Fylkir - 30.08.1968, Side 1

8. tölublaö
20. argangur Vestmannaeyjum, 30. ágúst 1968
Atburðirnir i Tékkóslóvakíu
hafa orðið til þess að opna augu
manna um heim allan fyrir því
hverskonar stjórnmlastefna komm
únisminn er. Aróðursmenn komm-
únista bæði hér á landi og annar-
staðar hafa viljað halda því fram,
að stefna þeirra væri frjálslynd
umbótastefna, sem hefði það að
markmiði að bæta kjör launafólks
og þá helst láglaunamanna. Hafa
því miður allt of margir orðið til
þess að trúa þessum áróðri og
stutt þá i kosningum hvort heldur
hefur verið til Alþingis eða sveita
stjórna. Er að sjálfsögðu ekkert
við þessu að segja. Þar sem lýð-
ræði ríkir er hverjum og einum
frjálst að hafa sínar skoðanir og
haga atkvæði sínu við kjörborðið
eins og hann telur skynsamlegast
hverju sinni.
En nú hafa kommúnistar kastað
grímunni.
Þeir hafa að vísu áður sýnt sitt
sanna innræti bæði með árás sinni
á ungverska alþýðu 1956, hernami
Eystrasaltsríkjanna og árásinni á
Finnland. Urðu glæpaverk komm-
únista, sem unnin voru í þessum
löndum til þess að opna augu
margra fyrir hinu sanna innræti
þeirra. En umboðsmenn Rússa hér
á landi sem annarsstaðar treystu
sér þó til að verja þennan verknað
og réttlæta hann, þó um hrein of-
beldisverk v.æri að ræða.
Griðrof.
Árásin á Tékkóslóvakíu er nokk
uð annars eðlis og enn svívirði-
legri. Tékkneska þjóðin hafði fulla
ástæðu til að ætla, að með samn-
ingunum í Bratislava hefði hún
tryggt sér, að Rússar og leppríki
þeirra myndu virða landamæri
Tékkóslóvakíu, enda voru gefin
bein 'fyrirheit þar um í samning-
unum, sem þar voru gerðir.
Síðar hefur komið í ljós, að
Rússar voru þá þegar, er þeir
gáfu þessa yfirlýsingu, búnir að
ákveða innrásina í Tékkóslóvakíu.
Það eru þessi griðrof, sem almenn
ingur um allan heim fordæmir og
telur slíkt níðingsverk, að óverj-
andi sé í samskiptum siðaðra
þjóða. Meira að segja hefur al-
menningur í sumum leppríkjum
Rússa, eins og til dæmis í Austur-
Þýzkalandi fundið hvöt hjá sér og
lagt út í að mótmæla þessu ger-
ræði, og er það í fyrsta skipti, sem
slík rödd heyrist úr þeim herbúð-
um og hefur það að vonum vakið
alheimsathygli.
Ef tékkneska þjóðin hefði gert
uppreisn gegn Rússum væru við-
brögð þeirra skiljanlegri.
En svo var ekki.
Tékkar höfðu marg lýst því yfir,
að þeir óskuðu þess að vera áfram
í Varsjárbandalaginu og að þeir
myndu standa við allar skuldbind-
ingar sínar gagnvart því. Ennfrem
ur höfðu þeir lýst því yfir, að þeir
ætluðu sér áfram að búa við sós-
alistiskt skipulag.
En það, sem þeir fóru fram á
var að koma á hjá sér „sósialisma
með mannúðlegu yfirbragði”, eins
og þeir orðuðu það sjálfir í yfir-
lýsmgu, er gefin var eftir viðræð-
urnar í Moskvu. Það vill segja að
veita íbúum landsins nokkuð aukið
frelsi og leyfi til að gagnrýna gerð
ir stjórnarinnar að vissu marki.
Þetta þoldu Rússar ekki, og
töldu að skipulagi sínu stafaði af
því bein hætta. Þeir vissu, að ef
einhversstaðar yrði slakað á,
myndu önnur leppríki þeirra krefjj
ast aukins frelsis ,og að jafnvel
í þeirra' eigin landi myndu koma
fram kröfur um mannúðlegra
skipulag.
Hafa þeir þar með viðurkennt
fyrir öllum heiminum, að sósial-
ismi ,eins og kommúnistar fram-
kvæma hann er bein ánauð, og
vita vafalaust engir betur en þeir
sjálfir, sem við hann búa, að svo
er.
Hræðslan
við almenningsálitið.
Eins og fram hefur komið af
fréttum, sem birst hafa í blöðum
útvarpi og sjónvarpi, hefur allur
almenningur af heilum hug for-
dæmt ofbeldisaðgerðir Rússa og
leppríkja þeirra í Tékkóslóvakíu,
Umboðsmenn kommúnista hér
á landi, sem annarsstaðar, hafa því
lent í ónotalegri aðstöðu.
Margir þeirra, eins og Magnús
Kjartansson .ritstjóri Þjóðviljans
og Einar Olgeirsson, hafa eytt
allri starfsorku sinni mestan hluta
ævinnar í að útbreiða kenningar
Rússa ,túlka ágæti kommúnism-
ans umfram annað stjórnarfar og
verja gerðir þeirra, hversu sví-
virðilegar, sem þær hafa verið.
Allt í einu standa þessir ágætu
umboðsmenn kommúnista frammi
fyrir þeirri staðreynd, að hið rúss-
neska skipulag fær ekki staðist,
nema að beitt sé kúgun, svikum
og ofbeldi, eins og nú hefur átt
sér stað og almenningsálitið um
allan heim hefur þegar fordæmt.
Hvað áttu þeir að gera?
Þegar horfið var frá kolakynd-
ingu við upphitun húsa og yfir í
olíukyndingu, þótti það mikil
framför og þægindi og voru það ó-
neitanlega, auk þess, sem kynding
með olíu er mun hreinlegri en
'kolakynding.
Nú liggur það fyrir, er til kem-
ur aukið rafmagn vegna virkjun-
ar Þjórsár við Búrfell, að athugun
hlýtur að fara fram á því hvort
ekki verði unnt að taka upp kynd
ingu húsa hér í Eyjum með raf-
magni.
Ef slíkt teldist hagkvæmt myndu
það verða álíka framfarir og er
horfið var frá kolunum yíir í olíu
og ekki minna þrifnaöarspursmái,
auk mun minni eldhættu.
Sá maður hér í Eyjum, sem án
efa hefur mest hugsað þetta mál
og bezt getur gert sér grein fyrir
því, er Garðar Sigurjónsson, raf-
veitustjóri.
Snéri blaðið sér tn hans og
beindi tii hans nokkrum spurning-
Áttu þeir að verja ofbeldisað-
gerðir yfirboðara sinna eða áttu
þeir að láta berast með straumn-
um.
Þeir hafa án efa séð, atf ef þeir
tækju hinn fyrri kostinn myndu
þeir fljótlega einangrast í íslenzk-
um stjórnmálum og vart eiga sér
uppreisnar von. Slíkt hentaði
þeim án efa ekki.
Þeir tóku því hinn síðari kost,
að láta berast með hinum þunga
straum almenningsálitsins og mót-
mæla ofbeldinu.
Hversu lengi þetta varir hjá
þeim verður reynslan að skera úr
um.
En ýmýs teikn eru þegar á lofti
um, að þegar Rússar hafa nú neyt't
Tékka til nokkurrar undirgefni,
muni Þjóðviljinn og önnur máí-
gögn kommúnista fara að lmast
í andstöðu sinni við Rússa og ekki
telja kommúnismann eins óalar.di
og óferjandi, eins og þeir í bili
vilja vera láta.
um varðandi málið og fara svör
hans hér á eftir.
í fyrsta lagi Garðar. Telurðu
ekki að mjög komi til athugunar
að taka hér upp kyndingu húsa
með rafmagni, er sá hluti Þjórsár,
sem nú er verið að virkja, verður
tekinn i notkun?
.Tú, ef orkuverð lækkar, ems og
reiknað hefur verið með, tel ég
að b’etta hljóti að kr-ma mjög til
álita. Verðlag hefur fram að þessu
verið haldið háu til h'tunar vegna
ónógrar orku frá Soginu.
Hvað um stofnkostnað hitakerf-
ef um nýbyggt hús er að ræða?
Er hann meiri eða minni, en þeg-
ar reiknað er með olíukyndingu?
Samkvæmt útreikningum Gísla
Jónssonar, rafveitustjóra, í Hafn-
arfirði, en hann hefur kynnt sér
þetta mál einna bezt manna hér-
lendis, telur hann stofnkostnað
olíukyndingar á 124 fermetra ein-
býlishúsi vera 103 þúsund krón-
Framhald á 4. síðu.
Raímagn til upp
hitunar húsa