Mjölnir - 19.04.1950, Side 1

12. tölublað Miðvikudagur 19. apríl 1950. 13. árgangur.
Fjárhagsáætlun Siglufjarðarkaup*
staðar fyrir árið 1950 afgreidd
Útsvörin ákveðin kr. 1.750.000,00, eða kr. 400
000,00 lægri en í fyrra
RÉTTAROFSðKNIMM HðTMÆLT
Fjöldafuíidur í K.vík mótmælir 30. marz-
dómunum sem pólitískri ofsókn og kýs 7
manna nefnd til að undirbúa og skipu-
leggja réttarvernd fslendinga
Eftirfarandi ályktun var samþykkt einróma á tvö þúsund
manna fundi, sem Fuiltrúaráð verkalýðsfélaganna í Reykjá-
vík og verkamannafélagið Dagsbrún efndu til í Iðnó að
kvöldi hins 30. marz 1950:
„Fjölmennur tfundur, lialdihn í Iðnó 30. marz 1950, ftð
tilhlutan verkalýðsfélaganna í Keykjavík og Verkamanna-
félagsins Dagsbrúnar, fordæmir þá rangiátu dóma, sem
upp hafa verið kveðnir yfir 20 íslendingum, vegna atburð-
anna 30. marz 1949.
Krefst fundurinn þess, að þeir óhappamenn I valdæ-
stöðum þjóðarinnar, sem eru uppliaf og orsök þess, er þá
gerðist, séu iátnir sæta ábyrgð gerða sinna. Iitur fimdur-
inn svo á, að ólilutdræg rannsókn hafi engin farið fram
á atburðunum 30. marz 1949, heidur só hér aðeins um
póiitíska ofsókn að ræða og misnotkun réttarins í því skyni.
Um leið og fundurinn Ihvetur íslenzku þjóðina til áfram-
haldandi baráttu fyrir sjálfstæði sínu og alþýðuna tál að
standa vörð um lífskjör sín, ákveður fimdurinn að kjósa
7 manna nefnd til þess aö und>rl -m og skipuleggja réttar-
vemd íslendinga gegn of=> v V ; ra valdhafa, sem nú
reyna að undirlagi erien . ... r ipta þjóðina réttar-
öryggi og raunverulegu valkí y;r; andi sínu.“
Það er ekki vandalítið verk,
sem lág fyrir bæjarstjórn á
fundi hennar síðastliðinn föstu-
dag, en það var afgreiðsla fjár-
hagsáætlana bæjar-, hafnarsjóðs
og rafveitunnar. Hin erfiðu afla
leysisár undanfarið hafa farið
illa með fjárhag Siglufjarðar-
bæjar, og þegar svo við bætist
hin fyrirhyggjulausa og happa-
snauða forusta kratanna á bæj-
Umsamdar afb. lána og ógr.
Lýðtrygging og lýðhjálp
Heilbrigðismál
Stjóm kaupstaðarins
Löggæzla
Vegamál
íþróttamál
Helztu tekjuliðir eru þessir:
Aðalniðurjöfnun
Áætluð lántaka
Innheimta eldri útsvara
TJtsvar Áfengisverzlunar ríkisins
Útsvar Sildarverksmiðja ríkisins
Niðurstöðutölur bæjarsjóðs,'
gjalda og tekjiunegin eru:
ikr. 4.620.730,00. Það er óneitan-
lega sárt til þess að vita, að
f járhagsáæthm skuli nú vera af
greidd án þess að verulegar upp
hæðir séu áætlaðar til atvinnu-
aúkningar í bænnm og nýrra
framkvæmda, en um þetta þýðir
ek;ki að sakast. Fyrst er að
bjarga bænum frá yfirvofandi
„VIREISNir
★ 1 vetur hækkaði kaffi-
kílóið úr kr. 8,80» í kr. 15,85,
vegna gengislækkunariimar
í haust. I hádegisfréttum í
gær var birt auglýsing frá
verðlagsstjóra um nýtt há-
marksverð á kaffi. Sam-
kvæmt henni hækkar kaffi-
verðið nú, vegna „viðreisn-
arinnar“ upp í kr. 23,50
pr. kg. af brenndu og möl-
uðu kaffi! Hækkun síðan í
haust kr. 14,70!
★ Fyrir gengislækkunina í
haust kostaði tonnið af hrá
olíu, þeirri olíutegund, sem
mest er notuð til upphitun-
ar húsa, kr. 410,00 af tank.
Samkvæmt auglýsingu frá
verðlagsstjóra, sem birt er
S fblaðinu í dag, hækkar
tonnið af hráolíunni upp í
kr. 703,00 tonnið. Hækkun
kr. 293,00 pr. tonn
armálunum undanfarið, þá er
ékki að undra þó illa sé komið.
Enda er ástandið þannig, að
ibæjargjaldþrót verður ek'ki um-
flúið, ef mistekstaðútvegastrax
stórlán til að greiða með óreiðu
skuldir undangenginna ára. —
Nokkrir helztu útgjaldaliðir á-
ætlunar bæjarsjóðs eru eins og
hér segir:
hruni og gjaldþroti. Næsta skref
ið verður svo að vera auknar
framkvæmdir og ný atvinnu-
fyrirtæki.
Nú verður að bíta í það súra
epli, að bæta á þessu ári, fyrir
fyrirhyggjuleysið og, afglöpin
undanfarin .ár. Takist það, er
skapaður grundvöllur til að
fram'kvæma eitthvað á sviði at-
vinnumálanna.
1 samlbandi við afgreiðslu
iþessarar fjárhagsáætlunar var
samþykkt að leggja fram 20
þús. kr. til hlutafólags, er stofn-
að kynni að vera til að reisa
og reka saltfiskþurrkunarstöð.
Er gert náð fyrir að bæjarút-
gerðin, fisksaltendur, og ef til
viil fleiri séu fýsandi að koma
lýðsfélaganna í Reykjavík var
samþykkt með 25 atkvæðum
gegn þremur, sameiginlegt 1.-
maí-ávarp fyrir öll félögin. Þeir
sem greiddu atkvæði á móti, —
voru fulitrrúar Sjómannafélags
Reykjavíkur, Verkakvennafé-
lagsins Framsóknar og Félags
matreiðslumanna og veitinga-
þjóna.
Talið er sennilegast, að há-
tíðahöldin verði sameiginileg, —
upp slíku fyxirtæki. Enda er
það mikill hagnaður fyrir fisk-
framleiðendur í bænmn, þar sem
sala á þurrkuðmn saltfiski er
talin miklu öruggari en sala á
hálfverkuðum fiski. Auk þess
er verð á þurrkuðum saltfiski
mun hagstæðara, þannig að
meira fæst nettó fyrir hann. —
Fyrir bæjarbúa í heild er þetta
og hagsmunamál, því fiskþurrk
unarhús, sem þurrkaði allan salt
fisk, sem hér er framleiddur,
gæfi feikna mikla vinnu í bæinn.
Við afgreiðslu f járhagsáætlun
arinnar var afstaða kratanna
öll hin aumingjalegasta, eins og
vant er. Þeir komu með tiilögur
um að lækka útsvörin um 750
þús. kr. frá því í fyrra. Rök-
stuðningurinn var væmin hræsni
nm umhyggju þeirra fyrir gjald
endmn bæjarins. En hvar var
umhyggja þeirra í fyrra, þegar
þeir samþykktu útsvörin þá?
Þá komu kratamir með tillögu
um að hækka framlag bæjarins
til dagheimilis bama um 5 þús.
kr. 1 fyrra sviku kratamir dag-
heimilið um hálfa upphæðina,
sem því var lofað. Er nú tekið
iupp á fjárhagsáætlun tii dag-
heimilis barna kr. 9.000,00, en
(Framhald á 4. síðu)
Samtök sjómanna á Akranesi
og útgerðarmenn í Reykjavík
hafa nýlega gert samþykktir,
þar sem þess er krafizt af ríkis-
stjórninnl, að hún geri ráðstaf-
anir til að tryggja 93 aura lág-
marksverð fyrir bátafiskinn, en
það er það verð, sem gengis-
lækkunai’hagfræðinigarnir Ólaf-
ur Bjömsson og Benjamín Eir-
íksson gerðu ráð fyrir, að hægt
nefndra þriggja félaga við meiri
hlutann, þar eð stjómir þeirra
muni ekki treysta sér út i sér-
stök hátíðahöld, sökrnn óánægju
óbreyttra meðlima félaganna
yfir þessum útúrboruhætti
þeirra, aúk þess sem þeim er
enn í fersku minni sú háðung,
sem þeir hlutu af klofnings til-
raun sinni í sambandi við l.-mai
hátíðahöldin í fyrra, og vom þó
fleiri félög með þeim þá.
Sjáltsö£ð
Bæjarstjórn Siglúfjarðar
gerði samþykkt á síðasta fundi
sínum, sem var bæði réttlát og
sjálfsögð, samiþykkt, sem hefði
átt að gera löngu fyr. En þetta
var samþykkt um það, að föst-
um starfsmönnum bæjarins og
bæjarfyrirtækja væri óheimilt
að reka sjálfstæðan atvinnu-
rekstur eða taka að sér um-
fangsmikil aukastörf með fram
starfi sínu nema með sérstöiku
leyfi.
úpphaf þessa máls er það, að
sósíalistar fluttu um þetta til-
lögu á Allsherjarnefndarfundi
16. marz s.l. Málinu var frestað
og hefur það dregist á. langinn
iþar til nú. Tillagan sem bæjar-
stjóm samiþykkti hljóðar svo
orðrétt:
yrði að borga fyrir Iiann eftir
gengislækkuniua.
Enn sem komið er hefur út-
gerðin engar aðrar afleiðingar
f undið af „viðreisninni* en auk-
inn tilkostnað, dýrari olíu, dýr-
ari veiðarfæri, dýrari varahluti
o.s.frv. Fiskábvrgðarlögin voru
felld úr gildi um leið og „bjarg-
ráðafrumvarpið“ var samþykkt,
og hefur útgerðin síðan alger-
lega átt það undir duttlungum
bankanna, hvað hún hefur
fengið lánað út á aflann. Fáir
eða alls enginn hefur fengið
meira en 75 aura, en flestir all-
mikið minna, ef þeir hafa þá
fengið Inokkuð. Hefur þannig
skapast slíkt ófremdarástand,
að f jölda báta heldur við stöðv-
im. I
Ekki hafa saltfiskframleið-
endur heldur enn náð neinu við-
unandi samkomulagi við bank-
ana um lát út á framleiðslu
sína. Heyrst hefur, að ríkis-
stjómin hafi átt einhverjar við-
ræður við bankana um þetta
mál, en hvort nokkur árangur
liefur orðið af þeim umræðum
enn, eða hvort þær standa yfir
enn, er hinsvegar ekki vitað.
samþykkt
„Allsherjametfnd samþykk*
ir að leggja til við bæjar-
stjóm, að öllum starfsmönn-
um bæjarins og bæjarfyrir-
tækja verði sett það s'kilyrði,
að þeir hér eftir stofni ekki til
sjálfstæðs atvinnurek sturs,
jafnframit starfi sínu, að þeir
taki ekki að sér umfangsmikil
aukastörf nema með sérstöku
leyfi bæjarstjóraar eða
stjóma viðkomandi ibæjar-
fyrirtækja."
Tillaga þessi var samþykikt
með 4 atkv. gegn 3 atkv. Með
tillögunni greiddu atkvæði sósí-
alistamir og fiulltr. Framsóknar
en kratarnir greiddu atkvæði
gegn tillögunni; Sjálfstæðis-
mennimir sátu hjá. Það skrítna
við framkomu kratanna var það
að þeir lýstu sig fylgjandi mál-
inu, greiddu tillögu sósíalista
atkvæði í allsherjamefnd.
Tillagan sem samþyikkt var á
bæjarstjómarfundinum, var
flutt af Jóni bæjarstjóra, sem
ibreytingartiliaga við hina upp-
haflegu tillögu sósdalisla, efnis-
lega er breytingartillagan ná-
(Framhald á 4. síðu)
Adalfundur
Sósíalistafélags Siglufjarðar
var haldinn s.I. sunnudag.
Á fundinum gaf friáf. form.
félagsins sikýrslu um starfsem-
ina á árinu og starfsmaður las
upp reikninga félagsins og gaf
ytflrlit um fjárhaginn.
I stjórn voru kosnir:
Form.: Þóroddur Guðmunds-
son, varaform.: Pétur Laxdal.
Ritari: óskar Garibalda^on, —
gjaldkeri: Eristmar Ólafsson.
Meðstjómendur: Ásta Ólafs-
dóttir, Gunnar Jóhannsson og
Helgi VilhjálmssoH.
Þá var einnig kosin vara-
stjóm og fulltrúaráð.
Á fundinum var tekið fyrir
bréf frá Kvenfél. Von. Samþ.
var, að félagið taki þátt í stofn-
un félagasambands þess, sem
þar er rætt um og kosinn fulltr.
til að mæta á stofnfundi þewu
skuldakr. frá f. ári Kr. 1.320.029,47
..................... — 370.000,00
..................... — 111.275,00
..................... — 240.110,00
.................;.... — 123.700,00
..................... — 500.500,00
..................... — 270.000,00
1.750.000,00
— 1.065.000,00
— 220.000,00
— 100.000,00
150.000,00
Sameiginleg hátíðahöld 1. maí í Reykjavík
Stjórnir þriggja félaga, Verkakvennafélagsins
Framsókn, Sjómannafélags Reykjavíkur og
Veitingaþjónafélagið skerast úr leik.
Á fundi í Fulltrúaráði verka-
þrátt fsn-ir ágreining áður-
Krefjast 93 aur. fiskverðs