Mjölnir - 28.04.1972, Page 1

Mjölnir
XXXV. árgangur. Föstudagur 28. apríl 1972 4. tölublað.
Þormóður rammi
og hlutverk hans
Margt hefur verið skrafað og skrifað um útgerðarfél-
agið Þormóð ramma h. f. nú síðustu vilcumar. Sumt af
því, sem þar hefur fram komið er á misskilningi byggt og
svo annað af minni velvild í garð félagsins en vænta hefði
mátt. Mjölni þótti því rétt að afla upplýsinga um allt þetta
og þar með að leiðrétta misskilning og hrinda af höndum
sér því, sem rangt hefur verið farið með af pólitískimi
öfuguggum.
'Það skal tekið fram strax í upphafi, að algjör eining og
samstaða hefur verið innan stjórnar Þormóðs ramma h. f.
í öllum þeim málum, sem hún hefur fjallað mn og lilotið
þar afgreiðslu.
Stofnun félagsins
Eðlilegt er að byrja á því
að skýra frá stofnun félags-
ins. Eftir bæjarstjómarkostn
ingar 1970 varð íhinn gamli
bæjarstjórnarmeirihluti veik
ari en hann hafði áður venð,
fyrst og fremst vegna þess,
að Sjálfstæðisflokkurinn
hafði misst 3. mann sinn í
bæjarsitjóm yfir til Alþýðu-
bandalagsins. Sem rétt var
hlutu sjálfstæðismenn að
draga einhvem lærdó-m af
þessu. Þeir sáu að við svo
búið mátti ekki sitja. Því
var ráðist í það vegna mikill-
ar „pressu“ héðan að heim-
an að stofnsetja úitgerðarfél-
ag, sem hlaut nafnið Þor-
móður rammi.
Ástæðurnar fyxir þessu
vom, að sjálfsögðu, margar
fleiri og má þar til nefna:
b. v. Hafhði var orðinn 20
ára gamall og rekstur hans
gengið fremiur illa og algjör
óvissa um það hversu lengi
mögulegt væri að reka hann.
Hraðfrystihús S. R. vant-
aði stöðugit hráefni, því að
skipakostur okkar hér hafði
stórlega dregizt saman. Það
orsakaði svo það, að hér var
alltaf meira og meira at-
vinnuleysi og er enn.
1 júlí 1970 var svo endan-
lega gengið frá stofnun fél-
agsins. Eigendur vom S. R.
að 3/5 hlutum og bæjar-
sjóður Siglufjarðar að 2/5
hhitum.
Hlutafé í upphafi var 7
mjlljónir króna. Félagið var
sltofnað til þess að láta
byggja og reka skuttogara,
sem átti að afla hráefnis
fyrir Hraðfrystihús S. R.
Samningur var gerður
við skipasmíðastöðina Stál-
vík í Garðahreppi um smíði
á 450 tonna Skipi. Teikning-
ar vom fengnar frá Hollandi.
Við nánari athugun var svo
horfið frá þessum teikning-
um.
Afleiðingamar urðu þær,
að smíði skipsins dróst mjög
á langinn. En að lokum í
september s. 1. höfðu fengizt
nýjar teikningar frá Noregi
og farið að undirbúa smíð-
ina af fullum krafti, eftir að
gengið hafði verið frá nýj-
um smiðasamningi. Umsam-
ið verði á þessu skipi er
102,6 milljónir og skipið á
að afhenda í marz n. k.
Nýr þingmeirihluti.
Ný stjóm
1 júní s. 1. fóm fram kosn-
ingar til Alþingis og við þær
sköpuðust ný viðhorf og
afleiðingin varð sú að mynd-
uð var ný ríkisstjórn.
Skömmu efitir að stjómin
var mynduð skipaði hún
nefnd til að kanna hér á
staðnum allt atvinnulíf og
gera ftillögur til úrbóta.
Ein af tiilögum nefndar-
innar var sú að stækka og
útvíkka verksvið útgerðar-
félagsins Þormóður ramrni
h. f.. Efni þeirrar tillögu
hefur áður verið birt hér en
höfuðatriði hennar voru
þessi:
3) Hlutafé Þormóðs
ramima verði aukið úr 11
milljónum í 40 milljónir og
verði rákið eða stofnanir þess
eigendur að 70% hlutafjárs-
ins, en heimaaðilar eigi 30%
hlutafjár. Þormóður rammi
h. f. hafi hvom tveggja með
höndum: fiskvinnslu og út-
gerð itogara og togbáta.
Fyfirtækið taki frystihús
S. R á leigu og hef ji jafn-
framt undirbúning að bygg-
ingu nýs frystihúss, er taki
við af því gamla, sem nú er
að verða ónothæft til fram-
leiðslu. Þormóður ramrni h.f.
kaupi togbát þegar á næstu
vikum til hráefnisöflunar í
staðinn fyrir Siglfirðing.
I framhaldi af þessu var
sett upp áætlun um hver
verkefni Þormóðs ramma h.f.
væra. I stórurn dráttum var
hún á þessa leið:
1. Stálvíkurskipið byggt
2. Keypt verði skip í stað
m. b. Siglfirðings
3. Hafizt verði handa um
byggingu á nýtízku fisk
yðjuveri
4. Samið um smíði á skut-
togara af sambærilegri
stærð og Stálvíkur-
sldpinu
Lítum nú á hvað unnizt
hefur í þessum efnum:
1) Smiði skipsins í Stálvík
miðar áfram samkvæmt
áætlun. Þau gleðilegu tíð
indi hafa gerzt að nú hef
ur Stálvík samið um
smíði á tveimur öðrum
skipum af sömu gerð.
2) Hingað hefur verið
keypt vélskipið Dofra frá
Patreksfirði. Að sjálf-
sögðu orkar það alltaf
tvímælis, hvort kaupa á
gömul skip. En í þessu
tilfelli var nauðsynin
brýn og því var þetta
gert.
3) Unnið hefur verið að
kaupum lóða undir hið
væntanlega fiskiðjuver.
Samningar hafa staðið
yfir við Ríkisábyrgða-
sjóð vegna Rauðkulóð-
anna. Þótt þeim samning
um sé enn ekki lokið em
allar líkur á því að þeim
ljúki nú alveg á næst-
unni. Þar af leiðandi er
sennilegt að hafizt verði
handa þegar í vor um
allan undirbúning vegria
þeirrar byggingar. Einn-
ig hafa átt sér stað við-
ræður við Hafnarmála-
skrifstofuna vegna þeirra
hafnarframkvæmda, sem
þama verða að eiga sér
stað. Að síðustu skal
greint frá þvi, að arki-
tekt var fenginn hingað
til Siglufjarðar til að at-
huga allar aðstæður, og
í framhaldi af því kæmi
hann fram með sínar
hugmyndir.
4) Samið hefur verið' um
smiði á skipi á Spáni af
svipaðri stærð og Stál-
víkurskipið. Það skip á
að afhenda í desember að
ári. Umsamið verð er ca.
98 milljónir.
Er við lítum nú yfir það
Fyrsti maí
Dagskrá 1. maí verður með líku sniði og áður.
Hún hefst í bíóhúsinu kl. 2. Þar verður flutt ávarp,
karlakórinn Vísir og kvennakórinn syngja, og lúðra-
sveitin leikur.
Aðalræðu dagsins flytur Þröstur Ólafsson hag-
fræðingur. i
Laugardagskvöldið 29. apríl gengst Vaka fyrir
dansleik að Hótel Höfn, en unglingadansleikur verð-
ur í Alþýðuhúsinu seinnihluta 1. maí.
Hagsfœð breyting
tekjustofnaiaga
Sýnl þykir, að lögin um
tekjustolna sveitarfélaga muni
verða mjög til hagsbóta fyrir
Siglufjörð. Þessar breytingar
byggjast ekki fyrst og fremst
á auknum tekjum bæjarsjóös,
liefdur hinu, að af lionum verð-
ur létt útgjöldum. Þar vega
þyngst ýmsir liðir trygginga-
kerfisins, sem ríkiö borgar nú
eingöngu, svo og löggæzlu-
kostnaður, sem sömuleiðis fell-
ur nú eingöngu á rikissjóð.
Ef dæmi er tekið úr reikning
uin ársins 1970, þá var lög-
gæzlukostnaður bæjarsjóðs
3,77% af rekstrarkostnaði (1,2
Mkr), en ahnannatryggingar i
heild 22,28% (6,9 Mkr).
Lauslega áætlaS má gera ráS
fyrir að breytingarnar létli allt
að 5-6Mkr. af bæjarsjó'öi.
Svo vikið sé að tekjuöflun
inni, þá lialda útsvörin áfram
að vera aðaltekjulind bæjar-
sjóðs. Uim álagningarreglurnar
verður ekki fjölyrt, þær hafa
lengi verið til umræðu. Hins-
vegar liggur Ijóst fyrir, að til
þess að bæjarsjóður geti fengið
aukaframlag úr Jöfnunarsjóði
Sveitarfélaga, verður að nota
liámarks álagningu hér (þ.e.
11%)
Þetta atriði laganna könn-
umst við Siglfirðingar vel við.
Ár eftir ár höfum við oröið að
greiða útsvör með miklu álagi
á útsvarsskalann til þess að ná
þessu framlagi. öllum hlýtur
þó að vera Ijóst hversu ósann-
gjarnt þetta ákvæði er. Sveitar-
félagið stendur höllum fæti
vegna erfiðs atvinnuástands,
en verður að þrautpína skatta-
þegnana til þess að fá fram-
sem hér hefur verið sagt er
ekki hægt að segja annað en
talsvert hafi áunnizt. Auð-
vitað er alltaf hægt að
deila um, hvort þessi eða
hin ákvörðunin er rétt. Það
sem okkur er nauðsynlegast
af öllu í þessu, er að standa
saman og styðja við bakið
á þeiim mönnum, sem hefur
verið falið það vandasama
verk að fara með stjóm
þessara mála. Ef okkur
tekst það, þá munum við
sigrast á þeim. erfiðleikum,
sem við höfum átt við að
etja undanfarin ár og ára-
tugi.
lagið. Því miður er þetta á-
kvæði enn við lýði þrátt fyrir
andstöðu ýmissa sveitarstjórna
þ. á. m. bæjarstjórnarinnar hér.
Á árinu 1970 voru slík auka-
framlög 8,02% af tekjum bæjar-
sjóðs.
Annar aðal tekjustofn sveitar-
félaga á að vera fasteignaskatt-
ur. Aðalreglan er sú, að af í-
búðarhúsnæði skal greiða 0,5%
af fasteignamati, en 1,0% af
flestum öðrum fasteignum. Um
þennan skatt gildir það sama
og um útsvarið. Til þess að fá
framiag úr Jöfnunarsjóði er
féiagsmálaráðuneytinu heimilt
að krefjast þess, að skatturinn
verði innheimtur með 50% á-
lagi mest, (þ. e. 0,75% af í-
búðarhúsnæði, en 1,50% af
öðru). Hinsvegar þarf ekki að
hækka báða liðina jafnt.
Fasteignaskattar sem tekju-
öflun fyrir sveitarfélög hefur
verið mjög umdeilt atriði.,
enda getur hann komið mjög
hart niður á gjaldendum.
Alþýðubandalagið á Siglufirði
mun taka þessi mál til umræðu
á félagsfundi, áður en fjárhags-
áætlun bæjarins verður tekin til
umræðu í bæjarstjórn. Lesend-
ur Mjölnis eru eindregiö lwatt-
ir til þess aö mæta á þeim
fundi. Hér er um mikilvægt
mál að ræða, sem varðar alla
Siglfirðinga.
Aðstöðugjald verður tekju-
stofn, en þó þannig að það
verður ekki hærra en 65%
þess, sem var lagt á 1971.
Að lokum skal það ýtrekað,
sem áður sagði, að þótt ýmis-
legt megi að þessum nýju lög-
um finna, þá er það vafalaust,
að breytingarnar eru okkur
Siglfirðingum hagstæðar.
ÞAKKIR FRA
SJÚKRAHÚSINU
Iljónin Jónína G. Braun og
Sæmundur Jónsson og börn
þeirra hafa gefið fæðingardeild
Sjúkrahúss Siglufjarðar fóstur-
sogklukku til minningar um
dóttur þeirra hjóna, Sigrúnu,
sem lézt á sjúkrahúsinu 14. jan-
úar 1951.
Ég vil fyrir hönd fæðinga-
deildar Sjúkrahússins þakka
þessa nytsömu og höfðinglegu
gjöf.
Gunnjóna Jónsdóitir