Mjölnir - 15.11.1972, Blaðsíða 2

Mjölnir
Ctgef.: AlJjýðubandalagið f Norðurlandskjördæmi vestra.
Akyrffðarmaðnr: Hanncs Baldvinsson. — AfrrelSsla: SnfiurKÖtu 10,
Slgluflrðl. Síml 71294. Argjald 76 kr. — Stjflu f jnrðarprent smlflja h. f.
Sigurður Jóhannesson vðrubifr.stj.
Fæddur 5. apríl, 1905 - Dáinn 18. okt., 1972.
Landhelgismálið
Sífellt heyrast nýjar og nýjar fréttir um minnkandi afla-
magn á liinum ýmsu miðum kringum landið.
Þessar fregnir valda sjómönnum og íbúum fiskveiði-
þorpa og bæja, sem liafa atvinnu af fiskvinnslu, sívaxandi
áhyggjum. Fólk spyr: Hvar endar þetta? Ef svo heldur
áfram sem horfir, að aflinn lialdi áfram að minnka uin
allt að 15% árlega, verður þess ekki langt að bíða, að á-
stand bolfiskstofnsins verði eins og ástand sHdarstofnsins,
þ. e., að aflinn verði svo til enginn.
I»að er augljóst, að alltof lengi hefur verið dregið að
færa út landhelgina. Það hefði þurft að færa hana út fyrir
nokkrum árum. Ábyrgðin á því, að það var ekki gert, hvílir
á þeim stjórnmálamönnum, sem studdu við bakið á við-
reisnarstjórninni svonefndu, þeirri sömu stjórn sem gerði
samninginn við Breta 1961.
Nú lítur út fyrir, að samningaviðræður við Breta fari
í hönd. Því ber að treysta, að ríkisstjórnin standi fast á
öilum rétti okkar íslendinga í þessu máli. Það er jafnvel
álitamál, hvort ekki hefur verið gengið of langt í veitingu
veiðiheimilda í samningunum við Belgíumenn. Eitt liggur
alveg á hreinu: Þeir samningar, sem gerðir kunna að
verða, þurfa óhjákæmilega að fela J)að í sér, að sóknin
á miðin kringum landið minnki, auk þess sem Jæir verða að
sjálfsögðu að fela í sér viðurkenningu á íslenzkri lögsögu
yfir 50 milna landhelginni.
Þegar minnzt er á landhelgismálið, koma jafnan í hug-
ami nýlegar fréttir um, að Bretar fái að nota Keflavíkur-
flugvöll sem bækistöð fyrir flugvélar, er hafi það hlutverk
að líta eftir veiðiþjófum hér við land og væntanlega að
hjálpa til við skipulagningu landhelgisbrotanna.
Hvar erum við eiginlega staddir? Hvar er verndin, sem
okkur var heitið í hervarndarsamningunum svokallaða, sem
gerður var í okkar nafni við Bandaríkin endur fyrir löngu?
Styðja Bandaríkin okkur eða Breta í þessu máli? Svarið
fer varla á milli mála. Þeir eiga sjálfir í deilum við ná-
grannaþjóðir sínar af útfærslu þeirra á fiskveiðUand-
helgi sinni.
Þegar Kogers utanríkisráðherra Bandaríkjanna var hér
í heimsókn fyrir nokkrum mánuðum, átti fréttamaður frá
sjónvarpinu tal við hann, og spurði m. a. um, hver afstaða
Bandaríkjanna yrði tál landhelgismálsins, sem íslendingar
teldu mesta Ufshagsmunamál sitt. Fáum mun úr minni
Hðið fyrirUtningarglottið, sem lék um varir hins Banda-
ríska valdamanns, Jægar hann vék sér undan að svara af
viti.
Hvað ætli bandarískan utanríkisráðherra varði um það,
hvort íslendingar geta Ufað í landi sínu eða ekki?
Hann varðar bara um bandaríska heimsveldishagsmuni.
Ef Bandaríkin telja hagsmunum sínum henta betur að
styðja Breta heldur en að styðja Islendinga í landhelgis-
deilunni, þá gera þeir J»að, — og hika þá ekki við að nota
þá herstöð, sem J>eir hafa hér á Islandi, tU að auðvelda
Bretum veiðiþjófnað og yfirgang gagnvart íslendingum.
Eitt af því, sem margir eiga bágt með að þola í sambandi
við landhelgisdeiluna, er það dæmalausa langlundargeð
sem landhelgisgæzlan er lótin sýna veiðiþjófunum. Bersýni-
legt er, að þetta langlundageð er af Breta hálfu skiUð sem
undansláttur og Unka, enda gerast veiðiþjófarnir nú æ
ósvífnari og ruddalegri í áróðri sínum. Þeir eru jafn-
famir að saka íslenzk stjómvöld um morðtilraunir, jafn-
frarnt þvl, sem að þeir reyna að sigla íslenzku varðskipin
niður og ógna með brezka flotanum.
Rök kumia að vera tU þess að sýna JjoUnmæði. En það
ætti að vera lógmarkskrafa, að varðskipin væra Jiannig
búin tækjum, að jafnvel heimskustu mddarnir í hópi veiði-
þjófanna sæu, að þeir ættu nokkuð á hættu sjálfir, ef Jæir
reyndu að sigla þau í kaf.
Sigurður Jóhannesson fædd-
ist í Vík í Skagafirði 5. apríl
1905. Frá barnsaldri til mann-
dómsára dvaldist hann þó í
Austur-IIúnavatnssýslu, þar
voru æskustöðvar hans og æsku
minningar og þangað mun hug-
ur hans oft hafa leitað er ald-
urinn færðist yfir.
Ungum mun Sigurði hafa orð-
ið ljóst möguleikaleysi þeirrar
lilveru, sem þá fylgdi oftast
vinnumennsku í harðbýlli úl-
kjálkasveit.
Árið 1927 réðist hann í þá ný
ung að verða sér úti um rétt-
indi til aksturs vörubifreiða.
Það sama ár hóf hann starf,
sem vöruhifreiðarstjóri og þvi
starfi gegndi hann svo til ein-
vörðungu til dauðadags, eða í
45 ár.
Árið 1933 kvæntist Sigurður
eftirlifandi konu sinni, Sigríði
Pórðardóttur frá Siglunesi. Hér
í Siglufirði giftust þau hjónin
17. júní 1933, hér reistu þáu
sitt heimili og liér bjuggu þau
allan sinn húskap í 39 ár.
Ileimili jæirra bar frá fyrstu
tíð öll aðalsmerki íslenzkrar
sveitamenningar, eins og hún
hefur bezt þróast í gegmim
kynslóðirnar. Þar áttu þau hjón
hæði hlut að miáli, en mikill
mun þar þó lilutur húsfreyjunn-
ar frá Siglunesi.
Þau lijónin eignuðust fjíra
syni, Þórð, Hafstein, Jónas og
Valgeir. Þeir bræður bera all-
ir mjög svipmót og yfirbragð
föður síns, og hafa fengið í arf
hæði einurð hans og hreysti
Oft er það svo, að þegai
samstarfsmenn falla frá, þá
skilja þeir eftir í liugum okkar
meiri eða minni áhrif frá sam-
veru og samstarfi.
Eðli manna og lífsviðhorf
gefa ekki aðeins mynd af
persónunni sjálfri, heldur hafa
út frá sér nokkur áhrif, sem
eftir standa hjá samferðamönn-
um.
Siggi á Nesi var einn þeirra
manna, sem eftir var tekið;
menn vissu bæði þegar hann
kom og ])egar hann fór.
Hreysti hans og hispurs-
leysi voru öllum kunn. Það var
aldrei logn þar sem hann var,
þar gustaði alltaf nokkuð.
Sem ungljngur man ég jienn-
an vígalega mann á götum
Siglufjarðar. Hann minnti mig
á víkinga fornaldarinnar. Með
hjálm á höfði og sverð í hcndi
hefði hann ekkert á vantað.
Þessara áhrifa gætir enn,
þrá'tt fyrir áralöng kynni, eða
kannski einmitt vegna þeirra.
Siggi á Nesi var ásamt ýms-
um öðrum af sinnf kynslóð á
vissan liátt táknrænn fyrir
Siglufjörð síldaræfintýrisins. Þá
þurfti harðfenga menn með ó-
drepandi dugnað til að þola
endalausar vökur og strit, og í
kjölfarið fylgdu, miklir fjár-
munir, hrjúft yfirborð, og áber-
andi andstæður. En grunnt und
ir yfinborðinu, hversu hrjúft,
sem það var, var þó
oft hér að finna meiri
réttlætiskennd og meiri hlýju
Fáein minningarorð
en víðast hvar annarstaðar.
Þegar ég hóf störf hjá Bíl-
stjóradeild Þróttar árið 1963,
kynntist ég Sigga á Nesi fljót-
lega all náið. Ilann var þá for-
maður Bílstjóradeildarinnar, svo
að samvinna okkar varð strax
mikil.
Tvennt er það, sem ég minn-
Sigurður Jóliannesson
ist sérstaklega frá þeim áruin,
sem síðan eru liðiu. Einslök
stéttvísi Sigga sem mér fannst
að mótaði afstöðu hans til
manna og málefna, umfram
alla aðra hluti, ásamt alveg ó-
trúlegum vilja til að ná fram
einhverjum breytingum til bóta,
viðvíkjandi vinnuaðstöðu og
j kjörum vörubifreiðastjóra.
I Hitt er, að í brjósti þessa
horfna félaga, bjó undir niðri
mikil mannleg lilýja, hjálpfýsi
og góðvilji til allra þeirra, sem
órétti eru beittir, til allra, bæði
manna og málleysingja, sem
liða og eiga bágt.
Við fráfall kunningja er okk-
ur tamt að hugsa til þess, sem
við tekur eftir dauðann og hin
ýmsu trúarbrögð hregða upp
fyrir okkur mismunandi mynd-
um af því.
Enginn mun sá til, sem upp-
úr getur kveðið með j)að livað
réttast sé um tilveru eftir dauð-
ann. Ég óska þessum horfna
félaga mínum því þeirrar lil-
veru, sem ég held, að honum
sjáifum mundi kærust.
Að hann megi þeysa á mikl-
um hestum á víðum völlum
Valhallar.
Að hann megi iteyga mjöð
daglangt úr miklum hornum.
Að hann megi taka þátt í or-
uslum, og berjast fyrir mál
stað þeirra sem minna mega
sín og órétti eru beittir.
Eiginkonu Sigurðar, vinkonu
minni Sigríði Þórðardóttur, og
sonum þeirra hjóna, flyt ég
mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Kolbeinn Friðbjarnarson
Kristián Sigurösson
Þann 4. nóv. varð Kristján
Sigurðsson forseti bæjarstjórn-
ar sjötugur. Þrátt fyrir anna-
saman starfsdag og marga
háða hildi á pólitískum vetl-
vangi dettum engum sjötugur
maður í hug, sem kynnist
Kristjáni eða sér hann á götu.
Undirrituðum finnst hans
gamli verkstjóri hafa furðulítið
breyzt á þeim árum, sem liðin
eru síðan liann vann hjá hon-
um á Isfirðingaplaninu. Enn er
skapið ört, hann er og var
fljótur að fyrirgefa, fljótur til
hræði, en engu seinni til sátta.
Fáum mönnum hef ég kynnst,
sem eru raunbetri en Kristján
og minnist ég margra atvika
frá árunum á planinu, sem það
gætu sannað. Ég er líka sann-
færður vum, að Kristjáni fynd-
ist sér lítill greiði gerður með
því að halda þeim á lofti.
Slíka hluti á maður við mann.
Það fór svo eftir mörg ár, að
leiðir okkar Kristjáns lágu sam-
an á ný. Enn urðum við vinnu-
félagar, en heitum nú pólitískir
andstæðingar. Auðvitað er
Kristján óumdeilanlegur höfð-
ingi síns liðs og áhrifa lians
gætir viða, svo víða, að okkur
andstæðingum hans finnst nóg
um. Það ætti hins vegar að
sanna hve mikils hann er met-
inn af samlierjum sínum.
I bæjarmálunum er Krislján
eklci fyrst og fremst samn-
ingamaður, en hefur mál fram
Kristján Sigurðsson
með hörku og staðfestu, hann
er ekki maður, sem liggur á
skoðun sinni eða felur hana
í málskrúði. Nei, öðru nær.
ílaon er jafn skorinorðu- i
ræðum sinum og liann var
sem verkstjóri á planiuu.
Mér er það vel ljóst hveisu
mikils virði það er, að starfa
með jafn traustum og reyndum
manni og Kristján er, því þrátt
fyrir allt hlýtur takmark okkar
allra að vera það, að stuðla að
hamingju þessa staðar, betra og
bjartara inannlífi.
Ivleð þessum orðum íylgja
inínar beztu árnaðaróskir til
Kiistjáns Sigurðssonar.
Gunnar Rafn Sigurbjörnsson
2 — MJÖLNIR