengislækkun,
sem í mesta lagi getur áorkað því að halda hinum hrynjandi fisk-
mörkuðum í Marshall-löndunum eitthvað örlítið lengur opnum en
ella mundi. Þeim fer eins og manni, sem hefur verið úthýst, en
reynir ekki að leita athvarfs annars staðar, heldur norpir við
dyrnar og reynir að halda á sér hita með því að pissa í skó sinn.
kartöflumar hækka vegna
geymslukostnaðar og kemur það
sumum spánskt fyrir sjónir að
því er kartöflurnar snertir. —
Þessar verkhækkanir má að
nokkru skrifa á reikning krata-
stjórnar Stefáns Jóhanns. Enn
eru syndir hennar að koma fram
á þjóðinni og munu gera það
lengi. Það verður vonandi ekki
hlutskipti þessarar og næstu
kynslóðar að hafa yfir sér því-
líka rlíkisstjóm, sem hún var!
Lafskjör alþýðunnar jþola ekki
slíkrar óstjórnar hverja eftir
aðra. Þó nú séu síður en svo
bjartar horfur um myndun
heillavænlegrar ríkisstjómar, —
iþá er svo langt jafnað til krata-
stjómarinnar, að óhugsandi er
að önnur eins geti sezt að völd-
um svo fljótt.
★ Jarðarför Hallgráms Guð-
mundssonar, cand. med., sem
lézt á New York 10. febr., fór
fram frá Fossvogskapellu í
Reykjavik, föstud. 3. marz s.l.
NÍJA BlÚ
ÍMiðvikudaginn kl. 9: Tarzan
Fimmtudaginn kl. 9: Tarzan
Laugardaginn kl. 3: Tarzam
Sunnud. kl. 3: Smámyndir o.fl.
Kl. 5: Kúrekinn og hesturinn
hans
Kl. 9: NÝ MYND
Nallgrínir Jónsson
SEXTUGUR
Hallgrímur Jónsson, Hólaveg
14, átti séxtugsafmæli 4. marz
s. 1. Hallgrímur Jónsson hefur
átt heima í Siglufirði í fjölda
mörg ár og lagt stund á marg-
vísleg störf. Hann hefur verið
starfsmaður við Síldarverksm.
ríkisins frá fyrstu og þar til
s. I. sumar.
Hallgrímur er drengur góður
og hefur aflað sér mikilla vin-
sælda meðal vinnufélaga sinna
og nágranna. Hann er traustur
meðlimur í Verkamannafélag-
inu Þrótti og hefur ætíð í ö'llum
átökum, sem" verkalýðshreyfing
in hefur átt við atvinnúrekénd-
ur, stútt að sigursælli lausn mál-
anna, og aldrei lagt lið neinum
þeirra, sem hafa brugðizt mál
stað fólksins á hættulegum
augnablikum. Hallgrímur Jóns-
son er einn þeirra ágætu verka-
manna, sem ekki hörfa undan
erfiðleikunum að óreyndu.
Hallgrímur er traustur fylgj-
andi Sósíalistaflokksins og hef-
ur aldrei farið dult með skoð-
anir sánar í þeim efnum.
Á afmælisdaginn heimsóttu
hann og konu hans, Sólveigu
Halldórsdóttur, margir vinir og
kunningjar og dvöldu þar langt
fram á nótt. Voru þar rausnar-
legar veitingar fram bornar af
húsmóðurinni á Hólaveg 14.
Mjölnir vill fyrir hönd hinna
mörgu vina og kimningja Hall-
gríms færa honum, konu hans
og ibörhum, hinar beztu árnað-
aróskir í tilefni af 60 ára af-
mælinu. i
AUDVALDSKREPPAN
(Framliald af 3. síðu)
f jölda við hið gjaldþrota stjórn-
arfar auðvaldsins, án enn ákaf-
ari baráttu þjóðanna en áður
fyrir friði, baráttu gegn hinum
glæpsamlegu fyrirætlunum
strlðsæsingaseggjanna, sem sjá
enga aðra leið út úr kreppunni
en nýtt blóðbað.