Ný vikutíðindi - 28.01.1972, Qupperneq 3

NÝ VIKUTÍÐINDI
3
hann kynntist Karólínu, ungri
og lífsglaðri Vínarmey.
Karólína var fríð, ljóshærð og
glaðvær stúlka og hafði hún
ekki orð á sér fyrir að vera
meðal dygðugustu kvenna. En
vegna fegurðar sinnar og frjáls-
legrar túlkunar á sjötta boðorð-
inu var hún eftirsótt samkvæm-
ismey í gleðisölum Vínarborgar.
Hún hafði vaxið upp úr örm-
ustu fátækt til velsældar, án
þess nokkrum — og allra sízt
henni sjálfri — hefði nokkurn
tíma til að hugar komið, að hún
ætti eftir að verða konungleg
ástmey.
En örlögin eru stundum ó-
rannsakanleg, — og af tilviljun
og þeir leiddir út í glaum og
ástfanginn af henni eins og átj-
konung, sem þegar í stað varð
einni hitti hún hinn 46 ára Dana
án ára unglingur. Já, svo ómób
stæðileg var hún í augum hans,
að nokkrum dögum eftir sam-
kvæmið, sem hann hafði hitt
hana í, ákvað konungurinn að
heimsækja hana, þar sem hún
bjó.
Heimsókn konungsins bar þó
ekki beinlínis upp á heppilegan
tíma. Karólína hafði nefnilega
skömmu áður fengið heimsókn
af nokkrum háværum og upp-
vöðslusömum gestum, og keyrði
svo um þverbak; að næturró
fólks í nágrenninu var raskað.
Þetta hafði þær afleiðingar, að
kært var til yfirvaldanna, og
sagt að einhver afbrýðisamur
óvildarmaður Karólínu hafi
staðið fyrir því. En hvernig svo
sem í því hefur legið, þá var
Karólína ákærð, en í þá daga
hafði Vínarlögreglan ákveðnar
hegningaraðferðir, þegar um
léttúðardrósir boi'garinnar var
að ræða, — sem sé hýðingu á
almannafæri. Vendinum sveifl-
aði kraftalegt kvennaflagð, og
þó að unnt væri að draga úí
sárasta sviða svipuhögganna
- 'með þvf 'áð' lauma gullpening.
lófa kerlingarinnar áður en hýi
ingin fór fram, var það eigi að
síður hin mesta háðung fyrir
unga stúlku að vera hýdd opin-
berlega.
Og nú var Karólína komin á
skrá hjá lögreglunni meðal j
þeirra, sem áttu að taka út vand |
arhögg, — og einmitt í sama
mund og konungurinn kom í
heimsókn til hennar, þrammaði
þjónn réttvísinnar inn í húsið, j
þar sem hún bjó, og stefndi;
henni til ráðhússins. Sennilega ■
hefur þessi laganna vörður ver- j
ið tillitslaus ruddi; annars j
myndi hann sjálfsagt hafa snú-
ið við, er hann rakst á hinn
rauðklædda kammerherra, sem
hélt vörð úti fyrir íbúð Karó-
línu. En það gerði þessi náungi
ekki, heldur varpaði fram marg
vislegum spurningum fram við
kammerherrrann og ruddist
svo inn til konungsins og Karó-
línu.
Það má rétt nærri geta, hvort
ungfru Karólínu hafi ekki
brugðið í brún, enda vissi hún
hverju hún átti von á, en var
alls ekki í því skapi að meðtaka
hýðingu undir þessum kringum-
stæðum. En nú kom henni vel
vináttan við hinn tigna gest.
Grátandi fleygði hún sér á kné
fyrir framan konunginn. tjáði
honuni raunir sínar og bað
hann að vernda sig. Og þó kon-
ungurinn væri bæði undrandi
og dálitið vandræðalegur út af
þessum óvæntu tíðindum, þá
sögðu brjóstgæðj hans til sín
gagnvart þessum skjólstæðingi
hans. Hann var fljótur að átta
; i
sig og ákvað að nota sér aðstöðu
sína og vald til þess að ger-
ast verndari stúlkunnar. Sendi-
maður lögreglunnar fékk því
þungar ákúrur og varð nú ljóst,
hverjum hann stóð frammi fyr-
ir, svo að auðmýktin ein varð
honum efst í huga. Það var
brýnt fyrir honum að færa yf-
irboðurum sínum þau skilaboð,
að eftir þetta nyti ungfrú Karó-
lína konunglegrar verndar og
enginn skyldi voga sér að
skerða hár á höfði hennar, hvað
þá heldur að hýða hana, enda
væri konungi Danaveldis að
mæta! ■
Kanski hefur þessi atburður
orðið til þess að kriýta þau
Karólínu og konunginn enn ein-
lægari og tryggari vináttubönd-
um. Að minnsta kosti brá svo
við, að eftir þetta hittust þau
oft og sáust tíðum saman, og
sögurnar um þau gengu greið-
lega milli samkvæmissala borg-
arinnar.
Margir sagnritarar frá tímum
Vínarráðstefnunnar hafa
minnzt á samband konungsins
við Karólínu. Til dæmis segir
einn frá því, að konungurinn
hafi leigt herbergi handa ást-
mey sinni hjá hefðarfrú einni í
borginni. Þegar Karólínu bar
svo þar að garði í 'fyrsta sinn
hafi hinn hógværi dyravörður
verið í nokkrum vafa um, hvort
þetta væri gestur konungsins
og spurt hana, hverja hann
mætti kynna fyrir húsráðanda.
Karólínu þótti sér misboðið með
svo fávíslegri spurningu og
svaraði með nokkrum þjósti:
„Segið, að drottningin sé kom
in!“
Fullur lotningar gekk dyra-
vörðurinn þá á fund hefðarfrú-
arinnar, húsmóður sinnar, með
þessi tíðindi.
■ Langflestir af hinum tignu
gestum Vínarráðstefnunnar
munu hafa átt í áþekkum ævin-
týrum og Friðrik konungur.
Munurinn á hönum og öðrum
var einungis sá, að hann var
svo óvenju einlægur og trúfast-
ur í vinskap sínurn, óg þess
vegna hafa sögusagnirnar um
hann og Karólínu haldizt leng-
ur á lofti.
Þegar Friðrik sjötti yfirgaf
Vínarborg, grét Karólína fögr-
um tárum, en sem huggun og
harmabætur fékk hún frá hin-
um konunglega kassa 2000 gyll-
ini í árs lífeyri, ineðan hún lifði.
Þetta var danska ríkinu dýrt
ævintýri því að Karólína varð
f jörgömul, og andaðist ekki fyrr
en 1891, þá 95 ára að aldri, og
hafði því notið lífeyrisins í 77
ár! — Þá var hinn konunglegi
ástmaður hennar búinn að
liggja 52 ár í gröf sinni, en
Friðrik sjötti1 andaðist 1839, og
hafði þá verið konungur í 31
ár, en hann tók við konungdómi
1808; var fæddur 1768. Eftir
Vínarráðstefnuna 1814 var líf-
eyririnn til Karólínu fastur út-
gjaldaliður á dönsku fjárlögun-
um allt þar til hún lézt.
En hvað varð svo um þessa
nafntoguðu Karólínu, eftir að
gestii' Vinarráðstefnunnar
hurfu hver til síns heima? Frá
því hermir ekki saga. Frægð
hennar er einungis bundin þess
ari ráðstefnu og sambandi henn
ar við Danakonung, og eftir
1815 er fátt um hana vitað, ann
að en það, að hinn fasti árlegi
lífeyrir er greiddur til hennar
fyrir millgöngu danska sendi-
ráðsins í Vín allt til ársins 1891
eins og áður getur.
KOMPAN
Skattskýrslur. - Helmingur tekna
Sjónvarpið stendur sig! - Offset.
Glaumbær.
Þá er komið að því að fara að
leggja við drengskap sinn í sambandi
við skattskgrsluna.
Mikill uggur er í landsmönnum útaf
skattálögum næsta árs og er sagt að
all-margir lendi illilega í ngju súp-
unni. Að visu ber ekki að draga í efa
að þeir, sem lmfa mjög lágar tekjur,
fara betur út lír þessu árlega uppgjöri
við liið opinbera en undanfarin ár —
og er það sannarlega vel.
En hinu má ekki glegma, að það,
sem lagt er til grundvallar, þegar tal-
að er um hátekjur hér á landi, eru
upphæðir, sem í öðrum löndum, sem
þgkjast komin af vanþróunarstiginu,
væru talin hlægileg árslaun ómennt-
aðrar blókar.
Venjuleg skrifstofublók i Bandaríkj-
unum hefur, ekki minni árslaun en
10.000 dollara og þgkir heldur skítt, en
11.000 dollarar sem eru að sjálfsögðu
mjög algeng laun fgrir þvi sem næst
venjuleg skrifstofustörf þar, jafngilda
einni milljón íslenzkra króna.
Hér á landi er ástandið liins vegar
svp, gð 500,000 , króna ; áirstekjur eru
taldar vera hátekjur, og skattlagðar
sem slíkar.
Ekki þarf að efast um það, að obb-
inn af Islendingum Kefur mei'ri' ár 's-
laun en það, lwort sem j>eir nú geta
stolið því undan skatti eöa eklci. Allir
vita að við núverandi verðlag í land-
inu er rétt hægt fgrir venjulega fjöl-
skgldu a skrimta af luílfri milljón, og
er enginn afgangur af því.
Hátekjur ætti ekki að kalla nein árs-
laun, sem eru undir einni milljón.
*
Hins vegar var það lxaft eftir hátt-
settum embættismanni hcr í borg á
árunum, að hann hefði lxaldið því blá-
kalt fram, að ekki nema i mesta lagi
helmingur af tekjum landsmanna
kæmi fram á skattskgrslunum.
Það væri ef til vill athugandi fgrir
ríkisstjórnina, sem neitaði að tala við
opinbera starfsmenn og hugsa það mál
til enda, að opinberir starfsmenn eru
si og æ að borga skatla fgrir hinar og
þessar stéttir þjóðfélagsins, sem geta i
skjóli heimskulegra skattalaga og
furðulegs mórals stolið stórfé árlega
af samborgurunum með þessum hætti
★
Það er ekki oft, sem tækifæri gefst
á þvi að hæla íslenzka sjónvarpinu■
svo það cr víst vissara að grípa gæsina
t
þegar liún gefst. Hver ueit -hema-þáð
sé ekki seinnar vænna.
1 fgrsta lagi var það talsvert snagg-
aralegt af sjónvarpinu að'geta sjón-
varpað jarðaför Friðriks IX. á dögun-
um sarna kvöldið og athöfnin átti sér
stað.
Þetta sgnir glögglega, að eitthvert
lífsmark er enn með starfsmönnum
fréttastofunnar.
Þá var þáttur Jónasar í „Adam“ svo
stórfgndinn að varla hefur annað efni
komið hlægilegra á skerminum frá
upphafi þeirrar stofnunar.
Lgftingamaðurinn var æðisgenginn.
en þegar jóðlarinn tók til við iðju
sina, nötruðu blokkirnar hérna í Breið-
holtinu svoleiðis að talið var um tíma
að mælzt hefðu níu stig á Richter.
Áfram með smérið Jónas!
Allir biðu voða spenntir eftir þvi að
blöðin kæmn i hinum tigja offsetbún-
ingi, enda ligfði verið lofað betri frá-
gangi og úUlti<,, <að>ekki <sé nú talað um-
fjölbregtnismöguleika i prentun.
Það má með sanni segjá, að þau
<blöðr3em á. jiennan lu’dt eru nú prent-
uð hafi ekki brugðizt vonum manna.
Útlitið er mörgum sinnum betra — og
var sannarlega kominn iimi til að bæta
það. Þess vegna er vert að óska þeim
blöðum, sem tekið hafa þessa ng-
bregtni upp, hjartanlega til hamingju
og óska þeim góðs gengis.
★
Það má með sanni scgja að til séu þau
mál, sem æskulgðurinn í dag lætur til
sin taka. Það kom Ijóslega fram, þegar
boðað var til fundar i Háskólabíói um
siðustu lxelgi. Loka varð húsinu lötigu
áður en fundurinn áitti að hefjast, cn
talið er að um 3000 manns hafi komizi
þar inn í sa’inn og anddgrið, cn önnur
þrjú liafi orðið frá að lwcrfa.
Og hvert var svo baráttumál gngri
kgnslóðarinnar þessu sinni.
Endurreisn Glaumbæjar á gamla
staðnum.
Og lwers vegna ekki?
Staðurinn er kjörinn þar sem íbúð-
arhverfi eru nokkru meira en steinsnar
frá húsinu. Þarna væri rakið að reisa
nokkurs konar félagsheimili, sem
þjónað gæti alls konar tilgangi.
Og um að gcra að hafa það svo stórt,
að ekki væri saknæmt, þótl taldar grðu
útúr því fimmtán hundruð iil tvöþús-
und hræður!
Sem sagt: Endurreisið Glaumbæ.