Mjölnir - 06.04.1962, Blaðsíða 2

Asta Hagnnsdóttir
. MINNINGARORÐ
MJÖLNIR
Útgefandi:
Sósíalistafélag SiglufjarSar.
ÁbyrgðarmaSur:
Bcnedikt Sigurðsson.
AfgreiSsla:
Suðurgötu 10 — Sími 194.
Prentsmiðja Björns Jónssonar h.f.
Akureyri.
---------------------------------4
Framhald af 1. síðu.
Til Lúðrasveitar Siglufjarðar
hækki úr 15 í 20 þús.
Til Sjálfsbjargar, fél. fatlaðra
og laniaðra, Siglufirði hækki úr
10 í 15 þús.
Til orlofsnefndar húsmæðra
hækki úr 5 í 13 þús.
Þá var lagt til að áætlaðar yrðu
100 þúsund krónur til framræslu
á svokölluðum fjallalæk, en þar
liggja undir skemmdum fjöl-
margar lóðir og húseignir.
Skemmst er frá að segja, að
allar þessar tillögur voru felldar
nema tillagan um 5 þúsund króna
hækkað framlag til Lúðrasveitar
Siglufjarðar.
Nokkrar orðahnippingar urðu
sérstaklega um tillögurnar um
hækkað framlag til orlofsnefndar
húsmæðra og félags fatlaðra og
lamaðra, 8 þúsund til þess fyrr-
nefnda og 5 þúsund til hins síðar-
nefnda eða samtals 13 þúsund
krónur. Bentu fulltrúar Alþýðu-
bandalagsins á til samanburðar,
að meirihlutinn væri með tillögu
um 15 þúsund króna framlag til
félagsskapar suður í Reykjavík
og þó það væri félagsskapur, sem
sízt bæri að lasta, þá væri hann þó
fjær okkur en fatlað og lamað
fólk á Siglufirði og samtök Sigl-
firskra húsmæðra, jafnvel þó
þetta reykvíska félag hyggðist að
einhverju leyti starfa fyrir lands-
byggðina alla. En bæj arstj órinn
og meirihlutinn voru ekki aldeilis
á þeim buxunum að fallast á þess-
ar röksemdir og voru hinir verstu.
Félagsskapur sá í Reykjavík, sem
meirihlutinn bar meira fyrir
brjósti en Siglfirzkar húsmæður
og samtök fatlaðs fólks og þeir
Sigurjón bæjarstjóri, Jóhann
Möller og Kristján á Eyri höfðu
svo sérstakan áhuga fyrir að
styrkja, heitir „Styrktarfélag van-
gefinna“.
Sfærsta málið.
Eins og áður er sagt forðuðust
Alþýðubandalagsmenn deilur um
fjárhagsáætlunina, þó þeir væru
mjög óánægðir með tillögur
meirihlutans, svo sem hina miklu
útsvarshækkun, sem þeir töldu að
hægt hefði verið að komast hjá.
Þess í stað lögðu Alþýðubanda-
lagsfulltrúarnir höfuð áherzlu á
að ná samkomulagi um stórkost-
legt átak til eflingar atvinnulíf-
inu í bænum. Reyndu að fá sam-
komulag um að leggja 15 millj.
króna til uppbyggingar Innri-
hafnarinnar, sem fyrst og fremst
yrði varið til að ljúka þeim á-
fanga, að byggja upp hátahöfn-
ina, tvær til þrjár bryggjur og að-
stöðu fyrir 6 til 8 stóra mótor-
báta til þorskveiða.
Það sem háð hefur eðlilegri
þróun og viðgangi Siglufjarðar
er það að hér hefur allt atvinnu-
líf byggst á síldinni og engu öðru.
Á undanförnum árum hefur
byggst upp blómlegt atvinnulíf í
nærliggjandi kaupstöðum, sem
þó hafa mikið verri aðstöðu en
Siglufjörður, aðallega grundvall-
að á þorskaveiðum. Nærtækasta
dæmið er Ólafsfjörður með sína
lélegu höfn, þar sem bátarnir
þurfa að flýja burtu í illviðrum
og menn geta aldrei verið á-
hyggjulausir um skip sín í vondu
veðurútliti. Á þessum stað fjölgar
skipum og bátum jafnt og þétt og
eiga Ólafsfirðingar nú myndar-
legan skipastól, nýja, glæsilega
báta búna hinum fullkomnustu
tækjum. Þar er örugg og góð at-
vinna, oft mikill skortur á vinnu-
afli, þar fjölgar fólki og árlega
rísa af grunni mörg íbúðarhús.
En hér á Siglufirði, með hina á-
gætu höfn er allt í afturför. Hér
er engin aðstaða í landi til þorsk-
útgerðar, vantar algerlega ver-
búðir, beitingapláss og hús til
nýtingar afla, hér hafa íbúðar-
húsbyggingar legið niðri að
mestu og hér fækkar íbúunum
með hverju ári. Þá er því við að
bæta að bæjaryfirvöldin hér setja
yfirleitt fótinn fyrir þá fáu ein-
staklinga, sem einhverja viðleitni
hafa sýnt til að leysa þessi vanda-
mál hér, er þar skemmst að minn-
ast hneykslismálanna í sambandi
við Jakobsensstöðina. Þveröfugt
er þessu farið í nærliggjandi bæj-
um, þar reyna hafnar- og hæjar-
yfirvöld að styðja og efla ein-
staklingsframtak og nota alla
möguleika til að efla grundvöll
atvinnulífsins.
Síðastliðið ár var óvenjumikil
síldarsöltun og atvinna í hetra
lagi, en menn muna síldarleysis-
árin með sínu hallærisástandi og
hræðslan við þau hrekur menn til
að flýja bæinn.
Áhyggjurnar út af því að ekk-
ert skuli gert af ráðamönnum
bæjarins til að stuðla að atvinnu-
lífi, byggðu á öðru heldur en
hinni hviklyndu síld, skapar
svartsýni og vantraust á framtíð-
ina hér á Siglufirði, sem smitar
allt í kringum sig, verður erfitt að
uppræta og verður raunar ekki
gert nema sýnt verði stórt átak til
úrbóta.
Sósíalistar og Alþýðubanda-
lagsmenn krufu til mergjar
vandamál Siglufjarðar og hafa
verið óþreytandi að benda á og
útskýra að afturförin hér er ekki
óviðráðanlegt náttúrulögmál,
heldur eru gríðarmiklir framtíð-
armöguleikar hér á Siglufirði, ef
rétt er á málum haldið.
Siglufjörður getur átt glæsilega
framtíð fyrir höndum, en eina
ráðið til þess er, að hefjast handa
með stórhug og bjartsýni um að
byggja upp þorskveiðar á mynd-
arlegan og stórbrotinn hátt.
Við síðustu bæjarstjórnarkosn-
ingar voru að sjálfsögðu mjög
mikið rædd vandamál Siglufjarð-
ar. Alþýðubandalagsmenn héldu
því þá mjög fast fram að eina
leiðin til að bjarga Siglufirði út
úr ógöngunum væri stórfelt átak
við uppbyggingu Innri-hafnarinn-
ar og þar með sköpuð skilyrði til
stóraukinnar þorskútgerðar, ann-
ars héldi afturförin áfram og fólks
flóttinn úr bænum að aukast, og
hve átakanlega hefur ekki reynsl-
an sjálf sannað þetta? Þá útveg-
uðu Alþýðubandalagsmenn tilboð
frá Englandi um hagstætt 10—11
milljón króna lán til uppbygging-
ar hafnarinnar. En ógæfu Siglu-
fjarðar varð þá allt að vopni.
Kjarklitlir, þröngsýnir og lítil-
sigldir menn, með að sumu leyti
ólíkar skoðanir, tóku höndum
saman og þj öppuðu sér í fylkingu
undir forustu hins sjálfumglaða
bæjarstjóra, sem á svo hreinskil-
inn hátt hefur margsinnis lýst yfir
þeirri stefnu sinni að ekki beri að
taka stórlán til Innri-hafnarinn-
ar, heldur verði að hyggja hana
upp smátt og smátt, „eftir því sem
efnahagurinn leyfir á hverjum
tíma“. M. ö. o. ætla sér marga
áratugi til að leysa málið.
Ekkert lán var tekið og ekkert
gert við Innri-höfnina, fólkið
flýr bæinn og svartsýnin og von-
leysið grefur um sig.
Fyrsta orustan fyrir gæfu
Siglufjarðar tapaðist, en stríðið
fyrir góðu og skynsamlegu fram-
faramáli tapast aldrei.
Vel mega menn nú velta þeirri
spurningu fyrir sér, hvort ástand-
ið hér á Siglufirði væri ekki ann-
að og betra hefði verið hafist
handa fyrir þremur árum síðan,
að byggja bátahöfnina, aðstöðu
fyrir 6—8 stóra mótorbáta til að
stunda héðan þorskveiðar ásamt
2—3 stórum síldarstöðvum. Að
vísu verður ekkert sannað í því
efni, en óneitanlega benda líkur
til að slík aðstaða fyrir þorsk-
veiðar hefði ekki verið ónotuð,
heldur réru þá héðan nú, ekki að-
eins 2 bátar heldur 8—10 bátar.
Einnig benda líkur til að sú mikla
vinna, sem við þessar stórfram-
kvæmdir hefði verið, hefði aukið
Hinn 7. marz sl. var til grafar
borin Ásta Magnúsdóttir Laugar-
vegi 1 hér í bæ. Ásta heitin var
fædd að Hamri í Stíflu árið 1887
þan 16. janúar, dóttir Magnúsar
bónda þar og konu hans Guðrún-
ar Bergsdóttur. Ásta ólst upp hjá
foreldrum sínum til tvítugsaldurs,
að hún giftist fyrri manni sínum,
Páli Pálssyni, þau hjón Ásta og
Páll eignuðust 5 börn, þrjá drengi
og tvær stúlkur, sem öll eru á lífi,
mesta myndar- og dugnaðarfólk.
Árið 1924 slitu þau hjónin Ásta
og Páll samvistum og tveim árum
síðar hóf Ásta sambúð með síð-
ari manni sínum Kristjáni Björns-
syni, eignuðust þau Ásta og
Kristján eina dóttur, sem þau
misstu er hún var liðlega tvítug.
Ásta og Kristján bjuggu alla
sína hjúskapartíð í litla húsinu
sínu, sem þau hyggðu hér við
Laugarveg 1. Snotru og vinalegu
húsi með fallega trjá- og blóma-
garðinum, sem bar húsmóðurinni
vitni um smekkvísi og dugnað,
eins og heimilið ætíð gerði.
Ásta heitin var fyrir margra
hluta sakir óvenjuleg og merk
kona, glæsileg í útliti, góðum gáf-
um gædd, traust og stórbrotin, vel
að sér um marga hluti og fróðari
en títt er um óskólagengið fólk.
Ég, sem þessi fátæklegu orð
rita, átti því láni að fagna að vera
náinn kunningi þeirra Ástu og
Kristjáns, sem nú eru bæði látin.
Oft átti ég viðræður við þau, sem
mér eru minnisstæðar, og margar
og ánægjulegar samverustundir,
sem gott er að hugsa til. Fyrir
kom að hin skapstóra húsfreyja
var á öðru máli 'en ég og flutti
mál sitt af kappi, en það var samt
sem áður gott að deila við Ástu,
það gerði drenglund hennar og
hreinskilni. Þegar það kom fyrir
að við deildum hafði ég það ætíð
á tilfinningunni, að deilunni
myndi ljúka með því að við yrð-
um sammála, annað hvort myndi
ég sannfæra hana eða hún mig og
þannig fór það oftast.
Ásta var um margra ára bil
velgengni bæjarbúa og þetta stóra
átak hefði dregið úr svartsýni og
skapað mönnum nýjar vonir og
trú á framtíð Siglufjarðar, að
við hefðum ekki í dag þurft að
kvíða fólksflótta úr bænum.
Enn hefur tapast önnur orusta
um þetta framfaramál. Meirihluti
bæjarstjórnar vísaði frá tillög-
unni um 15 milljónir til hafnar-
innar, var frávísunartillagan með
loðmollulegu og óljósu orðalagi,
en tilgangurinn var augljós.
Ekki verður baráttunni hætt
ein af fremstu forustukonunum í
samtökum verkakvenna og vann
þar mikið og fórnfúst starf, hún
var í Kommúnistaflokknum og
síðar Sósíalistaflokknum og hafði
alltaf mikinn og eldlegan áhuga
fyrir baráttu alþýðunnar til
bættra kjara. Sjálf lifði hún öllu
sínu lífi við lítil efni og mikla
vinnu, þekkti því vel hvar skórinn
kreppti. Milli Ástu og barna
hennar var ætíð innilegt og ástúð-
legt samband, kunnu börnin vel
að meta hina stórbrotnu móður
sína, mannkosti hennar og ástúð
hennar og umhyggju. Sambúð
þeirra Ástu og Kristjáns var mjög
innileg og síðustu æfiárin, þegar
Kristján var orðinn blindur og
heilsulaus, annaðist Ásta hann af
sérstakri nærgætni og hugulsemi.
Sjálf var hún orðin öldruð, lúin
og heilsutæp, en hún vann fyrir
heimilinu án þess að kvarta og
hjúkraði honum fram á síðustu
stund, má segja að Ásta væri
manni sínum hið eina athvarf,
sú eina, sem eitthvað fyrir hann
gerði og ekki var það gert með
hangandi hendi eða neinni hálf-
velgju, slíkt átti Ásta aldrei til,
annað hvort var hluturinn gerður
eða gerður ekki.
Með hjartanlegu þakklæti fyrir
langt samstarf og trausta vináttu.
Þ. G.
fyrir þessu framfara- og viðreisn-
armáli, sem eitt getur bjargað
framtíð Siglufjarðar, baráttunni
verður haldið áfram af auknum
krafti, því verði hér ríkjandi á-
fram stefna núverandi bæjar-
stjórnarmeirihluta, sem bæjarbú-
ar kalla ýmist „skrifstofustefn-
una“ eða „Sigurjónskuna“, þá
heldur afturförin áfram með
auknum hraða og enn örari fólks-
flótta úr bænum, með þeim af-
leiðingum, sem allir ættu að geta
skilið.
2) — Mjölnir
Föstudagur 6. apríl 1962