Alþýðublaðið - 05.01.1924, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Skifting þjóðarinnar
eltir &tTÍima.
(Eftir »Hagtíðindum<.)
Eftirfarandi yfirlit sýnir, hvern-
ig landsbúar skiftust eftir atvinnu
samkvæmt manntalinu 1920. Tii
hverrar atvinnu eru taldir allir,
sem þá atvinnu stunda sem að-
alatvinnu, ásamt konum þeirra
og öðru skylduliði, sem er á
þeirra tramfæri, en innanhúshjú
eru öll taiin sér undir atvinnu-
flokknum >Ymisleg þjónustu-
störi<.
U
Tí
rtí
w
13
-*•»
I
m
0
tí
o
M
1 1
M
CD^ 05^ eq^ (M oo^ CD l>
cC oT 00 iH (M ccT of rH O
rH t-H rH
]> I> t'- 05 CD CD (M (M
iH r-H 05 CO CO CD 00 05
CD 05 CD 50 TTi 00 CD
co O t^ O rH CD rH rH
rH rH r—1-
50 00 05 00 t> t-H CD O
I> rH 05 00 co co co
50 05 r—f ríf 50 <M r—1 05
r-H 00 00 50 50 CD rH
t-H
<M O 05 CO rH 05 50 CD <M
I> (M 05 50 00 00 Tþ CD
00 CD 00 rH 05 rH CD 50 (M
rH *-H 05 50 50
(M .
. -
• • -
• • -
0 0 XD «4-1 •
«—1 <D cö
S-4 3 iH bc 0 O a cð 0 0 .. •
c« Ö 20 cö p 0 bc -4-3 00 3 0 bp 03 a cð 0
.9 e S m ‘CD lð 0
*> cö 3 bD O co Xíl bO O § 0 bn 0 H-4 03 ••H >
W> 20 03 U cð M ‘J3 ■ c<5 u cð 'Ö
02 s D '3 20 ‘5> > <D > C 5 <D > bL <D r~i a 3 03 bD a» XX 0 'CD
cö M O nO o cS s oo Ph 'Ö 0 cð K CB a 'jx TZ 43 »*—< ■s s> s OQ *0
o
05
co
05
00
rH
lO
00
CM
co
m
a
c3
m
Samkvæmt þessu hafa 85°/0
iandsbúa verið taldir 1 atvinnu-
greinunum laudbúnaði, fiskveið-
um, iðnaði og verzlun og sam-
göngum.
Þegar athuguð er breytingin
á atvinnuskiítingunni næsta ára-
tuginn á undan manntalinu eða
síðan manntalið fór fram 1910,
þá virðist öruggara að skifta
innanhúshjúunum niður á þær
atvinnugreinar, sem þau hafa
startað hjá. því að greiningin á
milii innanhúshjúa og atvinnu-
hjúa er oít mjög vafasöm, eink-
anlega ( landbúnaðinum, og er
ekki öidungis víst, að hún hafi
yerið alveg eins við bæði mann-
tölin. Enn fremur er sá munur,
að við manntalið 1910 kom und-
ir »Ymisleg þjónustustörf< tölu-
vert mikið af daglaunamönnum
(4150), sem að réttu lagi áttu
heima undir atvinnugreinum þeim,
sem taldar eru þar á undan, en
án þess að sæist, hvernig þeir
skiftust niður á þær. Við mann-
talið 1920 hefir aftur á móti ver-
ið gerð meiri gangskör að því
að skifta daglaunamönnunum eftir
þeirri vinnu, sem þeir starfa að,
og hefir það tekist svo, að ekkl
éru eítir nema örfáir menn í
þessum óákveðna flokki (52). Til
þess að fá réttan samanburð á
milii manntalanna, verður því að
flytja 4100 manns ásamt 300
hjúum þeirra úr »ÝmisIegum
þjónustustörfum< i9ioyfiríþær
atvinnugreinar, sem þeir eiga
h«ima í. Þykir sennilegt, áð
meginþorri þeirra eigi að teljast
undir »Verzlun og samgöngur<
(eyrarvinna), en nokkur hluti
undir >Handverk og iðnað<
(grjótvinna, vegavinna o. fl).
Aftur á móti mun það varla
teljandi, sem fara á undir fisk-
veiðar og landbúnað. Hér er
gert ráð fyrir, að 8/4 fari undir
verzlun og samgöngur, en J/4
undir handveik og iðnað.
Þegar gerðar hafa verið þær
breytingar, sem hér hefir verið
skýrt írá, verður atvinnuskifting-
in vlð bæði manntölin þannig:
CD»C(MHlC(M(MO)00 O
I 2
tí
rtí 0
CM
<*-< 35
< rH
CO CO O 05 05
10 CM
O f-d H o
i-H w cq 00 ^ co -h co i>
tíT cd* .05 r—i ed'ó cd •h’ o 1
"sh H rH r-H
(M CO kO
Í> O rH
O CO (M
CO 50 l>
xíi rH
O O vH — H ©
00 ^ (N CD ið
l> o H O CD co
O
CM
05
^0005(M0:í5<MC0O
^iOIMQíOhCOCOh
00 l> t> t—i zD CO 05 TÍi |>
CO CO CO H (M rH rH
08
q
i3
>
■+J
cð O
ÖO cð
® o
§ s
ro T3
& a
XZ 03
'O H
6D
o
’S >
> XS
M P
» es
b W
a ■g
0 4J
O CQ
CJ3 P
S-p
03 3
02 p
vO
bJ) g
fi öfl
§ A
N .22
3 S
P- 'b
©
o
o
o
eo
oo
uO
co
o
œ
o
o
73
a
cð
m
Hefztu breytingarnar á at-
vinnuskiitingunni frá 1910 til
1920 eru samkvæmt þessu þær,
að fólki við landbúnað hefir
fækkað töluvert, en fjölgað mikið
við veizlun og samgöngur og
handverk og iðnað. Árið 1910
taldist meira en helmingur lands-
búa til landbúnaðarins, en 1920
var hlutfallið komið töiuvert
langt niður fytir helming. Og
hér er ekki að eins að ræðá um
hlutfallslega lækkun, heldur Iíka
um beina fækkun. Fólki við
landbúnað hefir fækkað um fram
undir 2000 manns frá 1910 til
1920. Stafar sú tækkun eingöngu
trá fækkun á vinnutólki og
kaupafólki. í öllum öðrum flokk-
um hefir fólkinu fjöigað milli
manntalanna, nema styrkþegum
af almannafé, en á því mun
hæpið að byggja mikið, því að
oít munu menn reyna að hiiðra
sér hjá að láta þess getið á
manntalsskýrslunum, áð þeír séu
á sveitinni. Þegar írá eru talin
ýmisleg þjónustustörf, sam ©kki
gætir neins, þegar búið er að
taka innanhúshjúin burtu, þá er
eítirlauna og eigna-menn sá
flokkurinn, sem tiltölulega mest
hefir fjölgað miili manntalanna.
Þó er það ekki eítirlaunamönn-
unum, sem hefir fjölgað svo
mikið, heldur eignamönnum, og
undir þennan flokk hefir 1920
verið teklð fólk, sem lifir á styrk
frá einstökum mönnum, en óvíst
er, hvar lent hefir áður. Vera
má Ifka, að fjölgunin á eigna-
möinum sé ekki raunverulega
eins mikil eins og hún sýnist,
því að venjulega eru upplýsing-
arnar á manntalsskýrslunum um
þá óíullkomnar og þess oft ekki
getið. ^ð þeir lifi á eignum sín-
um, svo að fara verður eftir
öðrum líkum. Er því ekki ólík-
iegt, áð tala eignamanna við
manntalið 1910 hafi orðið heldur
lág. Að þessum fiokkum undan-
skyldum hefir fjölgunin orðið
tiltölulega mest í verzlun og
samgöngum. Hefir fólki í þeirri
grein fjölgað 1910—20 um 57%,
þar sem manofjöldinn í heild
sinni hefir á sama tíma vaxið
um ii,2°/0 Handverk og iðn-
aður hefir vaxið um ' 45°/0, ó-
líkamleg atvinna um 25%, en
fiskveiðar ekki nema um 9%og
landbúnaðurhefir lækkað um 4%.