Mjölnir - 26.07.1950, Blaðsíða 3

MJÖLNIR
t
Deilan um
Verð bræðslusíldar á yfir-
standandi vertíð, var ekki á-
kveðið fyrr en 4. júlí, eða eftir
að margir bátar voru byrjaðir
veiðar. Engin skýring hefur
verið gefin á, hvers vegna verð-
ið var ákveðið svo seint, hins-
vegar munu flestir vita, hvers
vegna það var gert, eða renna
!i það grun. Það er atvinnumála
ráðherra, sem ákveöur skdar-
verðið eftir tillögum ríkisverk-
smiðjustjórnar, en þar sem
svo stendur á, að núvefandi at-
vinnumálaráðherra er eigandi
síldarverksmiðju og hafur því
hagsmuni af að bræðslusíldar-
verð sé sem lægst, mun hann
ekiki þora að ákveða verðið
mjög lágt nema í fullu sam-
ráði við alla ríkisstjórnina. —
Það virðist augljóst að það
hefur gengið nokkuð seirlega
a.ð ná þessu samkomulagi. Það
eru sjálfsagt ekki margir, sem
láta sér detta í hug, að erfið-
leikar atvinnumálaráðherrans,
við að ná samkomulagi við
Framsókn um brœðslusíldar-
verðið stafi af því að Fram-
sókn hafi svo sérstaklega borið
hagsmuni útgerðarmanna og
sjómanna, fyrir brjósti. Hitt
munu fleiri halda, að staðið
hafi á hve þóknunin ætti að
vera, fyrir að vera meðáþyrgir.
Sjálfsagt upplýsist ekkert um
iþau hrossakaup, sem fóru fram
bak við tjöldin um síldarverðið
nema þá íyrir sórstaka tilvilj-
un, en alit bendir til að Fi'arn-
sókn hafi mæta vel skilið hve
stuðningur hennar var Ölafi
T'hors nauðsyníegur og hagað
sér samkværnt þvi.
..
VERÐÁKVÖRÍ>UNIN
í rekstursáætlun ríkisverk-
smiðjustjómar er gert ráð fyrir
500 þúsund mála vinnslt. Mjöl-
verð er áætlað tæp- 45 sterl-
ingspund tonnið en lýsi 80
pund tonnið.
Þessir þrír liðir eru það sem
mestu máli skiptir við áætlun
um rekstur. Hyað 1 liðinn snert
ir, — magn síldarinnar sem
berast kann til verksmiðjanna,
— er að sjálfsögðu erfitt að
dæma um, það er og verður
ágiskun ein, enda þótt hliðsjón
sé höfð af reynslu undanfar-
inna ára. Um hina liðina tvo
er allt öðru máli að gegna. —
Síldarlýsisframleiðsla þessa
sumars var fyrirfram seld að
% fyrir 80 sterlingspund tonn-
ið, eða fyrir allmiklu lægra
verð en aðrar þjóðir selja sitt
lýsi fyrir, en það er yfirleitt
orðin venja að Islendingar fái
lægra verð fyrir vörur sínar en
aðrar þjóðir fá fyrir sömu vör-
ur. Gegnir þar sama máli hvort
um er að ræða síldarafurðir,
freðfisk eða saltfisk. Ekki er
þetta þó vegna þess að vörur
Islendinga séu verri en sömu
vörur annara þjóða, heldur er
ástæðan einokunaraðstaða ör-
fárra manna í öllum afurðasölu
málum, Fyrir nokkrrun vikum
seldu Norðmenn all mikið
magn af lýsi og fengu fyrir
það 100 sterlingspund tonnið.
jÞá er þess og að gefa að vel
bræðslusíldarverðið
KAUPTAXTI
getur þannig farið að lýsisverð
hækki frá þvi sem nú er, vegna
stríðsæsinganna, og er í raun-
inni ekkert líklegra en svo
verði.. Það er þvi síður en svo
fjarstæða að láta sér detta í
hug að áætla meðallýsisverðið
í sumar 85—90 sterlingspund
tonnið. Ef reiknað væri með
í rekstursáætluninni 90 sterl-
ingspunda verði á lýsistonnið í
stað 80 punda gæfi það um
75 kr. verð á málið af síldinni
í stað 65 kr., að öðrum liðum
óbreyttum.
Síldarmjölsframleiðsla þessa
sumars er að hálfu seld fyrir-
fram, eða 50%. Meðalverð.
þessa fyrirfram selda mjöls er
rétt um 51 sterlingspund tonn-
ið, en í rekstraráætlun ríkis-
verksmiðjanna er aðeins reikn-
að með 45 punda verði. Engin
ástæða er til að ætla að það.
sem óselt er af mjölinu seljist
fyrir lægra verð en það sem
þegar er búið að selja, að vísu
hefur mjölverð farið heldur
lækkandi undanfarnar vikur, en
það er aðeins það sem gerist á
hverju vori. Síldarmjölsverð
lækkar yfirleitt á vorin, þegar
eftirspurn kaupenda er minnst.
Væri reiknað með 51 punds
verði í stað 45 punda tonnið,
myndi það, að öðrum liðum ó-
breyttum gefa 8 kr. hærra verð
á mál af síld, eða 73 kr. málið
í stað 65 kr.
Af þessu verður ljóst, að
ef reiknað er með 500 þúsund
mála. vinnslu, en engan vegin
óvarlegt að áætla síldarverðið
á 83 kr. málið eða 18 krónum
hærra en það var ákyeðið,
Hér hefur ekki verið gert að
umtalsefni það sem þó skiptir
miklu máli í þessu sambandi,
en það er áætiunin um reksturs
kostnaðinn. Mun reynslan
sanna að hann er yfirleitt mjög
þátt áætlaður og mun á mörg-
um liðum verða talsvert lægri
en áætlað er.
ÞÁTTUR UTGERÐARMANNA
I MÁLINU
Samtök útgerðarm. höfðu
óskað eftir því að bræðslu-’
síldarverð yrði ákveðið mikið
fyrr en gert var, þau höfðu
einnig óskað eftir að fylgjast
með gangi þess máls og fá
tækifæri til að segja sitt álit,
áður en verðið væri ákveðið.
Eftir þessar kröfur útgerðar
manna var búist við að hugur
fylgdi máli hjá forustumönnum
útgerðarmanna og að þeir
myndu með gaumgæfni endur-
skoða rekstursáætlun ríkisverk
smiðjustjórnar og koma síðar,
að athuguðu máli, með sínar
tillögur. Þetta fór þó á allt
annan veg. Fulltrúar útgerðar-
manna mættu á tveimur fund-
um með ríkisverksmiðjustjórn,
kynntu sér innihald reksturs-
áætlunarinnar en gerðu enga
athugasemd við hana. Engar
tillögur gerðu þeir um þessi
mál, en stungu uppá, að ef
gróði yrði á verksmiðjunum í
sumar, yrði honum skift að
hálfu milli útgerðarínnar eg
verksmiðjanna.
Ekki þarf að taka það fram,
að fullar likur eru til þess, að
hefðu þessir fulltr. útgerðarm.
ekki sýnt slikan drusluhátt og
þeir gerðu í þessu máli, hefði út
gerðin fengið meiri ár-
angur af starfi þeirra en raun
ber vitni.
Þessi vesældarlega framkoma
forustumanna útvegsins er raun
ar engin ný bóla, heldur föst
venja. Það er rétt einn og einn
úr forustuliði þessarar stétt-
ar, er einstaka sinnrun þorir að
vill taka á hagsmunamálum út-
vegsins með festu og djörfung.
Einn þeirra manna er Finnbogi
Guðmundsson útgerðarm. frá
Gerðum. I þessu máli brást þó
Finnbogi útgerðinni eins og hin
ir og reyndist þar sama drusl-
an og þeir, hvað sem því veld-
ur.
Héðan af verður engu breytt
um þetta síldarverð, en stað-
reynd er að tillaga fulltrúa
sósíalista í veriksmiðjustjórn
um 75 kr. verð fyrir síldarmálið
er á meiri rökum reist en til-
laga Sveins Ben og Co. um
65 kr. Það er ennífremur stað-
reynd að útgerðarmenn og sjó-
menn hafa ekki gætt réttar síns
eins og skyldi. Væri vel ef
bæði útgerðarmenn og sjómenn
gerðu sér þetta ljóst og gættu
þess betur í framtíðinni.
Gjalddagi
MJOLNIS var
1. júlí s. 1. Eru það nú ein-
dregin tilmæli afgreiðslunnar
til kaupenda hans, að þeir nú
hið fyrsta greiði áskriftargjald
ið og létti þannig innlieimtuna.
Blaðið á við heldur þröngan
f járhag að búa nú og er því
nauðsynlegt að allir þeir, sem
vilja því vel og vilja tryggja
útkomu þess, komi í af greiðsluna
næstu daga og greiði gjaldið;
Það er enn aðeins kr. 20,00 og
var ekki talið rétt að hækka
það, þar |sem tölubl. verða
uokkru færri | þessiun árg. en
venjulega.
NOKKRIR KAUPENDUR
eiga enn eftir að greiða árgj.
síðasta árs (1949). Þeim er hér
með gefinn frestur til 15. ág.
til að greiða þessa skuld, en
hafi hún þá ekki verið greidd
verður án frékari tilkynningar
hætt að senda þeim blaðið. —
Þetta óskast hlutaðeigendur að
taka til athugiuiar hið fyrsta.
Munið að greiða MJÖLNI.
Ihjfa ííc
Miðvikudag kl. 9:
H E I M Þ R Á
(Ketill i Engihlíð
Afbragðsgóð sænsk kvikmynd.
Fimmtudag kl. 9:
H E I M Þ R A
(Ketill í Engihlíð
Föstudag kl. 9:
Brotnar bernskuvonir
Laugardag kl. 9:
Hættuför sendiboðans
Ákaflega spennandi og við-
burðarík amerísk kvikmynd.
Dv. Ev. Nv.Hdv.
10,35 16,56 20,70
10,75 17,20 21,50
Verkamannafélagsins Þróttar, Siglufirði, frá
30. júní 1950. — Lögskipuð vísitaia 112 stig.
Lámarkskauptaxti fyrlr fullgilda verkamenn er sem hér segir:
1. Almenn verkamannavinna ........
2. Handlangarar hjá múrurum, mæl-
ing á sementi í hrærivél; steypu-
vinna, — þróarmenn .............
3. Skipavinna, sem ekki fellur undir
hærri taxta; holræsahreinsun;
grjótnám; slippvinna svo sem mál
un, hreinsun, smuming og setning
skipa; gæzla hrærivéla og loft-
pressa; vinna í frystiklefum; á
vindum í landi; gerfism. (byrj-
endur); rafsuða; tilsláttarmenn;
lagermenn ......................
4. Stokertkynding á kötlum; kynding
á þurkofnum; olíukynding; lemp-
un á kolum; stjórn á litlum krana
bílum, lyftum og bílaakstur ....
5. Kolavinna; salt- og sementsvinna;
losun síldar, síldarúrgangs, beina-
og fiskiúrgangs; rafmagnsborun;
loftborun; grjótsprengingar; full-
gildir dixilmenn, sem hafa verið
við tilslátt í tvö sumur; gerfism.,
er unnið hafa minnst tvö ár við
smíðar; bílaviðgerðarmenn; stjórn
á vélskóflum, ýtum, stórum krana
hílum og ikrönum; kalföttun skipa
hreinsun á lýsistönkum að innan,
þar með talin málning; hreinsim
tanka með vídisóda; kynding á
10,92 17,47 21,84
11,26 18,01 22,52
kötlum með sikóflum 11,93 19,08 23,86
6. Mótorvélstjórar, sem vinna óskráð ir vélavinnu á skipum eða í landi, á vélaverkstæðum eða öðrum stöð um við samskonar störf 12,94 20,70 25,88
7. Boxa- og katlavinna; ryðhreinsun með raftækjum; botnhreinsun skipa innanborðs; hreinsun með vídisóda 13,10 20,97 26,20
Unglingataxti ^
Ungl. á aldrinum 14—16 ára .... 7,96 12,74 15,92
STJÓRN ÞRÓTTAR
Kauptaxti, sem S.R. greiðir
ungl. á aldrinum 12—14 ára .... 6,65 10,64 13,30
LÁGMAKKS-
KAUPl AXII
rkakvennafélagsins Brynju, Siglufirði, frá 30. júnf 1950. —
Lögbundin vísitala 112 stig.
,■ , Dagv. Eftirv. N&H.V.
Almenn vinna .....,............ 7,96
Ishúsvinna við frystingu síldar . 8,33
ÁKVÆÐISVINNA: V
12,74
11,90
15,92
16,66
. ' ' Grunnk, . m.vísit.
1. Fyrir að kverka og salta hverja tunnu kr. 6,48 7,26
2. — — kverka og sykursalta — 6,69 7,49
3. — — ikverka og krydda — 6,69 7,49
4. — — kverka og magadraga — 9,90 11,09
5. — — kverka og tálkndr. matjes ófl. — 13,20 14,78
6. —■ — slóg og tálkndr. matj. flokkuð — 15,81 17,71
7. — — hausskera og sykursalta — 8,91 9,98
8. — — hausskera og krydda — 8,91 9,98
9. — — hausskera og slógdraga — 12,36 13,84
10. hausskera og slægja — 14,85 16,63
11. — — flaka og salta , — 39,60 44,35
12. — — salta vélflakaða síld — 14,85 16,63
13. — — rúnsalta — 4,95 5,54
14. — — kverka og salta smá- og millis. — 19,80 22,18 ói
KAUPTRYGGING á tímabilinu frá því að Grunnk. m.vísit.
söltun hefst til 13. sept kr. 1100,00 1232,00