Ný vikutíðindi - 15.06.1962, Blaðsíða 3

Ní VIKUTlÐINDI
3
^ommúnistaáróður
■ skóSum landsins
Við heyrðuni nýlega sögu
af því, að kennari við einn
unglingaskólann liefði hvatt
kemendur sína til þess að
f®ha þátt í Keflavíkurgöng-
unni á sínum thna. Kvaðst
hann sjálfur ætla að fara,
°S fékk mikið af hekknum
th að fylkja sér með komm-
únistum í þessa hlægilegu
kröfugöngu.
Það fylgdi sögunni, að þeir
af nemendunum, sem ekki
fóru í gönguna, hefðu orðið
fyrír aðkasti í bekknum,
hæði af hálfu 'kennara og
hinna nemendanna.
Hvað sem ihæft er í þess-
ari sögu, þá er það víst, að
kommúnistum hefur líðst að
halda uppi áróðri fyrir skoð-
nnum sínum í skólum lands-
ln3. Þetta er til skammar
°g þyrfti að upprætast að
fullu og öllu.
Þá má benda á þá óhæfu
aö i'áta kommúnista kenna
hristinfræði í skólum lands-
lns- Slíka óhæfu þarf að
koma í veg fyrir, enda nota
þeir hvert tækifæri til þess
að afvegaflytja hana og gera
gys að ihenni í áheyrn nem-
endanna. Þessa námsgrein
eiga auðvitað guðifræðingar
að kenna, en ekki múgmorða
dýrkendur.
Athugið!
Greinar, sem birtast
eiga í blaöinu, þurfa
aö hafa borizt fyrir
mánudagskvöld
í síöasta lagi.
Ný Vikutíðindi
Ferðamenn
I Mjólkurbar Mjóikursamsölunnar er framreiddur
heitur og kaldur matur, smurt brauð,
skyr og rjómi allan daginn.
*
Allir ferðamenn eiga leið hjá Mjó.'lkurbarnum,
Laugavegi 162, er þeir koma til Reykjavíkur.
Mjóikursamsalan
3EgÆx</iSu/i fousGmaðu/i:
PISTILL DAGSINS

DEILT UM NÓBELSKÁLD
Fyrir nokkrum vikum birtist í bóka-
búðum ritlingur einn eftir frægan klerk
kenndan við Vallanes á Héraði, Pétur
Magnússon að nafni. Klerkurinn, sem nú
er seztur að í höfuðborginni, og hugar
þar aðeins að eignum sínum, utan þess
sem hann hugsar um menningamiál,
hafði ýmislegt um eina Nóbelskáld íslend
inga. að segja í þessum ritlingi, sem hann
seldi á krónur tuttugu.
Vegna þess að mörgum finnst sem
margt hafi verið til í því, sem klerkurinn
sagði, er það undarlegt hvað bæklingurinn
hefur legið í ríku þagnargildi. Sennilega
á það sér eina mikilvæga ástæðu, auk
þeirrar að nú er ekki lengur flokksleg
skylda og raunar þjóðarníð að gagnrýna,
Halldór Kiljan Laxnes.
I Ástæðan sem ég talaði um snertir meg-
inatriði í þessu öllu saman. Gagnrýni
klerksins er byggð á siðferðislegum for-
sendum, sem eiga ekkert skylt við það,
hvort Halldór Kiljan Laxnes er listamað-
ur eða ekki.
Það má hhis vegar efast um gildi
skáldsins og verka hans til jákvæðra eða
neikvæðra áhrifa í nútíð og framtíð. En
ég held að sænska akademían spyrji ekki
að því fyrst og fremst, hver boðskapurinn
sé, heldur hversu mikil sé sú list, sem í
flutning lians eða frásagnarinnar er lagð-
ur.
ANNAÐ NÖBELSVERÐLAUNASKALD
Bandaríski Nóbel-rithöfundurinn Willi-
am Faulkner hefur löngum verið sakaður
um það af löndum sínum, að gefa alranga
mynd af Bandaríkjunum. Klerkurinn sak-
ar Kiljan um að gera slíkt hið sama. Það
er ekki hægt að segja að bækur Faulkn-
ers séu allar svo kristilegar, fremur en
bækur Kiljans.
Faulkner er mikill ádeilandi, og bækur
hans f jalla mn margt af því lágkúruleg-
asta í bandarísku þjólífi. Hann er allmik-
ið lesinn í Bandaríkjunum, en hann er
tæplega jafndáður með þjóð sinni og Kilj-
an er á íslandi. Sænska akademían spurði
ekki svo mikið um innihaldið í bókum
Faulkner, heldur um listina í þeim.
NEIKVÆÐ SAL
Það er erfitt að gera siðferðilegar kröf-
ur til rithöfunda í þeim skilningi, sem
klerkurinn frá Vallanesi gerir þær til Lax
ness. Það er óhætt að gera þær, en þær
eru ekkert aðalatriði. Samt eykur það á
gildi bókar að hafa jákvæðan boðskap,
jafnframt því að vera listilega skrifuð.
Og vissulega get ég tekið undir það
með klerkinum, að ósjaldan sé Kiljan nei-
ltvæður í afstöðu sinni, stundum er hann
beinlínis hættulega óþroskuð sál.
En hvaða góður rithöfundur er það
ekki? Og það kemur ekkert við góðum
bókimi Kiljans, hvort skáldið gerði reg-
inskyssu, þegar það lét Strompleikinn frá
sér fara. Bókmenntafræðingar seinni tíma
vita þá að minnsta kosti, hvar Kiljan
stóð í leikritun, þegar hann byrjaði.
En það er álíka gaman að fylgjast með
tilraunum klerksins til að koma sálinni
lians Kiljans til helvítis eins og brögð-
um kerlingarinnar hans Jóns að koma sál-
inni karlsins til hvíldar og eilífðardvalar
á æðri stöðum.
NÝTT BLAÐ í UPPSIGLINGU
Það verður fróðlegt að fylgjast með til-
raunum Hilmars Kristjánssonar til að
koma á fót nýju eftirmiðdagsblaði, sem
auðvitað verður í samkeppni v.ð Vísi.
Hvort samkeppnin verður hörð fer mest
eftir mönnum Hilmars.
Vísir er rótgróið blað, sem allir Reyk-
víkingar þekkja. Þar hefur staðið yfir á-
skrifendasöfnun, sem eftir ölhun sólar-
merkjum að dæma hefur gengið vel. Vís-
ir hefur miklar tekjur öruggar, og sagt
er að hann muni bráðlega taka að bera
sig, með breyttu skipulagi og aukinni
sölu.
Þá versnar aðstaða Hilmars Kristjáns-
sonar ennþá meira. Hann verður óhjá-
kvæmilega að gefa blaðið út með gífur-
legu tapi, sem kannske skiptir einni,
tveimur eða þremur milljónum yfir árið.
Tapið verður, að sögn kunnugra, aldrei
minna en milljón krónur. En hver ætlar
að borga þær?
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT í FRAMFÖR
Þeir .sem mest töluðu um það á sínum
tíma, að nauðsynlegt og óhjákvæmilegt
væri að leggja niður Sinfóníuhljómsveit-
ina á sínum tíma, þegar tapið á rekstri
hennar var sem mest, hafa ekki reynst
sannspáir. Nú gengur rekstur hennar
prýðilega og hljómsveitin er í stöðugri
framför.
Auðvitað er það fyrst og fremst að
þakka frábærum stjórnendum. Þessi fram
farasaga hófst með hingaðkomu Olavs
Kiellands, liljómsveitarstjórans norska, og
hefur haldið áfram síðan. Eftir tr\'ö tU
þrjú ár með sama áframhaldi verður
hljómsveitin orðin á við beztu hljómsveit-
ir Norðurlanda.
Þessi árangur hefur vissulega réttlætt
trú þeirra, sem börðust sem harðast fyrir
afkomu hljómsveitarinnar, meðan hún var
ekki sem bezt.