Fylkir - 11.11.1966, Side 2

2.
FYLKIR
Málgagn
Sjálfstæðisflokksins
Útgefandi:
Sjálfstæðisfél. Vestmannaeyja
Ritstjóri:
Sigurgeir Jónsson
Símar 1523 og 1343.
Auglýsingast jóri:
Bragi Ólafsson, sími 2009
Prentsmiðjan Eyrún h. f.
ERFIÐLEIKAR
SMÁBÁTAÚTGERÐAR-
INNAR
Fyrir allnokkru átti ég tal við
AustfirSing um sjávarútveg og út-
gerð almennt. Talaði hann þá með-
al annars um það, hvað við Vest-
mannaeyingar værum langt á eft-
ir öðrum byggðarlögum, hvað snert
ir bátaflotann. Við ættum svo að
segja ekkert af stórum síldarskip-
um eins og önnur byggðarlög ættu.
Hjá okkur væru allsráðandi þessir
„smápungar” eins og hann orðaði
það. Með því átti hann við báta
undir 100 tonnum, sem verið hafa
langsamlega algengastir hjá okkur,
þótt mikið sé nú hingað komið af
stærri bátum. Sá ágæti maður tók
bara ekki til athugunar, að þessir
„smápungar” hafa staðið undir at-
vinnulífi þessa bæjar að langsam-
lega mestu leyti, þótt litlir séu.
Það hráefni, sem síldarbátarnir
koma með að landi, skapar land-
fólkinu tiltölulega litla atvinnu
miðað við smærri bátana, sem
leggja til bolfiskinn, sem er und-
irstaða atvinnunnar í frystihúsun-
um og hefur verið lyftistöng þessa
bæjar. Enginn skyldi þó halda, að
með þessu sé verið að gera lítið
úr þeim skipum og sjómönnum,
sem á síldveiðum eru, þeirra hlut-
ur er á engan hátt skertur með
þessu. Hitt er aftur á móti stað-
reynd sem ekki verður á móti mælt
að smábátarnir hafa skapað at-
vinnumöguleikana í frystihúsun-
um. Útgerð þeirra er þó engan veg
inn á traustum fótum í dag og erf-
iðleikar hennar miklir. Er þar
margt, sem veldur, og þá ekki sízt
hinar miklu kauphækkanir iðnað-
armanna, meðan fiskverð hefur
ekki hækkað að sama skapi. Það
er óskandi, að sem fyrst verði fund
inleið til að létta erfiðleika smá-
Framhald af 1. síðu.
reikninginn, og það er að þau börn
sem þátt taka í námskeiðunum,
hafa ekkert tækifæri til að not-
færa sér danskunnáttuna. Haldið
er eitt lokaball í lok námskeiðsins
og síðan ekki söguna meir, þar til
næsta námskeið endar með öðru
lokaballi, að undanteknum
skemmtunum, sem íþróttafélögin
halda fyrir yngstu meðlimi sína.
Þetta yrði að sjálfsögðu einnig
hlutverk tómstundaheinmilisins, að
gefa kost á dansi, þótt ekki væri
alltaf hljómsveit til staðar. f það
minnsta er það ekki raunhæft að
kenna það, sem ekki er hægt að
notfæra sér.
Það er augljóst mál, að tómstunda-
heimili verður að rísa hér innan
tíðar, eins og af framangreindu
sést. Þó eru alltaf einhverjir, sem
ekki eru sammála um allt. Þeir
menn og konur reyndar líka, fyrir-
finnast hér í bæ, sem álíta, að nægt
verkefni sé fyriræskulýð bæjarins
fyrir utan námið. Það eigi að senda
þau í frystihúsin eftir skólatíma og
slá með því tvær flugur í einu
höggi. Nota þeirra frístundir, sem
alltaf virðast einhver vandræði
með og létta einnig undir heimil-
unum fjárhagslega séð. Ekki ætla
ég að skilgreina þessa skoðun neitt
nánar, heldur leggja það undir
dóm lesenda sjálfra, hvert álit þeir
hafa á henni. Það hefir tíðkast á fsl.
um árabil, að láta börn og unglinga
vinna að sumrinu til við ýmiss kon-
ar störf. Það er ekki nema gott eitt
um það að segja, svo framarlega,
sem það fer ekki út í öfgar. Vinna
er öllum holl, ungum jafnt sem
gömlum, ef ekki er of mikið af
heiini gert. Frá mínum sjónarhóli
séð er ekkert því til fyrirstöðu, að
unglingar vinni að sumarlagi ein-
bátaútgerðarinnar svo að þessi
gamalgróni atvinnuvegur bæjar-
félagsins þurfi ekki að leggja niður
laupana.
Það hefur nú verið í athugun fyr
ir Alþingi, hvort íslenzka ríkið
skuli ekki kaupa eyðijarðir og þær
jarðir, sem koma til með að leggj-
ast í eyði, vegna þess að bændur
treysta sér ekki til að byggja lífs-
afkomu sína á þeim. Þá vaknar sú
spurning hvort eigendur og útgerð-
armenn hinna smærri báta gætu
ekki siglt í kjölfar bændanna og
heimtað, að ríkið keypti af þeim
þeirra báta, þar sem ekki væri
hægt að gera þá út með hagnaði.
Er þetta verðugt atriði til umhugs-
unar fyrir alla hlutaðeigandi.
hvern ákveðinn tíma við hin ýmsu
störf í þjóðfélaginu. Það má bara
ekki gera of mikið af slíku. f sum-
ar var sett reglugerð um, hve
lengi börn mættu vinna frameft-
ir í frystihúsunum og var það bund
ið við 8 tíma vinnu á dag. Þessi
vinnutími er í það lengsta, ætti
ekki að vera lengri en 6 stundir á
dag. Það er að vísu gott og bleess-
að fyrir heimilin og reyndar þjóð-
ina alla að hafa vinnukraft, en
getur líka haft sínar slæmu afleið-
ingar fyrir alla.
Af þeirri miklu vinnu, sem börn
og unglingar hafa haft, skapast hjá
þeim aukin auraráð, svo mikil oft
og tíðum, að þau eru þeir þjóðfél-
agsþegnar, sem úr hvað mestu
hafa að spila. Mörg þeirra þurfa
ekkert að borga heim og geta ráð-
stafað sínu eigin kaupi að vild hvað
þau og gera. Þetta er í og með
til þess að skapa hjá þeim virðing-
arleysi fyrir peningum. Þau eiga
nóg af þessu og eru ekkert að
hugsa út í það, hvort þau eru ein-
um hundraðkallinum ríkari eða fá-
tækari. Hjá þeim, sem minna bera
úr býtum eða þurfa að borga heim
vissan hluta af sínu kaupi, byrjar
svo öfund og afbrýðissemi til hinna
sem allt geta látið eftir sér. Getur
það stundum brotizt út í óheiðar-
leika við að ná sér í það fé, sem
þeim finnst þau vanta með tilliti
til hinna, sem úr nógu hafa að
spila.
Þessi ,,tómstundaiðja“ í frystihús
unum gefur eins og áður er sagt
dágóðan skilding af sér, en er um
leið vegur til að skapa virðingar-
leysi gagnvart peningum. Ekki
bæta heimilin oft og tíðum úr skák
hvað það snertir. Eitthvað mun það
vera, sem heitir lámarksupphæð
til afmælisgjafar til að óvirða ekki
þann, sem við gjöfinni á að taka.
Er með því að spenna gjöfina yfir
sem mest fjárhagslegt svið, verið
að sanna vinarhuginn með gjöfinni.
Því dýrari sem gjöfin er, því meiri
vinarhugur. Og svo upphefst æð-
isgengið kapphlaup til að sýna vin
arhuginn nógu rækilega í verki.
Og þá bæta fermingarveizlurnar
ekki úr skák. Þar er fjárausturinn
orðinn allt að því óhugnanlegur,
svo að ekki sé meira sagt. Ferm-
ingin sjálf er orðin hreint auka-
atriði hjá börnunum og eftir at-
höfnina opna þau„skrifstofu” til að
taka á móti peningum frá vinum
og vandamonnum og þakklætið þá
miðað við upphæðina. Ekki veit
ég, hvort sú hefð tíðkast hér, sem
lengi hefur verið í Reykjavík, að
fermingarbörnin haldi veizlur eft-
ir hina eiginlegu fermingarveizlu
fyrir fermingarsystkini sín. Þar
skal hver sá, sem í þá veizlu kem-
ur gjalda ákveðna upphæð (venju-
lega 50-100 kr. ) til að standa
undir því, sem hann mun innbyrða
af veizluföngum. Rekur svo hver
veizlan aðra, því að auðvitað má
enginn vera minni maður en sá
sem leyft getur sínu barni að halda
gleðskap fyrir vini sína. Og auð-
vitað eru þetta útgjöld fyrir fólk
bæði þann, sem veizluna heldur,
svo og þá sem hana sækja. Það
væri óskandi að þessi ósiður kæm-
ist ekki á hér í Eyjum.
Eg er nú að vísu kominn nokkuð
út fyrir þann ramma, sem ég ætl-
aði mér í fyrstu og varðaði bygg-
ingu og starfrækslu tómstunda-
heimilis, en eitt rekur annað og
ekki gott að sjá„ hvað veldur
hverju. En það er von mín og trú,
að tilkoma slíks heimilis muni
breyta verulega þeim anda, er ein-
kennt hefur unglinga þessa bæjar
og verða til þess að sjoppurnar
missi eitthvað af því aðdráttarafli,
sem þær hafa haft, en þær hafa
verið hið eina athvarf unglingannei
fyrir utan heimilið að kvöldlagi.
Gatan er ekki heppilegur leikvang-
ur fyrir börn og unglinga hvorki
að degi til eða kvöldi og það er
vissa mín, að tilkoma tómstunda-
heimilis muni verða til góðs jafnt
í andlegum og líkamlegum skiln-
ingi og vera til að skapa nýtt and-
rúmstoft í æskulýðsmálum bæjar-
ins-
S. J.
AFENGISSALAN
1. júlí til 30.
Blaðinu hefur
tilkynning:
Heildsala:
Selt í og frá:
Reykjavík
Akureyri
ísafirði
Siglufirði
Seyðisfirði
september 1966.
borizt eftirfarandi
kr. 106-715.960,00
— 16.149.030,00
— 3.837.750,00
— 2.884.635,00
— 7.904.405,00
Á sama tíma
og hér segir:
Reykjavík
Akureyri
ísafirði
Siglufirði
Seyðisfirði
Kr. 137.491.780,00
1965 var salan eins
Kr. 88.120.636,00
— 12.924.250,00
— 2.485.320,00
— 2.489.340,00
— 6.666.500,00
Kr. 112.686.046,00
Fyrstu níu mánuði þessa árs nam
sala áfengis frá Áfengis- og tóbaks
verzlun ríkisins samtals krónum
356.714.778,00, en var á sama tíma
1965 kr. 275.465.670,00. Söluaukning
um 29%.