Fylkir - 14.11.1958, Page 1
Málgcrgn
Sjálfstæðis-
flokk&ins
10. árgangur
Vestmannaeyjum 14. nóv. 1958
32. tölublað.
V atnsveita
í haust var frá því skýrt hér
í blaðinu, að mjög hefði komið
til álita stórfelldar framkvæmdir
til að leysa neyzluvatnsvand-
ræðin í bænum.
Eins og rnenn muna var gerð
ítarleg leit að vatni á heima-
landinu í fyrrasumar. Þær jarð
boranir, senr fram fóru, urðu
neikvæðar. Kom þá mjög til á-
lita að leita eftir öðrum leiðum
til að fá neyzluvatn. Ný aðferð
hafði rutt sér til rúms, upp-
runnin í Bandaríkjunum, þ. e.
svonefnd rafsíun. Hafa nokkrar
þjóðir, sem búa við neyzluvatns
skort tekið upp þessa vinnslu-
aðferð, sem er fólgin í því, að
salt vatn er klofið nreð raf-
straunr. Safnast seltan á annan
pólinn en hreint vatn á hinn.
Rafsíun ekki tiltæk aSferð:
Þessi aðferð, sem nefnd er
rafsíun, gefst vel við að vinna
lrreint vatn úr söltu vatni, enda
aðstæður hvarvetna, þar sem
hún lrefur verið upp tekin, á
þann veg. Hingað kom svo í
sumar verkfræðingur frá fyrir-
tæki því í Bandaríkjunum, sem
framleiðir rafsíunartækin. Kann
aði hann aðstæður hér, og niður
staðan varð sú, að til að vinna
vatn úr sjó þyrfti allmiklu
meiri raforku en hér væri fyr-
ir hendi. Þess vegna gat þessi
aðferð ekki komið til greina
að sinni að minnsta kosti. Af
sömu ástæðum getur ekki orð
ið unr eimingu að ræða, raf-
orkan er ekki nægileg til þess.
Áðrar leiðir:
Þá kornu rnjög til greina aðr-
ar aðferðir, og þá fyrst að auka
sem allra mest vatnsmagnið á
heimalandinu sjálfu, einkum þó
inni í Botni, og nota þannig
allt það vatn, sem þar fellur til.
Það er staðreynd að auka má
vatnsmagnið þar verulega, og
hefur verið unnið að því í
sumar, en auka síðan vatnið
með leiðslum úr landi.
Verðtilboð hefur bæjarstjórn-
inni borizt í slíkar framkvæmd-
ir, þ. e. leiðslu úr landi. Fimm
þumlunga leiðsla úr plastefnum,
sem flytur 800 tonn af vatni
kostar um það bil eina milljón
DM, þ. e. um 6 millj. íslenzkra
króna. Þá barst einnig annað
tilboð um 2 þús. tonna leiðslu.
Miðað við hið fyrnefnda tilboð
mundi verkið allt, þ. e. vatns-
leiðsla úr landi, kosta um 10
millj. kr.
Spurningin er svo þessi: Er
þetta liægt? Er þetta framkvæm
anlegt hér? Svarið er, að tækni-
lega er það hægt. Fyrirtæki það,
sem gert hefur tilboð í þessa
leiðslu, hefur feirgið allar nauð
synlegar upplýsingar, svo sem
urn staðhætti bæði hér úti í
Eyjurn og eins uppi við strönd
ina, og dómur þess er jákvæð-
í nýútkomnum Ægi er skýrt
frá fiskaflanum eins og hann
var orðinn í ágústlok í sumar.
Reyndist hann vera 382.542 lest
ir, þar af togarafiskur 127.108
lestir, en bátafiskur 255.434
lestir.
Á sama tíma í fyrra var fisk-
aflinn alls 357.204 lestir, 112,741
lest togarafiskur, en 244.463
lestir bátafiskur. Má telja, að
hlutfallið rnilli afla togaranna
og bátanna hafi ekki breytzt.
Til fróðleiks skal lesendum
greint frá því, hvernig afli
þessi skiptist á verkunaraðferð-
ir. ísaðar til flutnings voru rösk
ar 6000 lestir, frystar voru
182,452 lestir, til herzlu fóru
ur. Þó er margs að gæta, áður
en endanleg ákvörðun er tekin.
Hvar á t. d. að taka vatnið? Úr
livaða á eða lind?
Kannacfar aðstæður:
í sumar fóru þeir bæjarstjóri
og rafveitustjóri austur undir
Eyjafjöll til athugunar í þessu
skyni. Mál þetta er þannig kom
ið á lokastig athugunar, bæði
tæknilega og fjárhagslega. Hvað
verður endanlega ofan á, nrun
fram koma í fyllingu tímans, en
eitt er víst, að það er ósk og
von allra bæjarbúa, að takast
megi að ráða fram úr þeim
vanda, sem af vatnsleysinu staf-
ar.
„Atómstöðin."
Þess skal svo að lokum getið,
að borizt hafa tilboð í atóm-
stöð. Mundi lnin kosta 40 milj-
ónir, en rétt er að geta þess, að
lienni er ætlað að sjá bæjarbú-
um íyrir vatni, raforku og hita.
En ekki mun tímabært að taka
málin upp á þessum grundvelli
að sinni.
39.246 lestir og söltunar 70.357
lestir. Til mjölvinnslu 3,200
lestir. í heildaraflanum var með
talin síldveiðin, sem skiptist
þannig: mjöl- og lýsisvinnsla
32.674 lestir, frystar 5.429 lest-
ir og saltaðar 39.375 lestir.
Þorskur yfirgnæfandi:
Langmest veiðist að sjálfsögðu
af þorski, eða röskar 215 þús.
lestir, næst í röðinni er síldin,
þá karfi ,tæpl. 47.000 lestir og
loks ýsa tæpar 14 þús lestir.
Samanlagt verðmæti útfluttra
sjávarafurða til ágústloka er skv.
Ægi kr. 576,6 milljónir króna,
þar af í ágústmánuði einum
Framhald á 2. síðu.
Tónleikar
Svo sem skýrt var frá í síð-
asta blaði, hefur Tónlistarfélag-
ið liafið nýjan þátt í starfsemi
sinni, en það er að safna styrkt
arfélögum og efna til tónleika
fyrir þá, ákveðinn fjölda á ári
hverju, fyrir visst gjald. Fyrstu
tónleikar af þessu tagi voru
haldnir í Samkomuhúsinu á
sunnudaginn var. Lék þá Rögn-
valdur Sigurjónsson einleik á
píanó við ágætar undirtektir á-
heyrenda.
Rögnvaldur er einn af
fremstu píanóleikurum landsins,
og hefur hann auk þess getið
sér gott orð erlendis fyrir leik
sinn. Á efnisskrá voru lög eftir
bæði erlenda og innlenda höf-
unda, allt frá Bach til Jóns Nor
dals og Leifs Þórarinssonar.
Mest áberandi var Franz Liszt,
en hann var í lifanda lífi einn
fremsti píanóleikari í heimi.
Músík hans hlýtur því að
nokkru að mótast af þessu, enda
er hún talin íburðarmikil og
hátíðleg. Kemur þetta frarn í
ýmsum lögum hans. H-moll són
atan, sem Rögnvaldur lék, ger
ir ítrustu kröfur til píanóleik-
arans, og þá ekki síður hljóð-
færisins, og finnst manni stund
um sem allt ætli um koll að
keyra. En ef til vill hefur Rögn
valdi tekizt bezt upp með Dans
svartálfanna, einnig eftir Liszt,
þótt vissulega kæmi ágæt leikni
hans einnig fram í öðrum verk-
um.
Ef til vill hefur áheyrendum
þó þótt merkilegt að heyra hin
íslenzku tónverk, sem leikin
voru, sérstaklega lagaflokk Leifs
Þórarinssonar. Um hann — og
raunar Jón Nordal líka — munu
vafalaust verða skiptar skoðan-
ir, en þegar ég heyri þennan
lagaflokk núna í þriðja sinn,
Framhald á 2. síðu.
Fiskaflinn og fleira6