Ný vikutíðindi - 08.09.1972, Blaðsíða 7
NÝ VIKUTÍÐINDI
7
strönd Englands og Skotlands,
fram hjá Orkneyjum, Hjalt-
landseyjum og Færeyjum, upp
til íslands. Nálægt íslandi að
segja, ekki til eyjunnar sjálfr-
ar, því nýja landhelgin hélt
skipinu langt frá ströndum
landsins. Það var langur veg-
ur að sækja sjó, en hún gæti
verið komin á miðin eftir hálf-
an fjórða dag, ef sjóveður yrði
ekki því verra.
Lorella var komin á fiski-
miðin undan norðurströnd Is-
lands, eftir tæpra fjögurra
daga siglingu, og Blackshaw
skipstjóri hóf veiðar um það
bil þrjátíu mílur undan Horni.
Var það allmikill fiskur, en
afleitt veður. Kuldinn var að
vísu ekki svo napur, sem menn
í landi gætu búizt við, því
greinilegt var að smákvísl úr
hinum volga Golfstraumi lá
þangað norður. Fer hann hér
um á leið sinni sunnan úr
Mexíkóflóa til Noregsstranda,
og ber með sér, að vísu ekki
hlýjan sjó þarna norður fyrir,
en að minnsta kosti ekki eins
ískaldan sjó.
Ef það væri ekki sjómönn-
um aikunn staðreynd, að á-
hrifa Golfstraumsins gætir
þarna, myndi ekkert þýða að
telja þeim trú um það. Það
vantaði svo sem ekki kuldann.
Vestlæg og suðvestlæg átt
getur verið mjög hvöss, en hún
er aldrei eins köld. Það eru
norðan- og austanrokin, sem
geysast hér yfir með gadd og
helju.
Enda þótt veður væri vont,
tókst Blackshaw og mönnum
hans að fiska nokkuð frá 18.
til 23. janúar. En þann 23.
snerist vindur til aust-norð-
austurs, sem er afleit átt. Gerði
þá hríðarél og slæmt skyggni,
og þegar frá leið og storminn
lægði ekki, gerðist sjór einnig
mjög úfinn.
Lorella gat nú ekki verið
lengur að veiðum; til þess var
aðstaðan orðin ómöguleg. I
stað þess að veðrið lægði,
hvessti nú um allan helming,
gerði fyrst storm og síðan
rok, en hélt sig alltaf við
aust-norð-austur og norðaustur.
Varð Lorella að „andæfa,“ —
það er að segja, sigla móti
vindi og sjó á hægri ferð, rétt
svo að skipið léti að stjórn,
en ræki ekki beinlíms, og
bíða þess að veiðifært gerðist
á ný.
Ratsjá skipsins bilaði um
þetta leyti, og var það hin
rnesta óheppni. Ætli eitthvert
skip að sigla í var inn á ein-
hvern fjörð á íslandi, er því
nauðsynlegt að hafa ratsjá
sína í lagi. Þegar hér var kom-
ið, fór skyggnið stundum niður
í ekki neitt og hríðina skóf
alveg lárétt. Þetta var reglu-
legt andstyggðarveður, jafnvel
þótt ’ janúarmánuði væri og
það fyrir norðan ísland.
Þarna var margt annarra
skipa frá Hull og nokkur frá
Grimsby, öll í sömu erinda-
gjörðum. Sennilega hafa þau
verið fimmtán til tuttugu alls,
því á miðunum fyrir norðan
ísland er venjulega afbragðs
veiði i janúar. Það er örðugt
að sækja til þessara svæða, en
hin alþjóðlegu veiðisvæði, —
svo sem Hvítahafið, Barents-
haf, miðin umhverfis Sval-
barða eða nálægt Bjarnarey,
Nýfundnalands-miðin, yfirleitt
hvarvetna, þar sem þorskurinn
kýs að dvelja, — eru þó lak-
ari.
LÁRÉTT:
1 sýndi blíðuhót
5 skrika
10 megnar
11 dauðvona
13 lífseigur
15 blómarós
17 fæði
18 hálsmen
20 hryggð
21 tjón
22 tvívegis
23 tónverk
24 Asíubúa
27 á veikum
þræði
28 skel
30 rauðlita
32 ristir
33 hanakall
34 vesöl
36 snemma
37 rölt
40 birgðir
42 kærleikur
45 lita
47 kvenmannsnafn
48 vélanæring
50 bókstafur
51 jarðfall
52 strika
53 upphrópun
54 raunalegt
57 boltar
60 gnæfa
61 yfirgefin
62 að innan
63 egnir
LÓÐRÉTT:
1 gripfletir
2 vagn
3 tónsmíði
4 hávaði
6 fögur blóm
7 fræg
(skammstöfun)
8 sigti
9 afskekkt sveit
10 aftur
1,2 stundir
13 óætar
14 slitið
15 borðandi
16 krossa
19 í eldfærum
25 stumra
26 yfirstétt
28 mas
29 kemba
31 fiska
32 ljósgjafi
35 hrúga
36 bogadregnari
38 sprungur
39 stórar stofur
41 óhreint
42 skoðun
43 heildsölufélag
44 áflog
46 brand
48 öskrar
49 á fílum
55 tjörn
56 aftur
58 veitt eftirför
59 drykki
KROSSGÁTAN
7 8
Blackshaw heyrði til margra
skipa írá Hull í útvarpi sínu.
Það vax venja hans að hafa
viðtækio stillt á togaraflotann
og nlusta sjálfur gaumgæfi-
lega, eðe láta loftskeytamann
sinn, þaulæfðan, gera það. Á
þennan hátt náði hann í hvern
snefil af fréttum eða uppiýs-
ingum um, hvernig hinum
gekk, eða hvar helzt var um
mikinn fisk að ræða. Ekki var
þó svo að skilja, að hann
gæfi miklar upplýsingar sjálf-
ur. Það hvílir alltaf ýmiskonar
leynd yfir mörgu varðandi
aflasvæðin, enda þótt berg-
málsmælar séu til staðar og
allt það. En að minnsta kosti
geta skipstjórar náð í víðtæk-
ar fregnir um veðrið og hvern-
ig önnur skip höguðu sér gagn-
vart pví, ef þau voru ekki að
veiðum, með því móti að hlusta
nógu iengi.
Þarna voru meðal annarra
Roderigo, stór og vandaður
togari irá Hull, 800 lesta skip,
sem áður hét Princess Elisa-
beth og hafði verið hleypt af
stokkunum við hátíðlega at-
höfn fyrir aðens fimm árum
síðan, Kingston Garnet, sterk-
byggt skip, Kingston Zircon
og einhver fleiri úr Kingston-
flotanum. Þá voru einnig Im-
perialist, Lancella, Macbeth,
Eskimo, Conan Doyle, Grimsby
Manor frá Grimsby og margir
aðrir. Sama rokið var þar sem
öll þessi skip Voru stödd.
Sum þeirra leituðu í landvar.
Kingston Garnet, Roderigo og
Lorella héldu kyrru fyrir úti.
Engar véðurspár höfðu varað
við þvi, að stormurinn myndi
aukast né að hann héldist sér-
lega Jengi. Fyrr eða síðar hlaut
hann að ganga niður. Það var
eins öruggt eða jafnvel örugg-
ara, að andæfa úti á rúmsjó,
meðan stormurinn héldist,, að
því er Lorellu snerti, heldur
en að þreifa sig áfram inn að
hættulegri hléströnd, sem var
að hálfu falin bak við hríðar-
él, og reyna að hitta á mynni
einhvers fjarðar, með ratsjána
bilaða.
Hvað yrði, ef hann bæri út
af innsiglipgarleiðinni? Nei,
við vúmsævið. Hann var í
Blackshaw skipstjóri hélt sig
þeim mun betri aðstöðu, að
BRIDGE-
ÞÁTTUR
Suður gefur. — Austur og
Vestur 1 hættu. — Spilin lágu
þannig:
Norður^
S: DG875
H: G 9
T: G 2
L: Á8 3 2
Vestur: Austur:
S: K 6 S: 2
H: 10 3 7 5 4 2 H: ÁD 3
T: 7 6 T: KD 10 9 8 3
L: K 7 4 L: 10 6 5
Suður:
S: Á 10 9 43
H: K 6
T: Á 5 4
L: D G 9
Sagnir gengu þannig, að Suð-
ur sagði einn spaða, Vestur
pass, Norður fjóra spaða og
síðan allir pass.
Vestur spilaði út hjarta 5,
og Austur tók á Á. Hann fékk
svo að eiga á tígul K, en þeg-
ar hann spilaði tígul D, tók
Suður á Á.
Sagnhafi þoldi ekki að gefa
I slag bæði í spaða og laufi.
I Hann ákvað að fara í laufið
! og haga svo úrspilinu í spaða
eftir því, hvernig laufið spil-
aðist.
Suður lét út lauf G, Vestur
lét réttilega lágt í hann og G
stóð.
Þar sem það tókst að svina
laufinu. hafði Suður efni á að
hætta við að svína spaðanum.
Hann spilaði því Á í spaða.
Ef K félli í, var það ágætt;
ef ekki, þá hafði Suður aðrar
áætlanir.
Nú féll K ekki í, svo að Suð-
ur varð að komast hjá því að
gefa laufslag.
Sagnhafi tók á hjarta K og
spilaði síðasta tígli sínum. Vest-
ur kastaði hjarta, og blindur
trompaði. Svo var trompi spil-
að, og Vestur fékk á K.
Spili Vestur laufi, fær Suð-
ur aukaslag í þeim lit, en spili
hann einhverjum öðrum lit,
trompar blindur og Suður kast
ar laufx.
Suðui hafði góðar vinnings-
líkur, jafnvel þótt Austur hefði
átt spaða K. Þá hefði Austur
þurft að spila laufinu og Suð-
ur hefði tekið með 9. Þannig
hefði hann fengið sína slagi á
lauf, ef Austur átti lauf 10,
sem hann reyndist eiga.
vera til staðar á miðunum
þegar veðri slotaði.
Rokviðrið hélzt óslitið, dag
eftir dag.
NORÐ-austanáttin breyttist
ekki. Lorellu rak smátt og
smátt út, af svæði því, er hin
granna kvísl golfstraumsns ylj-
ar svo mikið upp, að hitinn
var að minnsta kosti örlítið yf-
ir frostmark.
Og nú fór að frjósa, fyrst
lítið, síðar meira og loks var
komið hörkufrost. Löðrið, sem
rauk vfir skipið, tók að frjósa
og myndaði þá glerharða ís-
skurn um allan reiðann. Síðan
festist fönnin við hana í hríð-
argusunum og fraus föst við
ísinguna uppi í reiðanurn og í
krókum og kimum á þilfarinu.
bak við fisklúgurnar og alls
staðar, þar sem hann náði
nokkurri festu. Náðu nú ágjaf-
irnar, er yfir skipið riðu, ekki
lengur að skola burtu ílagi því
og snjó, er aukast tók í sífellu
ofan þilja, eins og þær höfðu
hingað til getað.
Klukkan þrjú síðdegis, hinn
25. janúar, lét Blackshaw skip-
stjóri loftskeytamann sinn
senda skeyti til eigendanna í
Hull, þar sem skýrt var fra
því, að hann hefði andæft i
norðaustan stormi í sextíu
stundir. En það var langur
tími fyrir fullmannað skip, að
hamla í svo langan tíma, jafn-
vel pótt í janúar sé uppi við
ísland.
Hann gat þess ekki, að á
þessum tíma hafði Lorella einn
ig þokazt smátt og smátt fjær
landi, en nálgazt að sama
skapi íshellu þá, er teygir sig
norðan frá heimskauti og girð-
ir fyrir lengri sjóferðir. Og því
nær, sem skipið barst þessum
helluís, jókst frostharkan
meira og klakahúðin utan á
því þykknaði örar.
Það voru margir staðir, sem
ísingin fann til að festa sig við.
Hún vafðist um hvern vír-
streng í lögum, fokku-
stagið var orðið á við síma-
staur að gildleika. kaðaðlstig-
arnir klökuðu, stálþrepin í reið
anum, klakinn lagðist utan um
meginsigluna, sem var úr stáli,
og allar hennar áfestingar, ut-
an um fiskvinnuljósin, utan á
stjórnpallinn, borðstokk skips-
ins og bátanna. Bátarnir frusu
fastir við kaðlana og kaðlarnir
við uglurnar.
Allan þennan tíma var á-
höfn Lorellu úti á þiljum, hve-
nær sem færi gafst, og vann
kappsamlega að því að höggva
og berja klakann burtu, þrátt
fyrir hinar hræðilegu aðstæð-
ur. Þair gátu ekki neytt sín
á þilfarinu, nema með því að
leggja sig í mikla hættu, og
þeir náðu ekki til íssins, þar
sem nelst þurfti með. Þeir gátu
ekki farið upp í reiðann svo
neinu næmi. Það var ómögu-
legt. Skipið hafði hitavatns-
dælukeifi, sem hægt var að
tengja við pípuleiðslur til þil-
farsþvotta. Þeir dældu heita
vaninu þannig upp, en það
gaddfraus í pípunum. Enda
þótt tekizt hefði að halda því
ófrosnu i pípunum, myndi það
hafa frosið óðar en farið var
að dæia því á reiðann.
Þannig leið hín lánga aðfara-
nótt hins 26. janúar. Enginn
var kallaður til starfa á Lor-
ellu þá nótt. Veðrið myndi á-
reiðanlega breytast, vindinn
lægja og hlýna í veðri! En
stöðugt hélt hinn ofsalegi
stormui áfram að æða úr norð-
norð-austri og skipið andæfði í
hann eins og fyrr. Með hverri
liðinni klukkustund þykknaði
klakabrynjan utan á því, það
þokaðist stöðugt til norðurs,
nær isnum, og varð æ þyngra
í hreyfingum, eftir því sem ís-
lagið þyngdist og yfirvigtin
jókst.
SKIPIÐ LÆTUR EKKI
AÐ STJÓRN.
Ennpá hélst stormurinn, og
það rak á öskrandi vindkviður,
sem nálguðust fellibylji, and-
styggilegar langlokur, er
þeyttu helköldum hríðargusum
yfir skipið. Og snjórinn beit
sig í hverja mishæð, settist þar
að, gaddfraus, og jókst í sí-
fellu.
Lorella lét ekki lengur vel
að stjórn og stýri, sem goðu
skipi var eðlilegt.
Blaekshaw þótti vænt um,
að nú skyldi Roderigo vera
skammt frá þeim. Roder;go
var „vmaskip“ þeirra, og skip-
stjórarnii voru beztu kunningj-
ar. Dogi áður, eða svo, hö fðu
þeir orðið þess áheyrandi, o ið-
ir, að Kingston Garnet nafði
skýrt trá því, að þeir væru í
vandræðum, vegna þess að tog-
vír hafði flækst utan um skrúf-
una.
Það mátti reiða sig á, að bin
öruggi og stórsnjalli skipst.ióii
á Kingston Garnet myndi gera
Framh. á bls. 4