Fylkir - 12.07.1968, Blaðsíða 1

Molgagn
Sjolfstæðí$9
flokksins
■fíu?r&Qr'r'
20. argangur Vestmannaeyjum, 12. júlí 1968 6. tölublað.
Langþrdðu marhi Vestmannagyinga ndð.
Dansha hapalshipið Kenry P. ladíng, eign N.K.T., hom með vatnsleiðsluna hingað
í Vestmannaeyjahöfn 5.1. iðvikudag, 10. |».m.
Djúpborunin 1964.
Undirbúningur
undir stofnun vatnsveitu hér í
Eyjum á sér langan aðdraganda
og athugun og var bæjar-
stjórn ávallt sammála um að mál-
ið væri svo mikilvægt, að sjálf-
sagt væri að rasa ekki um ráð
fram, þó að það kynni að seinka
framkvæmd verksins um nokkurt
árabil. Lögð var áherzla á að
kanna allar hugsanlegar leiðir til
vatnsööflunar áður en ráðizt yrði
í leiðslu frá fastalandinu, sem á
þeim tíma var talin miklu hæpn-
ari framkvæmd, en síðar kom í
ljós. Var í allan undirbúning og
athuganir lögð mikil vinna, bæði
af bæjaryfirvöldum og þáverandi
bæjarverkfræðingi, Þórhalli Jóns-
syni, og urðu þær allkostnaðar-
samar áður en lauk og því full á-
stæða til að rifja málið í heild
upp nú, þegar þa ðer að komast
á lokastig, því vonandi verða veð
urguðirnir Vestmannaeyingum vel-
viljaðir, þegar til kemur að leggja
leiðsluna yfir sundið milli lands og
Eyja.
Fystu athuganir. —
Grunnvatnsboranir.
Eftir bæjarstjórnarkosningarnar
1954 var fyrst í alvöru farið að
ræða um möguleika á að stofna
vatnsveitu hér í Eyjum. Þótti þetta
að minnsta kosti af utanbæjarmönn
um allmikil bjartsýni, þar sem hér
var ekki um neina uppsprettu að
ræða og því síður læk, sem hægt
væri að virkja.
Jarðfræðingar töldu þó, að hugs-
azt gæti, að svonefnt grunnvatn
væri undir Eyjunum. Töldu að ef
aðstæður væru eðlilegar hlyti svo
að vera. Þetta var á árinu 1955. Á-
kvað bæjarstjórn árið eftir að fá
j arðhitadeild Raforkumálaskrifstof-
unnar til að framkvæma hér jarð-
boranir, til að kanna hugmyndir
jarðfræðinga um hugsanlegt grunn
vatn. En til þess þurfti að bora
niður að eða aðeins niður fyrir
sjávarmálsdýpi. Árið 1956 voru
þessar boranir framkvæmdar og
boraðar 6 eða 7 holur þvert yfir
Heimaey. Syðsta holan suður við
Breiðabakka og sú nyrzta niður
við Friðarhöfn. Reyndist strax við
fyrstu prófun nær ómengaður sjór
í öllum holunum nema einni, sem
boruð var rúmlega 100 m. niður
upp við Dali. Sú hola gaf í
fyrstu nokkra von. En þegar farið
var að dæla hana til lengdar varð
vatnið því saltara, sem lengur' var
dælt og því auðséð hvert stefndi
einnig með þá holu og frekari bor
anir eftir grunnvatni taldar þýðing
arlausar af jarðfræðingum, enda
kom í ljós í öllum tilfellum, að þeg
ar komið var niður á sjávarmáls-
dýpi, var komið niður í þykkt lag
af brunahrauni, sem sjór leikur í
gegnum. Bæði jarðfræðingar og
aðrir vita því eftir þessar boranir,
um byggingarlag og undirstöðu Eyj
anna að þessu leiti., og töldu þeir
á þeim tíma svokallaðar djúpboran
ir svo hæpnar og mikið ævintýri,
eins og þeir orðuðu það, að þeir
treystu sér ekki til að mæla með,
að ríkissjóður tæki að sínum hluta
þátt í kostnaði við þær, eins og
hann hafði gert við grunnboranirn-
ar.
Vinnsla Vatns úr sjó.
Þegar fyrir lá, að vatnsveitan
yrði ekki byggð á hugsanlegu
grunnvatni undir Eyjunum, ákvað
bæjarstjórn að stíga næsta skref
og láta kanna möguleika á vinnslu
vatns úr sjó, en sú aðferð var þá
mjög farin að ryðja sér til rúms
og voru Bandaríkjamenn komn-
ir lengra á því sviði en aðrir, að
pví er þá var vitað og voru þess-
ar tilraunir aðallega gerðar í fyrstu
þar sem þeir höfðu bækistöðvar
og vatnsskortur var, og var í þeim
tilfellum að sjálfsöögðu ekki horft
hvorki í stofn- eða reksturskostn-
að, eins og lítið sveitarfélag hlaut
að verða að gera.
Snéri bæjarverkfræðingur sér
til þeirrar deildar í ráðuneytinu í
Washington, sem með þessi mál
hafði að gera fyrir Bandaríkja-
stjórn, og fékk þaðan upplýsingar
um alla framþróun þessara mála
og möguleika á að leysa vatns-
skortinn eftir þessari leið. Og fyrir
milligöngu Rannsóknaráðs ríkisins
var fenginn hingað bandarískur
sérfræðingur til athugunar á að-
stæðum hér í Eyjum og til viðræðna
við bæjaryfirvöld. Sendi hann bæj
arstjórn skýrslu um málið, og taldi
hún þá enn sem komið var vinnslu
vatns úr sjó ekki komna á það stig
að vatnsveita hér yrði byggð á
peim forsendum. Árið 1963 taldi
bæjarverkfræðingur ,að sú fram-
þróun hefði átt sér stað í þessum
málum, að eðlilegt væri að taka
það upp til nýrrar athugunar. Var
honum þá falið að leita tilboða í
tæki, sem framleiddi nægilegt
magns af vatni ,eða um 3000 tonn
á sólarhring, sem talið var lágmark
þess, sem vatnsveita hér þyrfti
með í framtíðinni. Hagstæðasta til-
boð, sem barst, var frá heims-
þekktu þýzku fyrirtæki, Atlas, en
stofnkostnaður var mjög hár eða
um 60 til 80 milljónir miðað við
stöðina uppsetta og það sem verra
var, að fyrirsjáanlegt var, að rekst
urskostnaður við framleiðslu vatns
ins myndi verða svo mikill, að nær
óhugsandi var að framleiðsla vatns
úr sjó gæti verið undirstaða undir
vatnsveitu hér á landi, miðað við
verðlag á orku ,sem til framleiðsl-
unnar þurfti, auk þess var hér um
mjög flókna og margbrotna véla-
samstæðu að ræða, og því meiri
bilunarhætta en ella.
Djúpborun.
Þegar einnig þetta lá ljóst fyrir
voru enn á ný hafnar viðræður við
jarðfræðinga Jarðhitadeildar Raf-
orkumálaskrifstofunnar um djúp-
borun hér í Eyjum allt niður á
Framhald á 2. síðu.