Mjölnir - 17.03.1972, Blaðsíða 2

Mjölnir
títgef.: Alþýöabandalagið í Norðorlandskjördæmi vestra.
Abyr*rParmaíur: Hannes Baldvlnsson. — AfgrrelBsla: SuðurRÖtu 10,
SlgluflrðL Síml 71284. Árgjald 75 kr. — SlglufJarOarprentsmlSJa h. f.
Sigló-síld
Eins og kunnngt er af fréttum lagði Magnús Kj'artans-
son iðnaðarráðherra fyrir nokkru fram á Alþingi stjómar-
frumvarp um lagmetisiðju ríkisins á Siglufirði. Þetta frum-
varp en nú í nefnd, en verður örugglega afgreitt sem lög
á yfirstandandi þingi.
Frumvarp þetta og væntanleg samþykkt þess er einn af
ávöxtum þeirrar nýju stjómarstefnu, sem vinstri stjórnin
tók upp. Eitt af fyrstu verkum hennar eftir stjómarskiptin
í siunar var skipun svonefndar niðursuðunefndar. Illutverk
þeirrar nefndar var fyrst og fremst að semja framvarp um
sölustofnun niðursuðuiðnaðarins ,sem nú hefur líka verið
lagt fram á Alþingi, en hún hefur einnig samið frumvarpið
um Lagmetisiðju ríkisins, sem daglega gengur undir nafn-
inu SIGLÓ-síld.
Samkvæmt frumvarpinu skal hlutverk Lagmetisiðju
ríkisins vera að vinna að niðurlagningu, niðursuðu og hvers
konar íullvinnslu matarrétta úr sjávarafurðum og öðrum
íslenzkum hráefnum. Jafnframt skal verksmiðjan hafa for-
ustu um tilraunastarfsemi á /lessu framleiðslusviði, undir
leiðsögn Rannsóknarstofnunnar fiskiðnaðarins, og miðla
reynslu og þekkingu til annarra framleiðenda.
Lagmetisiðjan skal yfirtaka núverandi hús, tæki og ann-
að, sem Sigló notar nú til framleiðslu sinnar, og skal verð
eignanna greitt með skuldajöfnun milli rikissjóðs og S. R.
Þá leggur ríkissjóður fram 15 milljónir króna. til að full-
komna vélakost verksmiðjunnar og tryggja eðlilegan rekst-
ur hennar. Fimm manna sérstök stjóm fer með stjóm
hennar.
Jafnframt þessu hefur verksmiðjunni nú verið tryggt 12
þúsund tunna síldarliráefni til vinnslu.
Sigló-verksmiðjan hefur frá upphafi fengið hið bezta orð
fyrir framleiðslu sína. Með þeirri breytingu, sem verður á
aðstöðu hennar við samþykkt frumvarps /less, sem hér hef-
ur verið getið, ætti að mega ganga út frá því, að reksturs-
aðstaða heimar sé tryggð til frambúðar.
Sölustofnun Niðursuðuiðnaðarins
Frumvarp um sölustofnun niðursuðuiðnaðarins, sem nið-
ursuðunefndin svokallaða samdi, og lagt hefur verið fyrir
Alþingi sem stjómarfrumvarp, markar stærsta spor, sem
stigið hefur verið í þá átt, að brjóta íslenzkum niðursuðu-
og niðurlagningariðnaði braut inn á heimsmarkaðinn.
Hlutverk stofnunarinnar, en aðilar hennar er ríkið og
framleiðendur í viðkomandi iðngrein, skal vera að efla fram
leiðslu og skipuleggja markaðsleit og sölu erlendis. Undir
þetta heyrir m. a. að annast sölu, sjá um gæðaeftirlit, sam-
ræma framleiðslu hinna ýmsu aðila, annast innflutning á
rekstrarvörum o. fl., eftir því, sem henta þykir.
Til starfseminnar er áætlað að ríkissjóður leggi fram 20
milljóuir króna á ári fimm fyrstu starfsárin. Þar að auki er
ríkissjóði heimilað að ábyrgjast 100 milljón króna lántöku
stofnunarinnar. Loks er svo gert ráð fyrir, að fimm næstu
ár verði öll útflutningsgjöld af niðursoðnum og niðurlögðum
sjávarafurðum, svo og af öllum tegundum hráefnis, sem
ætlað er til niðursuðu og niðurlagningar, þar með
talið t. d. síld og söituð hrogn, ufsaflök o. fl., undanþegin
almennum ákvæðum um útflutningsgjöld, en renni í þess
stað í sjóð til eflingar niðursuðu og niðurlagningariðnaðin-
um.
En hér er ekki aðeins markað spor í sögu islenzks niður-
suðuiðnaðarins, heldur einnig I sögu almennrar iðn/iróunar
í landinu. Viðreisnarstjórnin treysti í þeim efnum aðallega
á erlent auðmagn og erlenda forsjá. Vinstri stjómin hefur
hinsvegar trú á að íslenzkt vinnuafl, sem styðst við innlent
fjármagn og lýtur íslenzkri forsjá á sviði tækni og við-
skipta, sé fyllilega samkeppnisfært á heimsmörkuðum, ef
rétt sé að málum staðið. Það má því fullyrða, að í þessu
máli nýtur vinstri stjómin stuðnings allra réttsýnna og
þjóðhollra manna.
Sakahorn
Form. verkalýðsfélagsins
Vöku kom að máli við blaðið
og óskaði eftir að fá smá
hom fyrir nokfcurskónar af-
brotaskrá sem hann hygðist
birta í blaðinu.
Aðspurður hverskonar
skrá þetta vseri, sagði hann,
að þar yrðu upp talin þau
brot á samningum og lof-
orðum sem félagið hefði sam
ið um við atvinnurekendur
og jafnvel yrðu birt þau
brot sem félagar Vöku gerðu
sig seka um. Taldi hann að
birting á slíku gæfi almenn-
ingi upplýsingar um hvað
félagið fengist m. a. við í
félagslegum efnum stéttar-
samtakanna, og e. t. v. kæmu
slíkar upplýsingar í veg fyr-
ii afbrot.
Sem sýnishorn af væntan-
legri afbrotaskrá er birt hér
eitt dæmi:
Um áraraðir hefir í gildi ver-
ið samningur um að lausamaður
sem slasast á vinnustað skuli
fá greitt kaup í aLlt að 7 daga
sé hann það lengi frá vinnu.
Nú vill svo til að ungur
verkamaður slasast við vinnu
og verður frá í vitou. 1 launa-
umslagi hans kemur kaup i 2
daga. Vaka gengur í að fá
þetta leiðrétt, og loks þegar
hin rétta greiðsla ikemur fyrir
slysadagana fylgir h-ennj upp-
sögn á starfi.
Um leið og Mjölnir vill fús-
lega verða við þessari beiðni
formianns Vöku um pláss fyrir
,,-afbrotaskrán-a“ vill blaðið
hvetjia verkafólk og launþega
yfirleitt til að láta frá sér heyra
telji það sig órétti beitt eða
þurfi að gagnrýna eitt eða ann-
að. Tómlæti -um -félagsleg mál,
hvort heldur eru samningar eða
framkvæmd ýmissa samþykkta,
býður heim þei-rri hættu, að
aðilar telji -samningsbrot og
drátt á framkvæmdum ósknæmt
þar eð enginn láti sig það neinu
skipta. Félagar verkalýðsfélag-
ann-a verða lika að v-era gagn-
rýnni á eigin -þátt í félagsstarfi,
sú skoðun að þau séu ,,-sto-fn-
un“, sem gangi sjálfvirk og
gagni meðlimum sínum likt og
samlag eða tryg-gingafélög, sú
skoðun má ekki festa rætur.
Verkalýðsfélögin eiga að vera
lifandi baráttutæki, ekki ein-
göngu til kröfugerða um launa-
og kjaramál, heldur einnig á
félagslega- og menni-ngarlega
vísú. Tilraun er nú gerð til að
endurlífga þennan þátt í s-tarfi
verkalýðslireyfingarinn-ar með
starfi Menningarr og fræðslu-
sambands alþýðu, og þyrfti sá
þáttur að eflast mjög og ná
beint til sem ailra fle-stra
verkalýðsfél-aga landsins og þá
um leið -að hljóta sem öflug-ast-
an stuðning þeirra hvers og
eins.
Munið fundinn
á laugardaginn
í Alþýðuhúsinu,
kl. 4 e. h.
TILKYNNING
frá Tryggingastofnun ríkisins
Vegna laga nr. 96/1971, uan breytin-g á Iögum
um almannatryggingar nr. 67/1971, sem tóku gildi
1. janúar s. 1., viljum vér vekja atíhygli á eftir-
farandi:
Trygging lágmarkstekna
öryrkja og aldraðra.
Elli- og örorkulífeyrir er nú 77616 kr. á ári fyrir
einstaklinga og 139704 fyrir hjón, sem bæði njóta
elli- eða örorkulífeyris. Skyl-t er þó -að tryggja ein--
staklingi, sem þessara bóta ný-tur, 120 þús. kr. árs-
tekjur o-g hjónum 216 þús. kr., ef þau hafa ekki
aðrar tekjur til viðbótar Itryggingabótum sínum,
svo að þessu tekjumahki verði náð.
Rétt er þeim, sem -telja sig koma til greina um
hækkun samkvæmt þessu, að snúa sér til trygg-
ingaumboðanna eða í Reykjavik lífeyrisdeildar
Tryggingastofnunar ríkisins og láta skrá sig, svo
kannað verði, hvort réttur til hækkunar bóta er
fyrir hendi.
Rétt er að -geta þess, að greiðsla bótahækkana
samkvæmt þessu getur varla hafizlt fyrr en í marz,
þar sem úrskurð um bótahækktm verður m. a. að
byggja á nýjum skattskýrslum. Hækkanir verða
hins vegar látnar -gilda frá 1. janúar s. 1.
Barnalííeyrir.
1 umræddum lögum segir m. a., að bamalifeyrir
sé greiddur með bömum yngri en 17 ára, ef ann-
að hvort foreldra er látið eða örorkulífeyrisþegi.
Séu báðir foreidrar látnir eða örorkulífeyrisþegar,
skai greiddur tvöfaldur bamalífeyrir.
Hér er um eftiribalin nýmæh að ræða:
a) Áður var greiddur bamalífeyrir vegna örorku
föður, nú er einnig greiddur bamalífeyrir
vegna örorku móður og tvöfaidur barnalif-
eyrir, ef bæði em öryrkjar.
b) Áður var um að ræða heimild til greiðslu á
tvöföldum bamalífeyri vegna munaðarlausra
bama, og ef annað foreldri var látið, en hitt
öryrki, nú er það skylt.
Enn frernur er í lögunum nýmæh um heimild
til greiðslu bamalífeyris með bami manns,
sem sætir gæzlu- eða refsivist í a. m. k. þrjá
mánuði, og með bömum, sem ekki reynist
gerlegt að feðra, og skulu þá fylgja málsskjöl
varðandi faðemismáhð með umsókninni.
Barasmeðlög.
Bamsmeðiög verða frá 1. janúar s. 1. greidd til
17 ára aldurs. Af því leiðir, að vegna þeirra bama,
sem nú em 16 ára og hætt var að greiða meðlög
með á s. 1. ári, verður aftur byrjað að greiða með-
lög með þeim frá 1. janúar s. 1. og þar til þau verða
17 ára.
Bætur vegna fráfalls maka.
Ekkjum hafa verið greiddar sérstakar bætur í 6
mánuði eftir fráfah maika síns og nokkm lægri bæt-
ur 12 mánuði í viðbót, ef þær hafa böm á framfæri.
Nú verða þessar bætur greiddar ekklum á sarna
hátt og ekkjum.
Rétt er þeim, sem telja sig eiga rétt til trygg-
ingabóta eða hækkunar á itryggingabótum sam-
kvæmt framanrituðu, að snúa sér til -trygginga-
umiboðanna eða í Reykjavik til lífeyrisdeildar
Tryggingastofnunar ríkisins og ganga frá uimsókn-
um. Veitt verður nauðsynleg aðstoð við útfyllingu
eyðublaða.
Reykjavík, 19. janúar 1972.
TRYGGINGASTOFNUN RÍKISINS
2 — MJÖLNIR