Ný vikutíðindi - 24.03.1972, Blaðsíða 5

NÝ VIKUTÍÐINDI
5
HeflatíkurAjéHúarftið
SUNNUDAGUR 26. marz
1 Sacred Heart ; ;
1.30 Christophers
1.45 This Is The Life
2.15 Why Sparrows Fall
2.40 The Big Picture
3.15 Nat’l Hockey League
Chicago vs. Detroit
5.15 Fabulous World of
Skiing
5.40 You Are There
6.00 Family Affair
6.30 World Report
6.45 Greatest Fights
7.00 Gentle Ben
7.3C Governor & J—J
8.00 Mod Squad
9.00 Fifth Dimension
Sunshine Show
10.00 12 O’Clock High
11.00 Final Edition
11.05 Northern Lights Play-
House —
The Party’s Over
A spoiled daughter of an
American industrialist for-
sakes the „easy“ life to live
with hippies in London. But
she disappears during a wild
drug Party. Stars: Eddie Al-
bert, Louise Sorel, Oliver
Reed and Ann Lynn. Drama,
1966.
MÁNUDAGUR 27 marz
I 3.45 Open House
4.10 Colonel Flack
4.35 Beverly Hillbillies
5.00 Theater 8 —
Laura
The detective on a case of
a murdered girl falls in love
with her portrait. When the
girl shows up — then, who
was killed? Why? Stars: Gene
Tierney, Clifton Webb and
Dana Andrews. Drama, 1944.
6.30 World Report
7.00 Here’s Lucy
7.30 All In The Family
8.00 High Chaparral
9.00 Hawaii 5-0
10.00 Glen Campbell
11.00 Moments of Reflections
11.05 Final Edition
11.10 Tonight Show
ÞRIÐJUDAGUR 28 marz
3.30 Open House
3.50 Sesame Street
4.45 Dupont Cavalcade
5.15 On Campus
5.45 Age Of Aquarius
6.30 World Report
7.00 Marshall Dillon
8.00 Tuesday Night At The
Movies —
Black Gold
A story of wildcatting for
oil in Oklahoma after World
War I as a driller tries to
strike it rich with money he
borrowed from a girl. Stars:
Philip Carey, Diane McBaine,
James Best and Iron Eyes
Cody. Adventure, 1963.
9.40 Nat’l Water Test
10.10 Kraft Music Hall
11.00 Moments of Reflections
11.05 Final Edition
11.10 Pro Boxing
MIÐVIKUDAGUR 29. marz
3.30 Open House
4.05 Animal World
4.30 Dobie Gillis
5.00 My Three Sons
5.30 Theater 8 —
Dangerous Money
Travelling the high seas a-
board a luxery liner, Charlie
Chan is approached by a U.S.
Treasury Agent who needs
help in finding a large cache
of hidden money. Stars: Sid-
ney Toler, Gloria Warren and
Victor Sen Young. Mystery,
1944.
6.30 World Report
7.00 Daniel Boone
8.00 Make Your Own Kind
Of Music
9.00 Braken’s World
10.00. The Fugitive
11.00 Moments of Reflections
11.05 Final Edition
11.10 Dick Cavett
FIMMTUDAGUR 30 marz
3.30 Open House
4.05 Theater 8 —
The Party’s Over
(See Sunday)
5.40 Leaving Home Blues
6.30 World Report
7.00 Nanny And The Prof
7.7 Bill Cosby
8.00 Northern Currents
8.30 Charlie Chaplin
9.00 Sixty Minutes
10.00 Naked City
10.50 Moments Of Refletions
11.00 Final Edition
11.05 Northern Lights Play-
house —
Four Sons
FÖSTUDAGUR 31 marz
3.30 Open House
3.55 Bewitched
4.20 Camera Three
4.50 Theater 8 —
Black Gold
(See Tuesday)
6.30 World Report
7.00 Blac Frontier
8.00 Wild Wild West
9.00 Laugh-In
10.00 Perry Mason
11.00 Moments of Reflections
11.05 Final Edition
11.10 Northern Lights Play-
house —
Gangs Of N.Y.
12.00 Northern Lights Theater
— Laura
(See Monday)
l
j
LAUGARDAGUR 1. apríl
8.45 Cartoon Carnival
9.30 Catain Kangaroo
10.15 Sesame Street
11.15 Golden West Theater
11.45 Biography
12.15 American Golf Classic
13.50 NCAA — Long Beach
vs. BYU
3.25 Championship Billiards
4.15 Pinpoint
4.45 Bill Anderson
5.10 Voyage To The Bottom
Of The Sea
6.00 Honey West
6.30 World Report
6.45 Greatest Fights
7.00 Green Acres
7.30 Mayberry RFD
8.00 Gunsmoke
9.00 Flip Wilson
10.00 The Untouchables
11.00 Final Edition
11.05 Northern Lights Play-
house —
Dangerous Money
(See Wednesday)

lausn.
Það var ágæt ensk skyssa.
Þeir gleymdu því, að hinn
drukkni Mustafa Kemal var
sá hinn sami Mustafa Kemal,
sem hafði hrakið þá eins og
rakka við Gallipoli.
Hinn ungi herforingi var
ekki fyrr komin inn í landið,
heldur en hann hafði komið
aí stað hreinasta roki. Hann
setti fulltrúa í hvert einasta
hérað Tyrklands, og stofnaði
þjbðstjórn. Angora, Ankara,
vár höfuðborgin. Allur stjórn-
arpóstur, allar stjórnartekjur,
áttu að fara þangað.
„Soldánsumdæmið er ólög-
mætt“, hljóðaði yfirlýsingin.
„Erlendir herir verða að fara
úr Tyrklandi."
— • —
KEMAL fékk sér vænan
teig af raki og brosti ánægju-
lega. Athafnir aftur. Byltingin
var í fullum gangi. Tyrkir
voru æstir í að berjast.
Bandamenn svöruðu strax.
Þeir höfðu þegar látið hina
tyrknesku borg, Smyrna, af
hendi við Grikki, og horfðu
afskiptalausir á nauðganir, rán
og morð. Nú fengu þeir 200
þúsund manna grískum her
nýtízku vopn og gáfu þeim
„leyfi“ til að ráðast inn í
Tyrkland. Þeir hirtu aðeins
ekki um að skýra Tyrkjum frá
þessu, eða tyrknesku stjórn-
inni í Ankara — önnur skyssa.
Hinn sterki maður Grikk-
lands, Venizelos, æddi áfram
200 mílur og lagði undir sig
allan vesturhluta Tyrklands.
Þar næst þröngvuðu Vestur-
veldin Vaihedden soldáni til
þess að undirrita Severess-
sáttmálann — þriðja skyssan.
Ætlunin var að eyða með
þessu öllu sjálfstæði Tyrk-
lands, en það varð aðeins til
þess að safna öllum föður-
landsvinum saman um mál-
stað Kemal.
Kemal gerði gagnárás. Hann
náði Ismet ofursta og varaliði,
sem skrapað var saman í
•natri, og liðið var gott. í
orustunni um Inonu hélt Is-
met innrásarher Grikkja föst-
um á hinu grýtta landssvæði.
Tyrkir voru liðfærri og verr
vopnum búnir, en þeir urðu
ekki yfirbugaðir. Þeir höfðu
byssustingi sína. Þetta var
geysilegur sigur, sem kom her-
fræðingum heimsins til þess að
klóra sér í höfðinu og furða
sig á, hvað væri að gerast í
þessu dularfulla Tyrklandi.
Samt var Ismet skömmustuleg-
ur, þegar hann kom aftur til
Ankara.
„Þeir höfðu flugvélar, ný-
tízku stórskotalið, fleiri vél-
byssur heldur en ég hafði. Ég
sigraði þá ekki. Ég stöðvaði þá
aðeins.“
„Ég veit það,“ sagði Kemal
og kinkaði kolli. „Það var allt
og sumt, sem búizt var við af
þér. Við þörfnumst tímans, sem
þú gafst okkur, Ismet. Banda-
menn vita það ekki, en Grikk-
ir eru búnir að vera, Það eru
Bandamenn reyndar líka.“
„Og nú,“ hann klappaði sam-
an lófnunm, „nú skulum við
kynda svolítið undir þinginu.“
HINN langi salur, fyrrver-
andi búnaðarháskóli, dundi af
hávaða. Þegar Kemal gekk
inn, heyrðust hrópin:
„Lýðræði, lýðræði.“
Hann skálmaði upp að ræðu-
stólnum og ýtti burt þing-
manninum, sem var að þusa
yfir mannfjöldanum.
„Tyrkir,“ beljaði hann.
„Hlustið á mig! Hlustið á mig,
fari það í hoppandi, eða ég
skal snúa ykkur úr hálsliðn-
um.“
Þeir hlustuðu.
„Ég heyri tal um lýðræði,“
hrópaði Kemal. „Tal! Það er
nóg af því hér. Það er allt
og sumt — tal. Við verðum að
skapa lýðræði, ekki tala um
það. Hvað kærir hungraður
Anatólíubóndi sig um lýðræði?
Hann vill kviðfylli og klæði.
Gefið honum þetta, áður en
þið gefið honum frelsi til þess
að svelta.
Hvað vitið þið um lýðræði?
Þið, sem hafið verið þrælar
soldánsins alla ævi. Það er orð
í bók. Það, sem þið viljið í
raun og veru, er sjálfstæði.“
Hann dró skammbyssu upp
úr vasa sínum og hélt henni
á loft.
„Hérna er sjálfstæði. Tyrk-
neska þjóðin er á hættuleg-
ustu tímamótum sögu sinnar,
og þið viljið tala. Erlendir
herir traðka á tyrknesku þjóð-
inni, og þið viljið tala. Jafn-
vel nú, meðan þið æpið „lýð-
ræði“ eru ólæsir tyrkneskir
hermenn að berjast til þess að
skapa ykkur frelsi.
Sheitan! Ég ætti að draga
ykkur alla fram í fremstu víg-
línu, svo að þið kynnuð að
meta frelsið, þegar þið fáið
það. Talið við mig um lýðræði,
þegar við höfum hrakið Grikki
í sjóinn. Þá mun ég hafa tóm
til þess að hlusta á væl ykkar.
Nú á ég of annríkt við hern-
aðinn.“
Þingheimur rak upp reiði-
öskur, en gegnum það heyrð-
ist:
„Ekki meira stríð. Ekki
meira stríð!“
„Þegið þið,“ beljaði Kemal.
„Ég er ekki búinn að tala að
fullu við ykkur ennþá. Hlustið
á, þá skal ég segja ykkur frá
nokkrum staðreyndum lífsins.“
— • —
HANN otaði fram þumal-
fingri.
„Wilson er deyjandi maður
—strikið þið Bandaríkin úr
tölu fjandmanna okkar.“
Vísifingur kom á loft. Hann
hélt u ímyndaðri skammbyssu.
„Ítalía er búin að fá nóg af
stríði.
„f Rússlandi eiga hinir
rauðu og hvítu í illindum —
gleymið þeim.
„Frakklandi er að blæða út
í sandinum við Mosul — Mos-
ul, landssvæði, sem við kær-
um okkur ekki um. Frakkland
trúir okkur ekki, en það trúir
á frið og ró eins og stendur.
Frakkar eru reiðubúnir til
þess að hætta.
„Þá eru aðeins eftir Eng-
land og Grikkland. Og þeg-
ar við höfum hrakið Grikki
þangað, sem þeir eiga heima,
þá mun England láta þá sjá
um sig sjálfa.“
Hann gerði stutt hlé.
„Nú ... óþefurinn af ykkur,
tungumjúku þvaðrarar, leggur
fyrir vit mín. Opnið gluggana.
Hleypið inn lofti. Tyrknesku
lofti.“
Óhreinum gluggunum var
hrundið upp. Útsýn var greini-
leg. Þrír líkamir héngu úr
gálga og sveifluðust og snerust
í vindinum,
„Þeir,“ sagði Kemal og benti
„þeir vildu semja frið við sol-
dáninn og Bandamenn. Þeir
voru hengdir eins og svikar-
ar, og svo mun hver sá verða,
sem vill frið og þrælkun.“
Hann hamraði hnefanum í
ræðustólinn.
„Ég vil ekki heyra meira
skraf um lýðræði, um frið.
Ég vil ekki tala þar til Tyrk-
land er frjálst og þjóðin sam-
einuð! Skiljið þið mig?“
Þingið tilnefndi hann yfir-
mann alls hersins og forustu-
mann Tyrklands, þegar hann
sneri aftur til herbergja sinna.
— • —
MEÐ FRAM Sakariaánni var
eins og óðir menn væru að
verki. Skotgrafir, gaddavír,
sandpokar, pallar undir fall-
byssur. Endalausar múlasna-
lestir skiluðu byrðunum og
sneru aftur eftir nýjum. Burð-
arkonurnar sömuleiðis.
Kemal reið fram og aftur
eftir þessari 60 mílna línu.
Hann skipaði fyrir í sífellu.
„Flytjið ykkur úr þessari skot-
gröf. Grafið aðra. Varnarbeltið
verður að vera breitt. Breidd-
in er nauðsynleg, skiljið þið?“
„Evet, Pasha.“
Þegar þeir höfðu lokið við
þessa skotgröf, var hann þar
aftur kominn.
„Grafið aðra gröf. Þetta gil
má nota styrkið það.“
„Evet Pasha.“
Þungvopnaður riddaraliðs*
flokkur brokkaði hjá, og Kem-
al stöðvaði hann snöggvast.
„Þið hafið 200 mílur af grísk
um flutningaleiðum til þess að
rjúfa. Kjósið ykkur veikan
stað. Tætið þá sundur. Munið
eftir Smyrna.“
„Evet, Pasha.“ \
„Hafið þið dýnamit?“
„Evet, Pasha.“
„Sprengið járnbrautarlínurn-
ar upp. Þetta er allt.“
„Evet, Pasha.“
Evet, Pasha, hugsaði hann.
Evet, evet, já, já, það var allt,
sem askarnir kunnu; þeir börð
ust fyrir Tyrkland — ekkert
var þeim ómögulegt. Þeir
gerðu allt, sem hann bað þá
um. Þeir voru matarlausir,
svefnlausir; þol þeirra var
furðulegt. Brátt myndu þeir
verða reyndir til hins ítrasta.
Yfir allan hávaðann heyrð-
ust drunur gríska storskotaliðs
ins, sem reyndi að hrekja hið
litla tyrkneska liðið, sem tafði
þrákelnislega fyrir Grikkjum,
meðan varnir Sakaria voru
undirbúnar.
— • —
ÁIN aðskildi óvinaherina.
Þegar hin brennandi sól tók
að strá geislum sínum yfir há-
lendi Anatolíu hinn 24. ágúst
1921, sendi hvert einasta fall-
stykki Grikkja frá sér keðju.
Tyrknesku línurnar huldust
eldi og reyk og ryki, en mold
og sandur þylaðist upp eins og
goshverir væru að verki. Stór-
skotaliðið hélt áfram þessari
grófu sólarupprásarsinfóníu,
þar til jörðin nötraði, en mold-
in féll látlaust eins og regn
yfir tyknesku skotgrafimar.
Grískir hermenn streymdu
úr hrundum skotgröfum til
þess að taka á móti. Stórskota-
liðið þagnaði. Smærri skotvopn
einnig. Það varð þögn, sem
skyndilega var rofin af æðis-
gengnu, blóðþyrstu öskri, um
leið og hinir hatursfullu herir
skullu saman.
Framh. í næsta blaði.