Fylkir - 08.05.2007, Blaðsíða 3

FYLKIR - 8. maí 2007
Efling háskóla- og
rannsóknastarfsemi
Trjáræktarsetur
í Eyjum
Sérstakur starfshópur um eflingu
háskóla- og rannsóknastarfsemi í
Vestmannaeyjum var skipaður af
bæjarstjórn Vestmannaeyja í mars sl..
í starfshópnum sem er sex manna eru
fulltrúar Vestmannaeyjabæjar,
Menntamálaráðuneytis, Háskóla
íslands, Rannsókna- og fræðaseturs
Vm. og atvinnulífsins í Eyjum.
Starfshópurinn hefur haldið nokkra
fundi og átt viðræður við ráðherra
þeirra ráðuneyta sem sem hafa komið
að starfsemi sambærilegra þekkinga-
setra, einkum á ísafirði, Húsavík og
Egilsstöðum. Þá áttu fulltrúar hópsins
einnig fundi með forstjórum Matís
ohf. og Hafrannsóknastofnunar í
síðustu viku. Vinna starfshópsins og
væntanlegar tillögur miða fyrst og
fremst að eflingu háskóla- og
rannsóknarstarfsemi í Eyjum, en
meginhluti starfsemi á þessum
sviðum fer nú fram í Rannsókna- og
fræðasetrinu við Strandveg. Mikil
þróun í þessum efnum hefur átt sér
stað á landsbyggðinni að undanförnu
og má þar einkum nefna tilkomu
Háskólaseturs Vestfjarða á ísafirði og
Þekkingarseturs Austurlands á
Egilstöðum. Rannsókna- og fræð-
setrið í Eyjum var fyrsta Setrið á
landsbyggðinni og hófst starfsemin
hér haustið 1984. Þrátt fyrir að mikil
þróun hafi átt sér stað í Setrinu á
undanförnum árum, einkum með
tilkomu Visku sem hóf starfsemi 2003
er mjög eðilegt að næstu skref í
framþróun verði stigin sem fyrst. Að
sögn Arnars Sigurmundssonar
formanns starfshópsins er vinnan
komin vel á veg og þess að vænta að
áfangaskýrsla og tillögur um efiingu
starfseminnar í Eyjum verði lagðar
fram í næsta mánuði. Það eru einkum
þrennt sem mun ráða miklu um
framhaldið. í fýrsta lagi þarf að styrkja
og treysta fjárhagslegan grundvöll
starfseminnar, í öðru lagi að auka og
efla háskóla- símenntunar- og
rannsóknastarfsemina í Setrinu og
tryggja um leið virkari aðkomu
atvinnulffsins. Gangi það eftir kallar
það á aukinn tækjakost og stærra
húsnæði. í vaxtarsamningi fyrir
Suðurland og Vestmannaeyjar frá
2006 er lögð áhersla á eflingu
Setursins í Eyjum. Má því segja má að
vinnan sem nú er í gangi falli vel að
vaxtarsamningnum. En væntanlegar
tillögur hópsins munu ná til fleiri
þátta, jafnt faglegra og fjárhagslegra.
Væntanlegar tillögur og eftirfylgni
þeirra munu miðast við að því að
hægt verði að setja aukinn kraft í
háskóla- og rannsóknastarfsemi í
Vestmannaeyjum frá upphafi næsta
árs.
Þingályktunartillaga
sem undirritaður
flutti, ásamt nokkrum
þingmönnum var
samþykkt á Alþingi
rétt fýrir þinglok.
Hún byggist á fela
landbúnaðarráðherra
að hefja undirbúning
að stofnun trjá-
ræktarseturs sjávar-
Suðurkjördæmi byggða , Vest-
mannaeyjum sem hafi það markmið
að rannsaka særoks- og loftslags-
breytingar á trjágróðri og trjárækt á
eyjum í Norður-Atlantshafi, einkum
fslandi, Færeyjum, Hjaltlandi, Orkn-
eyjum, Suðureyjum og Grænlandi.
Frumkvæði:
Frumkvæði að þessari tillögu kemur
frá Skógræktarfélagi Vestmannaeyja
með Ólaf Lárusson formann í broddi
fylkingar, ásamt Þorbergi Hjalta
Jónssyni, skógfræðingi og og
eyjapeyja. Það var mjög mikilvægt að
geta nýtt alla þá fagkunnáttu sem til
þarf, þegar slík mál eru lögð fyrir
Alþingi.
Af hverju Vestmannaeyjar
Vestmannaeyjar eru heppilegasti
staður trjáræktarseturs hér á landi,
vegna aðstæðna og þeirra rannsókna
sem þegar hafa farið þar fram. Árið
1989 hófust þar tilraunir með það
markmið að finna heppilegan trjá-
gróður fyrir strandsvæði á íslandi. Sex
árum síðar efldist sú vinna mjög
þegar hrundið var af stað með tilstyrk
fslandsbanka rannsóknarátaki til að
skýra orsakir trjáskaða íVestmanna-
eyjum og gera tilraunir með
ræktunaraðferðir sem gögnuðust í
saltálagi. Á sama tíma hóf Mógilsá -
rannsóknastöð skógræktar tilraunir
með mismunandi víði- og asparklóna
á Heimaey. Rannsóknir á saltálagi
voru einkaframtak en skjótt tókst
mjög gott og farsælt samstarf við
Mógilsá. Rannsóknirá saltálagi urðu
Vestmannaeyjar eru
heppilegasti staður
trjáræktarseturs hér
á landi, vegna
aðstæðna og þeirra
rannsókna sem þegar
hafa farið þar fram.
doktorsverkefni Þorbergs Hjalta
Jónssonar við Sænska landbúnaðar-
háskólann í Alnarp á Skáni og síðar
einnig masters-verkefni Margrétar
Lilju Magnúsdóttur við Háskóla
Islands. Rannsóknirnar hafa staðið
óslitið frá 1995 og mynda nú traustan
þekkingargrunn á þessu sviði. Skil-
yrði á Heimaey eru ákjósanleg til
rannsókna á vexti og þroska trjá-
gróðurs viðsjó.
Miklir möguleikar
Við Eyjamenn eigum f góðri sátt við
fagaðila hér innanlands að stjórna
þessum rannsóknum og hafa
frumkvæði. Til að byrja með verður
þetta smátt í sniðum, en ef allt gengur
eftir þá á þetta rannsóknarstarf eftir
að eflast mikið, og vonandi skapa hér
mörg störf til framtíðar. Við Guðni
Ágústsson mættum galvaskir á
fjölmennan aðalfund
Skógræktarfélags Vestmannaeyja og
það var ánægjulegt hve félagsmenn
voru áhugasamir og áttuðu sig vel á
því hve þetta verkefni væri spennandi
til framtíðar litið.
Lokaorð
Ég vil að lokum þakka Landbúnaðar-
ráðherra, Guðna Ágústsssyni og
fjármálaráðherra Árna M. Mathiesen
fýrir jákvæð viðbrögð við þessu máli,
því án aðkomu þeirra væri þetta
verkefni ekki komið eins langt og
raun ber vitni.
Stjórnarandstaðan
skilur ekki muninn
á einkarekstri og
einkavæðingu
Hverjum er best
treystandi fyrir rekstri?
Sjálfstæðisflokkurinn trúir á frelsi
einstaklingsins og hefur fylgt þeirri
hugsjón eftir með því að fela
einstaklingum og fyrirtækjum rekstur
sem áður var heftur af ríki og
sveitarfélögum. Engum dylst að
farsælast er að fyrirtæki og
atvinnurekstur sé á höndum
einkaaðila. Til þess að slá ryki í augu
kjósenda hefur stjórnarandstaðan
ítrekað haldið því fram að
Sjálfstæðisflokkurinn hyggist
einkavæða heilbrigðiskerfið og að
slfkt komi fram í ályktunum flokksins
af landsfundi. I’ ályktun flokksins um
velferðarmál kemurslíkt hvergi fram.
Hins vegar er talað um að nýta kosti
fjölbreyttra rekstrarforma á sem
flestum sviðum og tryggja þannig
hagkvæma nýtingu opinbers
fjármagns. Það er útúrsnúningur að
halda því fram að einkarekstur sé það
Sjálfstæðisflokkurinn
trúir á frelsi
einstaklingsins og
hefur fylgt þeirri
hugsjón eftir með því
að fela einstaklingum
og fyrirtækjum rekstur
sem áður var heftur af
ríki og sveitarfélögum
sama og einkavæðing. Þetta er
auðvitað gerólíkt, því með
einkarekstri greiðir ríkið fyrir
þjónustuna sem einkaaðilar sjá um að
veita.
Það hefur væntanlega ekki farið
framhjá neinum að rfkið hefur nú selt
15,203% hlut sinn í Hitaveitu
Suðurnesja. í ársskýrslu HV fyrir árið
2006 er hluturinn metinn á
1.133.356.000 kr. (rúman einn komma
einn milljarð). Kaupandinn Geysir
Green Energy mun hinsvegar greiða
7.617.000.000 kr. (rúmlega sjö og
hálfan milljarð) fyrir hlutann. Með
þessu er ríkisstjórnin undir forystu
sjálfstæðismanna að losa um eignir
og koma þeim í hendur einkaaðila.
Eins og með aðra fjármuni ríkisins
mun söluandvirðið verða nýtt til að
bæta lífskjör í landinu. Fram-
bjóðendur stjórnarandstöðunnar
hafa kallað þessa sölu „siðlausa" og
óttast að hér kunni að vera á ferðinni
tækifæri fyrir einhverja til að hagnast.
Vegna ákvarðana
sjálfstæðismanna í
ríkisstjórn og í
bæjarstjórn
Vestmannaeyja eiga
Eyjamenn nú þrjá og
hálfan milljarð í
Hitaveitu Suðurnesja
miðað við gengi bréfa.
Vestmannaeyjabær á skv. fyrrgreindri
ársskýrslu 6.878% hlut í þessu
verðmæta fýrirtæki eða 512.756.280
að nafnvirði. Hlut þennan eignaðist
bærinn þegar það heillaskrefvartekið
að sameina Bæjarveitur Vestmanna-
eyja við HV. Á sínum tíma var sú
ákvörðun sjálfstæðismanna mjög
umdeild og þótti vinstrimönnum í
Vestmannaeyjum þetta mikið
óheillaskref. V- listinn lagðist gegn
sameiningunni, en Andrés Sigmunds-
son stóð með D-lista. Lítið hefur
heyrst frá V-lista hvað þetta varðar
upp á síðkastið. Miðað við gengið á
bréfum ríkisins er hluti Vestmanna-
eyjabæjar nú 3.446.234.957 (rétt tæpir
þrír og hálfur milljarður). Þá er einnig
rétt að halda því til haga að HV hefur
nú skrifað undir kaupsamning á nýrri
vatnslögn til Vestmannaeyja sem
kemur sennilega til með að kosta um
milljarð. Slíkt hefði orðið þungur biti
fyrir Bæjarveitur Vestmannaeyja.