Mjölnir - 11.04.1990, Blaðsíða 2

Mjölnir
Prentun: Makk-val og
Sásts.f. Sauðárkróki.
Útgegfandi: Alþýðubandalagiðí
Siglufirði. Ritnefnd: Hinrik
Aðalsteinsson ábm., Signý
Jóhannesdóttir augl., Sigurður
Hlöðvesson setning og umbrot.
Hverjir hagnast ?
í kj arasamningunum frá 1. febrúar í veturvar samlð fyrir meginþorra
launafólks í landinu. Þeir samningar gilda fram á haustið 1991 og fela
í sér mjög litlar launahækkanir. Á móti þvi er gert ráð fyrir ákveðnum
forsendum í framvindu verðlags og vaxta, þannig að verðbólga fari
mjög minnkandi á samningstimanum, og er þá miðað við þjóðhagsspá
sem fyrir lá um áramótin. í samningunum er hreinlega gert ráð fyrir
því að forsendur hans geti farið úr böndunum og því eru í honum
“rauð strik" sem eiga að tryggja launahækkanir verði verðbólga meiri
en ráð er fyrir gert.
Nú bregður hinsvegar svo við að forsendur þjóðhagsspár hafabreyst
mjög til batanaðar á stuttum tima, m.a. verðhækkana á sjávarafurðum
á erlendum mörkuðum, þannig að ráðamenn hafa af stórar áhyggjur
og hefur jafrivel til þeirra heyrst að ráð sé að hækka gengi krónunnar
svo sjávarútvegurinn fari nú ekki að skila of miklum hagnaði.
En þá komum við að stóru spumingunni. Hveijir hagnast á
batanum ? Ekki launafólkið, því í samningum þess eru engin ákvæði
um að það skuli njóta þess ef aukið fjármagn streymir inn i landið og
þjóðarhagur batnar. Ekki fyrirtækiní sjávarútveginum sem atvinnulifið
á landsbyggðinni byggist að miklum hluta á og flest hanga á horriminni
eða eru komin í gjaldþrot.
Þess hefur verið vandlega gætt hingað til, af þeim öflumi þjóðfélaginu
sem ráða fjármagninu, að halda launafólki og fyrirtækjum í
undirstöðuatvinnugreinunum í “hæfilegu” svelti, þannig að fólk og
fyrirtæki skrimti, hafi ekki svigrúm til að rísa upp og krefjast réttlátrar
skiptingar á þjóðarkökunni, hafi ekki burði til annars en að þrauka
næsta dag. Auðurinn sem verður til hjá þessum aðilum er hinsvegar
sogaður inn í fjármagnshítina og birtist þar á verðbréfamörkuðum, í
steinsteypuhöllum, í ríkidæmi fárra, sem eru staðráðnir í að auka sitt
á kostnað annara og komast upp með það.
Gjaldþrota hugsjónir
Við Siglfirðingar höfum ekki farið varhluta af gjaldþrotaöldunni
sem ríður yfir þjóðfélagið um þessar mundir. Gjaldþrot geta verið
skiljanleg ef fyrirtækjum er vegna utanaðkomandi ástæðna skorinn
svo þröngur stakkur að þau rísa ekki undir eðlilegum rekstri.
Græðgi fjánnálavaldsins og fyrírhyggjuleysi stjómmálamanna eiga
sök á gjaldþroti alltof margra fyrirtækja.
En það eru til öðmvisi gjaldþrot.
"Hugsjónamenn” sem langar til að verða stórir karlar, hrinda af
stokkunum atvinnurekstri sem er fyrirfram dauðadæmdur fyrir
margra hluta sakir. Eigiðfé er ekki fyrir hendi, rekstri er komið af stað
með lánsfé, markaðssetning er óljós, o.s.frv.
Samt er anað af stað og tilfellið er að svona fyrirtæki er hægt að reka
í nokkuð langan tíma, tvö ár, þijú ár, jafnvel fjögur ár.
En hvers vegna ? Jú í litlum byggðalaögum með einhæft atvinnulíf
hefur verið til töfraorð. Það er setningin “að halda uppi vinnu”. Þegar
síðan skuldimar fara að hrannast upp hjá hugsjónamönnunum, við
hina ýmsu aðila í sveitafélaginu, við sveitarsjóð, við orkuveitur,
þjónustufyrirtæki, lífeyrissjóði, verkalýðsfélög, að óglymdum bönkum
og sparísjóðum, þá kemur aftur að töfraorðinu.
Þá er sagt “þú verður að leyfa mér að skulda þetta ofurlitið lengur,
annars get ég ekki haldið uppi vinnu og verð að segja fólkinu mínu
upp”. Og þá falla menn í stafl og segja, auðvitað verður að halda uppi
vinnu, þú borgar um leið og þú getur.
En það kemur að skuldadögum fyrr eða síðar. Einhver lánadrottinn
gefst upp og heimtar sitt. En þvi miður þá er ekkert eflir nema
gjaldþrot.
Og hveijir tapa sínu, ekki hugsjónamennimir, þeir áttu aldrei
neitt. Kröfuhafamir tapa sínu -auðvitað.
En þeir sem tapa mestu, hveijir em þeir ? Fólkið. Fólkið sem var
verið “að halda uppi vinnu” fyrir. Og það spyr spuminga. Hvar em
peningamir sem áttu að byggja upp þjónustuna í sveitarfélaginu ?
Hversvegna þurftu veitumar að hækka orkureikningana þó þær
töpuðu eánhveijum milljónum ?
Hvar em félagslegu réttindin okkar, stéttarfélagsgjöldin,
sjúkrasjóðurinn og lífeyrisiðgjöldin ? Hversvegna er ekki vinnu að fá
hjá hinum fyrirtækjunum sem beijast í bökkum vegna þess að þau
töpuðu á viðskiptum sínum við hugsjónamanninn ?
Og hveiju svar hugsjónamaðurinn, hann yptir ðxlum og segir,
“ÉG HÉLT UPPI VINNU” ! H. R.
Steinull
hindraði útbreiðslu eldsins
og kom í veg fyrir
stórbruna.
Islenska steinullin er ein besta
einangrun sem völ er á og brennur
ekki, hindrar því útbreiðslu elds og
er því hin ágætasta brunavörn.
Skvr dæmi um þetta eru úr
fréttum á síðasta ári en þar sagði frá
eldsvoðum sem hefðu getað orðið að
stórbruna, Steinullareinangrun hefti
útbreiðslu eldsins og kom í veg fyrir
stórtjón og slys á fólki.
MINNSTU MUNAÐI
AÐ ILLA FÆRI:
Snör viðbröqð húsmóðurinnar á
sunnudagskvöldio hafa ráðið miklu
um að ekki fór verr en á horfðist.
Um kl. 23 þegar hún kom heim til sín
sá hún að eldur var laus í kjallara
hússins sem er gamalt og reist úr
timbri. Hafði þar kveiknað eldur,
sennileqa út frá frystikistu.
Fjölskylda konunnar var i ibuðinni en
hafði ekki orðið vör við eldinn. Allir
sluppu út án meiðsla. Það varð íbúun-
um til happs að nýlega hafði kjallara-
loftið verið klætt með steinull og náði
því eldurinn ekki að læsa sig i loftið og
gólfið og komast þannig á milli hæða.
Á síðasta ári kviknaði hér i
ibúðarhúsi við Bárugötu og þar réð ný
steinullareinangrun mestu að ekki fór
verr en skildi og eldur bærist milli
hæða og breiddist um húsið.
Þetta er i annað sinn á nokkrum
misserum hér í bæ að nýleg steinullar-
klæðning varnar eldi frá því að berast
milli hæoa.
Tfjl STEINULLAR
^JVERKSMIÐJAN HF
Síðan 1873 hafa
Siglfirðingar og Spari-
sjóður Siglufjarðar
átt farsælt samstarf
í gegnurn súrt og sætt.

Við eigum áfram
saman
- þú, heimabyggðin
- og við.
KSparisjóöuf
4feB_■_m*_-k-T_
SiglufJarðar 0
yf ir100 ára farsælt samstarfi
VíSA
lESTil
ölnir 2
11. apríl