Fylkir - 06.05.1966, Qupperneq 2

2.
F Y L K I R
GUÐJON ÁRMANN EYJÓLFSSON, skólastj.:
Um rekstnr h viðSiorf Stýrimannoskólans í Tettqrjn
Athugasemdir við grein S. K. í Fram-
sóknarblaðinu 20. apríl s. i.
Satt að segja var ég að vona, að
Stýrimannaskólinn í Vestmannaeyj
um fengi að vera í friði fyrir í
hönd farandi kosningar. Svo var
þó ekki. í Framsóknarblaðinu frá
20. aríl s. 1. er aftur hafið nagg
nokkuð um skólann og tekinn upp
þráðurinn frá í fyrra og segir í
nefndri grein, að það hafi verið
„blátt áfram niðurlægjandi fyrir
Vestmannaeyinga að þurfa einir
allra landsmanna að standa undir
kostnaði við sjómannafræðsluna."
Vegna þess, að mér finnst nokk-
uð hart fyrir skólann að liggja und
ir þessum ásökunum Sigurgeirs
Kristjánssonar, og skrif hans ekki
réttmæt, vildi ég leggja nokkur
orð í belg um þetta mál, bæði til
skýringar málinu og varnar skól-
anum.
Eg vil strax taka það fram, að
ég harma það mjög, að skólinn
skuli hafa dregizt inn í pólitíszkar
þrætur manna og skrif, eins og
gerðist í fyrravetur og nú á að
hefja aftur. Það er skoðun mín,
að friður eigi að ríkja um skóla-
stofnanir, og þar megi alls ekki
kóma pólitísk sjónarmið til greina.
S. K. heldur því fram nú sem
áður, að skólinn hefði strax í upp-
hafi átt að verða ríkisskóli, og tel-
ur, sem fyrr greinir, rekstur hans
niðurlægjandi fyrir Vestmannaey-
inga.
Eg leyfi mér að álíta, að hér sé
um mjög sögulegan misskilning að
ræða. Hélt ég sannast sagna, að
þessi misskilningur S. K. hefði leið-
rétzt nú í vetur, þegar nemendur
Stýrimannaskólans í Reykjavík
sendu stjórnarvöldum harðorð mót
mæli vegna vanbúnaðar skólans
þar á tækjum.
Bréf skólafélags Stýrimannaskól-
ans í Reykjavík birtist í öllum
blöðum Reykjavíkur og var m. a.
sett stærstum stöfum í Tímanum,
hinn 19. febrúar s. 1. Bjóst ég því
við, að þessi mál skýrðust svo vel
fyrir S. K., og hann sannfærðist
um, að rétt leið hefði verið farin,
þótt pólitískur andstæðingur hans
hér í bæ ætti hlut að máli.
Það var að sjálfsögðu alveg rétt
hjá Tímanum að vekja athygli á,
hve aðbúnaður stjórnarvalda að
þessari menntastofnun sjómanna-
stéttarinnar hefur verið bágbor-
inn og þjóðinni til skammar. En eft
ir upplýsingum skólastjóra í sama
blaði, virðast allmargar stofnanir
taka svo mikið rúm í skólanum, að
sjálfur stýrimannaskólinn býr við
plássleysi í húsi sjómanna, sem
evo er kallað.
Að þessu athuguðu ætti það að
vera ljóst hverjum manni, sem
það vill skilja, að vonlaust hefði
verið, að ríkið hefði búið hér út
annan stýrimannaskóla, svo við-
unandi væri, þegar höfuðskóla sjó-
manna hefur ekki verið meiri
sómi sýndur og eins og segir í
bréfi nemenda: „skólinn mjög van-
búinn siglingatækjum og fiskileit-
artæki á hann ekki“.
Við ofangreint má svo bæta, —
svo furðulegt sero það nú er, —
þegar forsvarsmenn sjómannastétt-
arinnar eiga í hlut og reisa skyldi
nýja menntastofnun fyrir stéttina,
að forráðamenn Stýrimannaskólans
í Reykjavík mæltu eindregið á móti
stofnun stýrimannaskóla hér í Vest
mannaeyjum, þó að þeir í hinu orð
inu kvarti undan húsnæðisleysi.
Kemur hér fram sú stefna, sem
hefur riðið við einteyming undan-
farin ár, að allt eigi að vera í
Reykjavík, þar eigi menningin
heima og hvergi annars staðar á
íslandi. Hélt ég, að S. K. væri þess-
um hugsunarhætti andvígur, þann-
ig hefur hann að minnsta kosti tal-
að iðulega.
Eg þykist nú hafa 'leitt i ljós
augljós og söguleg rök þess, að
hér í Vestmannaeyjum hefði aldrei
risið stýrimannáskóli, ef strax
hefði átt að gera skólann að ríkis-
skóla.
Eg ‘ skal hér viðurkenna, að ég
var í nokkrum vafa í fyrstu, að sú
leið, sem farin var, hefði verið
nauðsynleg, en við betri athugun
og af því, sem ég hef að ofan
greint, var ekki önnur leið fær, þeg
ar málið tók að skýrast. Þetta
hljóta allir réttsýnir menn að sjá.
Af reynslu minni á tveggja ára
starfi, er ég sannfærður um, að
við Vestmannaeyingar eigum aldrei
að sleppa skólanum alveg úr hönd-
um okkar. Skólinn og tæki hans
er eign Vestmannaeyinga og ber
þeim að eiga stofnunina áfram, og
má ég, vonandi með leyfi allra, til-
einka skólann sjómönnum öllum
hér í bæ.
Til hugarhægðar S. K. hlýtur
það að vera, að rekstur skólans sé
nú þegar að % fyrir árið 1966 á
höndum ríkisins og að sjálfsögðu
mun verða unnið að því, og það
réttmæt krafa, að ríkið borgi rekst
ur skólans að % að minnsta kosti.
En ekki tel ég það ríði bænum
að fullu á heildarútgjöldum, þó að
skólinn verði alltaf að Vá eða 1/5
rekinn af Vestmannaeyjabæ.
Myndi þessi útgjaldaliður verða
ca. Vt% (skrifa hálft prósent) af
heildarútgjöldum bæjarins og ekki
trúi ég því, að S. K. eða öðrum
þyki það of mikið lagt til menn-
ingarmála sjómanna hér í bæ, eins
og menntastofnun þeirra hlýtur
alltaf að vera;
Þá vil ég benda á kosti þess, að
skólinn er ekki hreinn ríkisskóli.
Þeir eru fyrst og fremst þeir, að
Eyjamenn sjálfir og þá auðvitað
sérstaklega sjómenn á staðnum
geta haft hönd í bagga um fyrir-
komulag á kennslu og fleiru. Auk
þess er skólanum frjálst að láta
öðrum stofnunum eða námskeiðum
sjómanna hér í bæ, þjónustu í té.
Hefur þetta þegar verið gert, t. d.
við vélstjóranámskeið s. 1. haust
og verknámsdeild Gagnfræðaskól-
ans hér, þó að í smáu sé, en verð-
ur að vonum aukið.
Það er alkunna, að smávægileg
aukning og tilfærsla á tímafjölda
er oft illmöguleg hjá ríkisfyrirtækj
úm og erfitt fyrir sérskóla að
breyta mjög frá reglugerð.
Vil ég benda S. K. á ,eins og
reyndar hefur komið fram áður í
'viðtölum við mig um skólann, að
sú aukning á tækjakennslu og verk
legri kennslu í veiðarfærum, sem
tekin var upp, hefði ekki verið
framkvæmanleg og jafnvel óhugs-
andi án sérstakrar heimildar, en
allt fé til tækjakaupa hefði þurft
sérstakrar fjárveitingar á fjárlög-
um, eins og það nú er auðvelt.
Sólastjóri Stýrimannaskólans í
Reykjavík á meðal annars við allt
þetta að stríða, og mega menn
lekki halda, að það sé af á-
hugaleysi skólastjóra og kenn-
ara, að skólinn hefur verið vanbú-
inn tækjum. Nei, fjárveiting er
beinlínis engin og mjög naum til
tækjakaupa.
Stýrimannaskólinn í Vestmanna-
eyjum hefur aftur á móti frá stofn-
un verið vel búinn tækjum, auk
þess sem skólinn hefur notið þeirr
ar gæfu að hafa á að skipa sérstök-
um hæfileikamönnum til að kenna
á þau, og hefur þannig kunnátta
þeirrá og leikni orðið sjómönnum
til enn betri nota vegna tilkomu
skólans.
Fjárútlát til skólans ætla ég að
hafi verið eðlileg, þegar miðað er
við það, að alveg varð að byggja
stofunina upp frá grunni, en laun
mín, sem er eini fastráðni maður-
inn við skólann, og annarra kenn-
ara, eru skv. launum opinberra
starfsmanna, þó með mun meiri
kennsluskyldu minni, og hefi ég
engan heyrt tala um, að laun rík-
isstarfsmanna væru of há. Ókunn-
ugir mættu samt ætla af skrifum
S. K„ að Stýrimannaskólinn í
Vestmannaeyjum væri Vestmanna
eyjabæ þung byrði, af því að
sjaldnast ræðir hann svo um bæj-
armál og útgjaldaliði bæjarins, að
hann víki ekki að og hneykslist á
rekstri bæjarins á skólanum eins
og í nefndri grein.
Hverjar eru svo þessar miklu
byrðar, sem valda S. K. svo mikl-
um áhyggjum?
Á fjárhagsáætlun fyrir árið 1966
eru skólanum ætlaðar 700 þúsund
krónur, þar af er ríkisframlag 225
þúsund krónur, og er því framlag
bæjarins 475 þúsund kr. — í þess-
um 700 þús. kr. er auk reksturs
skólans ráðgerð kaup á nýju Loran
tæki, sem mun kosta 80—90 þús.
krónur, einnig er ætlað til heima-
vistar um 20 þúsund kr. Fyrir bæ-
inn er Loran-tækið bein eignaaukn-
ing.
Heildarútgjöld Vestmannaeyjabæj
ar fyrir árið 1966 eru áætluð 45,5
Framhald á 6. síðu.