Mjölnir


Mjölnir - 22.03.1950, Blaðsíða 1

Mjölnir - 22.03.1950, Blaðsíða 1
10. tölublað. Miðvikudagur 22. marz 1950. 13. árgangur. Verkalýdsrádstefnan mótmælti harðlega gengislækkunmni og taldi, að verkalýðsfél. bæri að gera alvarlegar gagnráðstafanir ti að mæta henni Áleit að vandamál atvinnuveganna yrðu aðeins leyst með öflun nýrra markaða, — afnámi ofsa- gróða verzlunarstéttarinnar, lækkun reksturs- kostnaðar og fleiri svipaðra ráðstafana. Gengislækkunarlo: n samþykkt Stjórnarflokkarnir heyktust á ákvæðinu um heimild handa ríkisstjórninni og ILandsbank- anum til að fella gengið upp á sitt eindæmi. Á ráðstefnu verkalýðsfélag- anna, sem haldin var í Reykja- vík 12.—14. iþ. m. var samþykkt einróma löng ályktun um dýr- tíðar- og kaupgjaldsmál. Er þar mótmælt gengislækkun iþeirri er Alþingi hefur nú ákveðið, — og ályktað, að verkaJýðsfélögin verði að gera alvarlegar ráðstaf anir til að mæta þeirri kjara- rýmun, sem óhjákvæmilega leið ir af henni fyrir laimþegana. — Fara hér á eftir nokkrir þýð- ingarmestu kaflar ályktunarinn ar: (Allar leturbreytingar eru Mjölnis). „Frumvarp þetta (þ.e. gengis lækkunarfrumvarpið) er til örð- ið án þess nokkurt samráð hafi verið haft af ríkisstjórn þeirri, er frumvarpið flutti, við launa- stéttir landsins eða samtök þeirra um úrræði til að koma rekstri framleiðslutækjanna á þann grundvöll, að þau geti sem mest staðið á eigin fótum, og verður slíkt að vítast af alþýðu samtökunum. Ekki sízt þegar vitað var að stefna alþýðusam- takanna hefir, frá því aukinnar verðbólgu fór að gæta, verið sú, að stöðva bæri dýrtíðina. Nefndu frumvarpi er að sögn ætlað að skapa útflutnings- framl. heilbrigðan starfsgrund- völl. 1 þessu skyni telja höfund- ar frumvarpsins nauðsynlegt að tilflutningur tekna eigi sér stað innan hagkerfisins um ca. 120 milljónir króna, þ.e. að til sjávar útvegsins skal veita upphæð #\#\r*>#\#s#>#s#\r#\#\r#\#>r^>#>#vrsr>#\#>#\#\#\#\#>#>#'#'*> Neitað um fjár- festingarleyfi !; Á bæjarstjórnarfundi 28. 2 febrúar s.l. las bæjarstjóri | | upp tilkynningu frá Fjár- ? z hagsráði, þar sem Siglu- | !; fjarðarkaupstað er neitað z |j mn endumýjun á f járfest- > <! ingarleyfi fyrir gagnfræða- | !; skólabyggingu og sjúkra- 2 | húsbygginu hér. > #vrrrr>r>#>r'r^#'rr'r>#>rrrr'#>#'#'#\#'r>#'>r#'r\#>#>#' þessari frá einhverjum öðrum aðilum í hagkerfinu, og samkv. frumvarpinu er svo ráð fyrir gert, að upphæð þessi, ekki lægri en hún er skuli að mest öllu leyti tekin af alþýðu manna, þ.e. þeim þegnum þjóðfélagsins, sem erfið ust ikjör eiga við að búa.“ ,Frumvarpið gerir ráð fyrir í 4. grein að breyta útreikningi vísitölu framleiðslukostnaðar launþegum til mikillar óþurftar. Þá er sá háttur, sem er í 7. grein frumvarpsins er ætlaður að á verði hafður um launabreyting- ar samkv. hinni nýju vísitölu á þann veg, að launlþega-samtökin geta ekki við unað. Gæti svo far- ið 'i höndum ófyrirleitinna stjórnarvalda, að uppbót sú, er frumvarpið gerir þó ráð fyrir, að launþegar fái til að mæta hækkuðu verðlagi, er leiðir af gengislækkuninni verði að engu gerð. Ákvæði 9. gr. frumvarps- ins þess efnis að ekki skuli verzl unum leyft að leggja á þá krónu tölu, sem vörurnar hækka um, vegna gengislækkunarinnar, er greinilega ætlað til þess eins að sýuast svo og ákvæði 10. gr. um verðtollinn. Fengin reynsla af hinu gjör- samlega máttvana verðlagseftir- liti, svo og sú staðreynd, að verð tollurinn eftir breytinguna, mun gefa meiri tekjur en áður, miðað við sama innflutningsmagn, sannar bezt, að hvorugt um- ræddra ákvæða mun ekki hefta dýrtíðina, heldur þvert á móti auka hana. Ákvæði 11. gr. um framleiðslugjald og ákvæði 12. gr. um sérstakan eignaskatt, eru elkki þess eðhs, að leggjandi sé mikið upp úr iþeim sem tek ju- stofnum, og mun því eins og áð- ur er að vikið, að sú tekjutil- færsla, sem þarf að eiga sér stað innan hagkerfisins og veita á til útflutningsframleiðsl. fyrst og f remst tekin af launþegunum — allri alþýðu manna, sem þegar hefir á sínum herðum þungar byrgðar að bera, ibyrgðar, sem dýrtíð og verðbólga á megin sök á. Hinsvegar er þeim sem breið- ust hafa bökin efnahagslega, vægt, svo að algjört ranglæti verður úr. Ráðstefnan lítur svo á, að frumvarpið tryggi ekki lausn þeirra vandamála sem íslenzkt atvinnulíf á nú við að búa, né veiti alþýðu manna þá atvinnu og afkomuöryggi sem telja verð Framhald á 4. síðu Atvinnuieysis- skráningin Atvinnuleysisskráning fór hér fram dagana 13., 14. og 15. marz s.l. Komu alls 80 menn til skráningar. Af þessum 80 mönnum eru 26 ein’hleypir. 20 eru kvæntir en hafa ekkert barn á framfæri. 34 eru kvæntir, og hafa sam- tals 95 böm á framfæri. Meðalatvinnuleysistími þeirra sem til skráningar Ikomu, var 18 vikur. Þessi atvinnuleysingja tala er mjög há, þegar tekið er tillit til þess, að allt að 200 manns mun >vera f jarverandi úr ibænum í atvinnuleit. Uindanfarið hefur hæjarstjóri unnið að samningu fjárhags- áætlunar. Mun áætlunin verða tekin fyrir í allsherjarnefnd í dag eða á morgun. Eitthvað mun ganga erfiðlega að koma áætluninni saman að þessu sinni; veldur því hin gálauslega stjóm kratanna á fjármálum kaupstaðarins undanfarin þrjú ár. Arfurinn eftir þá óþurftar- stjórn eru óreiðuskuldir og aftur óreiðuskuldir. Að þessu sinni mun þurfa að taka upp á fjárhagsáætlun um 1 milljón króna óreiðuskuldir eftir Ikrat- ana. Þetta kemur þungt niður á bæjarbúum nú, eins og atvinnu- ástandið er í bænum. En það er ekki nóg með að bæjarbúar þurfi nú að jafna niður á sig mn einni milljón króna í útsvör á þessu ári, til að kvitta fyrir óstjóm krat- anna, heldur verður þetta til þess að svo að segja allar verk- legar framkvæmdir hljóta að falla niður þetta ár. iSíðastliðið ár vom álögð útsvör um 2,3 milljónir króna. Tæpast er hægt að hugsa sér að svo háa upphæð Gengislækkunin Eins og kunnugt er nemur gengislækkunin 42,6%, en þýðir hvorki meira né minna en 74,3% hækkun á öllum erlendum gjald eyri, 74,3% á innkaupsverði allrar erlendrar vöru, sem keypt er til landsins. Þessi gífurlega gengislækkun samsvarar ca. 220 milljóna króna skatti á þjóðina, eða um 8500 króna skatti á hverja 5 manna fjölskyldu í landinu. Nýja vísitalan Annað aðalatriði laganna er ákvæðið um útreikning nýs vísi- tölugrundvailar, sem miðast skal eftirleiðis við vísitöluupp- bætur á Ikaupgjaldi. Verður nú- gildandi vísitölugrandveUi þann ig breytt, að reiknað verður með húsaleigu i húsmn, sem fullgerð hafa verið eftir 1945 og útsöluverð á kjöti án kjötupp- bótar. Er búizt við að þetta hækki núgildandi vísitölu upp í aUt að 450 stig. En þrátt fyrir það eiga lauqþegar ekki að fá neina uppbót fyrir þau 150 stig sem verða fram yfir hina lög- bundnu 300 stiga kaupgjalds- vísitölu, heldur á að kalla þessi 450 stiga vísitölu 100, og nú- gildandi kaupgjald á að kallast ELLIÐI seldi 2941 kit fyrir 7068 steri- ingspimd í Grimsby 14. þ.m. — Togarinn kom liingað á mánu- dagsnótt imeð saltfarm, og fer að líkindum út á veiðar í kvöld. IVeiðir hann í salt í þetta sinn. ári. Það verður því ekki miklu úr að spila hjá bæjarstjórn, — þegar búið er að taka frá fyrir óreiðuskuldum fyrra árs. Það vita allir bæjarbúar, hve atvinnu ástand hefur verið slæmt hár á Siglufirði undanfarið og að útlit með atvinnu í vetur og vor er síður en svo gott. Það hefði því verið full þörf á því að bæjarstjórn léti vinna óvenju- lega mikið. Ekki vantar heldur verkefnin, innri höfnin bíður, mikU þörf er á að gera við hina slæmu vegi bæjarins, og brýna nauðsyn ber til að byggja nýja vegarspotta, gangstéttir og hol- ræsi. En tæplega verður mikið að þessu gert, óreiðuf jötrar þeir sem Gunnar Vagnsson og ikrat- arnir bundu á Siglufjarðarbæ, em ekki enn leystir. Enn mn nokkurra mánaða skeið eiga Siglfirðingar því eftir að súpa seyðið af hinni happasnauðu kratastjórn bæjarmálanna. Enn um skeið eiga Siglfirðingar eftir að gjalda dým verði þetta krata stjómartímabU. Þegar fjárhagsáætlun kemur 'kaupgjaldsvísitala 100, og hald- ast óbreytt, nema hin nýja vísi- tala breytist um 5% — ekki 5 vísitölustig — eða meira frá því lögin tóku gildi eða vísitalan var síðast reiknuð út. Tilgangurinn með vísi- tölubreytingunni TUgangurinn með þessum visi tölubreytingum er sá, að gera erlendu vörumar, sem stór- ihækka í verði, vegna igengis- lækkunarinnar, sem óveruleg- astan hluta af vísitöhigrundvell- inum. Ef launþegar hækka kaup sitt með samningum við atvinnurek endur, fá þeir enga vísitölu- uppbót! Vísitöluuppbætur á laun skulu aðeins greiðast fimm sinnuni, í maí, jiúní og júlí 1950 og janú- ar og júlí 1951, en síðan ekki meir. Ekkert verður auðveldara fyr ir ríkisstjórnina en að koma í veg fyrir að nokkur hækkun verði á kaupgjaldi vegna vísitöl- unnar. Hún þarf ekki annað en greiða niður nokkrar vömteg- undir eða „lækka“ húsaleigu mánuðinn sem vísitalan er reikn uð út, því aðeins er miðað við yerðlag þann eina mánuð við útreikning hennar. Hún getur líka flutt inn slatta af útlendu smjöri og kartöflum (jafnvel kjöti) og haft í búðunum í Reykjavík í nokkra daga fyrir mánaðamótin. Hún verður áreið anlega ekki í neinum vandræð- um með að falsa vísitöluna þannig, að aldrei komi til kaup- hækkana vegna hennar fram á mitt ár 1950. Önnur ákvæði laganna Þær breytingar sem gerðar vom á frumvarpinu frá upphaf- legri mynd þess em flestar næsta lítilf jörlegar. Gengishagn aður sá, sem myndast við sölu á núgUdandi gjaldeyriseign bankanna, skal skipt milli ým- issa byggingarsjóða og Ræktun arsjóðs, sem lámun. Meginhluti gengishagnaðarins rennur til sveitanna, en er lánin endur- greiðast, skal þeim varið tU greiðslu á lausaskuldum ríkis- sjóðs við Landsbankaun. Verðtollur skal innheimtur (Framhald á 4. síðu). á dagslkrá, mun Mjölnir gera sitt ítrasta til að kynna bæjar- búum hana. Við afgreiðslu á f járhagsáætl un, em jafnan gefnar all ná- kvæmar upplýsingar um f jármál og hag bæjarins, að þessu sinni mim ýmislegt koma fram um stjóm bæjarmálanna síðústu þrjú árin, sem bæjarbúum hef- ur ekki verið almennt ljóst. — Enda er ekki við að búast, að bæjarbúar bafi enn getað áttað sig tU fulls á, 'hve vesæl, dáðlaus og fyrirhyggjusnauð stjóm bæj- .armálanna var s. 1. þrjú árin. Fjárhagsáaetlun Siglufjarðarkaupstaðar sé hægt að leggja á nú á þessu

x

Mjölnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Mjölnir
https://timarit.is/publication/864

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.