Fylkir - 01.04.1966, Page 4
4.
F Y L K I R
Nýkomin
ný sending FERMINGARFATA.
Góð - falleg - ódýr.
Kf. Vesfmannaeyja
Gömlu dansarnir
í Alþýðuhúsinu laugard. kl. 10-2.
ELDAR sjá um fjörið.
Miða- og borðpantanir í síma 1537
milli kl. 5 og 6 á laugardag.
TÝR.
KNATTSPYRNUÆFINGAR
verða á íþróttavellinum fyrst um sinn
sem hér segir:
I. — II. fl.:
Sunnudaga kl. 14,00.
Þriðjudaga kl. 18,00.
Fimmtud. kl. 19,00 (gögnfrsk.)
Laugardaga kl. 16,30.
III. fl.
Þriðjudaga kl. 17,00.
Fimmtudaga kl. 17,00.
Laugardaga kl. 15,00.
Þjálfari: Rudolf Krcil. — Mætið vel og stundvíslega.
Knattspyrnufélagið TÝR.
Bifreiðaeigendur, alhugið:
Tökum að okkur slönguviðgerðir, og gerum við
um leið. Munum við svo eftir kl. 6 koma á stað-
inn og gcra við.
Ennfremur höfum við umboð fyrir NITTO, CON-
TINENTAL og BRIDGESTONE hjólbarða og
slöngur.
Og munið, að til okkar cr liclzt að lcila, cf yður
vantar cittlivað í bílinn.
Lifla Bílabúðin.
V. fl.:
Mánudaga kl. 16,00 (yngri)
kl. 17.00 (eldri)
Föstudaga kl. 16,00 (yngri)
kl. 17,00 (eldri)
Sunnudaga kl. 13,00 (eldri).
ýón biskup Vidalin
ingu, en títt var að sá titill einn
gæfi tilefni til. í hugum íslendinga
er aðeins einn Meistari Jón.
Þá er Jón biskup tók við stólfor-
ráðum þótti hann brátt ærið rögg-
samur. Hann vildi að prestar væru
sómi stéttar sinnar, en út af því
vildi bregða, og þá var Jón biskup
harður í horn að taka. Hann gekk
stranglega eftir að kirkjum væri
vel við haldið. Bústjórn hans og
stjórn á skólanum var með mikilli
reisn og efnaðist hann vel. Hann
dró föng víða að og horfði ekki í
kostnað. Sagt er, að hann hafi sent
boð Guðmundi bónda í Brokey og
beðið hann að selja sér fisk eins
mikinn og hann mætti missa. Verð-
inu mátti Guðmundur einn ráða.
En það hefði Brynjólfur Sveinsson
ekki gert, segir sögumaðurinn.
Hér er ekki tími til að rekja störf
Jóns Vídalíns á biskupsstóli. Þótt
hann hafi rækt þau röggsamlega og
samviskusamlega munu þau ekki
halda nafni hans lengst á lofti.
Þau eru raunar flestum gleymd.
En húslestrarbók Jóns biskups,
Vídalínspostilla eða Jónsbók, eins
og hún var kölluð í mínu ungdæmi,
mun trúlega lifa jafn lengi og ís-
lenzk tunga verður töluð og Jón í
henni, enda þótt boðskapur hans sé
ekki talinn henta nútímanum. Lúth
crska kirkjan á íslandi hefur eign-
azt tvö klassísk verk: Passíusálm-
ana og Vídalínspostillu. Það er
merkilegt, að út skuli hafa komið
14 útgáfur af jafn geysistórri hús-
lestrarbók og Vídalínspostillu, nær
800 stórar bls. Og þessi lestrarbók
var einvöld á svo til öllum íslenzk-
um heimilum í hálfa aðra öld. Svo
mikil var trú fólksins á þessari bók,
að haft var að orðtaki: „Jónspost-
illu hafðu á hillu, hún ver illu
grandi.“ Og jafnvel þá, er postillur
jafn mætra kennimanna og Árna
Helgasonar (1822 og 1839), Helga-
postilla (1883) og Pálspostilla
(1894) voru flestum gleymdar, þá var
jónsbók enn lesin víða um land.
En smám saman vann bók Péturs
biskups (fyrst útg. 1856) á, en það
tók langan tíma.
Eg man það vel, að þá er ég var
barn að aldri var Jónsbók lesin á
einum bæ í hverfinu. Eg hlustaði
þar á nokkra lestra. Og þótt skiln-
ingur minn á efninu væri takmark-
aður, þá varð ég undrandi á þess-
ari orðkyngi ög krafti. Á mínum
bæ var Pétursbók lesin og fannst
mér hún satt að segja heldur bragð
dauí cftir þessa þrumulestra meist-
arans. Og ávallt taiaði fólk með
mikilli virðingu um Meistara Jón og
bók hans.
Um Jón biskup segir Jón Sigurðs
son, að hann hafi verið lærðastur
biskupa á íslandi, annar en Brynj-
ólfur Sveinsson, og svo var hann
mikið latínuskáld, að hann mælti
fram vers á latínu eins hratt og
hann talaði. Jón Helgason biskup
segir um hann að: „Eldur og kraft-
ur sannfæringarinnar, skarpleiki og
dýpt hugsunarinnar, logandi
mælska og andans fjör og flug“,
hafi einkennt ræðu hans alla. Og
Jón biskup segir ennfremur, að
hann hafi kynnt sér feril kenni-
manna á Norðurlöndum um daga
Jóns, og komist að þeirri niður-
stöðu að Jón hafi verið mestur skör
ungur kennimanna, ekki aðeins á
íslandi heldur um öll Norðurlönd.
Það hefur verið stór stund hverj-
um manni að sjá og heyra Jón
biskup í ræðustól, því það fór saman
að hann var frábær mælskumaður
og búinn persónutöfrum. Honum er
svo lýst, ,,að hann hafi verið vel í
vexti og vel limaður, fríður sýnum
og tígulegur, snareygur mjög og að
öllu vel farinn. Hann hafði hreint
málfæri og skírt og var hinn snjall
asti. Hann var og hinn mesti kenni
maður, vandaði kenningar sínar
mjög, og var vandur að því við
aðra.“ Ýmsum þótti kenning Jóns
biskups hörð um of. Sagt er, að þá
er hann flutti hina harðorðu ræðu
um lagaréttinn á Alþingi 10. júlí
1718 hafi Páll frændi hans Vídalín
gengið út og mælt fyrir munni sér:
„Skárri er það nú ræðan. Mikiil
dómadags kjaftur er á honum Jóni.“
En í þessum orðum felst vissulega
viðurkenning á Meucara Jóni, þótt
óhefluð kunni að þvkja.
Enda þótt ferill Jóns Vídalíns á
biskupsstóli um nær aldarfjórðung
hafi verið með glæsibrag um margt
varð honum margt mótdrægt um
ævinu. Þau hjón áttu ekki barna-
láni að fagna, áttu tvö börn, annað
var fætt andvana en hitt andaðist,
í Stórubólu á unga aldri.
Jón biskup skipaði sér í flokk
hinna fáu umbótamanna þessa tíma
bils og studdi fast Árna Magnús-
son og Pál Vídalín, frænda sinn.
Hófust um 1712 miklar deilur með
Jóni biskupi og Oddi lögmanni Sig-
urðssyni (1681—1741) og fleiri
valdamönnum. Var þeim mála-
rekstri ekki lokið er • Jón biskup
féll frá 1720.
Valdahneigð Odds var mikil og
vildi hann öllu ráða, en upphaf ó-
vildar þeirra var það, að Jón boð-
aði lil prestastefnu án vitundar
Odds og gengu dómar í málum
presta án vitundar fulltrúa stift-
amtmanns. Varð brátt fullur fjand-