Ný vikutíðindi - 31.03.1972, Blaðsíða 3

NÝ VIKUTÍÐINDI
au&nýkingu gleymdi Kládía
— 4
SVO AÐ við tökum dálítið
stökk fram í aldir og Ijúkum
þessu greinarkorni, sem auð-
vitað er ekki tæmandi fremur
en kennslubækurnar, með því
að virða svolítið fyrir okkur
Itfnaðarhætti frönsku konung-
aranar:
Og þá segir um Lúðvík
fimmtánda í riti monsieur
Mouffle d’Angerville:
„Hjartagarðurinn, þessi stað-
ur sakleysis og dyggða, gleypti
nú svo mörg fórnarlömb, sem
fLuttu með sér, er þau hurfu
þaðan aftur, hvers kyns sið-
spillingu, ástríður og lesti, sem
þeim hafi lærzt í siðleysinu á
þessum stað.
Það er ógjörningur að
reikna út kostnaðinn af þess-
um fjölda miðlara og madd-
ama, sem voru á sífelldum
þönum mn konungsríkið í leit
að efnilegum stúlkum, að ekki
sé talað um kostnaðinn við
það að flytja stúlkurnar á
ákvörðunarstað, fatnað þeirra
og snyrtivörur, og allt annað,
sem því tilheyrir og er ekk-
ert smáræði. Við þetta verður
að bæta styrknum til þeirra,
sem ekki voru gæddar hinum
réttu hæfileikum til að æsa
upp fýsnir einvaldsherrans, en
þurftu engu að síður að fá
eitthvað fyrir fyrirhöfnina, fyr
ir hollustu sína og síðast en
ekki sízt, af því að þær voru
forsmáðar.
Hjartagarðurinn var mann-
leg fiskimið fyrir þennan
ástríðumikla, franska konung,
og þaðan dró hann fórnardýr-
in til þess að seðja fýsnaþörf-
'ina. Vafalaust hefur siðleysið
haft sitt að segja í uppreisn
lýðsins og miskunnarlausu
uppgjöri við aðalinn.“
— ★ —
NÆST liggur leiðin til Mar-
íu Antoinettu. Þar gefur snilld
arverk Stefan Zweig okkur
talsvert betri innsýn í Kf henn
ar en mannkynssagan. Úr kafl
anum, sem hefst á orðunum:
„f þessu rúmi gerist nú ekk-
ert til að byrja með — ekk-
ert!“, höfum við tekið eftir-
farandi kafla:
„Á afar örlagaþrunginn hátt
hefur kynferðisleg mislukkun
Lúðvíks sextánda áhrif á sál-
arlíf Marie Antoinette. Staðni
kynferðisþrek mannsins, skap-
ast af því hömlur og óöryggi.
Fái ástúð kommnar ekki út-
rás á eðlilegan hátt, getur af
því skapast taumleysi og yfir-
spennt tilfinningalíf.
Framan af er Marie Antoin-
ete í rauninni eðlileg, undirgef
in, ástúðleg; bíður aðeins ratm
verulegs maka. En örlögin
skipa henni í hjónaband með
manni, sem ekki er neinn karl
maður. Vissulega er hún ekki
nema fimmtán ára, þegar hún
gengur í hjónabandið, og í
sjálfu sér hefði þessi mislukk-
un eiginmannsins ekki átt að
reyna svo ýkja mikið á sálarlíf
hennar, því að hver getur kall-
að það óeðlilegt, að stúlka
haldi meydómi sínum til tutt-
ugasta aldursárs? Það sem 1
þessu sérstaka tilfelli orsakar
spennuna og hinn hættulega
æsing í sálarlífi hennar, er
ekki það, að þessi eiginmað-
ur, er henni hefur verið val-
inn með hagsmuni ríkisins fyr-
ir augum, sjái hana í friði,
heldur er þarna um að ræða’
vanmáttarkennd manns, sem í:
tvö þúsund nætur örmagnaðist
óaflátanlega á ungum líkama
hennar. Árum saman æsist
hún upp á þennan ófullnægj-
andi, skammarlega og niðr-
andi hátt, án þess að fá nofck-
urn tíma fullnægingu."
Tvö þúsund nætur! Fer þá
ekki ýmislegt að verða ljós-
ara varðandi þetta atriði sög-
unnar? Humm. Ætli það væri
ekki nær að trúa smámuna-
samari sagnáriturum síðari
tíma — og djarfari, að sjálf-
sögðu — fyrir því hlutverki
að skrifa mannkynssöguna?
Allavega yrði hún meira spenn
andi!
☆
Bernadetta
Framhald af bls. 1.
horfa upp á þessa kjarnorku-
kona læsa ldónum í framá-
menn íslenzku þjóðarúmar á
fínasta balíi ársins, að ekki
sé nú minnzt á það, ef hún
hefði farið i óstuð í þessum
fína selskap.
Hvað um það.
Márgir hafa verið að velta
þvi fyrir sér, hver hafi raun-
verulega verið ástæðan til
þess, að Bernadetta hætti við
að koma á síðustu stundu.
Það er vitað, að Blaða-
mannafélagið var búið að
reyna að fá Bernadettu til
að staldra við liér um eina
helgi, þannig að hægt væri að
halda fund með henni, þar
sem hún fjallaði um málefni
Irlands og það voveiflega á-
stand, sem búið er að ríkja
þar i hart nær þrjú ár, að
ekki sé nú minnzt á það, sem
þar á undan cr gengið.
Blaðamannafélagið var
ekki búið að fá endanlegt
svar Bernadettu, en beið eftir
því, þegar forráðamönnum
Alþýðubandalagsins húg-
kvæmdist að ná í hana beint
og b 'ðia hana að halda fyrir-
lestur á almennum fundi um
írland, sem Alþýðubandalag-
ið ætlaði að stofna til í sam-
bandi við komu hennar hing-
að til lands.
Þetta mun Alþý'ðubanda-
Iaginu hafa láðst að tilkynna
Blaðamannafélaginu, en þeg-
ar svo stjórnendur blaða-
mannafélagsins komust að
hinu sanna í málinu, munu
þeir strax hafa hringt til
þeirrar írsku, en aðeins náð
í einkaritara hennar. Sagt er
að sá hafi verið bæði æstur
og málóður og lielzt ekki vilj-
að tala um annað en pólitík,
sem síðan endaði með því, að
öllu var klúðrað af tómum
misskilningi.
Mikið var búið að hekla og
prjóna handa hinni irsku val-
kyrju. seni aldrei kom íil að
taka á móti þeim gjöfum. En
nú hefur þeirri lmgmynd
skotið upp kollinum, hvort
ekki sé rétt að láta Fischer,
skákmeistara, njóta þeirra
gjafa, þegar hann kemur
liingað til lands, ef. ...
KOMPAN
Sundhöllin þrítug - Gallerí Súm
og lifrarpylsan - Villugjarnt
í borginni - Páskar og peningar -
Ólöglegar víxlaafsagnir?
Um þessar mundir er Sundhölt
Reykjavíkur þrítug, og héldu heima-
menn raunar upp á þetta merkisaf-
mæli á dögunum með tertugilli.
Sannarlega er vert að óska stofn-
uninni til hamingju með afmælið,
svo merk sem starfsemin hefur verið
undanfarna þrjá áratugi. Það er
margra manna mál, að Sundhöllin
sé eitthvert glæsilegasta baðhús sinn-
ar tegundar norðan Alpafjalla, og
hefur borgaryfirvöldum og hinu op-
inbera svo sannarlega ekki enn tek-
izt að reisa sundlaug, sem kemst i
liálfkvist við þessa gömlu og virðu-
legu sundhöll, þar sem gert er ráð
fyrir því að hver maður hafi sérher-
bergi til að afklæðast, svo nokkuð sé
nefnt.
Sundlaug Vesturbæjar ber sannar-
lega eklci þeim störhug vitni, sem var
aðalsmerki þeirrar staurblönku kyn-
slóðar, sem reisti Sundhöllina, Há-
skólann, Þjóðleikhúsið — að ekki sé
nú talað um héraðsskólana.
Mun meira hefur veri lagt í Laug-
ardalslaugina, en þar ber áhorfenda-
pallatildrið allt annað ofurliði.
Sem sagt: Sundhöllin á vafalaust
eftir að skipa sinn vegleg sess í önn-
ur þrjátíu ár.
Það er til háborinnar skammar,
hvað göturnar í höfuðborginni eru
slælega merktar. 1 sumum nýju hverf-
unum er ástandið þannig, að leigubil-
stjórar geta varla ratað rétta leið,
hvað þá venjulegur grunnhygginn
vegfarandi.
Það er nauðsynlegt að taka til
gagngerrar endurskoðunar merking-
ar á götum í úthverfum borgarinnar,
og þá verður að krefjast þess af
hlutaðeigandi aðilum, að þeir setji
númer á hús sín. A þetta ekki hvað
sízt við um miðbæinn, en þar er hér
um bil ómögulegt að átta sig á hús-
númerum.
Lofa ber framtak nokkurra stór-
efnilegra ungra listamanna, sem öðru
hverju halda listsýningar í Gallerí
Súm. Er þarna oft all-margt nýstár-
legra listaverka og er óhætt að segja,
að þótt íslenzkum smáborgurum þyki
sum þeirra ekki fýsileg til að hengja
í stofuna hjá sér í nýja húsinu, þá
hafi þó teldzt að lála margan „list-
unnandann“ fá svolítinn vonzkukipp.
Kristján Guðmundsson sýnir nú
verk sín í Gallerí Súm, og hefur lista-
maðurinn tekið greinilegum framför-
um í list sinni, þroskast og mótast
í þann ramma, sem aðeins getur um-
lukið listrænt innihald. Ljóðræn lifr-
arpylsa var meginuppistaðan í síð-
ustu sýningu Kristjáns, og mun ekki
hafa verið átakalaust að rífa sig út
úr því formi.
En sem sagt: Á sýningunni í Gall-
erí Súm kemur listamaðurinn fram á
ný tvíefldur, frumlegur, harðsoðinn
og mótaður. Sjón er sögu ríkari.
Nú fara páskar i hönd, en það er
lengsta helgarfrí, sem vinnandi fólk
fær, hvorki meira né.minna en fimm
dagar.
Margir fara á skíði eða sletta úr
klaufunum á einhvern annan hátt.
Þetta fimm daga frí er kærkomið
hinum vinnandi stéttum, þótt ef til
vill megi segja að þjóðhagslega sé
svona páskafrí ekki sem heppilegast.
Það hefur vakið talsverða athygli
í sambandi við þessa páska, að ferða-
skrifstofur, sem auglýst hafa ferðir
til sólarlanda, hafa selt upp svo til
á stundinni. Þannig skilst manni að
ferðaskrifstofan Útsýn sé búin að
selja hvorki meira né minna en 300
manns far og uppihald suður i lönd-
um yfir hátiðina. Sýnir þetta enn
einu sinni, hversu gífurlegt peninga-
flóð er í landinu.
Sérfræðingar fullyrða, að varla sé
nokkur víxill hér í Reykjavik afsagð-
ur með löglegum hætti. Samkvæmt
lögum á að bóka afsögnina í vitna
viðurvist á vistunarstað víxilsins, en
hér í Reykjavík senda bankarnir van-
skilavíxlabunkann til fógeta, sem síð-
an afsegir þá daginn eftir.
Telja sérfræðingar að vixill, af-
sagður með þessum hætti, sé verð-
laust plagg, og að ef mál rísi út af
slíkum víxli, fengist hann aldrei
greiddur.
Það gæti komið sér vel að standa
klár á þessu.
ASSA.
WWW,iAW/^WVVWtf^^AVWWVWWWVVWtf,AWWVWWlWVVWWWWJWVWVVVVVVV