Skátablaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 20

mylnustörf, til þess að hafa rneiri peninga-
ráð. Og ég! Sjálfunr mér hef ég nrikið um
að kenna líka. Hef ég eigi stundunr sent
ykkur til að vatna blómunum mínum, í
stað þess að láta ykkur læra? Og þegar
mig langaði til að veiða fisk, — gaf ég
ykkur þá ekki frídag?“
Hamel hvarf frá einu til annars. Hann
talaði um frakkneska tungu, taldi hana
fegurst tungumál í víðri veröld, ljósast og
rökréttast. Brýndi fyrir okkur að varð-
veita það og gleyma því aldrei, því að eins
lengi og ánauðug þjóð héldi fast í tungu
sína, hefði hún lykilinn að prísundinni.
Hann opnaði mállýsingabókina og las kafl-
ann, sem hann hafði sett okkur fyrir, Mig
furðaði, hvað vel ég skildi. Allt, sem hann
sagði, virtist mér svo auðvelt, svo auðvelt.
Ég held líka, að ég hafi aldrei hlustað
eins vel, og að hann hafi aldrei skýrt neinn
hlut með svo mikilli þolinmæði. Það leit
út eins og vildi veslings maðurinn troða
í okkur öllu, sem hann vissi, áður en hann
hyrfi brott, og gera það allt í einu.
Næst mállýsingunni lét Hamel okkur
skrifa um stund. Hann hafði gefið nýjar
forskriftarlínur þennan dag, með yndisfag-
urri rithendi: Frakkland, Elsaz, Frakkland,
Elsaz. Þær voru yfir skólaborðunum okk-
ar jrarna eins og fánar. Þið hefðuð átt að
sjá, hvernig allir kepptust við. Allt var
kyrrlátt. Eina hljóðið var frá pennunum, er
Jreir fóru yfir pappírinn. Eitt sinn komu
nokkrar stórar flugur inn. Enginn veitti
])cim nokkra athygli; ekki heldur minnstu
snáðarnir. Þeir héldu áfram að draga öngla,
eins og það væri frakkneska líka. Úti á
þakinu kurruðu dúfur lágt og ég hugsaði
með sjálfum mér:
„Skyldu þeir láta þær kurra á þýzk u —
dúfurnar líka?“
Hvert sinn er ég leit upp frá skriftinni,
sá ég Hamel sitja hreyfingarlausan á stóli
og hvima frá einu til annars, eins og hann
væri að festa í huga sér, hvernig allt liti
út í litla skólaherberginu. Hugsið ykkur
um! Fjörutíu ár hafði hann verið þarna á
sama stað, með garðinn fyrir utan glugg-
ann og skólabörnin fyrir framan sig öld-
ungis á sama hátt og nú. Aðeins höfðu
borð og bekkir slitnað. Valhnotartrén í
garðinum höfðu stækkað og humallinn, er
hann hafði gróðursett, vafðist um glugga
og þak. Hve það hefur skorið hann í hjarta,
veslings manninn, að yfirgefa það. Að heyra
hana systur sína vera í önnum uppi á lofti
að koma öllu niður í koffort. Því að næsta
dag ætluðu þau að fara úr landi.
En hann hafði þrek til að hlýða yfir í
öllu, unz allt var búið. Á eftir skriftinni
hlýddi hann yfir í sögu. Þar á eftir fóru
yngstu krakkarnir að stafa, ba, bé, bí bó,
bú. Aftast í herberginu var Hósi gamli bú-
inn að setja upp gleraugun, hélt á staf-
rófskverinu báðum höndum, og stafaði með
krökkunum. Allir sáu, að hann var líka að
reyna. Röddin skalf af geðshræringu, og Jrað
var svo skrýtið að heyra til hans, að við
ætluðum öll að fara að hlæja og skæla. Ó,
hve vel ég man eftir henni, þessari síðustu
kennslustund.
Allt í einu sló kirkjuklukkan tólf. í sama
bili dundi hljóðið í bumbum Prússa undir
gluggunum okkar. Hamel skólameistari
stóð á fætur, fölur, náfölur, upp úr stóln-
um. Ég sá hann aldrei jafnhávaxinn.
„Vinir mínir,“ sagði hann. „Ég — ég.“
En kökkur reis upp í háls honum. Hann
fékk eigi haldið áfram.
Þá sneri hann sér að töflunni, tók krítar-
mola og reit með hraða, eins stórum stöf-
um og hann mátti:
„Vive La France!“ (Lengi lifi Frakk-
land!)
Svo stóð hann kyrr, hallaði höfði upp að
veggnum og án þess að segja eitt orð, band-
aði hann hendi frá sér:
„Skólinn er úti. — Þið megið fara.“
SKÁTABLAÐIÐ
60