Ný vikutíðindi - 01.09.1972, Blaðsíða 2

2
NÝ VIKUTÍÐINDI
NÝ VIKUTÍÐINDI
Ctgefandi og ritstjóri:
Geir Gunnarsson.
Ritstjóm og auglýsingai
Hverfisgötu 101A, 2. hæö
Slmi 26833 Pósth. 5094
Prentun: Prentsm. ÞjóðviljanB
Setning: Félagsprentsmiðjan
Myndamót: Nýja prentmynda-
gerðin
Kapp er bezt
með forsjá
Nú er að færast fjör i
leikinn, þegar Bretar og
Þjóðverjar og sjálfsagt
fleiri þjóðir, sem veitt hafa
lengi hér við land, fara að
veiða innan þeirra 50 mílna
landhelgi, sem við höfum
helgað okkur.
Engum blandast liugur
um, að við eigum rétt á
landgrunni okkar, og liefði
þá e.t.v. verið réttara að
miða við dýpt, en ekki
fjarlægð frá landi, enda eru
dýptarmælar orðnir svo full
komnir að auðveldara er
fyrir fiskiskip að átta sig
á landhelginni með þeim
en fjarlægð frá strönd.
En fyrst þetta ráð var
tekið, þá er sjálfsagt að
þjóðin standi sem einn
maður í þessu nauðsynja-
máli okkar. Fiskurinn er
fjöregg okkar, og ef hann
hverfur af niiðunum, er
varla lífvænlegt hér á landi.
A hinn hóginn getur mað-
ur skilið, hvíTíku feikna
tjóni þær þjóðir verða fyrir,
sem byggt hafa mikinn at-
vinnurekstur á fiskveiðum
hér við land í fjölmarga
áratugi, en eiga nú að
hrökklast af miðunum,
næstum fyrirvaralaust.
Sjálfsagt hefði verið
skynsamlegra að fara hér
að með meiri gát en gert
hefur verið, því kapp er
bezt með forsjá. Við erum
ekki búnir að bita úr nál-
inni hvað þetta mál snertir.
Laxeldi í
flotbúri
Nú er svo komið, að
flestar ár og mörg vötn
iðnaðarþjóðanna eru orðin
svo menguð, að fiskur veið-
ist ekki lengur í þeim.
Hér hefur þessa eltki
orðið vart, og því er það
að ásókn erlendra sport-
veiðimanna hingað er orðin
svo mikil, að varla er vegur
fyrir aðra Islendinga að
veiða lax á stöng í ánum
okkar en stórtekjumenn,
svo dýrt er það sport.
En það má rækta fisk —
og það á fleiri máta en
við gerum nú — og fjölgað
þannig bæði veiðiám og
vatnafiski. Það gæti fjölgað
erlendum sportveiðimönn-
um og jafnframt gefið okk-
SKlRLÍFI
Kínversk gleðisaga
„KOMDU inn, Meihua,“
hrópaði frú Wen. „Stúlkur á
þínum aldri eiga ekki að hegða
sér svona.“
Meihua kom inn, heldur nið-
urlút. Hún var mjög fríð sýn-
um, með rauðar varir, hvítar
tennur og fallegan hörundslit.
Hún var treg til að hlýða móð-
ur sinni, og hún var enn með
hjartslátt.
„Það eru fleiri stúlkur úti
en ég?“ sagði hún við móður
sína.
Flokkur hermanna kom gang
andi gegnum þorpið. Konur
jafnt sem karlar, höfðu komið
út úr húsum sínum, til þess að
horfa á og velta því fyrir sér
hvert þeir væru að fara. En
ungu stúlkurnar höfðu falið
sig að hurðarbaki, þar sem
þær gátu séð allt, án þess að
nokkur kæmi auga á þær.
En Meihua hafði staðið fyr-
ir framan húsið. Hávaxni höf-
uðsmaðurinn, sem gekk á eftir
herflokknum, hafði veitt henni
eftirtekt, og þegar hann fór
fram hjá, brosti unga stúlkan
framan í hann. Hann hélt á-
fram, en svo leit hann um öxl,
til þess að líta aftur á þessa
laglegu stúlku.
Herliðið hafði komið sunnan
frá Suchow, til þess að útrýma
stigamönnum, sem stöðugt
voru að gerast ágengnari í nær
liggjandi héruðum. í svona
litlu þorpi var ekki hægt að
hýsa hermennina og fengu
þeir húsaskjól I musteruin, en
yfirmennirnir ætluðu að reyna
að fá inni hjá fólki í þorpinu.
Þetta hafði höfuðsmaðurinn
í huga, þegar hann leit um
öxl, til þess að líta aftur á
stúlkuna og húsið, svo að hann
gæti þekkt það aftur.
Er hann hafði komið her-
mönnunum fyrir, kom hann til
baka til hússins og bað um að
fá leigt þar. Húsið áttu tvær
ekkjur, móðir ungu stúlkunnar
og amma hennar. Höfuðsmað-
urinn sagði, að herflokkurinn
myndi að líkindum dvelja
þarna í tvo mánuði, og hann
sjálfur myndi oftast verða fjar-
verandi, en hann yrði mjög
þakklátur, ef hann gæti feng-
ið herbergi til að sofa í, þegar
hann væri í þorpinu.
Unga stúlkan beið þess í
ofvæni, að móðir hennar og
amma svöruðu játandi. Amm-
an var um sextugt, hrukkótt,
með svart flauelsband um enn-
ið. Móðirin, unga frú Wen var
hálf-fertug, há og grannvaxin.
Hún var enn mjög fríð og
glæsileg kona.
Konunum var svona um og
ó í fyrstu að fara að taka karl-
mann inn á heimilið, en þeim
ur sjálfum tækifæri íil að
veiða lax og silung.
Tilraunir Bandaríkja-
manna með laxcldi í fljót-
andi netbúrum, þar sem
straumþungi er noklcur,
hefur gefið svo góða raun,
að við mætlum til dæmis
taka það mál til rækilcgrar
alhugunar.
leizt vel á unga manninn, sem
var mjög myndarlegur, kurteis
og háttprúður, og auðséð að
hann var vel upp alinn. Hann
kynnti sig og sagðist heita Li
Sing.
„Þið þurfið ekki að hugsa
neitt um mat handa mér. Ég
þarf ekki annað en svefnher-
bergi og tesopa við og við.“
„Þetta er ekki ríkmannlegt
hús,“ svaraði unga frú Wen.
„En ef þú vilt gera þér það að
að góðu, getur þú dvalið hjá
okkur, hvenær sem þú ert í
þorpinu..“
Þegar ekkjurnar tvær voru
búnar að átta sig á þessari
breytingu, datt þeim báðum í
hug, að þarna væri einmitt
mannsefni fyrir ungu stúlkuna,
sem var komin á giftingarald-
ur. Hún var falleg stúlka, sem
atti marga aðdaendur og henni
var bað ljóst sjálfri.
En það var hjátrú tengd við
Wen-fjölskylduna. Báðar ekkj-
urnar höfðu misst menn sína
skömmu eftir brúðkaupið. Úr
því að þetta hafði komið fyrir
tvisvar í röð, gat það alveg
eins orðið í þriðja sinn, og sá,
sem yrði til þess að kvænast
ungu stúlkunni, mátti blátt á-
fram búast við dauða sínum.
Ekki var auðæfum fyrir að
fara, svo að foreldrar ungra
manna, sem urðu ástfangnir af
ungu stúlkunni, komu í veg
fyrir að nokkuð meira yrði úr
því. Og nú var Meihua orðin
nítján ára gömul og enn ó-
lofuð.
FYRSTA daginn, sem Li
Sing kom heim úr herbúðun-
um fór hann að litast um eftir
ungu stúlkunni, en hitti aðeins
móður hennar. Enn hafði hann
ekki hugmynd um, að ekkjurn-
ar tvær voru vel þekktar og
höfðu sérstöðu innan ættarinn-
ar; heldur ekki, að ættmenn
þeirra höfðu þegar hafið und-
irbúning að því, að reistur yrði I
skírlífsbogi þeim til heiðurs.
Hann spurði eftir gömlu kon-
unni, þó að það væri raunar
Meihua, sem var í huga hans.
„Ég held, að hún sé úti í
bakgarðinum. Komdu og skoð-
aðu hann,“ svaraði frú Wen.
Garðurinn var stór. Þar uxu
fáein perutré, nokkrir blómstr-
andi runnar, og í hluta af garð-
inum var ræktað grænmeti.
Hann var girtur háum múrum,
en á austurhliðinni voru dyr,
þar sem gengið var út á
þrönga hliðargötu. Við dyrnar
var kofi, sem leit út eins og
dyravarðarbústaður, en við
hliðina á honum voru hænsni
innan sérstakrar girðingar.
Gamla konan sat þarna úti
á stól í sólskininu.
„Hirðið þið garðinn sjálfar?“
spurði Li Sing.
„Nsi,“ svaraði frú Wen.
„Chang gerir það.“
„Hver er Chang?“
„Hann er garðyrkjumaðurinn
okkar. Þegar við höfum græn-
meti til sölu fer hann með það
á markaðstorgið. Ég þekki eng-
an heiðarlegri mann.“ Hún
benti á dyravarðarbústaðinn.
„Hann sefur þarna.“
í þessum svifum kom garð-
yrkjumaðurinn inn um dyrnar
á múrnum. Hann var ber ofan
að mitti og sólbrenndur. Hann
var um fertugt, vel vaxinn, og
svipurinn góðlátlegur.
Chang gekk að brunninum,
dró upp vatnsfötuna, hellti
vatni í ausu og fékk sér að
drekka. Síðan jós hann vatni
á hendur sér til þess að þvo
þær.
„Ekki veit ég, hvernig ég
kæmist af án hans,“ sagði frú
Wen. „Hann vill engin laun.
Hann er einn síns liðs og
þarfnast einskis annars en fæð-
is og að hafa þak yfir höfuðið.
Hann segist ekki hafa neitt
með peninga að gera. Meðan
móðir hans lifði, bjó hún hjá
okkur, og hann var henni góð-
I ur sonur. Nú á hann engan
að.“
Eftir hádegið fór höfuðsmað-
urinn aftur út í garðinn.
Chang var að gera við hænsna-
girðinguna. Li Sing bauðst til
að hjálpa honum. Þeir fóru að
tala um frú Wen, og Chang
var hinn ræðnasti.
„Það er nú kona, sem er
góðum kostum búin. Henni get
ég þakkað það, að móðir mín
átti svo fagurt ævikvöld. Wen,
hinn keisaralegi kennari, ætlar
að fá reistan skírlífisboga þeim
mæðgum til heiðurs. Gamla
frú Wen missti manninn sinn
tvítug. Einkasonur hennar
kvæntist húsmóður minni. Hún
var ekki nema átján ára, þeg-
ar hann dó. Skömmu seinna ól
hún barn, sem nú er orðið
ung og falleg stúlka.“
„Hvað er þessi skírlífsbogi?“
spurði Li Sing.
„Veiztu það ekki? Hufjöl-
skyldan á eina skírlífsbogann
í bænum, og Wenættin er af-
brýðisöm. Einhverjir úr ætt-
inni hafa nú skrifað Wen, hin-
um keisaralega kennara, og
sagt honum frá ekkjunum
tveim í hans eigin ætt. Gamla
konan hefir verið ekkja í
fjörutíu ár. Þeir segja, að kenn
arinn ætli að biðja keisarann
að láta reisa skírlífsboga, ekkj-
unum til heiðurs.“
„Er það satt?“
„Hvers vegna ætti ég að
vera að fleipra með slíkt? Sagt
er, að keisarinn láti venjulega
þúsund silfurpeninga fylgja
með leyfinu. Þá verður hús-
móðir mín rík og í heiðri höfð.
Og það á hún líka skilið.“
MEIHUA og höfuðsmaðurinn
urðu strax ástfangin hvort af
öðru. Þau höfðu iðulega stefnu-
mót utan við þorpið, og kom
það þá oft fyrir, að Meihuá
kom of seint í kvöldmatinn.
Nágrannarnir sögðu frú Wen,
LIKAMINN ER LÆKNIR GOÐUR
EFTIR R. C. CABOT LÆKNI
ROSKINN maður með rjóð-
ar kinnar og hraustlegt útlit
gekk út á götuna án þess að
líta í kringum sig og varð fyrir
bíl. Slys þetta varð í borginni
Boston í Bandaríkjunum, og
maðurinn var fluttur í fylkis-
sjúkrahúsið þar sem hann lézt
innan skamms.
Þegar konan hans var spurð,
hvernig heilsu hans hefði verið
varið, fullyrti hún, að honum
hefði aldrei orðið misdægurt
— þvert á móti hefði hann
alltaf verið hlaðinn þrótti og
áhuga.
Þrátt fyrir það kom eftirfar-
andi í ljós, þegar líkið var
krufið:
1. Samgrónir berklar í báðum
lungum.
2. Krónisk lifrarbólga, sem
neyddi blóðið til að dreifa
sér eftir nýjum leiðum und-
ir og yfir lifrina.
3. Krónisk nýrnabólga. Bæði
nýrun voru því nær eyði-
lögð, en þó var nægilegur
nýrnavefur starfhæfur.
4. Slagæðakölkun, sem olli
mikilli mótstöðu í hringrás
blóðsins og hafði orsakað
tilsvarandi stækkun hjart-
ans.
Það er enginn efi á því, að
maðurinn hafði lengi haft of
háan blóðþrýsting. En um það
hafði hann heldur enga hug-
mynd. Hann var röskleikamað-
ur, enda þótt hann væri hald-
inn fjórum mjög alvarlegum
sjúkdómum.
Þegar springur á bíl úti á
þjóðvegum, er varadekkið látið
ið í stað þess er bilaði. Líkami
þessa manns var mjög vel út-
búinn af „varahlutum". Fjögur
lífsnauðsynleg líffæri voru al-
varlega biluð, og þó var hann
í fullu fjöri.
„Þegar maður hefur fengið
nægilega þekkingu á mannleg-
um líkama, er erfitt að skilja,
að það skuli yfirleitt vera til
sjúkt fólk,“ sagði læknirinn og
vísindamaðurinn Walter Cann-
on eitt sinn. Allir læknar vita,
að hvíld, rétt mataræði og
andlegur afléttir geta læknað
mikinn hluta sjúklinga hans.
Eins og báturinn réttir sig aft-
ur á kjöl, þegar vindkviða hef-
ur lagt hann á hliðina, eins
réttir líkami okkar við eftir
hinar mörgu hviður, sem heil-
brigði okkar verður fyrir, og
eftir storma erfiðra sjúkdóma.