Fylkir - 23.12.2007, Blaðsíða 11

Vestmannaey eins og hún leit út þegar hún kom frá Japan 1973.
Vestmannaey VE 54
frá íslandsmiðum til Argentínustrandar
23.janúar 1 973 var Vestmannaey á siglingu á
Kyrrahafi milli Hawaii og Panama á heimstíminu til
Eyja. Samskipti við skip á fjarlægum slóðum
vorum með öðrum hætti þá en nú til dags þannig
að skipverjar fengu einungis óljósar fregnir af því
gegnum fréttir erlendra útvarpsstöðva að eldgos
væri hafið á Heimaey. Sumar fréttir voru á þann
veg að byggðin hefði eyðs og allir íbúar farist.
Vestmannaey VE
54 sigldi úr heima-
höfn í Eyjum áleiðis
til nýrra heimkyn-
na í Argentínu í
Suður Ameríku 22.
október sl. Þar með
lauk nærri 35 ára
farsælli sögu
skipsins í eigu
Bergs Hugins ehf.
Vestmannaey hefur verið mikið
afla- og happaskip gegnum árin og
skilað drjúgum arði til sam-
félagsins í Eyjum sem og til þjóðar-
búsins í heild.
Þó að skipið sé komið til ára sinna
á það samt enn mikið eftir enda
hefur því verið vel við haldið og
það hefur gengið í gegnum
endurnýjanir og breytingar, þannig
að búast má við að Vestmannaey
eigi eftir að skila miklum afla á
land og góðum arði er skipið hefur
veiðar á nýjum slóðum við strendur
Argentínu.
Bergur og Huginn
í skuttogaraútgerð
Útgerðarfélagið Bergur Huginn
ehf. var formlega stofnað í
desember árið 1972 af útgerðum
Bergs VE 44, sem var í eigu
bræðranna Kristins og Sævalds
Pálssona, og Hugins VE 55, í eigu
mágs þeirra, Guðmundar Inga
Guðmundssonar. Þeir Kristinn á
Berg, og Ingi á Huginn fóru með
ferðina í undirbúningi stofnunar
Bergs Hugins ehf. Tilgangurinn
með stofnun félagsins var að
ráðast í nýsmíði á skuttogara og
hefja útgerð hans frá Vestmanna-
eyjum. Hófst undirbúningur og
samningagerð vegna nýsmíðin-
nar áður en félagið var formlega
stofnað og var þá unnið að
verkefninu undir nafni beggja
félaganna, Bergs og Hugins.
Með smíðinni á Vestmannaey
var lagður grunnurinn að
öflugu útgerðarfyrirtæki
Stofnendur Bergs Hugins ehf.
voru kappsfullir skipstjórar og
útgerðarmenn og höfðu trú á að
með útgerð á nýjum skuttogara
mætti byggja upp frá grunni
öflugt útgerðarfyrirtæki. Kristinn
og Ingi reyndust sannspáir í þes-
sum efnum því með kaupunum
Vestmannaey var lagður grunn-
urinn að öflugu útgerðarfyrirtæki
sem hefur eflst og dafnast gegn-
um árin og er nú, 35 árum síðar, í
hópi öflugustu útgerðarfyrirtækja
landsins.
Þessi djarfhugur og framsýni
frumkvöðlanna lagði grunninn
sem að happasæl vegferð hefur
verið byggð á. Það er nauðsyn-
legt að hafa grunninn góðan en
það er ekki síður mikilvægt að
byggja áfram upp og það hefur
verið gert hjá útgerð Bergs
Hugins ehf. frá upphafi.
Fyrirtækinu hefur verið stjórnað
af röggsemi, dugnaði og myn-
darskap alla tíð og það hefur fært
fyrirtækið á þann stall sem það er
í dag.
Djörf ákvörðun að
smíða skipin í Japan
Það var árið 1972 sem tíu íslenskir
útgerðaraðilar ákváðu að ráðast í
nýsmíði á skuttogurum. Tilboð í
smíði skipanna bárust víðsvegar
frá Evrópu en eitt tilboð barst frá
Japan. Við yfirferð tilboðanna
kom í Ijós að japanska tilboðið var
það lang hagstæðasta og var því
ákveðið að kanna aðstæður hjá
Japönunum og í framhaldi af því
að ganga til viðræðna við þá um
smíði togaranna tíu. Þær
viðræður leiddu síðan af sér að
gengið var til samninga við þá
um smíðina.
Margir urðu til að gagnrýna þá
ákvörðun útgerðanna að ákveða
að smíða skipin í Japan, sem var á
þeim tíma framandi og fjarlægt
fyrir fslendinga. Vissulega var
ákvörðun útgerðanna djörf en
byggð á skynsemi, framsýni og
hugdirfsku þeirra sem að komu.
Útgerðarmennirnir vissu að
Japanir voru og eru enn ein
mesta fiskveiðiþjóð heims og því
hlyti að vera hægt að treysta
þeim til að byggja góð og öflug
skip. Þetta hefur og komið á
daginn því japönsku skuttoga-
rarnir reyndust allir ákaflega vel
og hafa skilað miklum afla og þar
af leiðandi verðmætum á land. 35
ára farsæl saga Vestmannaeyjar
VE 54 er gott dæmi um það.
Vestmannaey var smíuð í
Muroran á Hokkaido
Þegar gengið hafði verið frá
samningum milli útgerðanna tíu
og Japananna að þeir tækju verk-
ið að sér kom hópur Japana til
íslands til funda með
útgerðunum. Voru fundirnir hald-
nir á Hótel Loftleiðum og í þriggja
vikna fundartörn voru skipin
nánast hönnuð og teiknuð á
hótelinu og gengið frá samkomu-
lagi um búnað og aðra þætti
smíðinnar.
Togararnir tíu voru síðan smíðaðir
á tveimur stöðum. Annars vegar í
Muroran á Hokkaido eyju, nyrst í
Japan, og hins vegar í Niigata á
vesturströnd landsins.
Vestmannaey var smíðuð í
Muroran. Smíðin hennar var lokið
um níu mánuðum eftir að gengið
hafði verið frá samkomulagi um
búnað, hönnun og teikningar á
fundunum á Hótel Loftleiðum.
Skipið var afhent Berg Huginn
ehf. 31. desember 1972 og má því
segja að á gamlársdag 1972 hafi
formlega hafist farsæl
útgerðarsaga Vestmannaeyjar og
þá um leið Bergs Hugins ehf.
Á siglingu í Kyrrahafi er
óljósar fréttir af eldgosinu á
Heimaey bárust
Það er löng siglingaleiðin frá
Japan til fslands og tók sigling
Vestmannaeyjar heim 49 daga.
Haldið var af stað frá Hokkaido
31. desember 1 972 áleiðis til
Vestmannaeyja þar sem ráðgert
var að fyrsti skuttogari Eyjamanna
kæmi til hafnar eftir miðjan
febrúar og þar með yrði markaður
nýr kafli í útgerðarsögu
Eyjamanna. Eldgosið á Heimaey
varð þó til þess að Vestmannaey
sigldi ekki til heimahafnar í Eyjum
eins og til stóð heldur kom til haf-
nar í Hafnarfirði 19. febrúar 1973.
23. janúar 1973 var Vestmannaey
á siglingu á Kyrrahafi milli Hawaii
og Panama á heimstíminu til Eyja.
Samskipti við skip á fjarlægum
slóðum vorum með öðrum hætti
þá en nú til dags þannig að
skipverjar fengu einungis óljósar
fregnir af því gegnum fréttir
erlendra útvarpsstöðva að eldgos
væri hafið á Heimaey. Sumar frét-
tir voru á þann veg að byggðin
hefði eyðst og allir íbúar farist.
Þessar stundir líða eflaust seint úr
minni þeirra er þar voru því þeir
biðu þeir milli vonar og ótta í um
sólarhring eftirfregnum um afdrif
íbúa heimabyggðar þeirra. Eftir
sólarhrings bið bárust þær fréttir
að allir íbúar hefðu bjargast heilir
á húfi og varð mikill léttir um
borð við þær fregnir, þó að auðvi-
tað hafi verið erfitt að vera á svo
fjarlægum slóðum á þessum
víðsjárverða tíma í Eyjum.
Fyrsta löndun í Eyjum
4. september 1974
Það var auðvitað ákveðið áfall
fyrir útgerðina að geta ekki hafið
útgerð Vestmannaeyjar VE frá
Eyjum eins og til stóð upphaflega
en kannski hefur máltækið; Fall er
farar heill, átt vel við í þessu tilfelli