Alþýðublaðið - 04.01.1924, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið - 04.01.1924, Blaðsíða 1
 ðt-af Aíþýðnfiokknnni 1924 Fðstudaginn 4. janúar. 3. tölublað. „Áíengi, trúarbrögð o.il“ Undtr þessari fyrirsögn hefir einhver burgeisanna, sem trúa á áfengið, látið einhverja þernu >Morgunblaðsins< skrita óttalega fávísiega grein í blaðið f gær. Hvers eðlis innrætið er, sem greinin er sprottin af, má marka á þvf, að orð^ærið er einna lík- ast og' hjá Magnúsi dósent. Tfl- efnið er látið vera eins og fyrri daginn umhyggja fyrir trúar- brögðunum, en mun í raun réttri vera það, að vikubiað í Kaup- mannahöin, sem nýfarið er að koma út og heitir >Pressen<, fletti nýlega all-óþyrmilega ofan af hræsninni í brennivínsmanna- télagi þar, sem heitir >Den personlige Friheds Værn«, og það hefir komið við áfengiselskt hjartað í aðstandendum >Morg- unblaðsins< og komið þeim tii reka hornin í þetta blað. Um þetta getur það ekki né hitt, að blaðið >Pressen< er gefið út af stúdentafélagi, sem heitir >Det Ny Studenter-Samiund< og er stotnað af róttækum jafnaðar- mönnum úr hópi mentamanna, sem leiddist aðgerðarleysið, værðin og drykkjuskapurinn í gamla stúdentafélaginu, og er því varla von, að það sé í miklu áliti hjá burgeisunum. En þar sem vikið er í þessari grein að afstöðu jafnaðarmanna til trúarbragðanna væntanlega vegna þess, að bæjarstjórnar- kosningar eru í aðsigi, og því beint að Alþýðublaðinu, að það hafi ekki skýrt rétt frá henni, þá skal enn, svo sem oft hefir verið gert áður, bent á það, að það er einróma álit allra jafn- aðarmanna um allan heim, að trúarbrögöin séu og eigi að vera einkamál manna, sem þegnfé- lagið eigi að iáta afskiftalaus, og að í þeirra augum fer það glæpi næst að beita t. d. kristin- dóminum sem akneyti fyrlr gull- kerru Mammons. Aonárs skal við tækifæri tekinn upp í blaðið hafli úr ræðu eftir F. J. Borg- bjerg, ritstjóra >Soclal-Demo- kraten< í Kaupmannshöfn, sem hann hefir nýlega haldið um þetta mál. Hann er guðfræðing- ur að lærdómi, og má því ætla, áð hann hafi alt eins mikið Vit á málinu ogleyudar*guðfræðingar >Morgunblaðsins<, sem vitanlega eru að eins óvaldlr hræsnarar, sem allir heiðarlegir menn, hvort sem eru trúaðir eða vantrúaðir, hafa sameiginlega andstygð á. Alt er, þá þrent er, og til þess að ekkert sé eftir skiiið, skal vikið að vaðlinum f grein- inni um >sósfaiista< og >kom- múnista<, þar sem iátið er svo, sem um tvo flokka sé að ræða, og ataráríðandi sé að vita, hvor- um þeirra jafnaðarmenn hér fylgi. Ritstjóri >AlþýðubIaðsins« hygg- ur. að hann hafi eins mikla þekkingu á jafnaðárstetnunni og hver annar maður hér á landl og margfalt meira en blekbull- arar >Morgunblaðsins<, og skal hann þó hreinskilnlslega játa, að hann veit ekkl betur en áð orðin >socialist« og >communist< og >socialism< og >communism< séu tvenn útlend nötn á þvi sama, á sinn hátt eins og >burgeisar< og >Moggadót< eru nöfn á hinu sama. Til sönnunar þessu mú geta þess, að ávarpið, sem þelr Kari Matx og Friedrich Engels sömdu og enn er lagt til grundvallar um greinargerð fýrlr jafnaðarste^nunni, heitir á þýzku >Das kommunlstische Manifest<: En annars hefir orðið >com- munism< sérstaklega verið notað um jafnaðárstefnuna áður en hún •fékk hinn visindalegá bún- iog sinn, en s ðan >socialism.< Hins vegar hafa ýmsir straumar innan jafnaðarstefnunnar tengið enn önnur nöfn eftir ástæðum, svo sem >collectivism<, >syadi- calism<, >reformism<, >christ- licher sozialismus« og fleira. Hitt er annað mál, að miill jafnaðarmanná innbyrðis geta verið skiftar skoðanir um að- ferðir tii að koma jafnaðarstefn- unni í framkvæmd, en sá skoð- anamunur og sérstaklega, hvað helzt verður ofan á í hverju landi, fer eftir framleiðslu- og við- skifta ástandi, stjórnarfari, skap- ferli bæði þjóðar og einstablinga og mörgu fleira, Þáð er t. d. mikill munur á aðstæðum í Rúss- landi og Englandi og því eðli- legt, að jafnaðarmenn þessara landa greini á. Aðallega snýst lfka deilan, þar sem hún á sér stað, um það, hvort fara eigi að eins og heppilegast var í Rúss- landi eða eins og t. d. enskir jafnaðarmenn telja heppilegast í sínu landi, og sums staðár hefir þessi deila mest fyrir misskilning og skapferlismun forkólfanna orð- ið svo hvöss, að jafnaðarmenn hafa sagt í sundur með sér og haft tvo flokka, og kallar þá venjulega annar flokkurinn sig ekkl >socialista<, heldur >social- demokrata«, sem í >Þjóðmenn- ingarsögu Norðuráifunnar<, sem séra Ólafur Ólafsson fríkirkju- prestur þýddi, er Iagt út >lýð- válds-jafnaðarmaður<, en hinir kalia sig >kommunistá<, en hvorir tveggja telja sig >socialistð< eða >jafnaðarmenn<, seæ þeir eru, þar eð stefnan er í grundvallaratrið- unurn hin sama. Það er víst, að þessi deiia hefir að ástæðulausu gert verka- lýð víðs vegar talsvert tjón, enda hafa andstæðingarnir, auðborg- ararnir, sem á útlendum mátum eru tíðast kállaðir >kapitalistar<, óspart reynt að blása að kolum deilunnar og sums staðar orðið (kramhald á ,4. síðu.)

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.