Ný vikutíðindi - 24.08.1962, Blaðsíða 3

Nt VIKUTIÐINDI
3
SEoÆxJiSu/i fciusamaðu/i:
PISTILL DAGSINS
„FRIÐARÞING“
Við lásum nýlega ýtarlega frásögn af
fundi, sem nokkrir íslenzkir fulltrúar
héldu með blaðamönnum um veru sína á
heimsfriðarþingi einu í Moskvu, sem hald-
ið var þar fyrir nokkru.
Þess er ekki getið í frásögninni, að á
þessu þingi — eins og öðrum friðarþing-
um kommúnista — voru fulltrúarnir sam-
ansafn kommúnista, sem kæfðu sérhverja
gagnrýni á Sovétstjórnina í fæðingunni.
Eins og flestir aðrir fulltrúar voru hinir
íslenzku eingöngu kommúnistar, nema
Guðni Jónsson prófessor, en það er mjög
erfitt að segja hvar hann er í flokki stadd
ur. Hinir voru allt Moskvu-kommúnistar,
Kristinn leiðtogi, Þóra Vigfúsdóttir, Ása
Ottesen og Sigríður Eiríks.
Það er sérstaklega tekið fram í Þjóð-
viljafréttinni, að Bandaríkjamenn hefðu
aldrei verið fjölmennari á heimsfriðar-
þhiginu- En það gleymdist, að einn skel-
eggasti bandaríski fulltrúinn gagnrýndi
kommúnistastjómina með þeim afleiðing-
um fyrir hann, að hann var virtur að vett
ugi það sem eftir var þingsins, og ein-
angraðist meðal fulltrúanna.
Það segir sitt um hreinan friðarvilja,
einlægni og sanngirni þessara kommún-
ista. Það er segin saga, að konunúnistar
koma upp um innræti sitt, hvenær sem
er, og geta ekki leynt því þótt þeir vilji.
hræsni
Eins og venjulega í slíkum frásögnum
kommúnista er flaggað nöfnum þekktra
manna, sem þessir fulltrúar þelikja þó
kannske ekki nema af afspurn. Hver trú-
ir til dæmis, að Sigríður Eiríks beri nokk-
urt skynbragð á Jean Paul Sartre, eða
ritstjóri kvennasíðu Þjóðviljans, Þóra Ei-
ríksdóttir?
Hver trúir því, að Kristinn liafi ekki
tekið eftir því, að Jean Paul Sartre, sem
annars er mjög vinstri sinnaður, ef ekki
hreinn kommúnisti, mótmælti harðlega
þjóðarmorðinu í Ungverjalandi á sínum
tíma? En nöfnum hans og annara þekktra
manna er meira veifað sem skrautfjöðr-
um í áróðursskyni.
Það er annars eftir annarri hræsni
þeirra, sem lengst eru til vinstri í heim-
inum, að halda friðarþing. Sagan fyrr og
nú sýnir, að vinstrimenn á öllum tímum
hafa verið mestu ribbaldar og ójafnaðar-
menn sinna tíma, fyrir lífi, eignum og
helgustu mannréttindum, þegar liagsmun-
ir þeirra siálfra voru í húfi.
Nútímadæmin eru morðin í Ungverja-
íandi, Austur Þýzkalandi, frelsisskerðing-
ar í leppríkjunum, undirferli í Asíu og
pólitísk kúgun og ómannlegt umburðar-
Ieysi gagnvart þeim, sem eru á öndverð-
uni meiði við þá í skoðunum.
VERÐUR VILHJALMUR ÞÓR
SÝKNAÐUR í HÆSTARÉTTI?
Það er að vísu orðið nokkuð umliðið,
til að gera aftur að umtalsefni dóminn í
olíumálinu margumtalaða. Sá dómur hefur
fengið þau eftirköst, sem margir bjugg-
ust við. Hann vakti lítið umtal. Aðeins
nokkrar raddir töluðu um afsögn hjá Vil-
hjálmi Þór. Allir hinir dæmdu áfrýjuðu,
eins og kunnugt er.
Það þykir auðvitað nokkuð hæpið að
hafa dæmdan mann í embætti Seðlabanka-
stjóra landsins. Slíkt er einsdæmi í heim-
inum. Skýringin á setu Vilhjálms er þó
kannske eðlileg.
Margir kunnir lögfræðingar telja álita-
mál, hvort átt hefði að dæma Vilhjálm í
sektir. Þeir vilja halda því fram, að svo
geti farið, að Vilhjálmur verði sýknaður
í Hæstarétti.
Það sem hér liggur til grundvallar er
það, að Vilhjálmur var mikið til fjarver-
andi, þegar þau afglöp voru framin, sem
hann er dæmdur fyrir sem stjómarmeð-
limur í Olíufélaginu. Það getur alltaf ver-
ið álitamál, hvenær dæma beri mann í
sektir undir slíkum kringumstæðum.
Hvað sem því líður má ekki gleyma
því, að Vilhjálmur var mjög heppinn,
hversu seint olíumálið kom til rannsóknar:
Mörg af þeim afbrotum, sem hann hafði
fengið dóm fyrir, voru fyrnd, þegar mál-
ið var tekið til dóms. Sama er hægt að
segja um aðra stjómarmeðlimi Olíufé-
lagsins.
BANN SÍLDARÚTVEGSNEFNDAR
Skipulag síldarsölumála hefur á undan-
förnum árum orðið fyrir mikilli gagnrýni,
og síldarútvegsnefnd hefur um Ieið orð-
ið fyrir albniklu aðkasti. Áhrifamenn í
öllum stjórnmálaflokkum telja nauðsyn-
legt að endurskoða Iögin um nefndina.
Nokkrar smávægilegar breytingar hafa
verið gerðar, en engar, sem verulegu
máli skipta.
Það er fyrst og fremst nú á þessu
sumri, sem verulega heyrist talað um það
í blöðum stjórnmálaflokkanna, að taka
þurfi þessi mál til rækilegrar meðferðar.
Vísir gekk lengst í gagnrýninni, en gerði
þó engar tillögur. Málið komst aldrei á
það umræðustig í blöðunmn.
Það virðist vera skoðun þeirra, sem
fylgjast með störfum síldarútvegsnefndar,
að hún hafi að mörgu leyti ýtt undir spill
ingu í kringum sig. Það er til dæmis al-
talað að meðlimir síldarútvegsnefndar, er
flestir eru síldarsaltendur, noti aðstöðu
sína þar til upplýsinga og reki stöðvar
sínar eftir þeim. T. d- byrja þeir gjarnan
fyrstir manna að salta, rétt áður en sölt-
unarbanni hefur verið aflétt, vitandi að
samningar em að takast.
NEFNDIN ÞARF
AUKIÐ AÐHALD
Þegar síldarútvegsnefnd bannaði síldar
söltun fyrir nokkrum vikum, strandaði á
samningum við Rússa. Margir vildu álíta
að Rússar væru að pressa viðreisnarstjórr
ina. Þeir voru jú ákaflega verzlunarfúsir
á dögum vinstri stjómarinnar. Það var
þó ekki allur sannleikurinn í málinu.
Síldarútvegsnefnd sjálf bar ábyrgðina
á banninu, með þvermóðsku sinni. Hún
misreiknaði sig í áæthinum um síldar-
verðið. Þess vegna gerði hún alltof háar
Verðkröfur, kröfur, sem Rússar vildu rétti
lega ekki fallast á. Þegar nefndin loks sá
að sér og lækkaði verðið niður í það, sem
Rússar liöfðu alltaf talið eðlilegt, þá hafði
ídotizt stórtjón af.
Hvort þetta hefur komið fyrir áður eða
ekki skal látið ósagt. Það þekki ég
ekki. En nauðsynlegt virðist að minnka
nokkuð völd síldarútvegsnefndar og veita
henni meira aðhald en verið hefur í stðrf-
um hennar.
Hagstœð þróun
peningamdla
^rsskýrslu Landsbank-
fyrir síðastliðið ár, sem
^ ega hefur borizt blaðinu,
•ra- skýrt frá því, að
fyrir aukna fjárþörf
atvinnuveganna vegna geng-
islækkunarinnar 4. ágúst það
ár, hafi þróun peningamál-
anna verið liagstæðari en
mörg undanfarin ár.
Segir þar að aukning spari
fjár hafi orðið meiri en
nokkru sinni fyrr á einu ári.
Meiri sjávarafli barst á land
en áður á einu ári, og verð-
lag útflutnings mátti teljast
sæmilega hagstætt.
Haldið var áfram að losa
um höft á innflutningi, en
þó söfnuðust innstæður er-
lendis. Þrátt fyrir venjulega
bindingU' sparif jár var staða
Landsbankans gagnvart
Seðlabankanum mjög batn-
andi á árinu.
Bent er á, að fullur lög-
skilnaður hafi orðið á rnilli
Seðlabankans og Landsbank-
ans. Heita þeir nú Seðlabanki
íslands og Landsbanki fs-
lands. Veðdeildin er nú, eins
og áður fyrr, sérstök deild
innan Landsbanka fslands á
Laugavegi 77.
Á árinu hækkuðu heildar-
útlán bankans um 137 millj.
kr. — upp í 2,072 millj. kr.
Útlán til landbúnaðar juk-
ust um 43,1 milljón króna,
sem stafaði af birgðaaukn-
ingu landbúnaðarafurða.
Hins vegar lækkuðu útlán til
sjávarútvegsins um 19,4
millj. kr., sem átti rót sína
að rekja til þess, að stofn-
lánadeild sjávarútvegsins - er
starfar innan Seðlabankans
— opnaði nýja lánafloikka á
árinu, og gengu þau stofnlán
að mestu leyti til greiðslu á
lausaskuldum við bankann.
Spariinnlán í bankanum
(Framh. á bls. 7)