Mjölnir - 28.06.1950, Qupperneq 1

18. tölublað.
Miðvikudagur 28. júní 1950.
13. árgangur.
Samningarnir vid S. R
Þróttur samþykkti á fundi í fyrradag að halda
áfram samningatilraunum við atvinnurekendur
á sama grundvelli og áður.
Hræsniskrif Neista
Verkamannafélagið Þróttur
hefur undanfarið staðið í samn
ingaumleitunum við stjórn S.R.
sem er stærsti atvinnurekand-
inn hér, um kaup og kjör
Þróttar-meðlima, en samningar
milli Þróttar og atvinnurek-
enda runnu, svo sem kunnugt
er, út um s. i. mánaðamót.
Síðan samningaumleitanii' hóf
ust hafa stjórn Þróttar og
stjórn S.R. haldið einn við-
ræðufund. Lagði Þróttur þar
fram tillögur sínar um breyt-
ingar á gamla samningnmn og
staðfesti þær síðan með Lréfi.
Segir m. a. svo 1 bréfinu:
„Stjórn A. S. I. hefur óskað
eftir við sambandsfélögin að
]>au Iiafi samninga lausa, vegna
gengislækkunarinnar og liinna
miklu verðhælkkana á öllmn
ivörum, sem af henni stafa.
Verkam.fél. Þróttur vil! þó
á grundvelli eftirfarandi atriða
ræða við stjórn S.R. um samn-
inga yfir síldveiðitímabilið, sem
nú er að hefjast:
1. Grunnkaupsluekkun, án
þess þó að félag vort tapi
rétti til liugsanlegrar vísi-
töluhækkunar.
2. Að felldur verði niður mis-
munur á mánaðarkaupi og
tímavinnuikaupi, er var I
síðustu samningum, sem
mun vera um 5%.
3. Að næturvinnukaup verði
greitt allt árið.
4. Að þeir Siglfirðimgar, sem
voru í verksmiðjunum s.l.
ár, svó og aðrir, sem verk
smiðjumar ætla sér að
ráða næstu vertíð ,verði
teknir í vinnu liið bráð-
asta.“
Stjórn S.R. hélt til Reykja-
víkur sama dag og bréf Þrótt-
ar barst, og var enginn fundur
haldinn um málið, en stjórn
Þróttar hefur átt einn viðræðu-
fund með framkv.stjóra S. R.
síðan.
Stjóm verksmiðjanna óskar
fyrst og fremst eftir föstum
samningum yfir allt reksturs-
tímabilið, án þess að bjóða nokk
uð á móti.
íUm kröfur Þróttar er það að
segja, að þeir eru í fyilsta máta
sanngjamar, þegar tekið er til-
iit til þeirrar miklu dýrtíðar,
sem nú er í landinu, og fer
sívaxandi, ekiki sízt þegar þess
er gætt, að engin trygging er
fyrir þv'i, að hún verði ekki
aukin stórkostlega með aðgerð
pm yaldhafanna á næstu vik-
um og mánuðum, eftir að júií-
visitalan hefur verið reiknuð
út, en vísitöluuppbætur á kaup
eiga að greiðast samkvæmt
henni til áramóta.
Sérstaklega er þó þýðingar-
mikið, að næturvinnutaxti fyrir
allt árið fáist inn í samning-
ana. Siglufjörður er sá eini af
örfáum, ef eklki sá eini af öli-
um kaupstöðum landsins, sem
ekki hefur næturvinnutaxta
gildandi allt árið.
Langæskilegast frá sjónar-
miði siglfirzkra verkamanna,
og raunar aiis verkalýðs í land-
inu, hefði verið, að verkalýðs-
félögin öll hefðu lausa samn-
inga, meðan sú óvissa, sem nú
rí'kir í verðlagsmálunum, helzt.
Óverjandi hefði verið af stjórn
Þróttar að fara að óskum
stjórnar SJR. ,í því efni að gera
binaandi samninga strax í júní,
áður en júlívísitalan hefur
verið birt, og séð verður, hvort
Þann 10. júní s.l. andaðist
að heimiii sínu, Hverfisgötu 16,
Hermann Einarsson bifreiðar-
stjóri. Hermann var fæddur að
Reyikjarhóli í Austur-Fljótum
13. ágúst 1897, sonur merkis-
hjónanna Einars Hermanns-
sonar verkstjóra og Kristínar
Gísladóttur. 1906 flutti fjöl-
skyldan að Hóli í Siglufirði og
þaðan að Neðri-Skútu, og átti
þar heima þar til snjóflóðið
mifcla féli á bæinn 12. apríl
1919. Þar var Hermann mjög
hætt kominn og mun aldrei
hafa beðið þess bætur að fullu.
Eftir þann atburð . átti Her-
mann heima hér í bænum.
Eftir fermingu stundaði Her
mann sjómennsku, var á há-
karlasikipum. Þótti hann ágæt-
ur sjómaður, og það rúm vel
skipað, þar sem hann var. —
Hermann kvæntist Guðrúnu
Ásgrímsdóttur frá Siglunesi,
hinni mestu ágætis og sæmdar-
fconu. Eignuðust þau hjón tvö
böm, sem bæði dóu ung. —
Konu sína missti Hermann
eftir stutta en ástríka sambúð.
Með síðari konu sinni, Halldóru
Bjarnadóttur, eignaðist Her-
mann einn son, Einar að naifni.
Dóttur eignaðist Hermann, Hall
dóru^ sem vinnur hér á símstöð
útreikningur hennar verður í
nokikru samræmi við þá geysi-
legu dýrtíðaraukningu, sem
orðið hefur undanfarið.
Eins og kemur fram d brófi
Þróttar, sem birtur var kafli
úr hér að framan, hefur félagið
beðið eftir ábendingum stjórn-
ar A.S.Í. um, hvaða leiðir sfcuili
farnar. Þrátt fyrir ítrekaðar
(Framhald á 4. síðu).
Sósíalistafl. hefir fengið leyfi
til að efna til happdrættis til
ágóða fyrir útgáfu dagblaðs
síns, Þjóðviljans.
iHappdrætti þetta hefur nú
verið auglýst og er sala mið-
anna hafin. Hver miði kostar
fcr. 5,00 og eru þeir afhentir
til flolkksmanna og annarra, er
styðja vilja þetta happdrætti
SósíaUstaflokksins með þvi að
selja miða þess.
Vinningar happdrættisins eru
þessir: 1. Stofusett kr. 15.000,-
inni. 1 hinum miklu veikindum
Hermanns naut hann ástríkrar
umönnunar hinnar ágætu konu
sinnar, Halldóru, sonar sáns og
föður, sem gjörðu allt, sem í
þeirra valdi stóð til að létta
iþjáningar hans.
Þegar ég flutti hingað til
Siglufjarðar 1928, var Her-
mann Einarsson einn þeirra
verkamanna sem ég kynntist
strax. Hermann heitinn var þá
einn af aðal forustumönnum
fVerikamannafél. Siglufjarðar. -
Hann var meðal stofnenda þess
og í stjórn um lengri tíma. —
Kynni mín af Hermanni voru
öll á einn veg: Þar var maður,
sem einskis lét ófreistað til
þess að fá i gegn hagsbætur til
handa verkalýðnum, og var frá
því fyrsta til hins síðasta einn
allra heilsteyptasti verkalýðs-
sinni, sem ég hef þekkt; ætíð
tilbúinn til baráttu fyrir þeim
málstað, sem hann taldi rétt-
astann og beztan. Hermann
heitinn átti sæti í bæjarstjóm
Sigluf jarðar frá því í jan. 1929
til ’34. Þar var hann hinn ötuli
forsvarsmaður verkalýðsins og
átti frumkvæði að flutningi
fjölda mála sem til heilla
horfðu fyrir verkafóik í Siglu-
firði.
1 síðasta Neista er kvartað
undari noikikrum greimun, sem
birzt hafa hér í blaðinu um
verkalýðsbáráttu Alþýðufl. —
Talar blaðið um, að sósíaiistar
hafi nú samvinnu við íhaldið
um að níða Alþýðufl., .þessa
hjálparhellu og bjargvætt al-
þýðunnar á Islandi í 34 ár. —
Segir blaðið, að siíðan Aliþýðufl.
fór í stjórnarandstöðu, hafi
hann gert sér far um að stofna
ekki til áre'kstra við Sósíalista-
flokkinn. Talar iblaðið s'íðan í
hjartnæmum tón um hvílíik
nauðsyn sé á því að „komm-
únistar" hætti þessu ahæfi, og
beri sig nú að hjálpa ALþýðu-
flokknum í baráttu hans við
áihaildið!!!
Sannarlega er nú sikörin tek-
in að færast upp í bekkinn, þeg
ar Aliþýðufl. er farinn að
ibregða öðrmn um íhaldsiþjón-
ustu og gefa í skyn að staðið
2. Stofuskápur kr. 7,000,00; 3.
Isskápur Ikr. 6.000,00; 4. Mál-
verk kr. 6.000,00; 5. Þvottavél
kr. 4.000,00; 6. Saumavél kr.
3.000,00; 7. kaffistell, 12 manna
(úr ísl. leir) Ikr. 2.000,00; 8.
Gólfteppi kr. 2.000,00; 9. Rafha
vél kr. 1.000,00; 10. Ryiksuga
kr. 1.000,00; 11. kaffistell, 6
manna (úr ísl, leir) kr. 1.000,-
12. Matarstell kr. 1.000,00; 13.
Heildarútgáfa af verkum Kilj-
ans kr. 800,00; 14. Hrærivél
kr. 600,00; 15. Hrærivél kr.
600,00. Alls eru vinningsverð-
mætin kr. 50.000,00.
Sósíalistaflökkurinn heitir á
alla meðlimi sína og alla þá
verkalýðssinna, sem skilja þá
geysilegu þýðingu, sem útgáfa
Þjóðviljans hefur fyrir allan
venkalýð þessa lands, að taka
miða til sölu og vera sífellt á
verði um að nota alla mögu-
leika til að sedja þá. Hvort-
tveggja er, að málefni það, sem
ágóðans á að njóta í tryggðri
útkomu Þjióðviljans, er göfugt
og gott, og vinningar þeir, sem
dregið verður imi á sánum t'ima
eru allir gagnlegir og eftirsóttir
Á þeim árum, sem Hermann
var i bæjarstjórn, var að til-
hlutan hans, ásamt annarra
fulltnúa verkamanna, samþykkt
tillaga íþess efnis, að við alla
bæjanvinnu skyldi aðeins unn-
ið í 8 klst. fyrir fullum dag-
launum. Á þeim tíma þótti slik
samþykkt hin furðulegasta og
andstæðingar málsins beittu
sér mjög ákveðið á móti því á
bak við tjöldin. En þessi á-
kvörðun var svo vel séð meðal
verkamanna, að engin bæjar-
fulltrúi andstæðinganna treysti
sér að flytja þar á ibreytingu.
Siglufjarðarkaupst. var fyrsti
kaupstaðurinn á Islandi sem
kom á hjá sér 8 stunda vinnu-
degi við bæjarvinnu.
)Hermann Einarsson var
prýðis vel gefinn maður og afl-
aði sér haidgóðrar þekkingar
og menntimar án sérstaks
ingar við Alþýðufl. gegn aftur-
haldinu! Allir vita, að Alþýðu-
flokkurinn hefur undanfarin 10
—15 ár e'kfci verið annað en
ilítilmótileg deild í afturhaids-
breiðfylikinigunni og hefur hafn
að hverju samfylkingarboði
sósíalista eftir annað. Skulu nú
rök leidd að þess-u með dæm-
um sem allir þekkja.
Að loknum allþingiskosning-
unum í fyrrahaust ibuðu sósáal-
istar Alþýðufl. og Framsókn
stjórnarsamstarf, ef samkomu-
lag næðist um málefnasamn-
ing. Hvernig tók ATiþýðufl. und-
ir þetta samvmnutilboð sósíal-
istanna? Hann lýsti yfir því,
að hann mundi ekikert sam-
starf hafa við sósíalista, hvað
sem málefnum liði. Hann
mundi hvorki styðja né veita
hlutleysi þeirri r'ikisstjórn, sem
sósíalistarnir styddu eða veittu
hlutleysi.
Fyrir bæjarstjórnarkosning-
arnar í vetur buðu sósíalistar
Alþýðufl. og Framsókn sam-
fylkingu, eða, ef þeir kysu held
ur, samvinnu um stjórn R.vák-
ur að ikosningunum ioknum, ef
flokikarnir hefðu hver sinn 'lista
í kosningunum. Hvaða undir-
tektir fékk þetta tilfooð? —
Jú! Báðir flokkarnir höfnuðu
tilboði sósíalista algerlega. —
Alþýðufl. lýsti þar að auki
margsinnis yfir í aðalmálgagni
sínu, að hann vildi enga sam-
vinnu hafa við „ikommúnista,"
og ekkert við þá tala um máiið.
Fleiri dæmi er óþarft að til-
færa. Þessi tvö sýna glöggt á
hve háu stigi samffylkingarvilji
Aiþýðufl. hefur verið aiveg
fram á s'iðustu mánuði. En hafi
einhver hugarfarsbreyting orð-
ið hjá flokk&forustunni nýlega,
og vilji hún nú í einlægni taka
upp heiðarlega samvinnu við
só&íalista, þá mun ekki standa
á þeim til samstarfs.
hlutir, svo efcki er erfitt að tala
fyrir sölu á þessum happdrætt-
ismiðum. Dregið verður 1. des.
1950.
Miðablokkir verða afhentar
í skrifstofu Sósíalistafél., Suð-
urgötu 10. Dragið ekki að taka
blokkirnar svo hvert tækifæri
notizt.
skólanáms. Hann hélt fast við
skoðanir sínar og varði þann
málstað, sem hann taldi rétt-
astan, af harðfylgi og festu.
Það er elkki ætlim m'ín að
skrifa langa æififerilsskýrslu
um Hermann heitinn Einars-
son. Þessi fátæklegu orð mán
ber miklu fremur að skoðast
sem kveðja ffrá mér til góðs
vinar og gamals félaga í verka-
lýðshreyfingunni á Siglufirði;
félaga sem aldrei lét sitt eftir
liggja, að styðja þann málstað,
sem við vorum sammála um að
væri réttur og göfugur.
Við fráfall Hermanns hefur
verkalýðshreyfingin á Siglu-
firði misst einn af sinum beztu
mönnum, — ffélaga, sem var
með að ryðja brautina og
leggja homstein að samtöfcum
siglfirzkrar aiþýðu.
(Framhald á 4. síðu)
Hermann Einarsson
kveðjuorð
hafi á sós'íahstum til samfyik-
HAPPDRÆTTI SÖSlALISTAFLOKKSlS
til ágóða fyrir Þjóðviljann