Fylkir - 10.03.1950, Page 1

Áhrif gengislækkunar á
sjávar-
útveginn
Með þeim tillögum sem ríkisstjórnin lagði
fyrir Alþingi, er stefnt að því að koma bátaútveg-
inum á reksturshæfan grundvölL Þar er gert ráð
fyrir að bótagreiðslurnar falli niður. Þær munu
hafa numið 37 miljónum á síðastliðnu ári, og
hefðu orðið tvöfalt hærri í ár.
í álitsgerð hagfræðinganna, dr. Benjamíns
Eiríkssonar og Ólafs Björnssonar, prófessors, er
mjög greinilega fjallað um áhrif gengislækkunar-
innar á hag útvegsins, verzlunarinnar og afkomu
almennings.
Fer hér á eftir kafli úr greinargerð þeirra, er
hljóðar svo:
T ímaspursmálið.
Til þess að koma jafnvægi
á þjóðarbúskapinn væri æski-
legast að geta gert hinar
nauðsynlegustu ráðstafanir í
þrenr áföngum. Hið fyrsta,
sem þá þarf að gera, er að
korna á jafnvægi í búskap rík-
isins sjálfs, þ. e. a. s. að af-
greiða raunverulega halla-
laus fjárlög. Einnig þarf að
takmarka útlánastarfsemi
bankanna til fjárfestingar við
það, sem myndast af spari-
fé, til þess að fjárfestingin
verði ekki meiri en sparifjár-
myndunin. Fjárfestinguna
má líka takmarka með beinu
eftirliti. Við það vinnst, að
yfirvöldin geta þá ákveðið,
hvaða framkvæmdir skuli
ganga fyrir. Auk þess er það,
að peningar þeir, sem fást
fyrir sölu innanlands á varn-
ingi, sem greiddur er með ó-
afturkræfum framlögum af
Marshall-fé, í'enna í hinn
svokallaða mótvirðissjóð í
Landsbankanum, og mynda
því ekki eftirspurn eftir
vörurn innanlands. Mótvirð-
issjóðurinn hefur því hrein
verðhjöðnunaráhrif, og gæt-
ir nú áhrifa hans í vaxandi
rnæli. Af þessum ráðstöfun-
um myndi leiða, að taka
rnyndi fyrir myndun nýrrar
dýrtíðar og verðlag því smám
saman festast, birgðir inn-
fluttrar vöru smám saman
aukast og verðlag síðan fara
lækkandi, þar sem margir
hlutir eru nú óeðlilega dýrir
s'ökum vöruskorts.
Þegar tekið hefur verið
fyrir myndun allrar nýrrar
dýrtíðar, kemur þriðji áfang-
inn, senr er að samræma inn-
lent og erlent verðlag. Með-
an verðlagið er enn að stíga,
er langtum erfiðara að sam-
ræma innlent og erlent verð-
lag. Það hefði því verið æski-
legt, hefði verið hægt að bíða
enn um stund með slíka sam-
ræmingu. En ekki teljum við
fært að mæla með því. Til
þess liggja ýmsar orsakir, og
verða sumar þeirra raktar hér
á eftir.
Tillögurnar og sjávarútveg-
urinn.
Það er almenningi kunn-
ugt, að rekstur bátaútvegsins
á þorskveiðum hefur ekki
borið sig á undanförnuxn ár-
um, og að honum hefur þess
vegna verið veittur styrkur úr
ríkissjóði. Sökum aukins
framleiðslukostnaðar innan-
lands og verðfalls erlendis
hefur þessi styrkur farið sí-
hækkandi, og er nú svo kom-
ið, að útgerðarmenn treyst-
ast ekki til þess að fara af
stað nema þeir fái stóraukna
uppbót. Er talið, að þurfa
muni 70 miljónir króna í
auknum sköttum til þess að
greiða ábyrgðarverð á báta-
fiskinum og aðra beina styrki
til útgerðarinnar.
Skömmu eftir að nýsköpun
arstjórnin svokallaða var
Framhald á 2. síðu.
Framsókn gefst upp við að mynda
meirihlutasfjórn
Hermann Jónasson hefur
tjáð forseta Islands, að þar
sem Sjálfstæðisflokkurinn
vilji ekki fallast á tillögur
Framsóknarflokksiirs um
lausn dýrtíðarvandamálanna,
telji hann sér ekki fært að
inynda meirihlutastjórn að
svo stöddu.
Þegar vanti'aust framsókn-
arnranna á ríkisstjórnixra
hafði verið borið upp á Al-
þiirgi og samþykkt, fól for-
seti íslands Hermamri Jónas-
syni að mynda stjórxr, sem
hefði meirihluta þiirgs að
baki.
Lagði þá Framsóknarflokk-
urinn tillögur sínar í dýrtíð-
armálunum fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn. Sjálfstæðismenn
svöruðu því til að þeir yrðu
að taka sér frest til athugun-
ar á tillögunum og skildu
þeir svara þeim svo fljótt
sem mögulegt væri.
Svar sjálfstæðismanna kom
svo þ. 5. nrarz svohljóðaxrdi:
„Sjálfstæðisflokkurimr hef-
ur íhugað tillögur Framsókn-
arflokksins um stjórnarmynd-
uir og lausn dýrtíðarmálanna.
Sjálfstæðisflokkurinn er ó-
samþykkur meginatriðum til-
lagna Framsóknarflokksins
um breytingar á frumvarpi
ríkisstjónrariirnar og skilyrða
þeirra, sem framsóknarflokk-
uriirn setur fyrir samþykkt
þess.
Sjálfstæðisflokkurimr er
hixrsvegar reiðubúinn að at-
huga allar nýjar tillögur, sem
fram koma frá Framsóknar-
flokknum um lausn mála og
til að greiða fyrir stjórnar-
myirdun.
Varðairdi breytixrgar á
frumvarpi ríkisstjórnarixrnar
og önnur atriði í sambandi
við það, beirdir Sjálfstæðis-
flokkurimr á, að heppilegt
muni vera, ef vilji er til sam-
komulags, að hagfræðiráðu-
nautar beggja flokkanna beri
ráð sín saman og láti tafar-
laust uppi álit um, hverjar
af framkomnum tillögum
stefni að því að lækka verð-
bólguna og þannig leysa að-
al vairdamr, sem við er að
etja. En Sjálfstæðisflokkurimr
telur, að ýmsar tillögur Franr
sóknarflokksins, sem nú
liggja fyrir, stefni í alveg öf-
uga átt.
V irðingarfyllst,
Ólafur Thors.
Bjarni Benediktsson.
Þannig standa málin nú og
væntir öll þjóðixr þess að
vandnin verði leystur hið
bráðasta.
Eirn hefur ekkert heyrzt,
sem byggja má á, um sam-
komulag.