Fylkir - 03.11.1950, Page 1

Nýtt kaupfélag
Um síðasta atriðið þori ég að
Eyjablaðið, sem út kom 28.
þ. m. greinir frá því að í undir-
búningi sé stofnun nýs kaupfé-
lags hér í bænum.
Það sem mesta eftirtekt vek-
ur í sambandi við þessa frétt
eru þær blekkingar, sem í sam-
bandi við hana eru bornar á
borð fyrir almenning í bænum.
Þegar blaðið hefur gert grein
fyrir ævilokum Kaupfélags
Verkamanna, segir það að „í-
búar þessa bæjarfélags megi
ekki við því fremur en íbúar
annarra bæja að vera án kaupfé
lags". „Alþýða manna hér" á
ekki að sætta sig við það hlut-
skipti, heldur eiga menn að
fylgja sér „allir sem einn" í hið
nýja félag.
Vel vita þeir, sem þetta rita
að við hlið Kaupfélags Verka-
manna hefur um margra ára
skeið starfað annað kaupfélag,
Neytendafélag Vestmannaeyja,
en vafalaust er ummælunum ein
mitt ætlað að varpa rýrð á það
félag eða gera það tortryggilegt.
Það, sem ummæli þessi gætu
komið til vegar hjá þeim, sem
ókunnugir eru er meðal annars
það að N. V .væri svo lítið að
í raun og veru væri engin á-
stæða til að taka það til greina,
eða að það starfi á öðrum grund
velli en önnur kaupfélög, eða
að það sé svo. „pólitískt" að þar
eigi „alþýða manna" ekki
heima.
Um fyrsta atriðið er það að
segja að í N. V. eru nú á sjötta
hundrað meðlimir en það mun
vera um helmingur þeirra sam-
vinnumanna hér, sem kosið
hafa að haga viðskiptum sínum
á þennan veg. Starfsgrundvöllur
N. V. er nákvæmlega sá sami
og allra annarra kaupfélaga,
þar sem lög þess eru sniðin eft-
ir Samvinnulögunum og hefur
N. V. að því leyti til sömu
möguleika og önnur kaupfélög
til að njóta stuðnings S. í. S. og
að gerast meðlimur þess.
fullyrða að N. V. er eins ópóli-
tískt og frekast getur verið í bæ
þar sem eins mikið er gert til
að ala á pólitískri úlfúð og tor-
tryggni og hér á sér stað, öllum
almenningi tihleiðinda og tjóns,
e nminnkunar þeim, sem þar
hafa forystu.
Þegar N. V. var stofnað, var
Kaupfélag Verkamanna komið
nokkuð á legg. Það var stofn-
að af kommúnistum og notað
sem áróðurstæki þeirra eins mik
ið og eins lengi og hægt var.
Vegna þessarar pólitísku af-
stöðu, sem forustumenn félags-
ins fóru ekkert dult með, voru
margir samvinnumenn úr öðrum
stjórnmálaflokkum sem frekar
kusu að stofna annað félag á
breiðari grundvelli og gerðust
þess vegna hvatamenn að stofn-
un N. V. Að sjálfsögðu voru
sjálfstæðismenn fjölmennastir í
þessum hóp þar, sem þeir voru
úr stærsta stjórnmálaflokknum
og sýndu þá eins og svo oft
endranær að þeir eru sízt lakari
samvinnumenn en aðrir.
Af öðrum forvígismönnum N.
V., sem ekki leyndu sínum póli-
tísku skoðunum má nefna Krist-
ján Friðriksson, sem kosinn var
í fyrstu stjórn félagsins og þá
s.r. Sigurjón Árnason og Svein
Guðmundsson forstjóri, sem báð
ir voru kosnir endurskoðendur fé
lagsins. Ennfremur má geta þess
að Þorsteinn Þ. Víglundsson hef-
ur verið meðlimur félagsins frá
upphafi, þó að lítið hafi borið á
félagslegum áhuga hans þar.
Ekki hefi ég hugmund um
styrkleikahlutföll hinna pólitísku
flokka í meðlimahópi N. V. nú,
en ég veit með vissu að þar eru
menn úr öllum flokkum eins og
vera ber. Hitt er svo alveg sjálf-
sagður og eðlilegur hlutur, að
forystumennirnir veljast úr"hópi
þeirra manna, sem eru svo heil-
huga samvinnumenn að þeir
sæki félagsfundi og léti sér ekki
á sama standa um hag síns fé-
lags.
Að þessu athuguðu ætti það
að vera augljóst, að það er eng-
in knýjandi nauðsyn að stofna
nýtt félag til þess að sjá al-
menningi í bænum fyrir kaup-
Framhald á 4. síðu
Tónlistarskóli
Vestmannaeyingar hafa senni
lega veitt athygli auglýsingu í
blöðum bæjarins þess efnis að
skóli tónlistarfélagsins muni nú
á næstunni taka til starfa.
Þar sem ég hefi verið einn
af hvatamönum þess, að skóli
þessi yrði stofnsettur, langar
mig til að víkja að þessu nokkr-
um orðum til leiðbeiningar
þeim,, sem áhuga kynnu að
hafa á þessu málefni.
Við höfum hugsað okkur að
skóli þessi starfaði með líku
sniði og skólarnir á Siglufirði og
ísafirði. Verður tekið á móti
bæði byrjendum og þeim, sem
eitthvað hafa lært áður. Ætlunin
er að haga kennslu' þannig, að
hún geti orðið hverjum einstakl-
ingi að sem beztum notum.
Þroskameiri nemendur fá sér-
tíma í hljóðfæraleik en tónlistar
saga og tónfræði verður kennd
þeim í hóp eða hópum. Gera
má ráð fyrir, að tilgangslaust sé
að kenna yngri börnum sögu og
tónfræði og verður þeim vænt-
anlega kennt 2—3 saman og
verður skólagjald þeirra þá
lægra. Námsgreinar verða til að
byrja með orgel- og píanóleikur,
tónlistarsaga og tónfræði, en
með nægilegri þátttöku geta aðr
ar námsgreinar einnig komið til
greina.
Félagið hefir ráðið til sín
kennara herra Guðmund Gils-
son. Hann hefir mjög góð með-
mæli frá dr. Urbantschitsch, sem
er bezta trygging fyrir hæfni
hans.
Ég vil sérstaklega vekja at-
hygli á því, að hér er um tii-
raun að ræða, sem ætti að vera
okkur Vestmannaeyingum metn-
Bókarf regn
Þorsteinn Jónsson Laufási:
Formannsævi í Eyjum.
Hlaðbúð, Rvík 1950.
Endurminningar athafna-
manna hafa jafnan verið tald-
ar ein merkasta grein bókmennt
anna með hverri þjóð. Er það og
eðlilegt, þar sem þær verða ó-
hjákvæmilega um leið brot úr
sögu þess byggðarlags og þjóð-
félags, sem hefur notið starfs-
krafta slíkra manna. Auk þess
eru þær á margan hátt lærdóms-
ríkar fyrir yngri kynslóðirnar,
sem eiga að taka við störfum
hinna eldri og halda fram þeirri
stefnu, er mörkuð var af þess-
um mönnum, halda á lofti merki.
dugnaðar, áræðis og framsókn-
ar á sem flestum sviðum, því að
í kjölfar kyrrstöðunnar siglir að
jafnaði hnigntm og afturför.
Fyrri helmingur 20. aldarinn-
ar er eitt viðburðaríkasta tíma-
bilið í sögu landsins. Upp úr
aldamótunum síðustu byrjar
verulega að rofa til í frelsismál-
unum. Með auknu sjálfstæði og
Framh. á 2. síðu.
aðarmál að vel takist. Aðrir bæ-
ir minni en Vestmannaeyjar
hafa komið á hjá sér tónlistar-
skólum. Fari svo, að þessu verði
ekki gefinn sá gaumur sem við
vonum að verði, kann svo að
fara að félagið treysti sér ekki
til að reka þennan skóla. En ég
vona að til þess þurfi aldrei að
koma.
Skólagjaldi mun verða stillt
svo í hóf sem frekast er unnt,
en til að byrja með verður það
kr. 200,00 pr. mánuð, en með
styrk frá ríki og bæ og nægri
þátttöku væntum við þess að
hægt verði að lækka það til mik
illa muna.
Ég vil að lokum bera fram þá
ósk, að þetta megi vel takast,
byggðarlaginu til gagns og
gleði.
J. E.