Fylkir - 14.11.1958, Síða 2

2
F Y L K I R
MÁLGAGN
SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
ÚTGEFANDI:
SJÁLFSTÆÐISFÉLAG
VESTMANNAEYJA
RITSTJÓRI og ÁBYRGDARM.;
EINAR H. EIRÍKSSON
Slmi: 308. — Pó«thól(: 10*.
Prentsmiðjan EYRÚN h. I.
Landhefgisbrof
Það heyrir nú orðið til dag-
legra viðburða, að íslenzk varð-
1
skip eigi í útistöðum við land-
lielgisbrjóta kring um landið.
Síðustu fréttir herma, að brezkt
herskip hafi hótað að sökkva ís-
lenzku varðskipi fyrir að hafa
afskipti af togara, sem var ekki
aðeins innan 12 rnílna mark-
anna, heldur og innan íslenzkr
ar lögsögu, eða 2,5 sjómílur frá
landi, vestur á Breiðafirði, og
sekur um ólögmætan umbúnað
veiðarfæra. Þetta háttalag Breta
hefur fyllt hvern íslending
hrolli, og ekki er sýnt annað en
að til stórtíðinda geti dregið á
hvaða degi sem er.
Okkar litlu íslenzku varðskip
mega sín lítils gegn ofureflinu,
hið eina er að fylgjast með ferð
um brezkra veiðiskipa, skrá þau
og búa kæru á hendur þeim,
svo sem efni standa til. En þau
mega hvorki lúta hátigninni né
stíga af réttinum. Er mikið und
ir því komið.
Það vakti því ekki aðeins
furðu, heldur einnig reiði, er
það spurðist, að bátur frá Vest-
mannaeyjum liefði verið tekinn
að ólöglegum veiðum innan
landhelgi. Skeði þessi atburður
núna í vikunni, er varðskipið
Albert kom að m.b. Víkingi við
þessa iðju.
Það er ekki einasta, að stór-
hættulegt er málstað íslands út
á við, að það spyrjist um ís-
lenzka fiskimenn, að þeir séu
að leika sér í landhelginni.
Verði Landhelgisgæzlan slíks
vör, getur hún auðvitað engan
veginn tekið slíku þegjandi. Þó
tekur út yfir, er innlendir
menn gerast sekir um landhelg-
isbrot einmitt á þessum tímum,
sem nú standa yfir. Ætla hefði
þó mátt, að hevrt mannsbarn
Fiskaflinn og fleira.
Framhald af 1. síðu.
96,9 millj. Árið 1957 er útflutn
ingurinn tif sama tíma að verð
mæti kr. 600,5 millj. kr., eða
um 24 millj. kr. meiri.
Fró Ítalíu:
ítalir eru og hafa verið um
langan aldur ein af beztu við-
skiptaþjóðum íslendinga um
fisk og fiskafurðir. Á þetta eink
um við um saltfisk. Á síðari
árum hefur einnig verið hafinn
þangað útflutningur á skreið,
en virðist hafa reynzt örðugleik
um bundið að ná verulegri fót-
festu á markaði þar.
Ef til vilf mun einhverjum
þykja nokkur fróðleikur í því
að vita, liver hlutur íslendinga
er á fiskmarkaðinum á Ítalíu.
Fara hér á eftir nokkrar upp-
lýsingar um það:
Árið 1957 keyptu Italir sam-
tals 46 þús. lestir af saltfiski.
Langstærstur er hlutur íslend-
inga í þessum innflutningi, eða
röskar 14 þús. lestir, eða ná-
lega þriðjungur alls innflutn-
ingsins. Næstir koma Danir með
um 8 þús. lestir, mun það að
mestu Grænlandsfiskur, og þá
Frakkar með 6,7 þús. lestir, þá
Norðmenn með 6,4 þús lestir,
síðan Vestur-Þjóðverjar og loks
Kanadamenn. Eigin veiðar í-
tala eru einungis 2,2 þús. lestir.
Af þessu má marka, að hörð
samkeppni er urn Ítalíumark-
aðinn, og þótt íslendingar séu
þar langhæstir með innflutn-
ing, má það ekki villa mönn-
um sýn um, að nauðsynlegt er
að viðhalda þessum markaði
með ítrustu vöruvöndun.
Skreið:
Innflutningur skreiðar er til
sæi, að annað er hlutverk varð-
skipanna en að eltast við sína
eigin landsmenn við lögbrot.
Slíkt má með engu móti end-
urtaka sig, og er heitið á alla
þá, er sjó stunda, að gæta ítr-
ustu laga og brjóta á engan hátt
lög, eða valda töfurn íslenzku
varðskipanna frá nauðsynleg-
um, en hættulegum, störfum.
Það er ekki einasta, að heiður
sjómanna sjálfra sé í veði, held-
ur beinir hagsmunir allrar þjóð
arinnar. Við verðum vegria sjálfr
ar tilvistar okkar í þessu landi
að standa sem einn maður á
réttinum, en megum alls ekki
gerast brotlegir við hann, livað
sem í skerst.
tölulega lítill til'ítalíu. Þar eru
Norðmenn yfirgnæfandi og sitja
svo að segja alveg að markaðn-
um. Árið 1957 eru fluttar til
Ítalíu 859 lestir af skreið, en
árið 1956 1.0.64 lestir. Gert hef-
ur verið nokkuð til að auka út-
flutning skreiðar til Ítalíu, en
þar virðist við ramman reip að
draga. Nokkuð eru þessir örð-
ugleikar heimatilbúnir að því
leyti, að margir aðilar annast
útflutning á skreið. Á vegum
Samlags skreiðarframleiðenda
mun vera selt um 60% af fram-
leiðslunni, en utan þeirra eru
allstórir framleiðendur, svo
sem Bæjarútgerð Reykjavíkur,
Haraldur Böðvarsson, Akranesi,
Tryggvi Ófeigsson, Reykjavík,
S. í. S. og fleiri, sem annast
sjálfir sölu á sinni framleiðslu.
Söluskrifstofa á Ítalíu:
í ársbyrjun 1957 fór fullarúi
skreiðarsamlagsins, Bragi Eiríks
son, ferð til Ítalíu til að ræða
við kaupendur skreiðar þar og
kanna markaðshorfur og annað
slíkt. í skýrslu um ferðina grein
ir hann ítarlega frá viðræðum
við þessa aðila, en hann kemst
að þeirri niðurstöðu, að hent-
ugast væri íslendingum að setja
upp eigin söluskrifstofu á Ítalíu.
Segir um það á þessa leið í
skýrslunni:
„Eg er alveg kominn á þá
skoðun, að það sé hinn eini
mótleikur, sem ísland á gegn
Norðmönnum, að starfrækja hér
sérstaka skrifstofu með eigin
starfsliði og flytja ALLA skreið
frá Islandi út til Ítalíu á henn-
ar vegum. Bezt held ég, að sú
skrifstofa yrði staðsett í Gen-
ova og ef til vill með undir-
deild eða umboðsmann í Mess-
ina. I Genova er stærsta höfnin
við allt Miðjarðarhafið, þar er
fullkomin bankastarfsemi og
bezt geymsluhús og síðast en
ekki sízt, í Genova eru margir
stærstu kaupendur á skreið. Frá
Genova er einnig hægt að
senda skreið til Napoli á 24
klst. og til Messina á 36 klst.
Allar pantanir, sem bærust til
skrifstofunnar, væri hægt að af-
greiða með 24—28 klst. fyrirvara
og senda með járnbrautum til
allra héraða á Ítalíu, sem
kaupa skreið. Ef um smápant-
anir er að ræða beint frá Sam-
laginu í Reykjavík, segjum 50
—100 balla, þá yrðu þær send-
ingar um 4—6 vikur á leiðinni
frá íslandi og þegar þær loks
ná til kaupanda, þá er kannske
kauplystin búin.“
Þetta segir Bragi, sem hefur
gagngert kynnt sér þeta mál, og
verði Iioríið að því ráði að taka
upp þennan hátt, mætti án efa
auka til muna sölu á skreið til
Ítalíu.
Ný verkunaraðferð skreiðar:
Gísli Halldórsson, verkfræð-
ingur, sem fyrir löngu er orð-
inn jrjóðkunnur maður ífyrir
hugkvæmni sína og framfara-
hug, liefur fundið aðferð til að
jiurrka skreið með upphitun.
Ekki er blaðinu kunnugt um,
að gerðar hafi verið rækilegar
tilraunir eftir fyrirmælum
Gísla, en vafalaust kemur að
því, hvort sem aðferð hans reyn
ist nýt í framkvæmd eða ekki,
að skreið verður þurrkuð á
svipaðan hátt og saltfiskur, þ.
e. í sérstökum þurrkhúsum, ó-
háð árstíma og veðráttu. Mundi
jretta liafa stóraukið hagræði í
för með sér og draga mjög úr
áhættunni við skreiðarverkun
og ennfremur stuðla að betri
nýtingu fiskaflans.
Hér verður numið staðar að
sinni með jressa fróðleiksmola.
Tónleikar
Framhald af 1. síðu.
öðlast ég að nokkru nýjan skiln
ing á lögunum. Leifur mun
hafa lagt sig eftir hinni svo-
nefndu 12 punkta tónlist, sem
aðallega er kennd við Arnold
Schönberg. Ber ýmis nútíma-
tónlist svip þessa kerfis og er
vissulega umdeild. En vera má
jró, að rétt sé sú tilgáta ein-
livers góðs manns, að eftir svo
sem einn eða tvo mannsaldra
láti Svartálfadans Liszts og sálma
lög Bachs í eyrum á svipaðan
hátt og 12 punkta tónlistin ger
ir nútímamönnum.
Hér verður að sjálfsögðu
ekki farið út í að meta leik
Rögnvalds Sigurjónssonar fram
yfir það, sem að framan er gert.
Tónlistarfélagið á þakkir skilið
fyrir að hafa lagt inn á þessa
nýju braut og vænta má góðs í
framtíðinni af þessari starf-
semi. Félagið hefur hug á að
efna til annarra tónleika, áður
en langt um líður, væntanlega
kemur góður einsöngvari, en
það verður nánar tilkynnt síð-
ar.. Enn geta þó nokkrir gerzt
styrktarfélagar og ættu þeir, er
hug hafa á því, ekki að draga
það úr hömlu.