Fylkir - 28.11.1958, Qupperneq 1
Mólgagn
Sjálfstæðis-
flokksins
10. argangur
Vestmannaeyjum, 28. nóv. 1958
34. tölublað.
AÐALFUNDUR
Lifrarsamlags Vestmannaeyja
Alþýðusambands
þing-
Sunnudaginn 16. þ. m. var
lialdinn aðalfundur Lifrarsam-
lags Vestmannaeyja fyrir árin
1956 og 1957.
Liðin eru á þessu ári 26 ár
síðan Lifrarsamlagið var stofn-
að og tók til starfa. Helztu
hvatamenn að stofnun þess
voru þeir Jóhann Þ. Jósefsson,
alþm., Ólafur Auðunsson, Guð-
mundur Einarsson, Viðey, Pétur
Andersen og Hjálmar Konráðs-
son. Allir þessir menn áttu sæti
í fyrstu stjórn samlagsins, og
er Jóhann Þ. Jósefsson einn á
lífi af þeim. Auk þess áttu
bankastjórarnir, Haraldur Viggó
Björnsson, útibússtjóri hér, og
Helgi Guðmundsson, drjúgan
þátt í, að fyrirtækið kornst á fót.
Lifrarsamlagið hefur unnið
samtals á þessu 26 ára bili úr
ca. 41 þús. lestum af hráefni,
og úr þessu magni hafa fengizt
24,7 þúsund lestir af útflutnings
vöru, þ. e. lýsi, mjöli og stearini.
Að meðaltali er þungi fullunn
inna afurða um 60 af hundraði
af hráefnisþunga, en hagstæð-
ast framleiðsluhlutfall hefur
orðið 70 af hundraði.
Heildarverðmæti unninna og
seldra afurða á þessu 26 ára
bili er nálægt 78,7 millj. króna,
miðað við fob. verð. í útflutn-
ingsgjöld hefur samlagið greitt
fullar tvær milljónir, um 1,3
millj. í hafnargjöld, tæpa eina
millj. í tryggingar, og séreigna-
sjóðsinnstæður félagsmanna í
árslok 1957 námu um 550 þús.
krónum. Greidd vinnulaun
munu á tímabilinu vera um 9
ntillj.
Á starfstíma Lifrarsamlagsins
hefur stöðugt verið fylgzt með
nýjungum á sviði lýsisfram-
leiðslunnar, vinnsluaðferðir
hafa verið bættar og nýjum
vélum bætt við með aukinni
tækni. Framleiðsla Lifrarsam-
lagsins hefur ávallt verið mjög
góð og fallið kaupendum vel,
enda aldrei verið yfir henni
kvartað. Birgðageymslur sam-
lagsins hafa verið stórauknar
og taka lýsisgeymar þess nú orð
ið um 2300 lestir, en það svarar
til að vera öll vetrarfiamleiðsl-
an á síðustu vertíð, og er þá
ekki aðeins talið aflamagn Vest-
mannaeyjabáta, heldur og að-
komubáta. Auk þess hefur sam-
lagið tekið til vinnslu og
geymslu lifur og lýsi fyrir aðra
aðila. Má þar til nefna, að í
sumar var hvalspik brætfc þai',
og er það alger nýjung í fram-
leiðsluháttum. Tókst sú til-
raun vel, þrátt fyrir það, að að-
staða til slíkrar lýsisvinnslu er
ekki þægileg hér.
Á aðalfundinum voru teknir
fyrir til umræðu og samþykktir
reikningar Lifrarsamlagsins fyr-
ir árin 1956 og 1957. Ennfrem
ur var upplýst, að framleiðsla
þess væri á þessu ári orðin 2236
lestir af lýsi. Heildarverðmæti
framleiðslunnar á þessu ári er
um 6,6 mill. fob.
Lýsisverð hefur farið lækk-
andi að undanförnu, vegna
mikils framboðs á feitmeti í
heiminum. Ákveðið verð til fé-
lagsmanna fyrir lifrarkíló er kr.
1,25 á árinu 1958.
Að þessu sinni urðu nokkrar
breytingar á stjórn Lifrarsam-
lagsins. Ástþór Matthíasson,
sem verið liefur í stjórn þess síð-
astliðin 23 ár, baðst undan encl-
urkosningu. Einn stjórnarnefnd
armaður, Tómas M. Guðjóns-
26. þing Alþýðusambands ís-
lands var sett í Reykjavík á
þriðjudaginn var. Þingið sækja
nálægt 350 fulltrúar hvaðanæva
að af landinu, úr Vestmanna-
eyjum munu 10 fulltrúar mæta
þar, ef öll kjörbréf verða tekin
gild, en þegar þetta er ritað,
stendur yfir nokkurt þref um
kjörbréf allmargra fulltrúa. Má
þar til nefna fulltrúa Trésmíða-
félags Reykjavíkur, Snótar í
Vestmannaeyjum og fulltrúa
frá Snæfellsnesi.
Ræða forseta A. S. í.:
Að kvöldi setningardagsins
var útvarpað frá setningu Al-
þýðusambandsþingsins kafla úr
ræðu Hannibals Valdimarsson-
ar, félagsmálaráðherra, forseta
ASÍ. Er ekki trútt um, að sum-
um, er á hlýddu hafi þótt kenna
þar margra skrítinna grasa í
þeirri tölu. Nú hafa borizt með
blöðum nánari fregnir af þess-
ari ræðu forsetans, og skal vik-
ið að henni nokkru nánar.
Stefnan og starfið.:
Síðasta þing A. S. í. var hald
ið 1956. Varpaði forseti fram
son, lézt á árinu. Núverandi
stjórn Lifrarsamlags Vestmanna
eyja skipa þessir menn: Jóhann
Þ. Jósefsson, alþm., formaður,
Jónas Jónsson, varaform., Ár-
sæll Sveinsson, Martin Tómas-
son og Ágúst Matthíasson.
Bjarni Jónsson, frá Svalbarði,
hefur frá upphafi verið skrif-
stofustjóri Lifrarsamlagsins og
gjaldkeri þess um leið.
þeirri spurningu, hvort lífskjör
verkalýðsins hefðu versnað að
athuguðu máli? Ræddi hann
síðan stefnuskrá þá, sem síðar
varð grundvöllur að stefnu nú-
verandi ríkisstjórnar. Gat hann
þess, hvað áunnizt hefði, hvers
hefði verið krafizt og hvað
framkvæmt. Skal það ekki rak-
ið að sinni.
Þá drap hann á ályktanir
síðasta Alþýðusambandsþings,
en nefndi þó fátt eitt. Hann
nefndi þó ályktun um hækkað-
ar launatekjur fiskimanna, en
þær hefðu aukizt svo verulega
á síðustu tveim árum, að við
hefðum getað losað okkur við
rúmlega tvö þúsund Færeyinga
og þó mannað fleiri skip en áð-
urí!
Það mætti spyrja Vestmanna
eyinga, hvað þeir segja um
þetta. Hér vantar tvö — þrjú
liundruð menn í vetur, og ólík
legt er, að Vestmannaeyjar sé
eina verstöðin, sem svo er á vegi
stödd. Þá veit maður afstöðu
þessa ráðherra til ráðningar er-
lendra manna á bátana.
Meiri tekjur —
stöðugur koupmóttur:
Þessa fjölgun("l) sjómanna
taldi forsetinn m. a. stafa af
því, að dregið hefði .stórlega úr
vinnu á K.eflavíkurflugvelli og
verkaði hann ekki lengur trufl-
andi á atvinnulíf landsmanna.
Hins lét hann þó ekki getið,
að núverandi ríkisstjórn hefur
bundið dvöl erlends herliðs þar
með samningum vegna fjárút-
vegunar til raforkuframkvæmda.
Skal greiða lánið til Sogsvirkj-
Framhald á 2. síðu.