Ný vikutíðindi - 01.12.1972, Blaðsíða 4

4
NÝ VIKUTÍÐINDI
fyrirtækinu Plessey Radar.
Þess má geta hér, að aðflugs-
radartæki flúgvallanna við Ak-
ureyri, ísafjörð og Reykjavík
eru einnig frá þessu sama fyi-
irtæki, og hafa reynst með af-
brigðum vel hér á landi.
Eftir könnun hlutaðeigandi
ráðuneyta á áætlunum um
fjárfestingarkostnað, svo og
greinargerð um valkosti, heim-
ilaði samgönguráðuneytinu 30.
júní 1971 undirritun samnings
um kaup tækjanna. Gert var
ráð fyrir greiðslu 15% af kaup-
verði við undirritun samnings,
öðrum 15% við afhendingu
tækja, en afgangurinn, 70%,
greiðist á árunum 1972 til
1976.
ÞJÁLFUN STARFSLIÐS
í samningnum við Plessey
Radar var gert ráð fyrir þjálf-
un 4 starfsmanna radiodeildar
flugmálastjórnar við rekstur
og viðhald tækjanna. Nám-
skeið ura þetta efni stóð í sam-
tals 4 mánuði, en nokkur við-
bótarþjálfun hefur einnig far-
ið fram á undanförnum mán-
uðum.
Þá var samið við hið þekkta
fyrirtæki International Aeradio
Ltd. um þjálfun samtals 18 ís-
lenzkra flugumferðarstjóra í
skóla þess við London. í janú-
ar og febrúar s.l. lauk 10
manna hópur námskeiði í rad-
ar-flugumferðarstjórn, en ann-
ar 8 manna hópur sækir þar
námskeið í febrúar og marz
n.k.
UPPSETNING TÆKJA
Uppsetning tækja hófst í
maí s.l. og var að mestu lokið
um miðjan jújí. Nokkrar tafir
urðu á afgreiðslu hluta tækja-
búnaðar vegna verkfalla :
Bretlar.di. Tækin voru sett upp
af starfsmönnum radiodeildar
undir eftirliti Mr. B. Coulson.
verkfræðings frá Plessev
Radar. Tæknilega úttekt og
prófanir af hálfu kaupanda
annaðist Mr. T. W. Welch. Með
tilkynningu til flugmanna
(NOTAM), dags. 31. júlí s.l.,
voru tækin tilkynnt uppsett, og
heimiluð til takmarkaðrar
notkunar fyrst um sinn.
Eins og áður var getið, er
höfuð markmið þessara tækja
lækkun aðskilnaðar milli flug-
véla, svo þær geti sem flestar
flogið í þeim hæðum og eftir
þeim leiðum, er þær sjálfar
óska eftir. Lækkun aðskilnað-
ar með notkun radarbúnaðar
f lugst j órnarmiðstöðvarinnar
verður framkvæmd í áföngum
með hliðsjón af reynslu um
notkun tækjanna.
KOSTNAÐUR
Frumáætlun um fjárfesting-
arkostnað, gerði í maí 1970,
reiknaði með 50 millj. króna
kostnaði við kaup á radarbún-
aði. Endanleg áætlun um fjár-
festingarkostnað, dags. 5. júní
1971, gerir ráð fyrir eftirfar-
andi skiptingu fjárfestingar-
kostnaðar á aðalþætti:
milj.kr.
tækjabúnaður (cifverð) 31,5
þjálfun starfsliðs 7,6
uppsetningarkostnaður 5,7
samtals: 48,4
í árslok 1972 mun fjárfest
ingarkostnaður nema samtals
23,2 milj.kr. Beinn rekstrar-
kostnaður, þar með taldir vara-
hlutir, viðhald o.fl., en án af-
skrifta og vaxta, er áætlaður
um 1,7 millj. kr. á ári.
HAGKVÆMNISATHUGUN
Radarbúnaði þessum er eink-
um ætlað að þjóna þörfum
millilardaflugsins. T. W. Welcn
& Partners, Ltd., var því falið
að vinna að athugun, er gæfi
til kynna áætlaðan beinan
hagnað úthafs-flugumferðar-
innar af bættri þjónustu vegna
tilkomu þessara tækja. Athug-
un þessi leiddi í Ijós, að sá
beini hagnaður réttlætti rúm-
lega 75% af öllum áætluðum
fjárfestingar- og rekstrarkostn-
aði tækjanna miðað við næsta
10 ára tímabil.
Er þá eftir að taka tillit til
hugsanlegra nota fyrir innan-
landsflugið hér á landi, og til
aðstoðar flugumferðar til og
frá flugvöllunum við Keflavík
og Reykjavík.
í ofangreindri athugun er
ekki gerð tilraun til að meta
til fjár þá aukningu á almennu
flugöryggi, er tækjabúnaður
þessi býður upp á. Það er þó
ljóst, að megi með tækjum
þessum bjarga einni flugvél í
neyð, hafa þau þegar réttlætt
gildi sitt. Á þeim skamma
tíma, sem tækin hafa nú ver-
ið í notkun hafa þau getað
veitt ómetanlega aðstoð í slíku
tilfelli. Þann 26. ágúst s.l. kom
tveggja-hreyfla Convair flug-
vél í ferjuflugi ekki fram á til-
settum tíma. Við eftirgrennsi-
an kom í ljós, að vélin hafði
villst langt af leið, m.a. vegna
bilana á flugleiðsögutækjum
hennar. Sást hún loks á radav-
tækjunum í 170 sjómílna fjar-
lægð beint suður af íslandi, og
var þaðan leiðbeint undir rad
„Hversu hátt á að meta kyn-
orku karlmannsins?“ Þessa
spurningu Iagði verjandi nokk-
ur fyrir kviðdóminn. „Er nokk-
urn tíma hægt að bæta karl-
manni missi kynorkunnar?“
Járniðnaðarmaður í New
York Orleans, Cyrus Denton,
39 ára aðaldri, varð fyrir
sterkum rafstraumi, er hann
var að vinna fyrir Bell-síma-
félagið og Luisiana ljósa- og
orkufélagið. Eftir slysið varð
hann alveg náttúrulaus, og
höfðaði því mál á félögin.
Kviðdómurinn íhugaði málið
og úrskurðaði að Denton skyldl
fá 100.000 dollara í skaðabæt
arstjórn að flugvelli. Eftir
lendingu komu flugmennirnir
að tali við starfsmenn flug-
stjórnarmiðstöðvar og töldu
þessa aðstoð hafa bjargað vél-
inni.
FRAMTÍÐARUPPBYGGING
Við val og kaup á búnaði af
þessari gerð hefur sérstök á-
herzla verið lögð á það, að
hugsanlegar breytingar á starf-
semi varnarliðsins hefðu ekki
þær afleiðingar, að búnaðurinn
væri ónothæfur. Tækjum þess-
um er fyrst og fremst ætlað
að vinna úr og sýna radar-upp-
lýsingar, og því hægt með til-
tölulega lítilli fyrirhöfn að að-
laga hann ýmsum breyttum að-
stæðum,
Ef radarstöð varnarliðsins
yrði t.d. lögð niður, þyrfti
flugmálastjórn sjálf að setja
upp SSR sendi- og viðtökubún-
að. Staðsetning hans yrði mjög
frjáls, þar eð merkin yrðu send
til flugstjórnarmiðstöðvarinn-
ar eftir venjulegri símalínu.
Ef flugstjórnarmiðstöðinni
Kaldhæðinn fréttaritari, sem
viðstaddur var réttarhöldin,
sagði aí þessu tilefni: „Ég er
viss um það, drengir mínir, ac
þið hafið ekki haft hugmynd
um, hvílík auðæfi þið gangið
með. Þau eru virði tíunda
hluta úr milljón dollurum!“
★
Það myndi lýsa mikilli fljót-
færni, að segja fyrir um dóms-
úrskurð í kynferðismálum
þeim, sem koma fyrir dómstól-
ana. Þau mál eru oft svo marg-
slungin og flókin, að illmögu-
legt er að gera sér grein fyrir
þeim. Auk þess gætir í þeim
hjá flestum dómurum og kvið-
dómum tilfinninga, sem erfitt
er að útiloka.
Jafnvel í málum út af venju-
legum kossum, getur dómurinn
grundvallast á samúð og
hleypidómum. Tökum mál Ellis
Dotson, 44 ára gamals hemla-
varðar hjá Baltimore & Ohio
félaginu, sem varð fyrir vöru-
flutningavagni. Hann höfðaði
mál gegn járnbrautarfélaginu
og hélt því fram, að slysið
hefði valdið máltruflunum, og
minnkað vinnugetu hans á bú-
garði sínum.
Kviðdómurinn hlustaði á
framburð hans með mestu leið-
indum. Þá kom kona hans í
vitnastúkuna.
„Það verst af öllu,“ sagði
hún, ,,er að bóndi minn getur
ekki kysst mig eins og hann
gerði áður!“
Kviðdómurinn veitti Dotson
16.666 dollara í skaðabætur . .
★
í St. Louisborg var kona
nokkur, sem leigði sér her
bergi, og er það ekki í frásög-
yrði ekki lengur falið að veita
flugumferðarstjórn í úthafs-
svæðinu, mætti nota búnaðinn
í breyttri mynd fyrir þarfir
innanlandsflugsins og að- og
brottflugs Keflavíkur- og
Reykjavíkurflugvalla.
Búist er við, að innan tíðar
verði gerðar nauðsynlegar
breytingar á tækjum radar-
stöðvarinnar, er geri kleifa
sjálfvirka viðtöku á upplýs-
ingum um flughæð flugvél-
anna. Búnaður flugmálastjórn-
ar er þegar undirbúinn undir
úr.vinnslu slíkra upplýsinga.
Æskileg er frekari uppbygg-
ing búnaðarins með tvöföld-
um tækjum til frekari rekstr-
aröryggis. í athugun er nýt-
ing tölvunnar fyrir reikniverk-
efni flugumferðarstjórnar og
til ýmissa stjórnunarverkefna.
Með búnaði þessum hefur
verið lagður grunnsteinninn af
hugsanlegri nýtingu sjálfvirkni
í flugumferðarstjórn á íslandi,
á svipaðan hátt og nú er víðast
hvar að ryðja sér rúms erlend-
is.
ur færandi. Hún lögsótti hús-
eiganda fyrir að stela tveimur
kossum um Jeið og' hanni"inn-
heimti húsaleiguna. Henni
fannst sér óvirðing gerð, sem
aðeins væri hægt að bæta með
því að greiða sér 15.000 doll-
ara fyrir kossinn.
Engu að síður geta kossa-
þjófar í Ameríku látið sér
þetta vel lynda. Það versta
sem getur hent þá er gjald-
þrot. í öðrum löndum eru lög-
in strangari. Ef þú stelur til
dæmis kossi opinberlega í
Kaíró, getur þú lent í svart-
holinu í heilt ár — og það
jafnvel þótt konan rétti fram
varirnar, eða sé hringtrúlofuð
þér. Það getur jafnvel komið
fyrir að þú verðir tekinn fast-
ur fyrir „grun um það, að þú
hafir ætlað að kyssa eða
faðma.“
★
Eitt af fáránlegustu kynferð-
ismálum, sem nokkru sinni
hefur komið fyrir rétt í Ame-
ríku, olli kviðdómnum óvænt-
um heilabrotum. Vandamálið
var, hvaða bætur maður nokk-
ur ætti rétt á, sem hafði treyst
á vönunaraðgerð, til að koma
í veg fyrir getnað, en var nú
orðinn pabbi þrátt fyrir allt.
Manni nokkrum í Kaliforníu
þótti miður, að hann hafði
eignazt þrjár dætur í röðð og
lét þv’ gera sig ófrjóan. En
þrátt fyrir skurðaðgerðina,
fæddi kona hans honum fjórðu
dótturina. Faðirinn varð fok-
reiður, höfðaði mál á lækninn
og ásakaði hann fyrir, að hon-
um hefði mistekizt skurðað-
gerðin Hann krafðist þess, að
skurðlæknirinn væri dæmdur
til að greiða uppeldi þessárar
ur.

ss

Hvað færir íslenzku
jólin nær vinum og ættingjum
erlendis fremur en
íslenzkur matur?
Sendið þeim gjafakassa okkar
GIFT PARCEL FR0M ICELAND
Inniheldur 1P 'enun'Iir af íslenzkum mat.
Innihald álctruo á kassann.
Auðveldar tollafgreiðslu erlendis.
- BÚÐIRMAR
©
Kynferðismál fyrir dómstólunum
Kynorka karlmanns metin á $ 100.000.-
Getur eiginmaður nauðgað konu sinni Iaga-
lega séð ? — Geta kynmök átt sér stað í Renault-
bíl?
Þegar slíkar og þvílíkar spurningar berast inn
í dómssalina, yrði sjálfur Salómon í vanda stadd-
ur.
Hér segir frá nokkrum dæmum.