Mjölnir - 06.09.1950, Blaðsíða 1

? **
27. tölublað.
Miðvikudagur 6. sept. 1950.
13. árgangur.
Verkamenn fá 2.24 króna kaup-
hækkun samkv. samningi ríkis-
stjórnarinnar og miðstjórnar ASl
Þyrftu að fá minnst 30% grunnkaupshækkun til að vega upp
kjararýmun vegna gengislækkunarinnar.
Bændur kref jast 21,4% verðhækkunar á fram-
leiðsluvörum sínum.
Svilkasamningur AJþýðusam-
bandsstjórnar og ríkisstjórnar-
innar, sem sagt var frá ihér í
blaðinu í síðustu viku, hefur nú
að nokkru verið gerður opinber.
Ríkisstjórnin hefur failizt á, að
gengislækkunarvísitalan hækiki
um 3 stig, úr 112 stigum upp í
115. (Væri hún rétt reiknuð út,
ætti hún að vera 117 eða 118
stig). Á móti fellur stjórn Al-
þýðusambandsins frá öllum
kröfum um kaupgjaldshækkan-
ir til að vega upp þá milklu
kjararýrnun, sem gengislækk-
unin hafði í iför með sér.
LOFORÐ HELGA HANNES-
SONAR OG CO.
Hér er um að ræða einhver
svívirðilegstu svik, sem um get-
ur í sögu áslenzkrar verkalýðs-
hreyfingar. Framkoma Alþýðu-
sambandsstjórnar í þessu máli
sýnir gleggra en noklkuð annað
í hvers þjónustu hún er.
21. júlí s.I. sagði Helgi Hann-
esson:
„Verkalýðshreyfingin verður
að........fá uppborna ekki aðeins
réttmæta launahækkun, sem
ríkisstjórnin ætlar nú, með síð-
ustu framkomu sinni að hafa
af launþegum (hér er átt við
vísitölufölsunina í júlí. Aths.
Mjölnis), heldur og alla þá
kjararýrnun, sem gengisfelling-
ia hefur orsakað".
2,24 KRÓNUR I STAB 13,20.
Reiknað hefur verið út, að
til þess að ,,fá uppborna ........
alla þá kjararýrnun, sem geng-
islækkunin hefur orsakað", —
þyrftu verkamenn og launþegar
almennt að fá minnst 30%
grunnlkaupshækkun. Yrði þá
dagkaup verkamanna, sem haifa
kr. 9,24 í grunn, um 96 krónur
á dag, eða kr. 13,20 hærra en
það var fram að síðustu mán7
aðamótum.
|Nú hefur Helgi Hannesson
og félagar hans fallizt á að
hætta við allar fyrirætlanir um
að fá fram þessa hækkun, ef
ríkisstjórnin vilji vera svo góð
að fallast á hsökkun, sem nem-
ur kr. 2,24 á dag!
EFNDIRNAR Á LOFORÐI
HELGA HANNESSONAR
í bréfi, sem sambandsstjórn-
hefur nýlega sent sambandsfé-
lögunum, segir hún, að „með
setningu hinna nýju bráða-
birgðalaga og útreikningi nýrr-
ar vísitölu, teljum við burtu
fallnar þær megin ástæður, er
lágu til grundvallar því, að við
lögðum til við sambandsfélögin,
að þau segðu upp samningum
sínum".
Þetta eru efndirnar á stóru
loforðunum, sem Helgi Hannes-
son gaf 21. júli og ibirt eru hér
að ofan!
1 niðurlagi bréfsins grobbar
svo sambandsstjórn af þessu
einstæða afreki sínu, og telur
það einn stærsta sigur, sem
alþýðusamtökin á íslandi hafi
unnið!
STÓRKOSTLEG VERHÆKK-
UN Á LANDBÚNAÐARVÖR-
UM YFHIVOFANDI
Ástæðan til þess, að svika-
samningurinn var hespaður af
fyrir síðustu mánaðamót, er sú,
að samkvæmt lögum á að
ákveða verðlag á landbúnaðar-
afurðum i byrjun september.
Hefur nú iStéttarsamband
bænda haldið fund ogi Ikomizt
að þeirri niðurstöðu, að til þess
að fá uppborna þá kjaraskerð-
ingu, sem bændur hafi orðið
fyrir vegna gengislækkunar-
innar, þurfi þeir að fá minnst
21,4% verðhækkun á fram-
leiðsluvöruin sínum. Er senni-
legast, með hliðsjón af því,
hvað gengislæklkunarflokkarnir
eiga mikið undir kjörfylgi í
sveitunum, að iþeir verði við
þessari kröfu bænda að mestu,
eða jafnvel öllu leyti.
Verði landbúnaðarvörur
hækkaðar í verði, þýðir það
raunverulega kjararýrnun fyrir
verlkamenn og launþega. Allar
líkur benda því til þess, að út-
koman af samningamakki Al-
þýðusambandsstjórnar við rík-
isstjórnina verði raunveruleg
KAUPLÆKKUN en ekki kaup-
hækkun.
SAMNINGURINN birtur aUur
í haust eða vetur.
Þetta ,sem hér hefur verið
rætt er einn hluti samningsins
milli gengislækkunarflokkanna
og Aiþýðuflokksforustunnar. I
honum munu vera leyniákvæði,
sem ekki verða birt opinber-
lega, en munu koma í ljós
smátt ogi smátt. M.a. er ákveð-
ið, að gengislæklkunarflokkarnir
slkuli veita Alþýðuflokknum
alia þá aðstoð, sem þeir mega
í Alþýðusambandskosningunum
í haust. Takizt þessu aftur-
haldsbandalagi að halda meiri-
hlutanum í Alþýðusambandinu,
á Alþýðuf lokkurinn að f á sæti í
ríkisstjórninni síðar í haust eða
í vetur, og bitlingum sínum
eiga krataforingjarnir í öllu
falli að halda, hvernig sem allt
veltur, en eins og kunnugt er,
hótuðu stjórnarfloikkarnir krata
foringjunum bithngamissi, ef
iþeir hættu ekki við allar kaup-
hækkunarkröfur, og mun sú
hótun hafa riðið baggamuninn
um afstöðu þeirra í kjaramál-
unum.
„ Gjafir eru yður gefnar "
Siglfirzkir verkamenn láta sér nægja vinn-
una yfir sumarmánuðina, en LIGGJA 1
LETI á vetrum, segir Vísir.
Daigblaðið Vísir; sorpsnepillinn, sem Björn Ólafsson vísi-
töluráðherra og stéttarbræður hans gefa út fyrir fé, er sogið
er af almenningi gegnum heildsalaeinolkunina, gerir Siglufirði
þann vafasama heiður að birta um hann ritstjórnargrein
þann 1. þ.m. Er þar fyrst flíkað ýmiskonar nýstárlegri speki,
eins og þeirri, að „hin róttæka verkalýðshreyfing norðan-
lands", þ.e. „kommúnistar" hafi „flutt sig um set", frá
Akureyri til Sigluf jarðar, er séð varð að miðstöð s'íldariðn-
aðarins mundi verða hér, og að sildarleysið undanfarin sex
sumur sé því að kenna, að „síldin hefur fengið óbeit á Siglu-
firði eftir að kommúnistar hófust þar til áhrifa". Síðan er
tekið fram, í sambandi við fyrirhuguð kaup á öðrum togara
til Sigluf jarðar, að iSigluf jörður muni „vera einhver þyngsti
bagginn á ríkissjóðnum af bæjar- og sveitarfélögum hér
innanlands" (sic.) 1 niðurlagi greinarinnar kemur svo skýr-
ingin á því hversvegna hag Sigluf jarðar sé nú komið eins og
raun iber vitni. Siglfirzlkir kommúnistar (þ.e. siglfirzkir verka
menn).
„hafa Iátið sér nægja vinnuna yfir sumarmánuðina, en
LEGH) í LETI á vetrum, ef tfrá er talin þjónusta þeirra
við flokkinn, og skemmdarstarf gagnvart atvinnurek-
endum".
Kannast verkamenn við tóninn? Muna þeir eftir atvinnu-
léysisárunum fyrir stríð, þegar málgögn yfirstéttarinnar
völdu atvinnuleysingjum nafngiftir eins og „letingjar",
„slæpingjalýður" og „baggi á þjóðimni", þegar bollalagt var á
Alþingi um, á hvern hátt mætti losa „heiðarlega slkattborg-
ara" (þ.e. atvinnurekendur og heildsala) við þennan bagga?
Ógeðslegast er þó að lesa þessar letiaðdróttanir í garð at-
vinnulausra verkamanna í málgagni heildsalapakksins og
landeyðuhyskis þeirra, sem aldrei vinnur ærlegt handtak,
hvorki vetur, sumar, vor né haust, en lifir- kóngalífi allt
árið um Ikring á stolnum arði af vinnu heiðarlegs fólks.
Lítið orðið eítir af
túkallinum!
Mjólkurafurðir hækka í verði um 17,14%.
1 gærkvöldi var lesin upp í
útvarpinu tilkynning frá verð-
lagsráði landbúnaðarins umi
verðhækkun á mjólk og mjólk-
urafurðum. Hækka þessar vör-
ur nú í verði um 17,14%.
Samkvæmt iþessu verður verð
BREF FRA LESANDA „SiGLFiRBINGS"
Heiðraði lesandi! pó að ég
um langt árabil hafi verið les-
andi blaðsins ,,iSiglfirðings" og
sammála mörgu því, sem það
hefur haft að flytja, iþá áræddi
ég ekki að biðja ristj. þess að
birta þetta bréf mitt ogj sneri
mér þvi til ritstj. M;jölnis, sem
góðfúslega lofaði að birta það.
Eg hafði fyrir nokkru hugsað
mér að skrifa þetta bréf, en
það hefur dregist því yfirleitt
er ég bréflatur, og þá elkki sízt
þegar það skal þrykkjast á
prent.
'Ég sagði áðan, að ég hefði
lengi verið lesandi „Siglfirð-
ings" ög ég hef oft haft ánægju
af að lesa það, sem í honum
hefur staðið, en það var raunar
áður en núv. ritstjóri tók við.
Síðan man ég ekki eftir að
hafa séð sérstaklega eftirtekt-
arverða grein í blaðinu, nema ef
vera slkyldi greinar Bjarna bæj
arfógeta fyrir kosningarnar í
haust. Þær vöktu athygli allra
fyrir sérkennileik sinni.
Og nú kem ég að iþví, sem
kom mér til að skrifa þetta
bréf. Fyrir um hálfum mánuði
fcom í „Siglfirðingi" girein, sem
valkti athygli mína, ekki þó á
sjáilfri sér heldur höfundi sín-
um, sem ég tel vera ritstj.
s.iálfan. Grein þessi bar yfir-
skriftina „Vopn eru gerð til
víga". Aldrei hefði mér getað
komið í hug, að fullvita manni
gæti 'þótt boðlegt stórum hópi
lesenda slíkt ritsmíð og þetta,
og má fyrr vera vantrú og
næstum fyrirlitning á dóm-
greind lesenda að bjóða þeim
upp á slíkt. Grein þessi er um
kommúnista og meintan víg-
búnað þeirra og segir svo á ein-
um stað: „En á bak við allan
orðaflauminn um sovétfrið sér
í vígbúnaðarkapphlaup Sovét-
ríkianna. Sovétrílkin hafa 175
„divisjónir undir vopnum. Til
samanburðar má geta þess, að
lýðræðisríkin hafa 12. Sovét-
ríkin hafa 40 þús. skriðdreka.
Lýðræðisþjóðirnar aðeins nokk-
ur hundruð. Sovétríkin eiga
19 þús. flugrvélar. Lýðræðis-
þ.l'óðirnar eiga aðeins brot úr
þeirri tölu. Og kafbátafloti
Stalíns er stærri en Hitlers á
sínum tíma." Þetta er kjarninn
úr þessari grein, og ég er viss
um, að fleirum fer eins og mér
(Fminhald á 4. síðu)
á algengustu mjólkurafurðum
í smásölu, sem hér segir:
Mjólk .................... Ikr. 2,57 Itr.
Rjómi.................... — 18,90 —
Mjólkurbússmjör — 42,50 kg.
Bögglasmjör........ — 40,20 —
Mjólkurostur, 40% — 19,50 —
Mjólkurostur 30% — 14,10 —
Mjólkurostur 20% — 10,30 —
Mysuostur............ — 9,50 —
Skyr .................... — 4,50 —
Verðlagning iþessi er bundin
því skilyrði, að ríkissjóður
greiði 30 aura með hverjum
mjólkurhtra, sem seldur er til
mjólkurbúanna. Ef mjólkin
verður eklki greidd niður, hækk
ar hún meira í útsölu.
Ekki er neinn efi á því, að
stjórn A.S.I. hefur fengið að vita
nokkurnveginn hvað , miklar
hækkanir á landbúnaðarafurð-
um væru yfirvofandi, iþegar
hún var í samningamakkinu við
ríkisstjórnina og knúði fraxn
túkallinn fræga.
Nú getur hver og einn reikn-
að út fyrir sig eða sitt heimili,
hvað milkið sé eftir af túkall-
inum eftir þessa hækkun —
hvað þá þegar samskonar eða
e.t.v. meiri hækkun hefur verið
ákveðin á kjöti og garðávöxt-
um, sem verður eflaust ein-
hvem næstu daga.
MUNIÐ HAPPÐRÆTTI
¦ ÞJÓDVILJANS