Fylkir - 30.05.1958, Síða 1

Málgagn
Sjálfstæðis*
flokksins
10. árgangur Vestmannaeyjum 30. maí 1958 tölublað.
EINAR J. GISLASON:
„Glöggf er
Sunnudaginn 18. maí s. 1. var
hér í böfn m. s. „Skogland" frá
Grundsund í Svíþjóð. „Skog-
land“ er einn af nýjustu fiski-
bátuni Svía, um 100 smálestir
að sta-rð með 420 hestafla vél.
Mjög vel útbúinn að öllu leyti
Þar sem undirrituðum eru
kunnugir menn af áhöfn báts
ins síðan 1947, gekk ég um
borð og Ireilsaði þeim, ennfrem
ur komu 5 þeirra í heimili mitt
iiefndan dag.
Þegar framandi gesti ber að
garði er oft spurt frétta. Þar
seni þessir menn höfðu fréttir
að færa, datt mér til hugar að
endursegja þær liér í stuttu máli
og snúa mér síðan að því, er
afhygli þeirra vakti hér þann
dag, er þeir stoppuðu í Eyjum.
„Skogland" er hér á löngu-
veiðum og liggur hér SSV 18
sjómílur frá F.yjum. Línan er
logð á 80—120 faðma djúpu
vatni. Þeir gerðu einn ,,túr“ í
fyrravor, er tók 3 vikur, höfðu
(io tonn af löngu slægðri með
liaus, upp úr ís, 2—3 tonn af
lúðu, nokkur tonn af þorski og
ógrynni af keilu, er ekki svaraði
kostnaði að hirða. Markaðsverð
löngunnar í Svíþjóð var samsvar
andi 3—4 kr. ísl. fyrir kg. Há-
sctahlutur kr. 4000,00 sænskar
Nýr Volvo, árg. 1957, 4 manna,
kostaði röskar 5000 krónur þar
í landi i fyrra. Sést af því, hve
heppnaður „túrinn" var hjá
þeim.
Þá þrjá daga, er ,.Skogland“
\'ar búinn að vera á veiðum, er
hann kom bér inn, vakti það
furðu áhafnar, hve mikið lóðaði
á síld. Taldi skipstjóri við mig,
sem i'itlit væri, við hagstæðustu
skilyrði, að liægt væri að fiska
þessa síld bæði í botntroll og
flottroll, hvorttveggja gert fyrir
síld: Taldi skipstjóri eftir fyrri
reynslu sinni í Norðursjó, eftir
lóðningum hér að dæma, auð-
gests augað”
velt að fylla skip eins og „Skog-
land“ á 12 klukkustundum.
Er ég hafði verið í borðsal
„Skogland" drykklanga stund
kom konsúl! Svía hér, lierra bæj
arstjóri Guðlaugur Gíslason.
Sýndi hann áhöfn þá hugul-
semi að aka henni um Eyjuna í
tveimur fólksbílum. Þar sem
autt sæti var í öðrum bílnum
bauð hann mér að vera með
og vera sem túlkur fyrir géstum
sínum, í öðrum bílnum.
Víst fannst Svíunum ,sem ég
var með, til urn að koma ti!
Helgafells, eldfjaflsins, sem ekk
ert er til í þeirra landi. Heima
klettur fallegur og rismikill.
Nýju bæjarhverfin snotur og
húsin eiguleg. Tóku þeir eftir
því, að nær öll húsin bera
merki eins manns, þ. e. þess er
teiknaði þau, sem er Ólafur
Kristjánsson.
En hús og fjöli höfðu þeir
séð áður, og eins fagrar eyjar.
Það var því ekki nýtt. fyrir
þeim. Einkanlega var það
tvennt er vakti athygli þeirra
og þeir vildu fræðast um, var
hið fyrra safnþrærnar í túnun-
um. Virtist jrað algjör nýlunda
fyrir þá að sjá slíkar byggingar.
(Persónulega vildi ég beina því
til hlutaðeigandi og jrá lögregl-
unnar að gengizt yrði í jrað að
byrgja eða loka þeim þróm, er
standa opnar, hálffullar af
vatni, stórhættulegar fyrir börn
og skepnur).
Það síðara var, hvort fólk
h.efði engan sunnudag, helgidag.
Tilefni þeirrar spurningar var
1 ■; i' o fal t og í þessari röð: Er við
hófum ferð okkar voru nokkrir
inenn að setja kindur upp í
Heimaklett. Þurfti þess endi-
lega á helgidegi? Er við komum
út fyrir bæ og uþp fyrir hraun,
var.verið að bera á tún hjá ein-
um bónda. Öðrum var verið að
plægja hjá kálgarð. Þriðji var
að girða, á fjórða staðnum var
verið að setja niður, sá fimmti
var á traktor keyrandi um lend-
ur sínar. . Allt eru þetta stað-
reyndir, er blöstu við augum
þessara framandi manna nefnd
an dág. Þeir spurðu mig, hvort
fólk væri svo fátækt hér, að }>að
jryrfii að nota hverja lausa
stund. F.ða hvort það væri svo
upptekið, að engin önnur stund
væri laus nema lielgidagar. Enn
fremur hvort allir helgidagar
væru svo hér sem þessi. Áður
en ég greini frá Jreim svörum,
er þeir fengu frá mér eða svari,
vildi ég benda á, að jiessir menn
korna úr landi, þar sem sjálfsagt
jjykir að lielga sunnudaginn
með hvíld, kirkjuferðum og svo
fyrir konu, liörn og heimili.
Einnig eru lög fyrir, að skip-
stjóri má ekki kalla menn dl
veiðiferðar frá laugardagseftir-
miðdegi til kl. 05,00 á mánu-
dagsmorgni. Útgerð er þó rekin
þar styrkja- og hallalaus al-
mennt.
Svar mitt við spurningum
Svíanna virtist vera fullnægj-
andi. Það var á þessa leið: Á
þessum tíma er hvorki fátækt né
tímaleysi til að dreifa. Heldur
er þetta eins og hver önnur
heiðni. Stór orð eða hvað? Stað
reyndin er sú, að við þverrandi
trúarlíf eykst virðingarleysi fýr-
ir helgum hlutum, drykkjuskap-
ur og aukið siðleysi fer vaxandi.
Er nokkuð slíkt á ferð með ís-
lenzku þjóðinni í dag? Hvér
skal leita í eigin barm. Að gefnu
þessu tilefni er hér hefur verið
rætt, vildi ég undirstrika áskor-
unina, er prestar og safnaðar-
fulltrúar Kjalarnessprófastsdæm
is létu frá sér fara á fundi sín-
um hér í fyrra um gildi helgi-
dagsins: — Því maðurinn lifir
ekki á brauði einu saman.
2. Hvítasunnudag 1958.
Einar J. Gislason.
Ríkisstjórnin hætti
við að falla
Rúizt hafði verið við falli hennar fyrir síðustu helgi
vegna ágreinings um landhelgismálin, en samkomulag
náðist og er nú búið að afgreiða bjargráðin.
Lá við f alli:
Síðari hluta fyrri viku var
ekki um annað rneira rætt en
yfirvofandi fall ríkisstjórnar-
innar. Sundurþykkja „vinstri
aflanna" var orðin svo megn,
að stjórninni var stórhætt. Bár-
ust fréttir aðra stundina um,
að hún væri fallin, hina stund-
ina, að hún hefði hætt við að
falla, og sannaðist enn á ný hið
fornkveðna, að „það lifir lengst,
sém lýðum er leiðast." Er það
og orðið mála sannast, að stjórn
in á örðið formælendur fáa, og
fef þeim raunar ört fækkandi.
Hinum fer fjölgandi, sem ger-
ast óánægðir með hana og for-
ystu hennar á vettvangi j:>jóðmál
anna. /Etla má, að sú eining,
sem aftur er á komin, a. m. k.
á yfirborðinu, endist stjórninni
fram á haust,, en hvað þá tekur
við, þegar, að sögn stjórnarinn-
ar sjálfrar, gera þarf nýjar ráð-
stafanir, væntanlega til að forða
frá ,,bjargráðunum“ nú og af-
leiðingum þeirra, skal ósagt lát-
ið. Mun tíminn leiða í ljós,
hversu varanleg heilsubótin er
að sinni.
Áhrif ,,bjargráðanna“:
Það er ekki nema að vonum,
að rnenn reyni að gera sér grein
Framhald á 2. síðu.