Ný vikutíðindi - 29.06.1962, Blaðsíða 7

NÝ VIKUTÍÐINDI
7
bak við rimlaima
Á LITLA-HRAIJiMI -
þetta lióst strax í upphafi,
og faann valdi samstarfs-
menn sína eftir faví. faversu
faeir voru andlega faæfir, en,
ekki vegna líkamskrafta, os
faann ikaJiaði faá ekki gæzlu-
(Pramfa. af bls. 5)
vasntingarfulla og; taugrabil-
fiangna, faví faann veit
®kki favers vegna þeir eru
ems og faeir eru; og faví eru
takmörk sett favað meðfætt
aVggiuvit mannsins nær.
í’anginn sem losnar, hefur
®tt á sig einum bagganum
enn- °S nú er faað ekki leng-
nr aðeins faióðfélagið sem
faann faatar og fyrirlítur,
eldur einnig einstaklinga, er
ann hafði aldrei séð, fyrr
en hann ikom inn í f angelsið:
ffæzlumennina.
Gæzlumennirnir faafa að-
,lns starf, án tafcmarks, sem
Peir r*k.ia lélega vegna van-
^unnáttu, og eru af faeim sök
m xneir eyðileggiandi en hin
raiuiverulega refsivist.
Neikvæður gæzlumaður
emur af stað keð.iuspreng-
sem virka löngu eftir
r , nann faættir störfum, með
„ lrn 'árangri, að starf ann-
, , a a:æzlumanna verður enn
a erfiðara en áður. Nýr
nVi faeyrir alltaf sögur um
væzlumenn „sem faafa vedð“.
um illmennsku og til-
i ®leVsi og hann, sem aldrei
^ tur orðið fyrir neinu. lítur
só ,Sa 'menn sem sína per-
.onulegu óvini, og gagurvn-
il allar faeirra misgerðir,
„ að sem faað kann að vera,
m faeim væri beint að hon-
um.
salt a sarin
verið
Fangarnir
gæzlumenn sem
Þannio- faefur báð
að faessu.
nafa Œitið é
r^lni .sína, og gæzlumenn
!hraf ^lð á fanga sem úr-
k, sem ekki faafa faörf fyr
íe?ff. annað en innilokun.
. . kúningsskortur á vanda-
um fanganna út á við faef
^verið orsök faess, að gæzlu
jjfnn 'hafa leyft
nann inni í fana
sér að sýna
Víai— * fangelsinu.
q]i okvæmni fanganna fyrir
^ntn aðdróttunum er varða
ekír veru beirra í fang-
er mikið meiri en
sér a^mennt geta faugsað
vi+’of11 gæzlumenn hafi
ert að svo vaV. faá er ekk-
be<3oSern. svnm að faeir virði
Ur ar f^finningar, nema síð
ikrwí*nmenn faafa til dæmis
faeímið með gesti og boðið
að ^anS'a um Ihúsið, til
a ^essi sköpunarverk
ina ea?Sms, afbrotamenn-
0p. ’,°S faeir glápt drukknum
sern SVlfnum augum á menn,
kvrn emmiff eru manna við-
Wmastír fyrir slífcri fram-
mu- »«f|
ana °KUnáur .faefur séð fang-
Vráf- 1 taugaæsing og
vej i ^ eftir slifca heimBÓkn ó-
ee<?-unUnna óviðeigandi
Utq fae°^, osvafnum spuming-
Safaf^. Verður Hótt ör faegar
ið 11 hefur verið núið í sár-
Aíf^Y SAMAN
Vf) JAPNA
vil mai 1941 var stofnsett
Un í osr betrunarstofn-
^nino í Kaliforníu. For-
stöðumaður þessarar stofnun
ar var Kenyon J. Schnidder,
maður sem faefckti fangelsis-
mál faetur en nofckur annar,
og sem gerði sér l.ióst, að
árangur betrunarhælis fayggð
ist algjörlega á starfsliði faví,
sem faað hefði á að skipa.
Ghino vinnufaælið átti að
tafca á móti 1500 föngum úr
ýmsum fangelsum Kalifom-
íu, og faar áttu allar dyr að
vera opnar. Engar girðingar,
nema faær sem áttu að halda
úti mautgripum, eins og Mr
Schrudder orðaði faað s.iálf-
ur. Þar voru engir fanga-
verðir, sem gengu um með
byssur og 'kylfur — atriði,
sem allir kölluðu siálfsmorðs
tilraun á faeim tíma — og
faar áttu fangar að vera
menn. Þar átti að gefa faeim
kost á að læra faað, sem faá
langaði til að læra, án nokk-
urrar favingunar eða ofur-
'kosta.
1 faau át.ián ár, sem þetta
vinnu-'hæli faefur starfað,
faafa verið bar um tuttugu
faúsund vistmenn, og árang-
urinn, sem faar faefur náðst.
faefur vakið athygli um all-
an heim.
Aðeins sex prósent faeirra
manna, sem losnað faafa faað-
an, hafa framið ný afbrot,
(hér er talan áttatíu af
faundraði), ,og fimmtán faafa
farið í fangelsi að ný.iu, efcki
vegna nýrra afbrota, faeldur
vegna faess að faeir hafa brot
ið skilyrðin sem faeir losnuðu
út á.
KENNARAR EN EKKI
GÆZLUMENN
Hver.iu á faetta vinnuhæli
að faakka faennan mikla á-
rangrur ?
Starfsliði, sem kunni sitt
starf. Mönnum, sem vissu áð
ur en faeir byr.iuðu, á hver.iu
betrunarhæli var grundvall-
að.
Mr. Schrudder gerði sér
menn faeldur kennara.
Allt voru faetta vel mennt-
aðir ungir menn, fimmtíu að
tölu, sem hófu byltinguna á
móti ailmenningsálitinu. Tutt
ugu og níu höfðu lokið
menntaskóla, f.iórir höfðu
iokið háskóla, níu voru kenn
arar og átta faöfðu verið
meira en tvö ár í mennta-
skóla. Fimm aðrir höfðu
gagnf ræðaskólamenntun.
Þrettán voru á aldrinum
tuttugu og eins til tuttugu
og fiögurra ára, fimmtán
á mi'lli tuttugu og fimm til
tuttugu og átta, og átta voru
á 'aldrinum tuttugu og níu
til far.iátíu og tvegg.ia.
Eins og siá má, þá voru
ailir bessir menn vel mennt-
aðir og að faví leyti ágætlega
hæfir í starfið. En faað var
efcki nóg, faví áður en faeir
voru ráðnir, faurftu faeir að
ganga undir faung próf, sem
átfcu að sanna faæfileika
beirra til faess að meðhöndla
menn.
STARSUNDIR-
BÚNINGUR
Þegar faessum prófum var
lokið, faá ifyrst byriaði hin
raunverulega faiáifun, sem
skipt var í far.iá hluta.
Tveir tímar á dag fóru í
að læra „theory“ um með-
ferð manna, fa.ióðfélagsfræði.
fram'kvæmd aga. Tvo tíma á
dag urðu faeir að læra og
b.iálfa iudo, ekki til árásar
faeldur til siálfsvarnar.
Þeir urðu að læra, og
vinna við, öll faau störf, sem
föngunum var ætlað að
vinna, í minnst tvo mánuði,
og allt faiálfunartímabilið
biuggu faeir við sömu skil-
vrði, átu sama mat og gerðu
í stuttu imáli allt á sama
grundvelli og faeir faefðu ver-
ið fangar isiálfir.
Með faessu öðluðust faeir
inn sýn á aðstöðu fains ó-
friálsa manns. og vegna
menntunar og vil.ia náðist sá
árangur, sem svo mikla at-
faygli hefur vakið.
lll«lllllllllllllllllllIllllllllllll»llllllll«ll«IIIIIllll!lllllllIIIIIIBIIIIIlllllll|ll,|«||«li«|l«llllll|l«|l||lll|llllllHI,lllll,lll|l|lli'
r
HABÆR — VEIZLIJHÚSIÐ
Okkar vistlegu salarkynni eru til reiðu
jafnt fyrir hádegi og kvöldverðarsam-
kvæmi. Éinnig eftirmiðdagsfundi.
HABÆR
er í öllum viöurgerningi frábær
Pantið með fyrirvara í síma 17779.
★
HÁBÆR - “*
Frá eldhúsinu í HÁBÆ. Hverskonar faeitur
matur og kaldur veizlumatur smurt brauð og
snittur sent um allan bæ. iSíminn er 17779.
HEIMSMET I VIT-
LEYSU
Það er grátlegt að burfa
að gera samaniburð á bví
bezta og faví versta, en því
miður faá verður ekki fa.iá faví
komizt.
Á Litla-Hrauni hafa verið
SEXTÁN verkstiórar og
gæzlumenn, en fangar 'hafa
aldrei verið fleiri en tuttugu
og níu, svo að faar hafa ver-
ið tveir fangar á hvern fanga
vörð, og ábyggilegt að faar
hafa íslendingar heimsmet
eins og í svo margri vitleys-
imni.
Þrátt fyrir faennan mikla
f.iölda gæslumanna, faá fara
fangamir í strok, favenær
sem faeim dettur í faug, auð-
vitað tilgangslaust með öllu,
og gert uppreisnir, sem
gæzlumenn hafa ekki getað
brotið á faak aftur, nema með
f.iölmennri aðstoð lögreglunn
ar í Reykiaví'k.
í Chino vinnuhælinu em
fimmtíu kennarar, en faar eru
strok m.iög sialdgæf, faótt
allt sé opið og leiðin greið-
fær hver.ium, sem ifara vill á
hvaða tíma sem er. Þar hafa
heldur engar uppreisnir átt
sér stað farátt fyrir bá stað-
reynd, að fangamir em 1500
á móti 50 kennumm.
I vinnufaælinu að Ohino er
stefnt að faví háfleyga og
göfuga marki, að sanna fyr-
ir umheiminum, og afbrota-
manninum siálfum, að faann
sé maður, farátt fyrir mistök,
sem ihonum faafi orðið á. Þar
er faonum gefinn ikostur á að
njóta faess að finna siálfan
sig.
ÍIÖRMULEG
STAÐREYND
Til faess að árangur náist,
•Miriiiiiiiiiiiuiir, iiiiiiiiiiiiitiiniiiiiiinniiiiiiiiiiiniiiiiiii
faá verða gæzlumenn að vera
hinn iákvæði faluti fangelsis-
ins — menn. sem fangarnir
geta litið á með virðingu, en
ekki faessum iítilsvirðandi
augnagotum, sem em svo al-
geng, báðum aðilum til
skaða. Því faað er staðreynd,
að fangamir að Litla-Hrauni
faafa enga virðingu fyrir
gæzlumönnum. Þvert á móti
líta faeir svo á, að faeir séu
ekkert betri en faeir, og fyr-
ir ein'hver.ia duttlunga örlag-
anna bá séu gæzlumenn
gæzlumenn og fangar fang-
ar. Þeim finnst auðvitað að
þetta sé hið mesta ranglæti,
og að dæmið ætti í raun og
vem að snúa öfugt.
Það er ekki óalgengt að
hevra fanga segja eittfavað á
faessa 'leið: „Hvem f.iandann
er faann að rífa k.iaft? Hann
er ©kkert betri en við.“
Eða: „Eg faef verið með
faessum asna á vandræða-
heimilinu Jaðri. Eg veit dá-
lítið um hann, svo faonum er
bezt að faafa sig faægan.
Þetta er bölvaður ræningi!“
Eða: „Ætlar faú að loka
mig inni? Ert faú eittfavað
betri en ég, helvízkur sprútt-
salinn binn? Ef ég vil opna
mig, bá ert bú kominn hing-
að inn fyrir grindurnar
líka! “
Þegar faiófamir. s<’tn eru í
fangelsinu. fara að 'íta á
gæzlumenn sína sem seéttar-
bræður og iafningja, faá er
vonlaust annað en að árang-
urinn sem næst, verði annað
en lélegur. mjög lélegur.
Næsti kafli heitir:
Hvernig á að minnka
f jölda refsifanga?
Illllllll|llllllllllllll|lllllllllllllllllllllll».'«iillllii*lllllllllll
Undirritaður gerist hér með áskrifandi að
afmælisútgáfu
Máls og menningar 1962,
faeim tólf bókum sem þar eru til boða,
og óskar eftir að fá faær
Undirstrikist
sem óskað er eftir.
heftar, verð kr. 2000,00
ib. í Shirting, verð kr. 2400,00
Lb. í skinn, verð kr. 2720,00
Sendi ásamt áskrift þessari kr. ..
sem fyrirframgreiðslu.
Nafn ..............................................
Heimili ...............*...........................
Póststöð .........................................
Vinnustaður.......................... Sími ........
Mál og menning
LAUGAVEGI 18
REYKJAVÍK
II1111111111IIIIIIIIIIII lll IIIIII lillll II1111111111111111111111II |!ll II lllllll IIIIIIII llllllllll II llll IIIIII lllllllllligilllllllllllllllllHljtj