Fylkir - 28.02.1958, Side 1

Mátgagn
Sjáifsfæðis-
ftokksini
10. árgangur Vestmannaeyjum 28. febr. 1958 9. tölublað.
FRÁ ALÞINGl:
JÚLÍUS HAVSTEEN:
Um réttindi vélstjóra
Hinn 18. þ. m. lagði Jóhann Þ. Jósefsson, alþm., fram
á Alþingi tillögu til þingsályktunar svo hljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að láta hið
fyrsta fara fram endurskoðun á lögum þeim um at-
vinnu við siglingar, er sérstaklega snerta réttindi vél-
stjóra, og undirbúa og leggja fyrir Alþingi frumvarp
til laga um breytingar á þessu sviði til aukinna rétt-
inda vélstjóranna í svipaða átt og áður hefur átt sér
stað um réttindi skipstjórnarmanna á sams konar fiski-
skipum/1
Hvert stefnir?
/ blaöinu Islendingur, sem gefiö er út á Ak-
ureyri, birtist hinn 14. þ. m. grein um landhelg-
ismáliö eftir fyrrverandi sýslumann, Júlíus Hav-
steen, en hann er sem kunnugt er einn af ötul-
ustu baráttumönnum fyrir útfœrslu landhelg-
innar og hefur um langt árabil barizt haröri bar-
áttu fyrir, aö henni yröi komiö á.
Fylkir leyfir sér aö taka þessa grein til birt-
ingar meö því aö liún á erindi til sem allra
flestra, og í henni er vikiö aö þœtti fiskveiöanna,
sem sérstaklega snertir Vestmannaeyjar, þ. e.
netaveiöin.
Grein þessi mœtti veröa til aö vekja menn
til umhugsunar uin aösteöjandi vanda og hvetja
til, aö leita yröi ráöa til úrbóta.
Þaö skal tekiö fram, aö birting greinarinnar
þýöir ekki, aö Fylkir sé henni aö öllu leyti sam-
mála.
Tillaga þessi er flutt að beiðni
V élstjóraíelags Vestmannaeyja,
og segir í greinargérð, að með
bréfi til júnemannsins hafi fé-
lagið falið honum að flytja jietta
mál á Alþingi. Segir einnig í
greinargerðinni, að „ákvæðin,
sem nú gilda um réttindi vél-
stjóra fiskiflotans (vélbátanna),
virðast vera orðin úrelt vegna
hinnar öru þróunar að því er
stærð bátanna snertir. Hinir
sömu agnúar, er urðu þess
valdandi, að breyta varð að
nokkru ákvæðum laganna um
rétt til skipstjórnar á liinum
stærri vélbátum, koma einnig í
1 jós — og hafa að vísu gert síð-
ustu undanfarin ár — að því er
réttindi vélstjóranna snertir.
Hér er því þörf athugana um
breytingar á gildandi lagaá-
kvæðum, jrar sem fullt tillit sé
tekið til alls öryggis, er snertir
líl' og afkomu þess hluta sjó-
mannastéttarinnar, er hér á
hlut að máli, og einnig atvinnu
vegarins í heild.“
Með tillögunni fylgir afrit af
bréfi Vélstjórafélags Vestmanna
eyja til sjávarútvegsmálaráð-
herra, þar sem nánar er að
þessu ntáli vikið.
Bréf Vélstjórafélagsins:
í upphafi mælist félagið til
jicss, að sjávarútvegsmálaráð-
herra hlutist til um, ,,að lögum
um atvinnu við siglingar verði
breytt, hvað snertir réttindi vél-
stjóra á fiskiskipum (þ. e. mót-
orbátum), þannig að þeir vél-
stjórar, sem lokið liafa prófi frá
hinu almenna námskeiði Fiski-
félags íslands, öðlist eftir hæfi-
legan starfstíma sem undirvél-
stjórar réttindi til að vera vél-
stiórar á fiskiskipum allt að 120
rúmlesta með allt að 500 hk.
vél.“
„Skipstjórar hafa fengið sín
réttindi aukin í samræmi við
Jiróunina, en vélstjórar verða
að fá tímabundna undanjrágu
frá settum reglum til Jæss að
mega fylgja skipstjóra sínum í
alramhaldandi starfi. Margjr
vélstjórar hætta og leita frekar
eftir starfi í landi heldur en jað
standa í því vafstri og jreim ó-
þæigindum, sem réttindaleysið
skapar."
Bent er síða'n á, livaða afleið-
ingar jieLta réttindaleysi getur
haft. og greint l'rá því, að á s. 1.
ári hafi orðið að skrá hér í Eyj-
um 50 vélstjóra, sem ekki hafa
haft tilskilin réttindi, en orðið
að l'á undanjrágu lil starfsins.
„Hið minna mótornámskeið
Fiskifélags íslands, sem haldið
hefur verið víðsvegar um land-
ið, var upphaflega stofnað til
jress að veita vélstjóraefnum á
vélbátum þá undirbúnings-
nienntun, sem gerði þá hæfa til
starfsins.
Vélstjórafélagið lítur svo á,
að markntið mótornámskeið-
anna sé enn hið sama, og að
sérhver vélstjóri, sem lýkur
prófi- frá slíku námskeiði, öðlist
eftir hæfilegan starfstíma full
réttindi til vélstjórnar á fiski-
skipi (vélbát).“
í ritgerð minni, „Friðun fiski
stolnsins,“ sem birtist bæði ’í 7.
tbl. Víkngs og í blaðinu „íslend
ingur“, var sagt frá fundi þeim,
sem sjávarútvegsmálaráðherra
liélt með fulltrúum úr hinum
ýmsu sjávarhéruðum landsins- o.
fl. út af rýmkun landhelginnar.
Sérstaklega var tekinn upp hinn
gagnmerki fyrirlestur Jóns Jóns-
sonar, forstjóra fiskirannsókn-
anna, „Um veiðina á íslands-
miðum“.
Þar sem rétt er fornkveðna
máltækið: „Góð vísa er aldrei of
oft kveðin,“ vil ég leyfa mér í er
indi þessu að taka upp nokkra
kafla úr nefndum fyrirlestri, áð-
ur en ég set fram mínar skoð-
anir, en Jón segir m. a. svo:
„Landgrunnið kringum ísland,
er eitt þýðingarmesta veiði-
svæði í norðurhöfum, enda hafa
fiskistofnar okkar verið nýttir
kapþsamlegar en flestir aðrir. Á
árunutn 1930—1938 veiddu
Évrópuþjóðir t. d. 9,6 milljón
tonn af þorski, og þar af feng-
ust 3,7 millj., eða tæp 39% við
ísland.
Landgrunnið kringum ísland
hefur upp á að bjóða einhver
beztu skilyrði fyrir allt líf í sjón
um, sem um getur í öllu.Norð-
ur-Atlantshafi. Þetta kemur m.
a. fram í því, að helztu nytja-
fiskar okkar vaxa mun hraðar
en annars staðar. Auk þess er
mciri liluti landsins mjög vog-
skorinn af fjörðum og flóum,
og ]>ar dvelur langniestur liluti
fiskistofnanna fyrstu og þýðing-
armestu ár ævi sinnar.
En þrátt fyrir hin heppilegu
ytri skilyrði, fóru samt svo leik-
ar, að ýmsar lielztu fisktegund-
ir okkar urðu að láta í minni
pokann fyrir gegndarlausri sókn
manna.
Lokuu uþpeldisstöðva, þar
sem mest er um ungfisk, eru því
sjálfsagðar aðgerðir þeirrar þjóð
ar, sem eitthvað hugsar um sinn
hag og hag fisksins.
Allar aðgðerðir mannsins til
jiess að hafa áhrif á hrygning-
una og klakið, eru lítilmótleg-
ar á móti náttúrunni sjálfri, og
svara engan veginn kostnaði og
myndu sennilega ekki breyta
neinu um, hvort viðkomandi
árgangur yrði sterkur eða veik-
ur. Hins vegar ráðum við miklu
um örlög stofnsins, eftir að
hann hefur náð þeirri stærð, að
Framhald á 2. síðu