Skátablaðið - 01.04.1998, Blaðsíða 26

Upphaf skátastarfs á
Eyrarbakka
á rið 1949 birtist í Skátablaðinu grein eftir Ingimar Jóbannesson þar sem hann
/\ segir frá upphafi skátastarfs á Eyrarbakka. Hann tekurfram að hann hafi við fátt
jL A-annað haft að styðjast en minnið. Hann segir einnigfrá vini sínum Aðalsteini
Sigmundssyni, stofnanda skátafélagsins Birkibeina.
Ég gerðist kennari á Eyrarbakka
haustið 1920. A. S. hafði tekið við stjórn
barnaskólans þar árið áður. Enginn
æskulýðsfélagsskapur var þá starfandi á
Eyrarbakka, en drykkjuskapur nokkur,
svo sem víðar átti sér stað um þær
mundir.
Þáttur Aðalsteins
Fyrra stríði var nýlokið og félagslíf í
molum. A. S. brann af þrá til að rétta
æskulýðnum hjálparhönd í þessum
efnum. Honum nægði ekki kennslan
ein. Hann þekkti og skildi hver áhrif
góður félagsskapur getur veitt æsku-
mönnum, því að hann hafði verið
virkur þátttakandi í ungmennafélags-
skapnum bæði á Akureyri, í sveit sinni,
Aðaldal, og kennaraskólanum.
Fyrst ungmennafélögin..
Þeim félagsskap unni hann af alhug
og fórnaði honum miklu starfi til
dauðadags. Það var því engin tilviljun
að hann gekkst fyrir stofnun U.M.F.
Eyrarbakka vorið 1920, að loknum
fyrsta starfsvetri sínum þar. Öll fullnað-
arprófsbörnin og allmargir aðrir efnileg-
ustu æskumenn þorpsins, alls um 40
manns, gerðust stofnendur þess félags.
.. síðan skátarnir
En þegar ungmennafélagið var komið
á fót, sneri A. Sigm. sér að skátafélags-
skapnum. Hann hafði kynnt sér þá
hreyfingu nokkuð og orðið hrifinn af
henni. Enda þótt hann væri ungur að
árum og lítt reyndur kennari, var
honum strax Ijóst, hve mikla yfirburði
sá félagsskapur hafði yfir ýmis önnur
félög, bæði hvað fyrirkomulag snerti og
margvísleg tækifæri til starfa, er heill-
uðu hug æskumanna og áttu þannig
drjúgan þátt í að styðja þá á þroska-
brautinni, til manndóms og menningar.
Áttum við oft tal saman um þessi efni.
Ég var þá ókunnugur skátahreyfing-
unni, en vinur minn kenndi mér að
skilja og meta gildi hennar. En hann lét
sér ekki nægja umtalið eitt. Hann vildi
taka virkan þátt í þessari hreyfingu, þótt
hann hefði mörgu að sinna fyrir, og
húsrými lítið til fundahalda. Þess vegna
stofnaði hann, fyrri part vetrar - ég man
nú ekki hvaða dag - skátafélagið Birki-
beina með átta 13 ára drengjum. Þeir
voru þessir: Theódór Gíslason, nú hafn-
sögumaður í Reykjavík, Guðmundur
Einarsson, nú trésmiður á Eyrarbakka,
Guðmundur Sigurðsson, járnsmiður í
Reykjavík, Guðmundur Jónsson, bíl-
stjóri í Reykjavík, Ingólfur Guðmunds-
son, nú bakari, í Reykjavík, Gunnar
Jónasson, forstjóri í Reykjavík, Kristinn
Sigurðsson, sem dó ungur, og Björn Bl.
Guðmundsson, er síðar varð verslunar-
maður og er nú dáinn fyrir nokkrum
árum.
Leikfiiniflokkur
Drengir þessir höfðu æft leikfimi
saman veturinn áður og sýnt á skóla-
skemmtun. Myndin, sem fylgir línum
þess, var tekin við það tækifæri. Björn
vantar á myndina. A. S. var sjálfur
sveitarforingi, en Theódór flokksforingi.
Fundarstaður var heimili A. S. á Eyrar-
bakka. Drengirnir æfðu kappsamlega
skátastörf, leiki og íþróttir, eftir því sem
unnt var og ástæður leyfðu. Æfingar
þessar fóru ýmist fram úti, eða þá á
heimilum drengjanna og heimili A. S.
Oft voru farnar lengri og skemmri
gönguferðir, einkum um helgar, og úti-
leikir æfðir. Þá var líf og fjör á ferðum!
Þótti sumum skrítið athæfí!
Drengirnir sýndu mikinn áhuga við
hið nýja nám sitt og þótti það skemmti-
legt. Vandamenn þeirra tóku þessum
nýjungum yfirleitt vel og virtust skilja
tilgang hins nýja félagsskapar. Ýmsir, er
fjær stóðu, litu þó hornauga til starfsemi
þessarar og þótti atferli drengjanna all-
einkennilegt, þegar þeir voru að hlaupa
út um allt í ýmsum leikjum, rekja spor,
æfa þolhlaup eða eitthvað þess háttar.
Skátastarfsemin var þá lítt þekkt utan
Reykjavíkur.
í gæslu fyrir kónginn
En hafi einhverjum þótt lítið til þessa
koma, þá hafa þó þeir hinir sömu lítið
stærri augum á Birkibeina, þegar þeir
voru kallaðir til aðstoðar við gæslu
bæði á Selfossi og í Þrastarskógi, þegar
kóngurinn kom vorið 1921.
Leikfimiflokkurinn, sem varð fyrsti skátaflokkur á Eyrarbakka:
Frá vinstri: Aðalsfeinn Sigmundsson, sveitarforingi, Theódór Gíslason, flokksforingi,
Guðmundur Einarsson, Guðmundur Sigurðsson, Guðmundur Jónsson, Ingólfur
Guðmundsson, Gunnar Jónosson, Kristinn Sigurðsson og Björn BI. Guðmundsson.
Skátastarf — sjálfstæður lífsstíll!