Fylkir - 23.12.1971, Blaðsíða 6

6
FYLKffi
Ingólfur Jónsson, fyrrv. ráðherral
Afshipti ríhisstjórnarinnar of kjaramdlunum hefur gert hiu
nsstum óleysanleg.
Með samkomulagi, sem und
irritað var 4. þ. m., milli
vinnuveitenda og launþega,
var komið í veg fyrir allsherj
arverkfall nú fyrir jólin. Eigi
að síður eru nokkur félög ut-
an við samkomule.gið og hafa
þau boðað veritföll. Má m.
a. nefna prentara og bóka-
gerðarmenn, bakarasveina og
undirmenn á farskipum. Al-
menningur mun verða var
við ýmisskonar óþægindi
vegna verkfallanna, þótt
komið hafi verið í veg fyrir
allsherjarverkfall að sinni.
Skipin stöðvast um leið og
þau koma til landsins. Blöðin
koma ekki út og húsmæðurn
ar verða að baka brauðin
heima. Þótt samningar hafi
verið undirritaðir eru mörg
atriði, sem lögð hafa verið
til hliðar og eftir er að semja j
um. Eru það ýmsar sérkröf- J
ur, sem launþegafélögin hafa I
gert. Er ætlunin að semja um |
þær fyrir 15. janúar n. k. j
Takist það ekki getur Lomið
til verkfalla, eftir því sem
forseti Alþýðusambandsins
hefur sagt.
Samningatilraunir hafa
staðið óvenjulega lengi að
þessu sinni. Er það skoðun
þeirra, sem að samningunum
stóðu, að erfiðara hafi verið
nú en oftast áður að koma
þeim saman. Það mun ýms-
um finnast ósanngjarnt, að
halda því fram, að ríkisstjórn
in hafi tafið fyrir samning-
um. Eigi að síður er því þann
ig varið. í stjórnarsamning-
unum segir, að ríkisstjórnin
muni beita sér fyrir lögfest-
ingu á styttingu vinnuvikunn J
ar og lengingu orlofs. Einnig |
muni hún beita sér fyrir því, j
að kaupmáttur launa aukist
um 20% á næstu tveimur ár-
um. E'kki er unt að segja
um, hversu kaupið þarf að
hæk'ka mikið til þess að ná
20% kaupmáttaraukningu.
Fer það eftir því, hversu mik
ið af kauphækkuninni fer út
í verðlagið. Hætt er við að
ekki verið staði við fyrirheit
ríkisstjórnarinnar um kaup-
máttaraukninguna. Verðbólgu
flóð er framundan, eins og
margir halda nú þegar fram
og má því búast við, að kjara
bæturnar verði litlar, þegar
frá líður.
Ríkisstjórnin settist í gott
bú og fók við gildum sjóðum.
Ríkisstjórnin settist í gott
bú á miðju þessu ári. Þá
stóðu atvinnuvegirnir i
blóma. í bjartsýni sinni gaf
hún út óheppilega tilkynningu
um t jaramálin, með því að
fara í kapphlaup við forustu
launþegasamtakanna. Laun-
þegasamtökin gátu ekki gert
iægri kröfur um kjarabætur
en það, sem ríkisstjórnin
hafði gefið loforð um. Laun-
þegaforustan taldi sig nauð-
beygða til þess að gera aðeins
hærri kröfur, í því skyni að
njóta áfram trausts umbjóð-
enda sinna. Það var óhyggi-
legt af ríkisstjórninni að gefa
loforð og yfirlýsingar, eins
og gert var. Hyggilegra hefði
verið að lofa aðeins því, að
gera það sem unnt væri til
þess að bæta kjör almenn-
ings. Launþegar vilja fá beina
kauphækkun. Þeir, sem
minnst bera úr býtum þurfa
þess vissulega með. Ef samn
ingar hefðu verið frjálsir
milli samningsaðila má vel
vera, að launþegar hefðu ósk
að eftir því, að stytting
vinnuvikunnar og lenging or-
lofs væri að þessu sinni frest
að. Talið er, að útgjaldaaukn
ing atvinnuveganna aukist
um 14 — 15% vegna lengingu
orlofs og styttri vinnuviku. Ef |
ekki væri stofnað til þeirra
útgjalda nú, hefi verið
mögulegt að hafa beina kaup
hækkun allt að því helmingi
hærri en um var samið. Ef
launþegar hefðu fengið frjálst
val um beina kauphæ1.- kun í j
stórauknum mæli, eða þau
hlunnindi, sem felast í stytt-
ingu vinnuvikunnar og leng-
ingu orlofs, er mjög líklegt að
sú leiðin, sem gefur meiri
kauphækkun hefði verið val-
in. Það hefði einnig auðveld
að samningsgerðina, ef rík-
isstjórnin hefði ekki tekið val
frelsið af launþegunum.
Svo er að sjá, að~ ríkis-
stjórnin hafi ekki gert sér
grein fyrir því, að hlunnind-
in, S2m felast í lengingu or-
lofs og styttingu vinnuvikunn
ar, ná ekki til allra starf-
stétta, svo sem bátasjómanna
og bænda. Brýna nauðsyn ber
til að finna leiðir til þess að
jafna þann aðstöðumun, sem
nú er greinilega stóraukinn.
Með au' inni tækni og vax-
andi framleiðni ber að stefna
að því, að vinnutíminn sé
hæfilegur. Með því geta af-
kösf orðið meiri á hverja
vinnustund. Með löggjöf
þeirri, sem áður getur, mun
vinnuvikan verða 37 stundir
þar sem kaffitímar eru
greiddir með fullu tímavinnu
kaupi. Hafa íslendingar því
styttri vinnuviku en aðrar
þjóðir. Of langur vinnutími
sh íðir gegn eðhlegri þróun
og heilbrigðu lifi í menning-
arþjóðfélagi. Hæfilegur vinnu
tími og kauphækkun á hverj-
i m tíma, í samræmi við aukn
ar þjóðartekjur og af'komu
atvinnuveganna er sjálfsögð
og eðlileg krafa frjálslegra
manna.
Lífskjörin batna með
auknum þjóðartekjum.
Lífskjörin hér á landi hafa
batnað mjög í seinni tíð,
vegna vaxandi þjóðarte’.-na,
tækniþróunar og aukinnar
fjölbreytni í atvinnulífinu.
Fyrrverandi ríkisstjórn stuðl
>aði að fjölbreytni í atvinnu-
lífinu með því að koma á
nýjum atvinnugreinum og
efla þær, sem fyrir voru.
Þjónustuatvinnuvegirnir gefa
nú milljarða í gjaldeyristekj-
ur árlega.
Fyrrverandi stjórnarand-
staða var neikvæð og á móti
flestu þvi, sem fyrrverandi
ríkisstjói-n vann að. Þess
vegna hugleiða margir, hvern
ig þjóðin væri nú á vegi
stödd, ef núverandi stjórnar-
flokkar hefðu ráðið síðustu
12 árin.
Margir gera sér grein fyr-
ir því, að síðasti áratugur
markar tímamót í framfara-
og atvinnusögu þjóðarinnar.
Þá var grundvöllur lagður að
meiri uppbyggingu á öllum
sviðum atvinnulífsins en
nokkru sinni áður. Þá var
lagður hornsteinn að vel-
gengni í þjóðarbúskapnum
rneð stöðugt vaxandi þjóðar-
tekjum. Þannig var unnið að
bættum lífskjörum almenn-
ingi til handa, og atvinnuör-
yggi fyrir alla landsmenn.
Vegna nýrra atvinnugreina
og aukinnar fjölbreytni í at-
vinnulífinu er nú mikil at-
vinna í landinu. Segja má, að
atvinnuleysi heyri nú fortíð-
inni til. Unnið er að fram-
kvæmdum víða um land, sem
fyrrverandi ríkisstjórn und-
irbjó og byrjað var á fyrir
stjórnarsliiptin.
Skömmtunarskrifstofan mun
tefja framkvæmdir.
Ríkisstjórnin hefur lagt
fram frumvarp um Fram-
j kvæmdastofnun ríkisins. Verð J
I ur það stórt ríkisbákn, sem á I
| að taka til starfa um næstu •
áramót. Stofnunin verður al-
menn skömmtunarskrifstofa,
sem akveður í hvaða fram-
kvæmdir skuli ráðizt. Vest-
mannaeyingar muna skömmt
unartímana, þegar fjöldi
manna var ákærður fyrir að
byggja þak yfir höfuðið, án
þess að hafa til þess leyfi
frá valdhöfum í Reykjavík.
Hlutverk skömmtunarskrif
stofunnar er a.ð koma í veg
fyrir að einstaklingsframtak
geti notið sín. Enginn fær
fjármagn til framkvæmda,
nema Framkvæmdastofnunin
hafi gefið til þess leyfi. I
stofnuninni verður þriggja
manna framkvæmdaráð, einn
frá hverjum stjórnarflokki,
sem sér um daglegan re'kstur.
Þannig verður réttlætinu
fullnægt með hæfilegri hlut-
drægni, að ætla má, eins og
dæmi eru til um. Ríkisbákn
þetta mun leggja fjötra á
frjálst framtak og eðlilegar
framfa.rir í landinu. Aí því
getur leitf samdrátt og minnk
andi atvinnu. Almenningur
mun óska þess að aftur homi
I tímar frelsis og framfara. Á
líðandi ári hefur verið ár-
gæzka til lands og sjávar.
Við stjórnarskiptin stóð
þjóðarbúið í blóma og at-
vinnuvegirnir styrkum fæti.
Þar er því mikið sjálfskapar-
víti, ef samdráttur verður nú
í framkvæmdum, atvinna fer
minnkandi og atvinnuleysi
jafnvel boðið heim. Allir vona
að hjá vandræðum verði
komizt, þótt blikur séu á lofti
vegna óviturlegrar stjórnar-
stefnu og stjórnaraðgerða.
Ingólfur Jónsson.
Kjðrístertuiw
eru væntanlegar fyrir jól!
9 manna á kr. 155,00. Einn-
ig 3 tegundir af Fromage.
Tökum pantanir og sendum
heim á rðfangadag.
Viö erum líka með úrval af
konfo tkössum, spilum, öli og
gosdrykkjuin og allskonar
sælgæti.
GLEÐILEG JÓL!
Búr h. f.
SÍMI 1310.
hefur hjólkoppur og hringur
af Volkswagen.
Upplýsingar í síma 1299.