Fylkir - 23.12.1968, Blaðsíða 7

7
JÓLABLAÐ FYLKIS 1968
Á TÓNLEIKUM
HLJÓMLEIKAR LÚÐRASVEITAR VESTMANNAEYJA 1968
Eins og sólin lækkar á lofti
fram að jólum, jafn fastur
vani er það orðin, að Lúðra
sveit Vestmannaeyja haldi
hljómleika í skammdeginu
okkur bæjarbúum til ánægju
og yndisauka. Það er líka
orðinn nokkuð fastur vani,
að ég skrifi eftir á um hljóm
leikana, og rétt að bregða
ekki út af vananum í þetta
sinn. Það má reyndar spyrja
hvað leikmaður sé að gera
með að skrifa um efni, sem
hann hefur takmarkað vit á,
og er fyllilega réttmætt. En
allt frá því að ég var í litlu
lúðrasveitinni í Gagnfræða-
skólanum, hef ég haft yndi
af lúðrablæstri og reyndar
tónlist í hvers konar mynd,
allt frá sinfónískum verkum
til bítlatónlistar. Svo má um
hitt deila, hversu vel mér
ferst það úr hendi að skrifa
umsagnir um verkin.
Mig minnir, að ég hafi
hrósað lúðrasveitinni allvel
í fyrra, og það svo, að jafn-
vel sumum meðlimum henn-
ar þótti nóg um. Þá er rétt
þar úr að bæta, ef bót skyldi
kalla. Því miður get ég ekki
gefið lúðrasveitinni sömu
meðmæli nú og í fyrra, þótt
ekki sé kannski réttmætt að
segja, að um beina afturför
sé að ræða. Fremur mætti
orða það svo, að stjórnand-
inn hefði farið inn á ný svið,
sem ekki henta syeitinni
jafn vel og það, sem flutt
var í fyrra. Mér fannst á
þessum hljómleikum, að
hann hefði gert tilraun til að
brúa bilið milli aðalradda
og undirradda, þannig að
heildarsvipurinn yrði sam-
felldaiú. Á stundum tókst
þetta með ágætum, en hitt
fannst mér þó tíðara, að und
irraddirnar kæfðu hinar, er
að áliti fróðra manna á yfir-
leitt ekki við. Eins fannst
mér öllu losaralegri blær yf-
ir hljómleikunum núna, og
ekki fráleitt, að æfingaleysi
eða þá æfingaþreyta eigi
sinn þátt í því, þótt mér sé
það mál ókunnugt.
Hljómleikar þessir voru
haldnir nú í lok nóvember
í Samkomuhúsinu, svo sem
venjan er. Á sanna lúðra-
sveitarvísu, var byrjað á
marsi, The bell of Chicago,
eftir marsakónginn Sousa,
j þan hinn sama og fann upp
| bassalúðurinn nýja, er nefnd
ur hefur verið eftir honum,
og Hreggviður Jónsson ,Ieik-
ur á í lúðrasveitinni.
Þá kom röðin að tveimur
lögum eftir Oddgeir Kristj-
ánsson, en hann á orðið fast
sæti á vinsældarlistanum, ef
svo má að orði komast.
Fyrra lagið var Svo björt og
skær, sem ég minnist ekki
að hafa heyrt leikið áður op-
inberlega. Mér fannst sveit-
in ekki ná fram hinu bezta
í laginu, og hafði á tilfinn-
ingunni, að þeir léku undir
getu. Reyndar gerðu þeir
svo bragarbót í lokin, þegar
þeir endurtóku lagið á stór-
um betri máta. Hitt lagið
eftir Oddgeir var gamall
kunningi, hið fallega og vin-
sæla lag Heima. Hér voru
þeir félagar betur í essinu
sínu, enda hafa þeir leikið
I þetta lag áður. Ekki er mér
heldur grunlaust um, að
taugaóstyrkur hafi átt ein-
hvern þátt í því, að ekki var
allt snurðulaust í byrjun.
Og nú var komið að heima
landi stjórnandans, Martins
Hunger. Einhver kröftugasti
mars, sem ég hef heyrt um
dagana, Bayerngriiss eftir
J. Parrel, þrumaði yfir á-
I heyrendum. Þarna var svo
j sannarlega stillt á fullt hjá
öllum, og látið hvína í.
Skemmtilegur mars, sem
vonandi verður ekki gefinn
upp á bátinn strax. Og í kjöl
farið fylgdi svo rólegra lag
frá sömu slóðum og marsinn,
Bayerische Gemutlichkeit
eftir H. Rappel. Á hvorugum
þessara lagasmiða kann ég
nein deili önnur en þau, að
þeir hafa samið góða tónlist.
Þessi tvö lög voru að mínum
dómi þau bezt útfærðu á
hljómleikunum.
Þá hafa þeir greinilega eitt
hvað stungið saman nefjum,
kollegarnir Hunger og Geir-
harður Valtýsson, sem löngu
er orðinn landsfrægur, því
að næst voru á efnisskránni
tvö lög raddsett af þeim síð-
arnefnda. Fyrra lagið hefur
oft heyrzt í óskalagaþáttun-
um, lagið Töfratrompet. Því
miður var sniðtrommuleikar.
inn ekki vandanum vaxinn
í þetta sinn, aðrir skiluðu
sínu með sóma, en nóg var,
að hann brást til að ekki
næðist fullur árangur. Betra
næst. Hitt lagið var gamal-
þekkt, Aldrei að víkja, radd-
sett af Geirharði, og myndi
líklega útleggjast á músik-
máli, tilbrigði um stef við
Öxar við ána, og sitthvað
fleira. Þar með var fyrri
hluta hljómleikanna lokið,
og gert stutt hlé. Eg verð að
játa, að ég vonaði í lengstu
lög, að viljandi hefði „lé-
legri” verkin verið sett fram
á undan hinum betri, og svo
ætti að slá í gegn eftir hlé.
Enda var efnisskráin ekki
slorleg yfir að líta.
Fyrst var kafli úr óper-
unni Aida eftir Verdi. Eg hef
alltaf verið hrifinn af óper-
um Verdis, og ekki sízt Aidu.
Hitt er svo annað mál, hvort
lítil lúðrasveit ræður við
þetta verk, sem stærstu sin-
fóníuhljómsveitir hafa átt
fullt í fangi með að spreyta
sig á. Þó fannst mér þeir fé-
lagar komast mjög vel fram
úr verkinu og mun betur en
hinum tveimur, sem á eftir
fylgdu.
Dance of the happy Spir-
its úr óperunni Orpheus eft-
ir Gluck, var næst á skránni.
Ekki hef ég heyrt þetta verk
það oft leikið, að ég treysti
mér til að dæma um flutn-
ing þess þetta kvöld. Síðasta
óperuverkið, sem flutt var,
var jafnframt það viðamesta
af þessum þremur, Píla-
grímakórinn úr óperunni
Tannhauser eftir Wagner.
Þetta er mjög fallegt tón-
verk, og því skiljanlegt, að
það hafi verið freistandi fyr
ir stjórnandann að taka það
til meðferðar. En með þess-
um þremur verkum hefur
sennilega verið færzt of mik
ið í fang, og ekki við því að
búazt, að ekki stærri lúðra-
sveit en okkar er, ráði við
slík verk. Þar er þó engum
um að kenna, hvorki stjórn-
anda taé hljóðfæraleikurum,
nema þá helzt væri hægt að
kenna höfundunum um að
semja svona vandasöm verk.
Blásararnir skiluðu sínu eft-
ir fyllstu getu, svo að ekki
er við þá að sakast. Það má
einnig vera, íjð eftir að hafa
hlustað á heimskunna lista-
menn flytja þessi verk, fari
maður að gera samanburð,
MARTIN
sem auðvitað er ekki rétt-
mætur.
Næsta lag átti auðheyri-
lega betur við lúðurþeytar-
ana en óperuverkin. Það var
lagið Vormenn íslands í nýj-
um búningi, raddsett af Geir
harði Valtýssyni, og það
smekklega gert.
Síðast voru þrjú lög eftir
Harold L. Walters, allt al-
þýðleg lög, sem flestir kann-
ast við. Létt og lifíeg lög, er
lúðrasveitin réði alveg við.
Mestan fögnuð mun líklega
síðasta lagið hafa vakið með
al áheyrenda, gamalþekkt
samba, sem nefnist Ay, ay,
my Eye á frummálinu, en
var velþekkt hér áður fyrr
og mikið sungið með textan-
um Æ, æ og ó, ungmeyjan
grætur. Að öllum líkindum
hafa þessi þrjú lokalög fall-
ið einna bezt í kramið hjá
áheyrendum þetta kvöld.
Tvívegis var lúðrasveitin
klöppuð fram og lék hún þá
tvö lög eftir Oddgeir Kristj-
ánsson. Var stjórnandanum
ákaft fagnað að leik loknum
svo og lúðrasveitinni í heild.
Ekki hefur bæjaryfirvöldum
þótt tilefni til að þakka þetta
framlag lúðrasveitarinnar að
neinu leyti þetta kvöld, eng-
in blóm voru afhent, svo sem
venja er við tækifæri sem
þessi. Lúðrasveitin á það
fyllilega skilið ,að henni sé
sýndur þakklætisvottur fyr-
ir þann skerf, sem hún legg-
ur til menningarmála í bæn-
um, svo að þetta sinnuleysi
bæjaryfirvalda finnst mér
jaðra við durtshátt. Sífellt
er klifað á því í blöðum bæj
arins, hversu menningarlíf-
ið sé fábrotið í bænum og
þörf úr að bæta en loksins, er
einhver merki sjást þess, að
menn vilji bæta úr, sjá bæj-
aryfirvöldin ekki ástæðu til
að fagna því, þó svo að þeir
HUNGER
riti manna mest um þörfina
á auknu menningarlífi. Þótt
talað sé um að það eigi að
fara að spara, á ekki smá-
sálarháttur á borð við þetta
að komast að við svona tæki
færi. Hitt er annað mál, að
þeir lúðrasveitarmenn fengu
miklu betri þakkir þetta
kvöld, en nokkur blómvönd-
ur hefði fært þeim. Nær hús
fyllir var á tónleikunum og
bæjarbúar sáu um það, sem
bæjarstjórnin gleymdi, að
vísu ekki með blómagjöfum
heldur með dynjandi lófa-
klappi. Það hefur áreiðan-
lega verið þeim félögum
meira ánægjuefni en allir
heimsins blómvendir.
Eg verð að segja það eins
og er, að ég hafði búizt við
meiru þetta umrædda kvöld.
Þetta er ef til vill óréttmætt,
þar sem ekki er hægt að
I segja, að lúðrasveitinni hafi
farið aftur, en það er víst
orðinn vani hjá okkur öllum
að heimta meira og meira,
og betra og betra. Enginn
skal skilja þessi orð mín svo
að ég sé að hallmæla lúðra-
sveitinni. í mínum augum er
hún með þeim beztu á land-
inu, og á þar Martin Hunger
sennilega stærsta þáttinn í.
Eg saknaði líka félaganna,
sem léku í hléinu í fyrra,
saknaði þess virkilega að fá
ekki dixieland í hléinu og
verða að láta mér nægja kók
í staðinn. En vegna veikinda
eins þeirra félaga, sáu þeir
sér ekki fært að halda áfram
með „dixiebandið”. Það er
von mín, að þeir séu ekki
alveg búnir að gefa það upp
á bátinn. Að lokum vil ég
þakka lúðrasveitinni fyrir á-
nægjulega kvöldstund, og
vona, að ég megi fá að njóta
fleiri slíkra.
S. J.