Mjölnir - 28.06.1950, Side 2

MJÖLNIR
C '

— VIKUBLAÐ —
Útgefandi: SÓSÍALISTAFÉLAG SIGLUFJAKÐAR
Ritstjóxi og ábyrgðannaður: Benedikt Sigurðsson
Blaðið kemur út alla miðvikudaga
Askriftargjald kr. 20,00 árg. — Afgreiðsla Suðurgötu 10.
Símar 194 og 210
Siglufjarðarprentsmiðja h/f.
Svik Alþýðusambandsstjórnarinnar
Bréf það, sem stjórn A.S.Í. hefur nýlega sent verkalýðs-
félögunum, er eitthvert það vesaAdarlegasta plagg, sem
nokkrir verlkalýðssvikarar á íslandi hafa iátið frá sér fara.
Svik Alþýðusamþandsstjómarinnar um að framkvæma eða
hafa forgöngu um þær gagnráðstafanir, sem verkalýðsráð-
stefnan 12.—14. marz í vetur samþykkti að gerðar yrðu
vegna gengislækikunarinnar, er eins og rýtingsstunga í bak
verkalýðsamtakanna, og gerir alla viðleitni þeirra til að fá
hina gífurlegu kjaraskerðingu, sem alþýðan hefur orðið fyrir
undanfarið, margfalt erfiðari en ella.
Fyrri hluti bréfsins er barnalegt grobb um það, að sam-
bandsstjóminni hlafi tekizt að fá sniðna af gengislækkunar-
frumvarpinu nolkkra af agnúum þess og fá viðurkenndan
rétt nokkurra sambandsfélaga, sem hafa verið undir forustu
krata og hafa verið aftur úr með taxta, til að fá ahnennan
taxta sinn hækkaðan upp I 9 krónur, án þess að missa rétt
til vásitölu-uppbótar.
Er auðséð, að liér er xun beinani samning að ræða milli
Alþýðnsambandsstjórnarinnar og gengislækkimarstjómar-
innar. Þau fríðindi, sem fengizt hafa, eru keypt því verði,
að Alþýðusambandsstjórnin lofar að ' reyna eftir megni að
koma í veg fjrir gagnráðstafanir gegn liinum stórkostlegu
afleiðingum gengislæklíunarimiar.
1 síðari htuta bréfsins segist sambandsstjórn enn ekki
itelja tímabært að hefjast handa um róttækar aðgerðir, en
álíta, að í þess stað beri enn „að bíða og sjá hverju fram
vindur um framkvæmd og áhrif gengiíflaganna, svo og láta
betur koma í ljós aðgerðir ríkisvaldsins, er áhrif hafa á
afkomumöguleika almennings“! Þá segist hún ekki geta um
það sagt, „HVORT NÉ HVENÆR telja verður heppilegt að
liafnar verði aðgerðir í kaupgjaldsmálunum“, og lýsir því
sem helzta hlutverki sínu að „knýja fram vinsamlegri fram-
kvæmd gengislaganna“!
Verkalýðsráðstefnan í marz í vetur samþykkti einróma
ályktun um, að „ekki verði hjá því komizt, að verkalýðs-
félögin geri alvarlegar gagnráðstaJfánir“, ef gengislækkunin
yrði samþykkt, og fól stjórn A.S.I. að „beita sér fyrir nauð-
synlegum gíignráðstöfunum, ef veruleg röskun verður á
lilutfalli dýrtíðar og lairna í landinu“.
Nú hefur stjórn A.S.I. skýrt frá því, hvemig hún hygg-
ist framlcvæma gagnráðstafanirnar. Það á að „bíða“, „sjá
hverju frám vindur“, reyna að „knýja fram vinsamlegri
framkvæmd gengislaganna“, og foks getur hún ekki sagt
um „hvort né hvenær“ heppilegt verði að hefja aðgerðir í
kaupgjaldsmálunum! Hún virðir m.ö.o. samþykktir ráðstefn-
unnar algerlega að vettugi.
Þessi svívirðilegu svik koma mönnum þó ekki alveg á
óvart. Núverandi stjóm A.S.I. var á sínum tíma komið á
laggirnar fyrir atbeina aifturhaldssömustu afla landsins, þar
með taldir núverandi stjórnarflokkar, Sfefáns-Jóhanns-klik-
an í Alþýðuflofcknum og Vinnuveitendafélag Islands. Nú eru
þessar afturhaldsiklíkur að uppskera laun sín.
★
1 fyrradag hélt Þróttur all-fjölmennan fund. Var 'bréf
Alþýðusambandsstjórnarinnar þar til umræðu. Var eftir-
farandi tillaga samlþykkt á fundinum með atkvæðum flestra
fundarmanna igegn þremur:
„Fundur í Verkamannafélaginu Þrótti, haldinn 26. júní
1950, lýsir undrun sinni og óánægju yfir bréfi Alþýðusam-
bandsstjómar frá 15. júní s. 1., þar sem lagt er til, að samið
verði strax um kaupgjald í síldarvinnu, án tillits til þess,
hvort nokkrar kjarabætur nást eða ekki. Telur fundurinn
bréfið ótvírætt sýna, að sambandssjóm liafi að engu liaft
samþykktir verkalýðsráðstefnunnar, sem lialdinn var dagana
12.—14. marz s. 1., og auk þess beinlínis blekkt sambands-
félögin með því að láta allt annað í veðri vaka, en nú er
fram komið.“
★
Nú er sótt að verkalýðnum frá öllum hliðum. Hann á
enn sem fyrr x höggi við sinn gamla andstæðing, atvinnu-
rekendavaldið. Ríkisvaldinu er ,beitt hlífðarlaust gegn hon-
um. Og "ú ^ - c -r stjórn Alþýðusambandsins bæzt x hópinn.
★ Dánardægur. — Nýlega lézt
í Ólafsfirði öldungurinn Dúi
Grímsson, sem Siglfirðingar
þekkja mæta vel frá þeim dög:-
um er hann dvaldist hér í bæ.
★ Jarðarför frú Jónu sálugu
Þorbjörnsdóttur fór fram sll.
föstudag. Stúkusystkynin vott-
uðu hinni látnu virðingu sína
með viðhöfn.
★ Vöruskortur. — Að undan-
förnu og líklega enn, hefur
verið mi'klum vandkvæðum
bundið að fá ýmsar algengustu
tegundir matvæla, svo sem
ýmislegt til súpugerðar, kartöfl
ur, haJframjöl fæst ekki nema
í sumum verzlunum, og þannig
er um margár fleiri teg. Manni
verður hugsað ti'l þess, þegar
sildarskipin fara að koma og
búast á veiðar, hvernig iþeim
muni ganga að ifá matvæli
handa áhöfnum s'inum. —
Það hefur oft verið á það
minnst, að verzlanir hér þyrftu
að fá aukið magn af vörum
yfir síldveiðitímann, ekki ein-
ungis af matvörum heldur og
af varningi, sem sjómenn og
siíldverkunarfólk, sem hingað
sæki.r vinnu, getur ekki án
verið um lengri tíma. Á ég þar
við t. d. vinnuföt og hlífðarföt,
og margt fileira mætti til telja.
Aldrei hefur Ijklega verið meiri
þörf á þessu en einmitt nú, því
aldrei munu verzlanir hér hafa
haft eins htinn lager upp á
sumarið sem nú, Verzlunará-
standið í landinu er orðið þann
ig, að vörur liggja ekki á lag-
erum a.m.k. ekiki hjá smærri
verzlunum út um land. En Siglu
fjörður heffur sérstöðu rnn
iþetta sem fleira. Yfir 2—3
mán. safnast hingað hundruð
aðkomufólks, sem vinna við
síldarvinnu, og auk þess hafa
tiulgir 'ísl. veiðiskipa alla úttekt
sína hér. Það fjölgar því ört
og mikið þeim hópi, sem verzl-
anir hér þurfa að sikaffa nauð-
synjar. Hvernig þetta tekst
i sumar skal ósagt látið, en
vonandi teikst það vel, þrátt
fyrir öll vandkvæði, sem nú eru
á verzlunarstarfseminni.
★ S ldarafgreiðsla til Færey-
inga. — Nýlega var verið að
afgreiða síld tii Færeyinga úr
einu frystihúsinu hér. Lét verk
stjórinn Færeyingana sjálfa
vinna að afgreiðslunni þótt það
sé algert brot á taxta Þróttar.
I þetta skipti vildi svo óheppi-
'lega til að ekki náðist 'i starfs-
mann Þróttar til að stöðva
iþetta, en framvegis ættu Þrótt-
armeðlimir ag Þróttarstjórn
sérstaklega að vera á verði
gagnvart sMku sem þessu og
láta það ekki viðgangast.
★ Hversvegna þessa tregðu?—
Bæjarpóstinxmi- hefur borizt til
eyrna, að ýmsir síldarsaltendur
séu heldur tregir á að ráða
ibæjarmenn á plön sín, en sumir
hverjir 'haffi ráðið utanbæjar-
menn, sem bíði bess að mega
koma og taka við störfum. —
Ef sMfct er satt, sem hér skal
þó ekikert fullyrt um, heldur
vonað að hafi við engan staf
að styðjast, þá verður það að
teljast heldur kuldaleg fram-
koma við siglfirzka verkamenn,
sem öðrum fremur munu vanir
síldarvinnu hverju nafni sem
nefnist. Og ástæða er'til fyrir
verkamenn, sem ekfci hafa feng
ið pláss á plani, að fylgjast vel
með hverjir taka þar tii starfa
Iþegar vinna hefst.
★ „Sjón er sögu ríkari.“ —
Já, sjón er sögu ríkari, sögðu
margir er þeir höfðu heyrt og
séð „kvikmyndaafrek“ Lofts,
þættina „Sjón er sögu ríkiri,“
sem hann sýndi í Nýja Bíó
fyrir síðustu helgi. Sagan af
þessu „kvikmyndaafreki“ hefur
Iþó ekki verið á eina leið, því
flestir, sem séð höfðu, réðu i£rá
því að sæikja þessa tólf krónu
og fimmtíu aura sýningu. En
Loftur sjálfur sagði, að þetta
væri einstætt tækifæri til að
kynnast ýmsum fremstu Msta-
mönnum vorum. Og sjón varð
sögu r'iikari. Flestum, ef ekki
öllum, sem sáu, þótti sér stór-
lega misboðið að selja inn á
slífct á kr. 12,50, — og í öðru
lagi þótti þeim, að flistafólki
iþví sem þarna fcom fram væri
stórlega misboðið með þeirri
ranghverfu á list þess, sem
þarna var boðin fólki, sem góð
og 'gild vara.
Eg held að Loftur og aðrir
slí'kir kvikmyndarar ættu að
, hvíla sig um sinn, því íslenzkt
fólk er ekki þeir bjálfar, að
það ig'ini við hverju því fúski
á sviði kvikmynda, sem ein-
hverjum dettur í hug að sýna
því, bara af því að það er
ísienzkt ag tilraun. Islenzkir
ikvikmyndatökumenn hafa sýnt
að þeir geta tekið kvikmyndir
af náttúru landsins og avinnu-
lífi, og eru þar ef'aust fremst-
ir Kjartan Ó. Bjarnason og
Óskar Gíslason, og þær mynd-
ir þykir fólki gaman að sjá og
viU fá meira af slíku. En það
frábiður sér tilraunir Lofts og
viU heldur að hann haldi
áfram iðju sinni sem ljósmynd-
ari, því þar nýtur hann ti'austs
og virðingar. Og eflaust fagn-
ar fólk þv'i, þegar hann hefur
náð sama stigi 1 ikvikmynda-
igerð og í ljósmyndagerð, en
vill elkki borga ærna peninga
til að horfa á jilraunir hans.
Þær getur hann bara sýnt
góðvinum sínum og látið þá
gagnrýna þær.
★ Hljómsveit Björns R. Ein-
arssonar kom hér við ií s.l. viku
á leið sinni um Norðurland.
Voru haldnir hér tveir dans-
lei’kir og ein skemmtun fyrir
unglinga. Vissulega er það
góðra gjalda vert þegar ein af
beztu eða bezta dans-hljóm-
sveit landsins tekur sig upp í
ferð um landið til að kynna
sig og skemmta öðrum. En
fólki hefir fundizt að ekki væri
gustuk af aðiium eins og Lofti
og hljómsv. Bj. iR. E., að koma
hingað til að trekkja peninga
ifrá fátæku fóliki hér, sem fiest
hefur átt við atvinnuleysi að
stríða í vetur og lélega vinnu
í vor og það sem af er sumri.
En vitanlega verður hver að
gera upp við sjálfan sig hve
miklu af þvi litla fé, sem hann
hefur undir höndum, hann ver
til skemmtana. Björn R. Ein-
arsson freistar unga fólfcsins,
og þá horfir það ekki í að eyða
máske sínum síðasta skilding,
þegar færið gefst. — Og það
um það.

HLILlFEf RISGREIDSLIIR
til danskra, finnskra, norskra og sænskra
ríkisborgara, sem búsettir eru hér á landi.
Hinn 1. desemlber 1949 kom til framkvæmda miUiríkjasamn
ingur Norðurlandanna imi gagnlkvæmar greiðslur ellilifeyris. —
Samkvæmt þessu eiga danskir, finnskir, norskir og sænskir ríkis
borgarar, sem dvalizt hafa samfleytt á Islandi 5 síðastliðin ár, o§
orðnir eru ful'lra 67 ára, rétt til eUii'ifeyris á sama hátt og ís
lenzkir rikisborgarar. Þeir eiga og rétt til lífeyris fyrir börn sír
undir 16 ára aldri, sem hjá þeim dvelja á þeirra framfæri, o§
Ikoma til greina við ákvörðun uppbótar á lífeyrisgreiðslur, ti
jafns við íslenzka ríkisborgara.
Þeir erlendir ríkisbergarar, sem samningurinn tekur til, o§
vilja njóta þessara réttinda, eru hér með áminntir um að snifc
sér með umsóknir sínar til umboðsmanns Tryggingarstofnuna]
ríkisins og leggja fram sönnunargögn fyrir óslitinni dvöl hér í
landi 5 síðustu ár.
Þeir, sem áður hafa lagt fram umsókn og fengið úrskurðaðar
lífeyri, þurfa þó ekki að endurnýja umsókn sína fyrir næsts
bótatímabil, 1. júlí 1950 til 30. júní 1951.
Reykjavík, 22. júní 1950.
Tryggingastofnun ríkisins

TILKYNNING
Að (gefnu tilefni tilkynnist hér Imeð, að löllum er óheimilt að
taka grjót, möl, sand eða hverskonar uppfyllingarefni í landi
Siglufjarðarkaupstaðar, mema með leyfi hæjarstjóra.
Siglufirði, 21. júní 1950.
-v’
rja
BÆJARSTJÓRI