Fylkir - 23.12.1971, Blaðsíða 9

FYLKIR
9
..^23».
J ólaklukkur nar
JÓLASAGA — ÞÝDD VR NORSKU.
Ævaforn saga segir frá því,
a'ð í fjarlægu landi hafi einu
sinni staðið mjög merkileg
kirkja. í stærstu borg lands-
ins var kirkjan reist á hæð
einni. Umhverfis hana voru
múrar miklir úr höggnum
grásteini og í gegnum vold-
ugt, bogamyndað hlið var
gengig inn að þessum fagra
helgidómi.
Inni í kórnum var skraut-
legt altari úr hvítum marm-
ara. Þar var lika orgelið, en
tónar þess voru svo voldugir,
að þegar leikið var á orgelið
héldu borgarbúar að storm-
ur væri skollinn á og flýttu
sér að loka bæði gluggum og
dyrum. Það merkilegasta við
þessa fögru kirl: ju var þó
hinn undursamlegi hljómur
klukknanna. Kirkjuturn-
inn var gerður úr líparit og
umvafinn villivínviði svo
hátt sem augað eygði. En
sjólf turnspíran var svo há,
að sagt. var, að aðeins í heið
s'kíru veðri væri hægt að sjá
topp hennar, og þó gat mað-
ur aldrei verið viss um að
hafa séð alla leið.
Þeir, sem byggt höfðu
turninn voru dánir fyrir
hundruðum ára svo að eng-
inn vissi, hve hár hann var.
En eitt vissu allir: Uppi í turn
inum var klukknakerfi úr
jólaklukkum. Þær höfðu ver-
ið þar frá því að kirkjan var
byggð, og sagt var að frá
þeim bærust fegurstu
syni og þakkaði honum fyr-
ir málalokin. Hann sagði lít-
ið, en aldrei hef ég séð hann
með meira gleðibragði, en
þegar hann tók í höndina á
mér í það skiptið. Það sem
hann afrekaði í sambandsmál
inu, mun verða glæsilegasta
endurminningin um Jón
Magnússon, þegar tímar líða.“
Jörundur Brynjólfsson fyrr
verandi alþingismaður segir
í bréfi til greinarhöfundar
m. a.: „Jón Magnússon var
gáfumaður og prýðilega
menntaður. Hann var mjög
góður lögfræðingur og laginn
og lipur í ölum samningum,
en markvíst stefndi hann að
settu marki í öllum slikum
samningum. _ Jóni hefur
aldrei verið þai kað það eins
og vert væri, samninginn við
Dani 1918. Þar átti hann mest
an þátt allra manna að þeir
tókust. Og ég efast um að
nokkrum manni öðrum hefði
tekizt það eins vel.“
Jón þótti ekki mikill ræðu
maður, talaði sjaldan og
stutt, en rökfastur í deilum.
Hann var fastur fyrir og þrár
þar sem hann tók það í sig.
Frægast dæmi þess er, þá er
hann snéri aftur frá Hafnar-
firði, er hann var kominn á
leið til útlanda, til þess að
hafa hönd í bagga með sér-
legu herliði, sem átti að taka j
fósturson Ólafs Friðrikssonar I
rússneskan og flytja burt úr [
landi samkvæmt úrskurði
heilbrigðisyfirvalda.
Jón Krabbe, forstöðumað-
ur íslenzku stjórnarskrif-
stofunnar í Khöfn, þek-ti Jón
manna bezt, og kannski hef-
ur enginn lýst honum betur.
Hann segir svo í endurminn- ■
j ingum sínum: „Á hinum
I langa ferli Jóns Magnússon
ar sem forsætisráðherra 1917
—22 og frá 1924 fram að and
láti hans 1926 _ hafði tekizt
náið samband milli mín og
þessa ágætismanns. Eg dáð-
ist að hæfileikum hans í með
ferð mála og óeigingirni í
skapferli hans. Hann var ger
sneyddur hégómaskap og að
því er ég fékk séð einnig
alllri pólitískri metorðagirni.
Honum var raun að því að
þurfa að taka þátt í veizlu-
höldum og halda ræður op-
inberlega, og hann sagði mér
að þá hafi hann átt beztu ár
ævi sinnar, er hann gegndi
því ekki sérlega kröfufreka
starfi að vera bæjarfógeti í
Vestmannaeyjum. í þessum
efnum sem nú voru nefnd
vorum við sama sinnis, og ég
fann á vissan hátt til meiri
skyldleika við hann en nok'k-
urn annan mann sem ég hafði
unnið fyrir . . . Hann var
kyrrlátur og hógvær, og ekki
glæsilegur og andríkur eins
og Hannes Hafstein; hann
vai' hygginn og ákveðinn, en
skorti þann kraft og þá þörf
til að láta að sér kveða sem
ýtir mörgum stjórnmálamönn
urn áfram. . . .“
Kona Jóns var Þóra Jóns-
dóttir, háyfii'dóme.ra Péturs-
sonar.
Nokkur heimildarrit:/ And
vari 1928, æviágr. E. H. Kvar-
an. / Alþingismannatal, Rvk.
1952. / A.KL.J. Lögfræðinga-
tal. / Alþingistíðindi. / Kr.
x\lb.: Hannes Hafstein, ævi-
saga / Þoi'steinn Gíslason:
Þættir úr stjóx'nmálasögu ís-
lands árin 1896 — 1918.
klukknahljómar veraldarinn-
ar. Sumir sögðu að frábær
tónlistarmaður hefði steypt
þær og stillt og komið þeim
fyrir í turninum. Þess vegna
væri hljómur þeirra svo fag-
ur. Aðrir sögðu, að hin dá-
samlega hljómfegurð stafaði
af því, að þær væru svo hátt
uppi í hinu hreina, tæra lofti.
En allir voru sammála um,
áð undursamlegri hljómar
gætu aldrei borizt að eyrum
nokkurs manns, það væri lík
ast englasöng í skýjum him-
insins.
Nú hafði enginn heyrt þess
ar 'klukkur hringja í mörg,
mörg ár. Gamall maður, sem
átti heima rétt hjá kirkjunni
sagði að móðir sín hefði heyrt
þennan dýrðlega klukkna-
hljóm, þegar hún var bai-n.
Það var allt, sem vitað var.
Það var gamall og góður
siður í þessari borg, að á
jólanótt fóru allir, bæði stór-
ir og smáir, til kirkjunnar til
að gefa Jesúbarninu gjafir
sínar. Og sagt var, að þegar
stærsta og bezta gjöfin væri
lögð á altarið, þá blandaðist
hljómur jólaklukknanna sam
an við tóna orgelsins og radd
ir söngflokksins.
Þegar frá leið náði verald-
leikinn æ sterkari tökum á
hugum borgarbúanna, og
engin gjöf reyndist þess um-
komin að framkalla hina ó-
viðjafnanlegu hljóma jóla-
'klukknanna. Það voru eink-
um auðmennirnir, sem nú
fóru upp að altarinu og
reyndu að yfirbjóða hver ann
an með dýrum gjöfum.
„Vex-a má, að gjöfin mín
fái jólaklukkurnar til að
hringja", var eina hugsun
þeirra hvers um sig. Og svo
heyrðist aðeins þytur vinds-
ins í háa turninum, þrátt
fyrir viðhafnarmikla guðs-
þjónustu og dýrar gjafir.
í litlu þorpi, ekki allfjarri
áttu heima tveir litlir dreng-
ir, Pétur og litli bi'óðir hans.
Þaðan sást í skíru veðri,
turninn á hinni undraverðu
kirkju. Drengirnir vissu lítið
um jólaklukkurnar, en hina
viðhafnarmiklu guðsþjónustu j
á jólanótt könnuðust þeir vel
við, og nú höfðu þeir með
allri leynd ákveðið að fara
þangað á næstu jólum.
„Það er enginn, sem getur
ímyndað sér alla þá fegurð
og dýrð, sem þar er að sjá,
og heyra“, sagði Pétur við
bróður sinn. „Mér hefur
meira að segja verið sagt, að
stundum komi sjálft Jesú-
barnið og blessi söfnuðinn.
Hugsaðu þér, ef við fengjum
að sjá það.“
Á aðfangadag var mjög
kalt og fann'koma nokkur.
Þegar leið á daginn lögðu
þeir af stað Pétur og litli
bróðir og leiddust. Rökkxúð
færðist yfir og þeir sáu greini
lega ljósin, sem loguðu í öll-
um gluggum borgarinnar. Þeg
ar þeir nálguðust borgarhliðið
sáu þeir einhverja dökka
hrúgu í snjónum. Þeir færðu
sig nær til að athuga hvað
þetta væri og kom þá í ljós
að þar var gömul, fátæk
kona, sem hnigið hafði niður
á vegarbrúnina, yfirkomin af
þreytu. Mjúki snjórinn hafði
veitt henni næga hvíld svo
að hún var sofnuð.
Pétur var nógu stór til að
skilja, að ef konan lægi
þarna, mundi hún aldrei
vakna aftur. Hann kraup við
hlið hennar og reyndi að
vekja hana. Hann ýtti við
henni og tók, í handlegg henn
ar en hún virtist eiga erfitt
með að vakna. No'kkur augna;
blik horfði Pétur þögull á
hana en sagði síðan:
„Þetta dugar ekki, litli
bróðir, þú verður að fara einn
en ég ætla að reyna að halda
henni vakandi. „Fara einn,“
kallaði Litlibróðii’, „og þá
ferð þú á mis við þessa miklu
jólahátíð?“
Pétur barðist við að dylja
tárin. „Líttu á vesalings kon
una Litlibróðir. Hún frýs í
hel, ef enginn hjálpar henni.
Allir bæjarbúar eru farnir til
kirkju, en þegar þú kemur
aftur, getur þú fengið ein-
hvern til að sækja hana. Eg
ætla að vera hjá henni og
gefa henni nestið mitt og
í'eyna að sjá um að hún hel-
frjósi ekki. Við þurfum ekki
báðir að missa af guðsþjón-
ustunni fyrir það, svo að
það er bezt að þú farir. En
þú verður að hlusta fyrir
okkur báða. Eg held að Jesú
viti hvað feginn ég hefði vilj
að vera með. Og ef þú getur
laumazt upp að altarinu, án
þess að að verða fyrir öðr-
um, þá leggðu þennan silfur
pening á altarið, sem litla,
gjöf frá mér.“
Litlibróðir gat naumazt var
izt gráti, en einn fór hann til
kirkjunnar og Pétur heyrði
fótatak hans íjarlægjast meir
og meir. Stóra kirkjan ljóm-
aði þetta jólakvöld. Margir
hvísluðust á um það, að al-
drei hefði kirkjan þeirra ver
ið eins fögur. Þegar vold-
ugir tónar orgelsins hljóm-
uðu og allt fólkið söng titruðu
veggir kirkjunnar og Pétur
litli ,sem hafðist við fyrir
utan borgarhliðið fann að
Tréklossar
eru
vinsæl
jólagjöf
Rauðir og bláir
stærðir 22 — 27
Rauðir og bláir
úr lakkleðri.
stærðir 35 — 41
Svartir
stærðir 28 — 46
Brúnir
stærðir 40 — 45
Axel Ó. Lárusson.
Skóverzlun.
Ulugagata 41.
Upplýsingar gefur Ólaf-
ur Gunnarsson,
sími 1368.